Morgunblaðið - 09.07.1949, Qupperneq 6

6
MORGUNBLAÐiÐ
Laugardagur 9. júlí 1949. •
Jakcb Krisfinsscn:
Lióðmæli eftir Steingrím Arason
LJÓÐMÆLI
eftir Steingrím Arason.
Gefin út á kostnað Col-
umbíasjóðs. Reykjavík
1948.
ÞESSI BÓK sver sig í ættina.
Hún er góð og elskuleg, eins og
höfundur hennar. Samt er ekk-
ert líklegra en einhver segi, að
í henni sje ekkert stórfelt
kvæði. Og samkvæmt venju-
legri viðmiðun kann það að
vera rjett. En hver og einn
verður að dæma fyrir sig um
það hvað stórt sje og mikið,
því að það er ekki til neinn
algildur kvarði á ljóðagildi. —
Páll frá Tarsus og Henry
Drummond sögðu, að kærleik-
urinn væri mestur í heimi, og
margir munu samsinna því,
sumir af trú, aðrir af eigin
reynslu. En í ljóðmælunum
hans Steingríms er mikið af
kærleika, kærleika til Guðs og
manna, ungra og gamalla,
blóma, dala og bláfjalla, heit
löngun til að hjálpa öllu væn-
legu og uppvaxandi, þrá til að
glæða samúð og fegurð og alls-
herjar bræðralag, bjartsýni,
dáðir og drengskap. Ef slíkur
kærleikur og hjálparþrá eru
aflgjafi kvæðis og höfundar þess
á smekk og skáldgáfu, getur
varla farið hjá því, að það verði
ýmsum glæðing og hvatring til
góðs, og svo ætla eg. að fari um
kvæði Steingríms. Hins vegar
getur rammt heiptarkvæði, þótt
stórfellt sje kallað, orðið hefnd-
argjöf og valdið illu einu.
Ljóðmæli Steingríms verða
ekki vatn á myllu hins illa og
óhrjálega í veröldinni, enda
þótt eitt níðkvæði sje í bókinni
— um Bakkus, og vinum hans
kunni að þykja hann heldur ó-
mjúklega ávarpaður þar. Yfir
öllum hinum kvæðunum er
bjart og hlýtt, og þó að stöku
sinnum kenni trega, er vonleysi
ekki til. Á nokkrum stöðum
hoppar gleði og græskulaust
gaman upp í fangið á manni.
enda er það kunnugt öllum, er
höfundinn þekkja vel, að hann
er auðugur að þeim gersemum.
Þarna eru allmörg prýðisgóð og
ljómandi falleg kvæði, í önn-
ur er aftur minna spunnið, eins
og gengur og einstöku tækifær-
isvísur finnst mjer að hefðu
mátt missa sig.
Bókin hefst á fallegu og fagn-
andi kvæði um ísland. Þar í er
þessi vísa:
„Landið dýrra dætra og sona,
dýrðarlandið bjartra vona,
þar sem ótrautt karl og kona
knýja sókn á þroskans tind,
sigla hugdjörf háan vind.
Hvar í heimi sástu svona
sigrað oft af fáum
undir lista- og menntamerkjum
háum?“
Og víða í kvæðum hans kem-
ur föðurlandsástin fram.
í einu af bestu kvæðunum
veltir skáldið því fyrir sjer,
hvert sje „stórmálið stærsta".
Að dómi hans er það ekki stór-
pólitíkin, ekki heldur það, að
Island fái atkvæði í alheims-
þingi, ekki austurinn úr lindum
hafs og lands, ekki að fallvötn
Steingrímur Arason
öll snúi vjelum eða að við fá-
um verksmiðjulýð og borgir.
Ekkert af þessu skiptir mestu
máli.
„En hvert er þá stórmálið
stærsta?
Að styðja og bjarga hinu
smæsta.
Manngullið nema, móta, skýra.
í manndómsátt hverri hönd að
stýra.
Að fá hverju auga framtíð
bjarta,
fylla samúð hvert mannlegt
hjarta
Já, það er stórmálið stærsta.
Sje gull það ávaxtað, ekki
grafið.
er auðlegð vís, eins og djúpt er
hafið.
Sú þjóð, sem elst upp við
andlegt frelsi,
fær ytra sjálfstæði, brýtur helsi.
Ef helgast dáðum hver hönd,
hver andi,
er heill og gæfa með þjóð og
landi.
