Morgunblaðið - 17.02.1949, Blaðsíða 5

P’ímmtudagur 17. febrúar 1949.
MORGL-y B L AÐIÐ
Stjórnnrfrumvarp ism eftirlii m<
rekstri ríkisins fept fyrir llþin|l
Sjerstök deild hefir á
hendi eftiriitið
í GÆR lagði ríkisstjórnin fram stórmerkilegt mál á Alþingi. Er
það frumvarp til laga um eftirlit með rekstri ríkisins og r:kis-
gtofnana. Er ætlast til að stofnuð veroi sjerstök deild í fjár-
málaráðuneytinu, er hafi með höndum eftirlit með opinberum
rekstri. Á Alþingi 1945 var samþykkt þingsályktun, þar sem
lögð var áhersla á, ,,að komið verði á raunhæfu eftirJiti með
vinnubrögðum í skrifstofum ríkisins og stofnunum þess, enda
verði eftirliti þessu einnig bent að því að meta og gera tillögur
um starfsmannaþörf í hverri skrifstofu eða stofnun.“ Með þessu
írumvarpi er beinlinis stefnt að því að framkvæma þennan
vilja Alþingis, en þó að vísu á enn raunhæfari hátt en gert er
ráð fyrir í tillögunni með því að fela eftirlitsstarfið sjerstakri
stofnun.
Hjer fer á eftir efni
varpsins.
Hlutverk eftirlitsins
í fjármálaráðuneytinu skal
stofna sjerstaka deild, er nefn-
ist: Eftirlit með opinberum
rekstri. Hlutverk þessarar deild
ar er:
1. Að hafa eftirlit með rekstri
ríkisstofnana dg starfsmönnum
ríkisins, starfsaðferðum, starfs-
mannahaldi, vinnuafkösturn og
vinnuskilyrðum þessara aðila;
2. að leiðbeina ríkisstofnunum
og starfsmönnum um starfstil-
högun og mannahald;
3. að gera tillögur til hlut-
aðeigandi ráðherra um bætta
starfstilhögun og breytt skipu-
lag og sparnað, sem við verður
komið, þar á meðal um niður-
lagningu eða sameiningu stofn-
ana eða starfa.
v:5g 'séDéfawes. *.
frum- sem gilt hafa til þessa. Nú ræð-
ur forstöðumaður fólk til starfa
án samþykkis ráðsmanns, cg er
sú ráðning þá ógild. Ef ágrein-
ingur verður um starfssvið ráðs
manns samkvæmt ákvæðum
þessarar greinar, sker ráðherra
úr.
Ný stofnun
ekki nema með lögum
Nýja stofnun má ekki setja
á fót nema með lögum. Nú er
ný stofnun eða embætti sett á
fót, og skal þá ráðsmaður ríkis-
ins ákveða mannahald og starfs
tilhögun að öðru leyti í stofn-
uninni í samráði við fyrirsvars-
mann stofnunarinnar.
Skýrslur þær og aðrar upp-
lýsingar, sem um ræðir í 4. gr.,
Ráðsmaður ríkisins
Forseti íslands skipar for-
stöðumann deildarinnar er nefn
ist ráðsmaður ríkisins, og hefur
hann sömu laun og skrifstofu-
stjórar í stjórnarráðinu. Nauð-
synlegt starfslið skipar ráð-
herra samkvæmt tillögum ráðs-
mannsins.
Skrifstofustjórar stjórnarráðs
ins, ríkisbókari, aðalendurskoð-
andi og forstöðumenn ríkisstofn
ana, sem heyra beint undir ráð-
herra, skulu vera ráðsmanni
ríkisins til ráðuneytis og getur
hann kvatt þá, einn eða fleiri.
til sameiginlegra fundarhalda
um tiltekin málefni.
Skylt að veita uppiýsingar
Ríkisstofnunum og einst.ök-
um starfsmönnum ríkisins er
skylt að veita stofnun þessari
hverjar þær upplýsingar, ;em
hún þarfnast vegna starfs síns,
og þeim ber einnig að leita sam-
vinnu við deildina um hvað
eina, sem varðar skrifstofu-
hald, svo og fjölgun og fækkun
starfsliðs og hverjar aðrar end-
urbætur í rekstrinum, er til
greina koma.
