Morgunblaðið - 22.06.1949, Blaðsíða 11

Miðviíudagur 22. júní 194*9.
MORGUIS BLAÐIÐ
11
Minninp
ÞANN 27. apríl s. 1. andaðist
frú Kristjana Bessadóttir á Siglu
firði. Hún var fædd þann 20.
júní 1868 á Siglufirði. Er því með
henni fallinn í valinn einn af
elstu borgurum þessa bæjar og
um leið einn af hinum bestu full
trúum eldri kynslóðarinnar,
þeirrar kynslóðar, ,sem ólst upp
við strangan aga harðinda og
mikillar vinnu á síðara helmingi
liðinnar aldar.
Foreldrar Kristjönu voru þau
hjónin Bessi Þorleifsson, hinn
kunni skipstjói'i og Guðrún Ein-
arsdóttir, skálds í Bólu. Var hann
einnig mjög kunnur maður í sam
tíð sinni, og enn eru á vörum
manna margar af ágætum vís-
am hans. Hafa og margir af
niðjum hans haldið nafni hans á
lofti með atgervi sínu, dugnaði
og listhneigð.
Kristjana ólst upp hjá foreldr-
um sínum, fyrst á Siglufirði til
12 eða 13 ára aldurs, en fluttist
svo með þeim að Ökrmn í Fljót-
um og síðan að Sölvabakka í
Húnavatnssýslu, en þar bjuggu
þau síðan til dauðadags. Eins
og kunnugt er, voru þá harð-
indaár, enda var þá ekki stefna
uppeldismálanna sú, að börnin
ættu að leika sjer til þess að
verða að mönnum. Þau áttu að
hlýða og vinna. Kristjana átti
meðal æskuminninga sinna end-
urminningar um sjóróðra með
föður sínum og mikil og marg-
vísleg störf utan bæjar og inn-
an. Hún gleymdi heldur aldrei
alla ævi\ sína þeirri sáru raun, er
foreldrar hennar synjuðu henni
um leyfi til að fara á kvenna-
skólann á Ytri-Ey, er þá var ný-
stofnaður og bauð þó skólastýr-
an, frú Elín Briem, hin kunna
ágætiskona, henni þar ókeypis
skólavist. Mun hún hafa sjeð,
hvað í hinni ungu stúlku bjó.
Síðar fjekk þó Kristjana að dvelj
ast í skólanum við nám tíma úr
vetri.
Þess skal þó getið, að aldrei
virtist það koma Kristjönu að
sök, að hún sat lítt á skólabekk
á æskuárum sínum. Hún lærði
heima það, sem mest var um
vert, að vinná og biðja til guðs,
hún var gædd miklu atgervi til
sálar og líkama, og þrek hennar
og starfsgleði entust'henni fram
á elliár. Það kom þeim sannar-
lega ekki að sök ungu hjónunum,
Sigurjóni Benediktssyni og Krist
jönu Bessadóttur, þótt þau byrj-
uðu búskap sinn með tvær hend-
Ur tómar, því að hendur þeirra
voru samtaka og hugir þeirra og
þótt enginn legði gull í lófa þeim
í byrjun, var þar annað gulli
betra, hagleikur og iðjusemi.
Kristjana sagði: „Við áttum ekk-
ert nema guðsblessun.“ Það fanst
henni ekki lítið, enda reyndist
það svo. Um þau hjónin má segja
með sanni, að sjálf gæfan hafi
kynnt þau hvort öðru, tengt þau
saman og fylgt þeim síðan á leið
arenda. Það er líkast ævintýrí.
Sigurjón bjargaðist heim að
Sölvabakka í mannskaðaveðrinu
mikla 1887, þá 18 ára gamall.
Heimasætan þar, jafnaldra hans,
sem hann hafði aldrei áður sjeð,
dró af honum vosklæðin. Tæp-
um 5 árum síðar, þann 16. des-
ember 1891, voru þau gefin sam-
an í hjónaband í Höskuldsstaða-
kirkju. Þá var veður svo milt,
að kertaljós voru borin fyrir
brúðhjónunum úr bænum út i
kirkjuna. Þeir, sem kynntust
þeim hjónum síðar, fundu, að sú
sama friðarmildi hvíldi ávallt
yfir sambúð þeirra og heimili
þeirra. Ungu hjónin settust fyrst
að á Sölvabakka, en fluttu síð-
ar til Blönduóss og svo til Siglu-
fjarðar árið 1907. Sigurjón stund
aði járnsmíðar, en húsfreyjan
starfaði á heimilinu og sótti
jafnframt vinnu út á við og.átti
þó 5 börn í ómegð. Er þau hjón
fluttu frá Blönduósi, voru þau
leyst út með gjöfum í þakka og
virðingarskyni, og skipstjórinn á
Skálholti, sem flutti þau til Siglu
fjarðar, sagði þeim, að þau mættu
fara með skipinu allt í kringum
land, ef þau vildu, hann tæki
ekkert fargjald af þeim. Sigurjón
væri búinn að vinna fyrir því
með hjálp sinni við aðgerðir á
skipum fjelagsins mörgum sinn-
um. Slíkrar mannhylli og virð-
ingar nutu þau hjón ávallt á lífs-
leiðinni.
