Morgunblaðið - 09.06.1949, Qupperneq 16

VEÐUKtTLIT*—• FAXAFLÓI:
tl/Eír 'VTÐRI og skýjað, cn víít-
asfc á'1'komuIaust.
127. tl>l. — Fimmtudagur 9. júní 1949*
DANIR liylla 100 ára lýgfrelsn-
Sjá greln á blaðsíðu 0.__________
I
0*ýska verkaféik-

kom i
130 konur og 50 karlmenn
KLUKKAN að ganga fimm í gærdag, sigldi strandferðaskipið
Esja ínn á ytri höfnina hjer í Reykjavík. Vakti koma skipsins
nokkra athygli, því með skipinu voru 130 þýskar konur og 50
karlar, sem í sumar starfa hjer á landi að landbúnaðarstörfum.

Blaðaihenn í fylgd <
með íögreglumönnum.
Frjettamenn fengu ekki að
ná tali af hinu þýska fólki fyrr
on kl. 10.30 í gærkvöldi. —
Skömmu eftir komu skipsins í
gær fóru nokkrir embættis-
inenti út í skipið, en maður sá
er veitir útlendingaeftirlitinu
forstöðu, neitaði blaðamönnum
þá að fara um þorð í Esju. Er
iögreglustjóri spurði þessa
furðulegu ákvörðun starfs-
mantts síns, tók hann málið í
sínar hendur og sendi lögreglu-
menn út með blaðamönnum í
hafr ogumannsbátnum.
DvölidMst í Liibeck.
Svo sem kunnugt er, sendi
Biinaðarfjelagið þá Þorstein
Jósepsson og Jón Helgason
blaðamenn, til að annast ráðn-
ingu verkafólksins. Dvöldust
þeir í Lubeck hjá Árna Siem-
scn ræðismanni, sem veitti þeim
ómelanlega aðstoð.
Víða getið í blöðunum.
F'yrsta verk sendimannanna,
var að auglýsa eftir starfsfólki
í blöðum Lubeck-borgar og eiga
samtöl við blöðin um þetta efni.
Birtu þau tveggja og þriggja
dálka frásagnir um tilboð þetta
til þýskra landbúnaðarverka-
m.anna og kvenna. Þessa var að
auki getið víða í blöðum Þýska-
lands.
Gífurlegur fjöldi umsókna
barst, um 2000 frá karlmönn-
um, en nokkru færri frá kon-
um. Varð því að neita miklum
meirihluta umsóknanna, því
ráðin hafa verið alls um 300
hjú. Esja flutti í þessari ferð
uin. 180, en síðar munu togarar
fíytj j smátt og smátt um 120 j
manns, sem enn eru í Þýska-
iandí
19—25 ára

þúsunda samborgara sinna tii
Vestur-Þýskalands, — Hún á
enga ættingja á lífi að hún tel-
ur, og sagði að hana langaði
til að setjast að á íslandi fyrir
fullt og allt. Hún hefur verið
ráðin í Borgarnes.
Önnur stúlka, Ilse Wallmann
frá Travemunde, skammt frá
Lubeck, er ráðin að Oddgeirs-
hólum í Flóa, að því er hún
sjálf sagði. Hún kvaðst hafa
verið gift, en maður hennar
látið lífið í styrjöldinni. Hún
á eitt barn, er hún skyldi eftir.
Hana langar að setjast hjer að.
Segir hún að ástæðan til komu
hennar, sje fjeleysi og slæmur
aðbúnaður.
Wolfgang Mayer frá Harz
er 19 ára að aldri. Hann sagði
að í Þýskalandi væri enga at-
vinnu að fá og hann hefði tekið
fegins hendi þessu ágæta tilboði
um vir.nu á íslandi.
Líst vel á sig á Islandi.
Fólkið trúir því, eftir dvölina
á Esju, að á íslandi muni verða
gert vel til þess. Það langaði
mikið til að fá sem greinilegast-
ar frásagnir af því hvernig lífs
skilyrðir, væru á Islandi og ekki
verður því neitað að sumar
stúlkurnar langi til að kynnast
íslenskum piltum. Fólkið er ráð
ið til landsins í eitt ár. ítarleg
læknisskoðun fer fram á því og
verða allir gegnumlýstir. Það
mun hafa komið í land klukk-
an fjögur í nótt en á föstudag
verður það flutt út í sveitirnar.
Þ. Th.

