Morgunblaðið - 08.12.1948, Blaðsíða 6

Miðvikudagur 8. des. 1948.
6
MOHGVNBLAÐiÐ
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands,
kr. 15.00 utanlands.
1 lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
Þar sem Sjálfstæðis-
menn ráða einir
ÞRÁTT fyrir það, að Sjálfstæðisflokkurinn hafi á árunum
1939—1946 getað framkvæmt það þýðingarmikla atriði
stefnuskrár sinnar að borga upp hinar erlendu ríkisskuldir.
sem hallærisstjórn Framsóknar stofnaði til á árunum 1927
—1939 fer því þó afar fjarri að flokkurinn hafi getað fram-
kvæmt stefnu sína í fjármálum þjóðarinnar á þann hátt.
sem hann hefði gert ef hann hefði einn ráðið. Allir þeir f jár-
málaráðherrar úr hópi Sjálfstæðismanna, sem stýrt hafa
Ijármálum ríkisins frá 1939 háfa setið í samsteypustjórnum
Allan þann tíma hefur flokkurinn einnig verið í minnihluta
á Alþingi.
Af þessari ástæðu hafa fjármálaráðherrarnir átt mjög
örðugt um vik með að framkvæma stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins. Þeir hafa verið bundnir í báða skó af kröfum annara
flokka, sem með þeim hafa setið í ríkisstjórn.
Það er ekki of mælt að fjármálaráðherrarnir í samsteypu-
stjórnum undanfarinna ára hafi verið í hinni mestu úlfa-
hreppu þrátt fyrir miklar tekjur ríkissjóðs. Þeir hafa raun-
verulega haft litla möguleika til þess að móta heildarsvip
fjárlaganna. Fjármálastjórnin hefur mótast af togstreytu
rnilli flokka með meira og minna ólík viðhorf til fjármála
og efnahagsstarfsemi. í meðferð Alþingis hefur fjárlaga-
frumvarpið verið tætt sundur af flokkum þess og fjármála-
ráðherra hefur orðið að horfa upp á þennan tæting án þess
eð geta rönd við reist.
Af þessum ástæðum kemur hin raunverulega stefna Sjálf-
stæðisflokksins í fjármálum ríkjsins engan veginn fram í
stjórn hans á fjármálunum undanfarin ár.
Þrátt fyrir þetta hefur þó þjóðin á þessum árum fengið
tækifæri til þess að kynnast hinni raunverulegu stefnu Sjálf-
stæðisflokksins í fjármálum. Sú stefna hefur verið fram-
kvæmd af bæjarstjórn höfuðborgarinnar, þar sem Sjálfstæð-
ismenn hafa hreinan meirihluta. Þar hafa þeir getað fram-
fylgt sinni eigin stefnu án tillits til allskonar hrossakaupa
við andstæða flokka. Og Sjálfstæðisflokkurinn getur með
góðri samvisku bent þjóðinni á framkvæmd stefnu sinnar
í fjármálum höfuðborgarinnar.
Fjárhagur Reykjavíkurbæjar er glæsilegt dæmi um hyggi-
lega fjármálastjórn ásamt raunhæfum skilningi á þörfum
framfara og umbóta. Undir stjórn tveggja forystumanna
fiokksins, þeirra Bjarna Benediktssonar og Gunnars Thor-
oddsen hefur fjárhagur bæjarins blómgvast með hverju
ári. Nokkrar tölur úr reikningum bæjarins árið 1947 sanna
þetta greinilega. Rekstrarreikningur þess árs sýnir að tekju-
afgangur hefur orðið um 15 millj. kr. Af þeirri upphæð eru
6,6 millj. hreinar tekjur, en 8,3 millj. kr. er varið til afskrifta
og fyrninga. Á þessu ári urðu rekstrarútgjöld hálfri millj.
kr. undir áætlun og sýnir það, hversu fjárhagsáætlun bæj-
arins hefur verið vel undirbúin og samviskusamlega fram-
kvæmd.