Á Siglufirði dvöldust þau hjón
síðan til æviloka. Sigurjón stund-
aði þar iðn sína með mikilli at-
orku og sæmd. Oft var það, að
sjómenn vöktu hann upp um næt
ur til hjálpar og starfa og stóð
aldrei á honum. Þá bar það ekki
sjaldan við, að húsmóðirin fór
einnig á fætur til að hita kaffi
handa „blessuðum sjómönnun-
um, sem ugglaust væru kaldir
og þreyttir". Munu þeir ekki
hafa gleymt þeim velgjörðum.
Þeim h-jónum auðnaðist að eiga
ekki aðeins silfurbrúðkaup, held-
ur einnig gullbrúðkaup. Við þau
tækifæri sýndu samborgararnir
þeirn margháttaðan sóma. Silfur-
brúðkaupsdagur þeirra hjóna var
með nokkuð sjerstökum hætti, og
get jeg ekki stillt mig um að
minnast hans. Þann dag gengu
þau í kirkju með börnin sín öll
og báðu prestinn sinn að flytja
þakkarguðsþjónustu. í kirkjunni
sinni vildu þau bera fram þakk-
ir fyrir unna sigra og viðurkenna,
hverjum þau ættu þá að þakka.
Síðan var setst að veislu á heim-
ili þeirra. Eitt barn þeirra hjóna
andaðist nýfætt, hin 5 eru enn
á lífi og eru þau þessi: Eyþóra,
gift Magnúsi Konráðssyni verk-
fræðingi í Reykjavík, Páll Dal-
mar skrifstofustjóri í Reykjavík,
kvæntur danskri konu, Louise f.
Hansen Hólmfríður, gift Gunn-
laugi Guðjónssyni framkvæmda-
stjóra á Siglufirði, Sigurjón, af-
greiðslumaður í Ríkisverksmiðj-
unum á Siglufirði, kvæntur Guð-
björgu Þorvaldsdóttur.
Þau Sigurjón og Kristjana
bjuggu lengst af á Siglufirði í
litlu húsi við Aðalgötu 14, en á
síðari árum sínum byggðu þau
þar stórt og vandað hús. Þar
áttu þau.til síðustu stundar ind-
ælt og fagurt heimili. Til þeirra
þótti öllum gott að koma. Á
heimili þeirra ríkti gestrisni og
glaðværð, þar var veitt af hlýrri
alúð. I því sem öðru voru þau
hjónin samtaka og samhuga. Sig-
urjón andaðist þann 21. júní
1945. Eftir lát hans tók heilsu
Kristjönu að hnigna. Henni'
fannst hún ekki lengur hafa neitt
til að lifa fyrir, er hún var orð-
in ein á heimili sínu, enda dvald
ist hún á heimilum barna sinna
eftir það, mest á heimili Jóhanns
sonar síns og hjá honum andað-
ist hún.
Allir, sem kyntust frú Kristjönu
Bessadóttur, eru sammála um
það, að hún var hin mesta merk-
iskona. Hún var glæsileg sýnum
og góðum hæfileikum búin. Það
var kynfylgja hennar. Framkoma
hennar var í senn bæði pruð og
svip mikil. Hún var glöð í góðra
vina hópi og framúrskarandi
skemmtileg kona í viðræðum.
Kunningjakonurnar höfðu það
stundum á orði, að þær þyrftu
að finna Kristjönu eða fá hana
heim til sin til þess, að Ijetta
skap sitt og fá sjer dálitla hlát-
urstund. En gleði hennar sam-
einaðist djúpri alvöru. Hún var
trúkona rnikil og átti mikla lífs-
reynslu. Allir hlutu að finna, að
hún var góð kona og átti þann
fremur fágæta hæfileika að geta
vakið göfugar hugsanir í brjóst-
um annarra manna. Slíkt er að-
alsmerki hinna mestu gæfu-
manna, enda finn jeg nú, er jeg
minnist Kristjönu Bessadóttur,
að gæfan fylgdi henni langa ævi,
hún átti góðan og mikils metin
eiginmann, gott heimili. Hún
naut þess að sjá börn sín eign-
ast falleg heimili og hljóta virð-
ingu annarra manna og sá hóp
af mannvænlegum niðjum vaxa
upp.
