Morgunblaðið - 18.10.1949, Blaðsíða 2

MORGUlSBLAfPliÐ
Þriðjudagur 18. október 1949.
kvæðabrask Hermannsdeild'
ifinnar og kommúnista
'A ALMENNUM framboðsfundi
& Akureyri, sem haldinn var
1. föstudag, ljet frambjóðandi
1-ommúnista, Steingrímur Að-
alsteinsson, svo um mælt, er
liann hafði hlýtt á frambjóð-
ai\öa Framsóknarflokksins, dr.
Kristinn Guðmundsson:
„Ef maðurinn meinar það
sem hann segir, hefir hann auð
sjáanlega farið flokkavilt. Hann betra kosið en ef þeim tekst
Álmenningur óskar ekki
efiir nýju hörmungar-
ástandi á borð við Her-
mannstímabilið fyrir stríð
hefði alls ekki átt að bjóða sig
fram fvrir Framsókn, heldur
Sósíalista“.
Þeir, sem á umræðurnar j
hdýddu, töldu, að þetta eitt
hefði verið sannleikanum sam-
kvæmt af því, sem Steingrím-
ur Aðalsteinsson sagði á þess-
um fundi.
Yinur Hermanns sagði
sinn innri bug
Framsóknarflokknum í heild
til málsbótar skal þess þó get-
ið, að dr. Kristinn hafði í nið-
uriagi ræðu sinnar afsakað, að
sjer hefði ekki unnist tími til
að minnast neitt á stefnuskrá
Framsóknarflokksins. Hann ljet
það bíða betri tíma. En þegar
á það er litið, að þetta er eini
framboðsfundur á Akureyri, er
ekki að furða, þótt mönnum
íyndist það „þunnar trakter-
íngar“, að frambjóðandi næst
stærsta flokks þjóðarinnar
skyldi ekki treysta sjer til að
víkja eimt orði að stefnu síns
eigin flokks. í þess stað tal-
aði hann út frá hjartanu, sagði|
að flækja formann næst stærsta
flokks þjóðarinnar með slíku
móti í net sitt.
Hitt er annað mál, hvort
kjósendur þessara flokka láta
nota sig til slíkra bellibragða.
Akureyringar hafa and-
styggð á kommúnistum
og vinum þeirra
Framsóknarmenn á Akureyri
urðu a. m. k. lítt ánægðir yfir,
að hæglætismaðurinn dr. Krist-
inn skyldi afhjúpa sig sem hrein
rækaðan Hermannsliða.
Akureyringar hafa í mörg
ár átt öruggan talsmann á Al-
þingi þar sem Sigurður Hlíð-
ar var. Hann var ekki aðeins
nákunnugur högum Akureyrar
heldur einnig sannur Sjálfstæð
ismaður í orði og verki. Fylgi
hans kom meðal annars af því,
að Akureyringar vissu, að þar
sem Sigurður var, fór örugg-
ur andstæðingur kommún-
ista.
Sigurður Hlíðar var ófáan-
iegur til að gefa kost á sjer
að þessu sinni, enda hniginn að
aldri. En vitað er, að frambjóð-
scm inni fTrrir tjc, m
þeim árangri, að Steingrímij an<^i Sjálfstæðismanna á Akur-
Aða,lsteinssyni fannst eins og eyri nih Jónas Rafnar, lögfræð-
ingur, mun feta í fótspor Sig-
urðar sem ötull umboðsmaður
Akureyrarkaupstaðar, skelegg-
ur baráttumaður Sjálfstæðis-
stefnunnar og eindreginn and-
stæðingur kommúnista.
Æskan styður
Sjálfstæðismenn
Hið eina, sem Framsóknar-
menn hafa getað fundið Jónasi
Rafnar til foráttu er, að hann
sje svo ungur að árum. Það
er vissulega galli, sem bráðlega
mun af honum eldast. Ekki
síst situr illa á þeim flokki,
sem þó hælir sjer af því að hafa
marga unga frambjóðendur, að
finna æskuna Jónasi Rafnar til
foráttu.
Akureyringar munu þess-
vegna enn scm fyrr fylkja
flokksbróðir sinn talaði.
Þetta getur engum komið a
óvart, sem til þekkir. Dr. Krist-
inn er að vísu heiðursmaður í
einkalífi. cn náinn vinur og
stjói'nmálaaðdáandi Hcrmanns
Jónassonar.