Engin ríkisstofnun nje stnrfs
maður ríkisins má ráða starís-
fólk til starfa við skrifstofu-
vinnu, iðnað, iðju, afgreiðslu-
störf eða önnur skyld verk án
þess að hafa áður fengið sam-
þykki ráðsmanns til ráðningar-
innar. Hins vegar fer urii veit-
ingu starfa eftir þeim reglum,
fráð fyrir. að tekin verði upp
hjer á landi svipuð tilhögun í
þessu efni og ýmist er komið á
eða er í undirbúningi ar.nars
staðar á Norðurlöndum, en auð-
vitað miðað við þær sjerstöku
ástæður. sem hjer eru fyrir
hendi.
Aukin umboðsstörf
Siðustu 20 árin hafa störf
þau, sem umboðsvaldinu eru I
falin að lögum, farið stöðugt!
vaxandi, bæði vegna f jölda;
nýrra ríkisstofnana og aukinna!
starfa, sem hlaðist hafa á ráðu- !
neytin og aðrar stofnanir, vegna ^
margs konar nýrrar löggjafar, i
sem ekki hefur orðið fram- '
kvæmd, nema með auknu'
mannahaldi. nýjum húsakynn- !
um, nýjum skrífstofugögnum'
og öðru, sem til slíks rekstrar
heyrir, og allt kostar mikið fje.
Se mdæmi um slíka löggjöf frá
síðustu árum má nefna lög nr.
50 1946, um almannatrygging-
ar, lög nr. 67 1947, um eigna-
könnun, lög nr. 70 1947, um
fjárhagsráð, innflutningsversl-
un og verðlagseftirlit.
Fram að þessu hefur enginn
aðili verið til, sem hefði skyldu
til að gæta þess, að kostnaður
við auknar framkvæmdir vegna
nýrrar löggjafar yxi ekki úr
hófi fram. Hvert ráðuneyti hef-
ur verið einrátt um framkvæmd
þeirra mála, er undir það heyra,
og forstöðumenn stofnananna
munu jafnvel hafa ráðið mestu
um mannahald og annan kostn-
að, sem leitt hefur af fram-
kvæmd nýrra lagafyrirmæla.
Breyting
skulu afhentar ráðsmanni fyrir j Má af líkindum ráða
að sparn-
þann tíma, er hann ákveður og ( aðarsjónarmið hafi ekki ætíð
getur ráðherra ákveðið, að hlut!verið látin sitja í fyrirrúmi við
aðeigandi forstöðumenn sæti Þær framkvæmdir.
dagsektum, ef misbrestur verð-
ur á um afhendingu umibeðinna
upplýsinga.
Fjármálaráðherra getur, að
fengnum tillögum ráðsmanns,
með reglugerð, erindisbrjefi eða
öðrum fyrirmælum, kveðið nán
ar á um starfssvið og önnur at-
riði, sem um ræðir i lögum
þessum.
Lög þessi öðlast gildi 1. júlí
1949.
í greinargerð frumvarpsins
segir m. a.:
Hinn 22. sept. 1947 skipaði
ríkisstjórnin sjerstaka nefnd,
sem í voru þrír af skrifstofu-
stjórum stjórnarráðsins, aðal-
endurskoðandi ríkdsins og ríkis-
bókari. Var nefndinni falið. að
rannsaka kostnað við rekstur
ríkisins og rikisstofnana og gora
tillögur til ríkisstjórnarinnar
um sparnað Afið þennan rekst-
ur.“ Síðar var bætt við í nefnd-
ina þrem alþingismönnum Á
meðal þeirra tillagna, sem nefnd
in hefur afhent ríkisstjórninni,
er frv. það til laga urn eftjrlit
með rekstri ríkisins og ríkis-
stofnana, sem hjer birtis.t og
sem ákveðið hefur verið að
leggja fyrir háttv. Alþingi, að
mestu leyti óbreytt eins og
nefndin gekk frá þvj. Einn
nefndarmanna (Sigurjón Á.
Qlafssón) stendur þó ekki að
frv.
Eins og fram kemur í grein-
argerð nefndarinnar, er gert
Með frv. þessu. ef að lögum
verður, er ætlast til, að nokkur
bót verði á þessu ráðin. Sett
verði á stofn sjerstök deild í
fjármálaráðuneytinu, er hafi
með höndum eftirlit með opin-
berum rekstri. svo sem nánar
er skýrt í 1. gr. frv. Forseti
íslands skipar forstöðumann
deildarinnar. og nefnist hann
ráðsmaður ríkisins. Hefur hann
sömu laun og skrifstofustjórar
í stjórnarráðinu. Til þess að auð
velda eftirlitið er ráðsmanni
veitt allmikið vald, þannig að
ráðning stai'fsmanna ríkis og
ríkisstofnana er háð samþykki
ráðsmanns, en ógild að öðrum
kosti. Við stofnun nýrra emb-
ætta eða stofnana gildir hið
sama, að ráðsmaður skal ákveða
mannahald og starfstilhögun.