Þessi mynd var tekin í gærdag á fiskasýningu þeirri er opnuð
var í sýnhigarskálanum við Freyjugötu í gærkvöldi.
(Ljósm. Mbl. Ólafur K. Magnússon).
iýnig opnn
I GÆRKVÖLDI var opnuð hjer í bænum sýning, sem vafa-
laust mun vekja nokkra athygli. Það er skraut- og nýtjafiska-
sýning, sem haldin er í sýningarskálanum við Freyjugöíu.
Fólkið er flest á aldrinum
19—25 ára. Það lítur vel út,
þó það skorti nokkuð föt. Það
segir flest, að í Þýskalandi sje
enn Iítið um mat, og rómar
rnjög viðurværið á Esju. Ann-
ars hreppti skipið vonsku veð-
vu á leiðinni og þoldi fólkið
volkið illa og er talið að það
geti hafa staðið af vannæringu
heima Flest er fólkið frá Lu-
becfc og Norður-Þýskalandi. en
einnlg flóctáfólk frá Austur-
Þýskalandi.
FJýsM Rássa
Frjettamaður Mbl. talaði við
Bokkra Þjóðverjanna, m.a. eina
stulku, Helgu Klitsch, sem fyrir
stríð átti heima í Köningsberg.
Þegar Rússar lögðu undir sig
I flýði hún ásamt tug
Kjarnorkuefni
seld úr landi
WASHINGTON, 8. júní. — í
sambandi við rannsóknir á
störfum kjarnorkunefndar
Bandaríkjanna sagði Bourke.
Hickenlooper öldungadeildar-1
þingmaður, að nefndin hefði
brotið kjarnorkulögin með því,
að senda ísótopa til Evrópu
Hickenlooper bætti því við, |
að ísótóp hefðu verið send til
Noregs við rannsóknir á þrýsti-
loftshreyflum og eldflaugum. — ]
Einnig hefði sending farið til
Finnlands, sem er undir hand-'
arjaðri Rússa og til Joliot Curie
í Frakklandi, sem er yfirlýstur
kommúnisti Slíkt væri auðvitað
mjög hættulegt, þar sem vitað
væri, að Rússar reyndu hvað
þeir gætu með kommúnista-
sveitum víða um lönd að fá
upplýsingar um leyndardóma
kjarnorkunnar og auðvitað væri
til hvers þeir væru svo áfjáðir
í þær. — Reuter.
Yfir 100 fiskar. ®
Þetta mun vera fyrsta fiska-
sýningin, sem hjer hefur verið
haldin. Eru á henni yfir 100
fiskar, allir lifandi, í nær 20
glerkerum/
Enn sem komið er, sru alls
konar suðurlanda skrautfiskar
í miklum meirihluta. Eru rnarg-
• r þeirra mjög litskrúðugir. —
Þeir minnstu eru ekki stærri
en hnappagat á jakka. Enn sem
komið er, eru nytjafiskarnir
fáir, en sýningunni munu ber-
ast þeir jafnóðum og flutningi
þeirra verður við komið.
Fiskarnir
fluttir loftleiðis.
Jörundur Pálsson teiknari,
hefur sett þessa sýningu upp,
en við það hefur hann notið
aðstoðar formanns fjelags þess
er skrautfiskaeigendur í Kaup-
mannahöfn hafa myndað með
sjer. Maður þessi heitir Engelh
Lind og hefur hann til dæmis
aðstoðað Jörund við útvegun
á skrautfiskunum frá Kaup-
mannahöfn, en fiskarnir voru
fluttir loftleiðis hingað til
Reykjavíkur.
Á sýningunni eru einnig
nokkrir litlir froskar, smá-
vaxin eðlutegund og litlar
skjaldbökur.
Sýningin er mjög smekklega
sett upp hjá þeim Jörundi og
Lind.
Fyrirlestrar.
Nokkur áhugi mun vera hjer
í bænum fyrir skrautfiskarækt.
Mun Engelh Lind jafnvel halda
íyrirlestur um það efni á sýn-
ingunni.
Skipsllak fiitnsl
NICOSIA — 10 bæjarstjórar úr
nokkrum smáborgum komu ný-