Uppeldi er stórmálið stærsta.“
Hugsunin í þessari síðustu
ljóðlínu, og raunar í vísunni
allri, er rauði þráðurinn 1 bók-
inni, enda hefur höfundurinn
varið allri ævi sinni til skóla-
starfs og uppeldismála og unn-
ið þar mikið og fagurt verk
Ungur að aldri fór hann í Möðru
vallaskóla, en síðan í Kennara-
skólann. Eftir hálfa öld kom
hann aftur að Möðruvöllum og
kvað þar gott kvæði. Þar í er
þetta:
„— Oft var napurt svefns í
sölum.
Sakaði ekki neitt,
þó að frysi á þvottabölum,
þá var blóðið heitt.
Einbeiting og orka í námi
allvel lærðist þá,
þegar allir aðrir hlóu,
æptu og flugust á.
Skólar háir hlýir fæðast.
Hugur mirin að þessu spyr,
áhuga hvort eldar glæðast
á við það, sem gerðist fyr.
Harðir bekkir, baklaus sæti
breytst hafa nú í hægan sess.
En skyldu sætin skipuð betur?
Skylt er oss að spyrja þess.
Bót er víst að bættum skólum.
Bætt skal þorp og fegruð sveit.
En þúsund sinnum met eg
meira
mannbætur í hverjum reit.“
Höfundurinn hefur dvalið ár-
um saman og oftar en einu
sinni í Bandarikjunum, fyrst
til þess að nema uppeldisfræði,
seinna til að læra enn meira og
kynna sjer hið nýjasta á sviði
þeirrar fræðigreinar. í Ameríku
kynntist hann konu sinni oe
mörgum öðrum ágætum mönn-
um. Hann hefur ort af mikilli
hlýju kvæði til esturálfu, sem
„— hefur það sýnt og sannað,
að saman má lifa á jörð
í margbýlis friði og menning
hin mislita drottins hjörð.
Þú veitir hinu veika og smáa.
Hann varð þjer oft lyftistöng.
1 litlu fræi er oft falin
heil framtíðar skógarþröng —“
En höf. man vel, að sá, sem
fann Ameríku kom ,,af Fróni,
þar frelsisins vagga stóð.“ Og
ekkert jafnast við föðurlandið:
„Hundrað kalla hugir mig
heim í fjallageiminn.
Drottning mjalla met eg þig
meira en allan heiminn.“
Um biðukolluna yrkir hann
þetta:
„I fyrradag varstu fífill,
nú fýkur þitt hvíta hár.
Það er gert til þess að grói blóm
við götuna næsta ár.
Náttúran fölva faldar,
fræjum er sængin hlý.
Nú breiðir hún ofan á börnin sín
þau blunda — og vakna á ný—“
Og hann er innilegur trú-
maður og bjartsýnn, eins og
áður var minnst á. í bók hans
er fallegur sálmur og bæn, sem
hvorttveggja ætti skilið að kom
ast í Sálmabókina. En auk
þessa biður hann víða í kvæð-
um sínum, beint eða óbeint fyr-
ir börnunum, ættlandi og þjóð.
Skal eg nú ljúka þessum orð-
um með tveimur vísum úr
kvæðinu „Eilift lögmál“:
„Reyndu að sjá með sjónum
barna
sælu, hvar sem er.
Upp í bláma brosir stjarna,
blóm við fætur þjer.
Þú ert gæddur guðdóms þreki
grýlum öllum mót.
Eilíft lögmál elsku og speki
öllu ræður bót.“
Jakob Kristinsson.
Sex fulltrúar Senussí-
höfðingjans
BENGHASI 7. júlí — Sayd
Idris foringi Senussi þjoðarinn
ar í Cyrenaica hefur skipað sex
fulltrúa sína í landinu. Þeir
eiga að hafa eflirlit me'ð verk-
legum framkvæmdum • land
inu og vera ráðgjafar þjóðhöfð
ingjans. — Reuter.
Stúlkur
| helst vanar saumaskap.
| óskast. Um framtíðar-
í vinnu getur verið að
I ræða. Upplýsingar í síma
j 6293.
iMVHijinmMit
!
sólasett |
3 stólar og sófi, Vil sölu f
á Hagamel 23, I. hæð. til f
vinstri, frá kl. 3—6 í dag. 1

>•lll•••ll•ll•ll•ll•■•lllllll•l■lllll•«•■••lltl•■l•llll•ll■••lll -
Ung hjón með barn
vantar
| 1—2 herb- og eldhús
nú þegar.
f Lítilsháttar húshjálp get-
| ur komið til greina. Til-
f boð sendist í Box 1001.