Heimili hennar er nú tómlegt
og sæti hennar autt, en við minn
umst þess, með hve mikilli sæmd
hún skipaði það langa stund.
Sauðárkróki, 11. maí 1949.
líeigi Konráðsson.
— Noregsbrjef
Framh. af bls. 9
erlendum ferðamannastraum i
ár en áður, vegna þess, að dá-
lítið hefur verið rýmkað um
ferðagjaldeyri ýmsra landa —
Það er einkum á vesturlandinu,
sem búist er við fleira ferða-
fólki en fyr. Landsamgöngurnar
sunnan að verða líka greiðari,
því að nú hefur ný tillaga verið
gerð á landsamgöngunum sunn-
an að. í dag fór hraðlest, sem
þeir kalla ,,skandinavia-pi]en“,
að ganga milli Kaupmanna-
hafnar og Osló; hún fer leiðina
á 9V2 tíma, sem er nær þrem
tímum skemmra en áður. Hins-
vegar hafa norsku ríkisjárn-
brautirnar hækkað fargjöld sín
um 15%. Þær ganga alltaf með
tapi, sem stafar af því, að farm-
gjöldin eru svo lág. Þau eru að
eins helmingur af flutninga-
gjaldi strandferðaskipanna, —
enda hafa járnbrautirnar dregið
frá þeim vöruflutninga, þar sem
hægt er að velja á milli sam-
göngutækjanna. Hinsvegar hafa
þægindi farþeganna ekki auk-
ist. Það sjest lítið af nýjum og-
betri farþegavögnum, og hrað-
lestirnar, sem áttu að stytta
fólki ferðina milli Bergen og
Osló og Þrándheims og Osló um
2/5 i tíma og komnar voru í
notkun eftir stríðið, hafa horfið
og ekki sjest aftur. Hreyflarnir
í þessum lestum reyndust gall-
aðir. En nú stendur til að fá
aðra nýja, frá’Englandi, og rík-
isjárnbrautirnar hafa lofað hin-
um nýju hraðlestum næsta
sumar.
p.t. Osló, l. júní.
Skúli Skúlason.
rw— tm "i iwr
.iiiiiiiiiitiiiimitmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiMii
l P E L S A R
§ Kristinn Krist/ánsson f
? T,pifseötu 30. sími 5644. :
■lIMlltmtllimiMtlKillllllttlllMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIM
rni aðalfundi Náttúru-
iækningafjelagsins
NÁTTÚRULÆKNINGAFÉLAG
ÍSLANDS hjelt aðalfund sinn
10. júní 's.l. Fundarstjóri var
Egill Hallgrímsson, kennari, en
fundarritari Hannes Björnsson,
póstmaður.
Framkv.stj_ fjelagsins, Björn
L. Jónsson veðurfr., gaf skýrslu
um störf þess frá síðasta aðal-
fundi. Haldnir hafa verið 7 fje-
lagsfundir, þar af einn út-
breiðslufundur og einn fundur
með Garðyrkjufjelagi íslands.
Á 10 ára afmæli fjel., hinn 24.
jan. s-l„ var merkjasala og fjöl
menn skemmtun til ágóða fyr
ir Heilsuhælissjóðinn, en eftir-
leiðis verður fastur merkjasölu
dagur 20. sept. ár hvert, á af-
mælisdegi Jónasar læknis Krist
jánssonar. — Stjórnarfundir
hafa verið 16.
för sinni til Sviss og Þýska-
lands í sumar, mun Jónas læfen
ir Kristjánsson kynna sjer td-
högun hressingarhæla og leíta
álits lækna og sjerfræðinga uxn
tillöguuppdrátt Ágústs_ Að lík-
indum fer Ágúst utan síðar í
sama skyni. Gert er ráð fyrir,
að hælið fullbyggt, taki 120
hælisgesti, og mun bað ver'ða
reist í nokkrum áföngum og
byrjað með 30—40 hælisgesti,
auk læknis og starfsfólks. -■>
Stjórnin hefir í hyggju að ráða
fastan erindreka til að annast
fjársöfnun og fleiri störf, og
kemst þá væntanlega meiri
skriður á þetta nauðsynjamát-
Stærsta átakið í fjársöfnun
fram að þessu er happdrættið,
sem gaf af sjer 170 þúsund kii
í hreinan ágóða.