Heildargreiðslujöfnuður á rekstri bæjarins hefur á þessu-
ári orðið hagstæður um 5 millj. kr. Skuldlausar eignir bæjar-
ins eru í árslok 1947 106,6 millj. kr. og hafa þá hækkað um
18,2 millj. kr. á þessu eing. ári. En síðan í árslok 1943 hafa
þær samtals hækkað um 66 millj. kr.
Þessar tölur nægja til þess að sýna hinn glæsilega fjárhag
höfuðborgarinnar undir stjórn Sjálfstæðismanna. En þar
hafa þeir ráðið einir, þar hafa þeir getað framkvæmt fjár-
málastefnu sína jafnhliða því, sem stórfelldum framkvæmd-
um hefur verið haldið uppi.
Á grundvelli þessarar reynslu af fjármálastjórn Sjálf-
stæðismanna í Reykjavík hlýtur þjóðin að kveða upp dóm
sinn um stefnu Sjálfstæðisflokksins í fjármálum.
íslendingar verða að hverfa til aukinnar aðgætni í fjár-
málum ríkisins. Það er óumflýjanleg nauðsyn. En til þess
að það verði unnt verða þeir að veita Sjálfstæðisflokknum
tækifæri til þess að stýra þeim einir eftir sinni eigin stefnu
Þeir einir hafa sýnt það að þeir geta sameinað raunhæfa
umbótastefnu hyggilegri og öruggri fjármálastjórn.
UR DAGLEGA LIFINU
Af slijónarhóli
garðeigenda
VINUR MINN í vesturbænum
skrifar á þessa leið:
.,Kæri Víkverji. Jeg var að
lesa í pistlum þínum í Mbl. í
dag. 3. þ.m., um álit þitt á lóða
girðingum í bænum og sje það
eins og oft áður, að þú ert
fjandmaður þeirra nr. 1. En á
því máli eins og öllum öðrum,
eru tvær hliðar.
•
Lóðin mín
JEG Á stóra, fallega lóð í Vest
urbænum, sem jeg hefi girt
með 110 cm. háum sements-
garði á allar hliðar og af því
jeg er formaður í fegrunarfje-
lagi heifnilisins utan dyra, þá
hefi jeg síðustu þrjú árin lagt
til ræktunar lóðinni, og til
girðinganna kr. 35 þús., enda
var lóði'n mín fallegasta lóðin
við götuna síðastliðið sumar. —
Þessir vísir að fallegum garði
við fallegt hús, er augnayndi
þeirra, sem um götuna ganga,
og sjálfur fylgist jeg með
hverri nýrri grein, sém vex á
hinum ungu trjám. Ekkert er
mjer kærara i sambandi við
garðinn minn, en að hann fengi
að vera í friði, fyrir ágengni
óviðkomandi fólks.
•
Sverðaslagurinn
JEG HAFÐI fengið fyrir nokkr
um dögum í einni timburversl
uninni í bænum, þó án leyfis
fjárhagsráðs, nokkrar spítur,
sem jeg stakk niður með hin-
um ungu trjám, þeim til styrkt
ar í vetrarstorminum, en eitt
kvöld, þegar jeg kom heim frá
vinnu minni skömmu eftir að
jeg hafði komið spítunum á
sinn stað, sá jeg hina ungu borg
ara, sem heima eiga við götuna
í heiftarlegum bardaga og
voru vopnin spjót og sverð, en
við nánari athugun sá jeg, að
vopnin voru spíturnar mínar,
sem jeg hafði keypt, og eytt
tíma í að koma fyrir í garðin-
um mínum. Þegar jeg kom inn
í garðinn þá sá jeg að ein spýta
var eftir.