Húsnæði
| Barnlaus, miðaldra hjón
i óska eftir einu til tveim- |
§ ur herbergjum og eldhúsi l
f til leigu 1. október í i
f haust. Tilboð sendist Mbl. f
f fyrir 15. þ. m , merkt: |
f „Húsnæði — 1949 — f
5 A C 1 a
:
Getur ekki einhver leigt |
ungum og reglusömum I
sjómanni
l-2 herbergi i
og eldhús j
eða eldunarpláss. — Má i
vera í risi eða kjallara. f
Mætti vera óstandsett að f
einhverju leyti Tilboð, l
ásamt leiguskilmálum sje f
skilað á afgr. Mbl. fyrir f
þriðjudagskvöld, merkt: f
„Sjómaður — 450“.
Kvensfúdent
j úr mála- og stærðfræði- j f
: deild, óskar eftir atvinnu f I
f nú í sumar. — Tilboð, f |
l merkt: .,Júlí—ágúst — f f
f sendist í pósthólf 836 fyr f f
f ir þríðjudagskvöld.
Kvenfafnaður
notaður og nýr, miðalaus,
til sölu á Sníðastofunni
Óðinsgötu 14a. Upplýs-
ingar frá kl- 2—6. Sími
80217
>mi
»illllllllllllllllllllllll•l•l••,,,,,,,,,,,,,,,,,,,:,,,l,,,,,,l, ”
Sófasett
svefnsófi og tveir arm-
stólar til sölu. Gítar til
sölu á sama stað. Uppl. í
síma 80697.
Sem ný-
Ryksuga
til sölu. — Upplýsingar í
síma 6027.
: f»iiiifiiiiiiiiiiiiiii*iiiiiiiiiiiiiiiiiiii«i,,i*iii*ii|,i*,l*,v
f Kona óskar eftir
| Atvinnu
j t.d. við að leysa af í sum
f arfríum við ljett eldhús-
1 störf eða aðra heppilega
I vinnu. — Upplýsingar í
f síma 1873 frá kl. 1—6 í
f dag.
Oldsmobile
l 1941, hefur verið í einka-
f eign, keyrður 28 km. —
I Verður til sýnis á bif-
I reiðaverkstæðinu við
I Garðastræti milli Túng.
f og Öldugötu kl. 2—4 í
I dag. — Tilboð óskast á
f staðnum.
♦llllllllllll»lllllllll•l,||,••,,,,,,,,,,,s,,l,,,,,,,,,,,,l,,,** :
fónn
í fallegum kassa. til sölu |
á Ásvallagötu 27, Radíó- i
stofan.
lllllllll•llll•ll•l•l•l|•||•,•l•|,,,,,l,l,",,,,,,i,,l,,>,t,l>l>( :
BMIiHVEI
I enskur, til sölu. Upplýs- j
i ingar í síma 4396.
:
Verð fjarverandi
j næstu vikur. Á meðan
i gegnir Gunnar Cortes
f læknisstörfum fyrir mig.
Kristinn Björnsson.
j..............................
f Vandað
I Sófasett
j aðeins kr.: 3700,00
| Einnig til sölu sett með
f útskurði á örmum. Gott
| tækifæri.
Húsgagnabólstrunin,
Grettisgötu 69,
klukkan 3—7 í dag.
uiiiiiMiiiniiiiiiiiiiiimiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiii'su
Klæðaskápur
i Stór, þrísettur, danskur
f klæðaskápur, sem nýr,
i mjög fallegur, til sölu á
i Brávallagötu 22 í dag kl.
j 2—4.
: llllllltlllllllll•llll■llllltlllllllllt•l■illMlllllll■t,l•l,•,,-
| Vegna sumarleyfa
i verður tannlækninga-
f stofa Engilberts Guð-
f mundssonar lokuð frá 9.
i júlí til 1. ágúst.
f Engilbert Guðmundsson,
tannlæknir.
»
uiniiuiiiiiiiiMtiiiim<iiii«»MciiHMði03imiiMn»flnn
l