í fjelaginu eru nú 1750
manns, þar af um 1150 í Rvík
og 109 ævifjelagar. Fjelagsdeild
ir eru 5 utan Rvíkur, á Akur-
eyri (100 fjelagar), Ólafsfirði
(65), Siglufirði (101), ísafirði
(61) og Sauðárkróki (54). —
Verða sennilega fleiri deildir
stofnaðar á næstunni. Fjelagið
hefir keypt nokkrar fræðslu-
kvikmyndir um mannslíkam-
Af bókaútgáfunni varð nókk
ur ágóði, og úr fjelagssjóðt
voru 19 þús. kr. látnar renna
í Heilsuhælissjóð. Heildarvelta
fjelagsins fyrirtækja þess og
sjóða nam um 723 þús. krón-
um.
Gjaldkeri, Hjörtur Hansson,
kaupm., las upp reikninga fje-
lagsins og fyrirtækja þess, og
frú Matthildur Björnsdóttir,
ann og störf hans, og hafa þæv , formaður Heilsuhælissjóðs, las
verið sýndar á fundum fjelags uup reikninga sjóðsinS) en f0r-
ins hjer í Rvík og sendar trl: maöur happdrættisnefndar, Bj.
deildanna, — A rekstri mat-
stofunnar varð dálítill halli
árið 1948 vegna síhækkandi
vöruverðs og annars tilkostnað-
ar. Það var ekki fyrr en snemma
á þessu ári, sem verðlagsstjórn
in, leyfði hækkun á föstu fæði reikningana og önnur fjelags-
almennt, og virðist afkomunni mál> síðan voru reikningarn
, ; L. Jónsson, gerði grein fyrir
i tekjum og gjöldum happdrætt-
isins.
Að þessum skýrslum lokmorv
urðu allmiklar umræður um
nú borgið. Matstofan verður á-
fram næsta ár í sama húsnæði
og áður, Skálholtstr. 7, en
stjórnin hefir að undanförnu
verið að leita fyrir sjer með
stærra húsnæði fyrir matstofu
og fjelagsstarfsemina í heild. —
Þá hefir stjórnin með nokkrum
árangri beitt sjer fyrir útvegun
heilnæmra matvæla, en á því
sviði er mikið og þýðingarmikið
en erfitt verkefni fyrir hönd-
um.
S. 1. haust kom út 7. ritið í
bókaflokki fjelagsins, Menning
arplágan mikla, og á næsta
hausti kemur 8. bókin út og
fjallar hún um mataræði sjúkra
manna. Áskiifendum tímarits-
ins Heilsuverndar fjölgar dag
frá degi, og lausasala hefir auk
izt mjög, svo að upplagið hefir
nú verið stækkað til muna.
Á jörð fjelagsins Gröf í Hruna
mannahreppi hafa farið fram
endurbyggingar og umbætur á
bæjarhúsum og s. 1. sumar var
farvegi Litlu-Laxár breytt á
kafla með jarðýtu og um leið
byggður stíflugarður til að
verjá túnið áframhaldandi
i skemmdum af völdum árinnar.
Umsókn um fjárfestingarleyfi
til hælisbyggingar var synjað,
en eigi að síður er verið að
undirbúa fullnaðarteikningar
að hælinu, og hefir Ágúst Stein
grímsson, byggingarfræðingur,
verið ráðinn til þess, og í bygg-
ingarnefnd eru Björn L. Jóns-
son, Björn Kristjánsson, kaup-
maður, og Jóhann Fr. Kristjáns-
son, byggingameistari. í utan-
ir samþykktir einróma. Var þá
ljðið að miðnættti, en fyrir fund
inum lágu tillögur um allvið-
tækar breytingar á lögum fje-
lagsins og starfsháttum þess. —
Var því ákveðið að fresta fundi
og boða framhaldsaðalfund í
september.
Stjórn fjelagsins er þannig
skipuð: Forseti Jónas Kristjáns.
son, læknir, Varaforseti Björn
L. Jónsson, veðurfr., og er hamv
jaínframt framkv.stjóri fjelags-
ins og fyrirtækja þess. Gjaid-
keri Hjörtur Hansson, kaupnr,
ritari Hannes Björnsson, póstm.
og vararitari Axel Helgason,
lögregluþjónn.
4*-S ±C2