lega saman á fund og ljetu frá
sjer ályktun um, að þeir heimt-
uðu að Bretar færu hið bráðasta
V
burt af eyjunni og gæfu eyja-
skeggjum fullt sjálfstæði.
SIGLUFIRÐI, miðvikudag: —
Skipstjóririn á breska togaran-
um Carmina frá Grimsby,
skýrði frá því hjer á Siglu-
firði. í dag, að hann hefði fund-
ið skip á hvolfi í Húnaflóa, í
svonefndum Drangsál.
Skipstjórinn sagði að þetta
hefði gerst ’s.l. mánudag. Kjöl
skipsins sagðist skipstjóri hafa
mælt, og var hann um 60 feta
langur. Botn skipsins var grænn
en síður ferniseraðar og borð-
stokkurinn var hvítur. Ekki gat
skipstjórinn greint neina ein-
kennisbókstafi. Vegna veðurs
gat skipstjórinn ekki rannsakað
flakið öllu nánar. Hann telur
þó að það muni vera strandað
þarna í Drangsál, en dýpið er
um fimm faðmar.
Breski skipstjórinn leitaði
hjer hafnar, vegna vírs er lent
hafði í skrúfu skipsins. Var
kafari fenginn til að losa vírinn
og gekk það vel. — Guðjón.
★
Það er ekki talið ósennilegt.
að flak þetta sje af norska
fiskiskipinu Teiskevold, en á-
höfn skipsins varð að yfirgefa
það vegna leka og vjelbilunar
þ. 31. maí síðastl.
öagsbrún boðar
verkfall
HAFI ekki tekist samningar
miili vinriuveitenda og Verka
mannafjelagsins Dagsbrún
hjer í Reykjavík, íyrir 16.
þessa mánaðar, eða eftir sjö
daga, mun verkfall hefjast
hjer í bænum.
Stjórn Dagsbrúnar tilkvnnti
Vinnuveitendasambandi Is-
| lands þessa ákvörðun sína í
' gærdag. Mun Dagsbrún og
hafa boðað verkfall þetta hjá
öllum þeim aðilum er Dags-
brúnarverkamenn starfa hjá.
í gærdag kom framkvæmda
nefnd Vinnuveitendasam-
bandsins og stjórn Dagsbrún-
ar á sameiginlegan fund, ér
‘ ræddi mál þetta. Var ákveðið
með samþykki beggja aðila,
að skjóta málinu til sáttasemj
ara ,ríkisins í vinnudeilum
Torfa Hjartarsonar tollstióra,
og átti fulltrúi Vinnuveitenda
sambandsins tal við nann í
gærkvöldi, um að taka málið
að sjer.
Verkfall járnbraufar-
manna í Beriín óleysi
BERLÍN, 7. júní — Hérnáms-
stjóra^ Westurveldanna í Ber-
lín hjeldu fund með sjer í dag
til þess að ræða verkfall járn-
brautarmanna í Berlín, sem riú
' hefur staðið í á þriðju viku.
! Talsmaður Breta ljet svo um
, mælt í dag, að síðan samgöngu-
banninu var afljett, hefðu 100
þús. smálestir af vörum verið
fluttar til Berlín með járn-
. braut, en 130 þúsund smálestir
með skipum. — Frank Howlev
(Bandaríkin) ljet svo um mælt,
að deilan væri ennþá ,‘algjör-
lega óleyst.“ — Reuter.
RÓMABORG — Páfinn skipaði
nýlega Thomas McMahon, for-
mann nefndar þeirrar, er ka-
þólska kirkjan sendir til Pales-
tínu í því skyni að athuga, hvað
hægt sje að gera til hjalpar
fióttamönnum í landinu h ;Iga.
Aðalfundur
AÐALFUNDUR Nemendasam-
bands Mentaskólans vcrður
haldinn næstkoniandi f'istudags
kvöld í hátíðasal skólars. —
Verða4>ar mættir fulltrúar, sem
kjörnir eru af hinum ýmsu
nemenda-árgöngum.
Aðalmál þessa fundar verður
byggirgarmál Mentaskólans og
núverandi viðhorf til þess. —
, -á r