•
Þegar börnin komu
úr skólanum
FYRIR NOKKRUM dögum
varð konunni minni litið út
um glugga heima, og sá þá hóp
barna, sem voru að koma úr
Melaskólanum, tveir strákar
höfðu klifrað upp á lóðargarð
inn, og er það að vísu ekkert
nýtt fyrirbæri. Konan mín kall
aði til þeirra, og sagði þeim að
fara niður af garðinum. Annar
af þessum ungu herrum gretti
sig framan í hana og rak út
úr sjer tunguna. Hún endur-
nýjaði skipunina, en þá sagði
pilturinn: „Þegiðu, kerlingar
fjandi. Þjer kemur þetta ekk-
ert við“. Þetta tilsvar vakti
mikla gleði hjá fjelögunum og
hinn ungi maður stóð sem
hetja, er unnið hafði afreks-
verk.
•
Þegar víðihríslan
mín brotnaði
EITT KVÖLD í fyrra vetur var
snjór í garðinum og sá jeg ein-
hverja hreyfingu í einu horni
garðsins. Jeg aðgætti nánar,
og sá þá tvo drengi liggja þarna
í áflogum. Þeir voru mjer al-
ókunnir. Jeg rak þá burt og
hlýddu þeir án orða, en í bæl-
inu þeirra lá brotin fallegasta
víðihríslan í garðinum.
•
Síðast í morgun
ÞAÐ ER VENJA, að þegar
börnin koma með blöðin eða
aðrir eru á ferð, sem þurfa að
fara í húsinu við hliðina á mínu
húsi, að þá er klofast yfir garð
ana til þess að spara sjer snún
inginn út á götuna. Síðast skeði
þetta í morgun með útburðar-
dreng Morgunblaðsins.
Einn maður í húsinu hjá
mjer kaupir Þjóðviljann. Mað-
urinn, sem ber hann út hjer,
er á þrítugs aldri. Einn dag í
fyrri viku kom hann á flugi
yfir garðinn frá næsta húsi. —
Jeg benti honum á steypta
stjettina, sem lá frá húsinu og
sagði að siðað fólk færi bessa
leið að og frá húsinu. — Hann
glápti á mig eins og naut á
nývirki, lauk erindi sínu, gekk
fram stjettina en skildi hliðið
náttúrlega eftir opið, enda er
það naumast nema annar hver
maður sem um það gengur, sem
virðist veita því eftirtekt að
það er á hjörum, aftur á móti
hafa börnin í götunni nú slig-
að grindina með því að róla
sjer á henni, og þó er hún úr
járni.
Attvik frá liðnum
árum
EINU SINNI átti jeg heima í
fallegu hverfi utarlega í stór-
borg erlendis. Þar voru sjer-
stæð hús, með fallegum görð-
um. Einn eftirmiðdag síðari
hluta sumars, sat jeg við borð
með húsráðandanum þar sem
jeg bjó, og við drukkum eftir-
miðdagskaffið úti í garðinum.
Þá veittum við því athygli, áð
bolti kom milli trjágarðarma
frá næsta garði, og fjell niður
á grasflötina rjett hjá, þar sem
við sátum. Við skeyttum þessu
atviki ekkert. Rjett á eftir kom
lítill drengur ca. 8 ára, inn í
garðinn til okkar eftir stígnum
sem lá frá götunni. Þegar hann
var rjett kominn tíl okkar, þá
tók hann ofan húfuna og leit
til mannsins, sem átti garðinn
og sagði: Fyrirgefið, herra.
Jeg misti óvart boltann minn
hingað inn í garðinn yðar, má
jeg taka hann? Gjörðu svo vel,
vinur minn, sagði garðeigand-
inn brosandi. Þakka yður fyrir
herra, sagði drengurinn, sem
tók boltann, gekk hægt út úr
garðinum með húfuna í hend-
inni, lokaði hliðinu, setti á sig
húfuna og hvarf bak við hrjen.