Með greinargerðinni fylgir
ýtarlegt nefndarálit frá sparn-
aðarnefndinni.
Þar sem Hekla verður ekki
komin heim til þess að fara
næstu áætlunarferð, austur
um land hinn 26. þessa mán-
aðar, hefur sú breyting verið
ákveðin á áætlun Esju, að hún
fari austur um land í hring-
ferð hinn 22. þessa mánaðar
með viðkomu á þeim höfnum,
sem Heklu var ætlað að koma
á. Tekið á mótj flutningi til
Fáskrúðsfjarðar, Reyðarfjarð-
ar, Eskifjarðar, Norðfjarðar,
Seyðisfjarðar, Þórshafnar.
Raufarhafnar, Kópaskers og
Húsavíkur á morgun og iaug-
ardag. Pantaðir farseðlar ósk-
ast sóttir á mánudag.
Kenslubókðsfforfur
LONDON — Svo mikill skort-
ur er á kennslubókum við
breska háskóla, að fyrirsjáan-
legt er, að úr honum verður
ekki bætt að fullu fyr en í fyrsta
lagi eftir fjögur ár. —■ Reuter.
PARÍS — Mannrjettindayfir-
lýsing Sameinuðu þjóðanna hef
Ur nú verið gefin út í Frakk-
landi og dreift til allra fram-
hajdsskóla þar í landi.
—Reuter.
Blikkfötu
ágæt tegund.
VERÐANDI
•iHaniiimiiitiuti
i ii i in i ii ■ ii »im 11 ii
(„Búllur").
Án skömtunar.
VERÐANDI
2ja hellna
til sölu. Verð kr. 3 huntír
uð. — Uppl. i sima 80 108.
nniniiiinianimiiniiiiiii
Verslunarmaður í fastri
stöðu óskar eftir
Herbergi
og helst fæði á sama stað,
sem næst miðbænum. —
Tilboð sendist afgr.
Morgunblaðsins fyrir
laugardag merkt ,,X-9 —
imiiiiniuiiiMdiiMiiiiinHi
••■•timtmMMiiiiitfittiiiiMmitMiiiimirriMtiniummiri
Pússningasandur tf
frá Hvaleyri.
Sími: 9199 og 9091. »
Guðmundur Magnússon. ®
EINARSSON & ZOEGA
Frá Hull
M.s. „LIN6ESIR00M"
21. þessa mánaðar.
SlK^tqnmiliniMliiiliiiiHMrwr
okkar á
lækningasíofuvmi
Vesturgötu 4.
verður framvegis
Eggert Steinþórssom:
kl. 4—5.30
laugardögum kl. II—12
Hannes Þórarinssoia
kl. 1 !á—3 daglega.
Sími lækningastofunKiar
er:
1
! ■ 11 |f|l IhM 1111 ■ |
iiiiiimiHiMuonhrt
Herbergi
Tveir reglusamir menn
óska eftir tveimur her-
'bergjum, helst samliggj-
andi, sem næst miðbæn-
um. Tilboðum sje skilað
á afgr. Mbl. fyrir hádegi
á laugardag, — merkt:
„Reglusemi—0020“.
rm'jimnrítimtmrrmutfrFTiKinnHnr «
rriiiiHiimnniMiH
Tökum nú takmarkalaust
á móti allskonar nylon- og
silkisokkum til viðgerð-
ar. — Fljótt og vel un:p-
ið. — Sanngjarnt verð.
Verslunin Breiðablik,
Laugaveg 76.
ritrmmrHiiimifl
iiiiiiiiiititiiiiiiinniiiiiiti
Gulrófur
til sölu.
Uppl. gefa Jarðhúsin.
Sími 7715.
•nimiiMHHHi»iiiiiii>iimiiiiiiiiMiiiiHanHiii
Ensk karlmanna
llííarnærföf
Fokheld
llallaraíbúÖ
Vogahverfj til sölu, 2
herbergi, eldhús og bað.
Tilboð merkt ,,Húspl:áss
—0031“, sendist afgr.
blaðsins fyrir laugardsg.
sjálfvirk,
alveg ný til sölu. Tilboð
sem greini verð, sendist
afgreiðslu blaðsins fyrir
helgi merkt „Bendix—
0032“.
ALFAFELL
Strandgötu 50, Hafnaiv
firði; — Sími 9430.
uunumiiiimiriifimiiitiiiiiiiiiiiiuitiiiiiiiiiiiiiiiiimMiunii:ii|fr