•
111 nauðsyn
JEG ER SAMMÁLA þjer, Vík-
verji sæll, að girðingarnar eru
ekki alstaðar til prýði, en þær
eru ill nauðsyn. Ef þú getur
með áhrifum pisla þinna mann
að svo lýðinn, sem þvingar
okkur til þess að girða lóðirnar
okkar, eins og þegar girt er
fyrir stóðhesta, og við erum
óhultir með eignir okkar og
árangur af margra ára starfi
við það að prýða þennan bæ,
þá skal jeg vera fyrsti maður
til þess að brjóta niður garð-
ana um lóðina mína, en eins
og nú er, þá hefir mjer dottið
í hug og sennilega framkvæmt
það, ef það væri ekki bannað
í lögreglusamþyktinni, að setja
fimm strengja gaddavírsgirð-
ingu ofan á 110 cm. háan garð
inn.
•
Athugasemd
Víkverja
EFTIR lýsingum þínum að
dæma er að minsta kosti lítið
gagn í grjótgarðinum einum.
MEÐAL ANNARA ORÐA . . .
Loftbrúin til Berlínar
LOFTBRUIN til Berlínar þykir
eitt af mestu þrekvirkjum síð-
ari ára. -Aldrei áður hefir mik-
ill hluti stórborgar fengið allar
nauðsynjar sínar fluttar að með
flugvjelum. Aldrei áður á frið
artímum hafa flugmenn látið
sig jafn litlu skipta veður og
önnur flugskilyrði. Hjer er
þýdd frásögn af því, hvernig
byrjað . var á loftbrúnni til
þýsku höfuðborgarinnar:
• • _
MIKILSVERÐUR
FUNDUR
FYRIR 27. júní í ár mátti líkja
hugmyndinni um að sjá hinni
geysistóru borg j'yrir matvæl-
um með flugvjelum við eitt;af
ævintýrum H. G. Wells. —- |Eh
þann dag komu nokkrír hátt-
settir embættismenn sámán; á
fund í skrifstofu Kenneth
Royal hermálaráðherra í Pen-
tagon-byggingunni. Royal var
auðvitað mættur þarna, og svo
voru einnig aðrir forystumenn
bandaríska hervarnarkerfisins,
auk Robert A. Lovett aðstoð-
arutanríkisráðherra, sem mikla
reynslu hafði í flugmálum frá
því hann á ófriðarárunum var
aðstoðarhermálaráðherra fyrir
flugherinn.
• •
UM TVENT AÐ
VELJA
VANDAMÁL þeirra var ósköp
einfalt, Eins og Lovett orðaði
það, höfðu Bandaríkin um
tvent að velja: að gefa Berlín
í hendur Rússum eða reyna eft
ir mætti að vera áfram í borg-
inni. Berlín var í sjálfu sjer
ekkert annað : en varnarlaúst
eyland í rússnesku hafi. En að
yfirgefa borgina þýddi það að
dæma tugþúsundir andkóm-
múnistiskra Berlínarbúa ; til
dvalar í þræikunarvinnubúð-
um Síberíu; mundi koma milj-
ónum annarra Þjóðverja til að
halda að Bandaríkjamenn væru
að yfirgefa Evrópu; mundi
veikja andstöðuna gegn kom-
múnistum í V.-Evrópu og, í
fáum orðum sagt, kollvarpa
utanríkisstefnu Bandaríkjanna
alsstaðar í heiminum.
® •
ÓVISSA
EN GÁTU Bandaríkjamenn
setið áfram í Berlín? Hernaðar
sjerfræðingarnir voru ekki viss
ir um það. Þeir voru ekki viss
ir um hversu margar flug-
vjelar mundu þurfa til þess að
sjá borginni fyrir matvælum
og öðrum nauðsynjum, nje
heldur hversu margar flugvjel
ar væri hægt að taka til þessara
flutninga.
En þeim kom hiklaust saman
uínm, að tilraunina yrði að
gera. Þeim kom saman um, að
um, að tilranina yrði að
sv&ra með öllum þeim flutn-
Frh. á bls. 8.