Samið um kommúnista-
atkvæði á Ströndum
Milli Hermannsdeildarinnar
í Framsókn og kommúnista
gengur. hinsvegar, eins og kunn
ugt er, hnífurinn ekki. Er.da
er það á allra vitorði, að Her-
mann sjálfur á nú kosningu
sína undir því, hvort nógu
rnargir kommúnistar hlaupa
undir bagga méð honum. Ekki
er að efa, að kommúnistar gefi
mönnum sínnum fyrirskipun
urn að fara svo að. Ljet og
nafngreindur framskónarmað-
ur hjer í bæ fyrir skömmu svo
um mselt, að búið væri að
sernja um, að 80 kommúnistar
slcyldu kjósa Hermann.
Kómmúnistum væri vissulega
í því mikill fengur, að formað-
ur Framsóknarflokksins sæti á
Alþingi eins og einskonar upp-
bótarþingmaður kommúnist.a-
llokksdeildarinnar íslensku. —
Komniúnisiar iieíou þá póiitískt
Jíf hans í hendi sjer og gætu
„þjóðnýtt valdagræðgi“ hans á
þann veg, sem þeir á dögunum
sögðu í Þjóðviljanum ,að nauð-
synlegt væri. Uppáhaldsstarfs-
aðferð þeirra er einmitt þessi,
sð hafa slíka flugumenn í ým-
iakvnar fjelagsskap og samtök-
annarra. Geta þeir ekki á
það honum að lokum til styrkt-
ar. Ólíklegt er, að almenningi
á Ströndum líki vel, að þing-
maður kjördæmisins verði eins
konar uppbótarþingmaður
Kommúnistaflokksins. Má og
vera, að kommúnistarnir norð-
ur þar, sem þannig er búið að
ráðstafa, án þess að þeir sjeu
sjálfir til kvaddir, verði eigi
jafn ginkeyptir fyrir kaupun-
um eins og flokksdeildarbrodd-
arnir hjer syðra ætlast til.
Úr þessu getur reynslan ein
skorið. Skal þó játað, að flokks-
aginn hjá kommúnistum er
harður, og því ef til vill ólík-
legt, að flokksmennirnir neiti
að hlýða þeirri skipun, sem
þeim er gefin.
Samstarf, sem horfir til
lítilla heilla
Þetta brall með kjósendurna
er athyglisvert fyrir fleiri en
Strandamenn eina. Aðrir lands
menn hafa einnig gott af að ís-
huga, hvort mikilla Jigæta sje
að vænta af samstarfi komm-
únistadeildarinnar og Her-
manns Jónassonar.
Á valdaárum Hermanns Jón
assonar átti almenningur við
verst kjör að búa í minni flestra
núlifandi manna. Að nokkru
leyti áttu utankomandi örðug-
leikar þátt í vandræðunurn hjer.
En víst er um það, að hvorki
Hermann Jónasson nje aðrir
valdhafar á þeim árum gátu við
neitt ráðið. Að lokum voru
þeir svo illa komnir, að þeir
urðu að leita til Sjálfstæðis-
manna, sem þeir áður höfðu
mest ofsótt og æskja hjálpar
þeirra til að bjarga því, sem
bjargað varð.
Reykvískir verkamenn, sem
muna hörmungar atvinnuleys-
isáranna fyrir stríð, munu sann
arlega ekki vera gírugir í að
fá Hermann Jónasson á ný sem
æðsta mann ríkisstjórnarinnar.
Valdamöguleikar kommúnista
eru allir bundnir við slíka „þjóð
nýtingu á valdagræðgi“ Her-
manns. Allir, sem, greiða komm
Fylgi Sjálhtæðisflokksins
fer ðrf vaxandi í Hafnarfirði
SIÐASTLIÐINN föstudag kom
ljóslega fram hvernig Sjálf-
stæðisflokknum og frambjóð-
enda hans Ingólfi Flygenring
eykst fylgi meðal hafnfirskra
kjósenda. Bar hin málefnalega
og drengilega framboðsræða
hans af, enda átti hann lang-
samlega mestu fylgi að fagna
á meðal áheyrenda. Hinsvegar
var það máj manna að aldrei
hafi Emil Jónssyhi veist. iafn
erfitt að flytja mál sitt, fyrir
Hafnfirðingum og nú. Sýndu
hinar óvenju daufu undirtekt-
ir, sem ræður hans fengu, að
Hafnfirðingar eru orðnir
þreyttir á blekkingum hans, og
eru ráðnir í því, að skifta nú
um þingmann og fela Ingólfi
Flygenring umboð sitt á Alþingi
því, er kemur saman að afstöðn
um kosningum 23. okt. n.k.
Frarnbjóðendur hinna flokk-
anna, Kommúnista og Fram-
sóknarflokksins virtust eiga
litlu fylgi að fagna á fundin-
um. Óvenju mikill fjöldi fund-
armanna ljet enga afstöðu í ljós
til flokkanna, og leikur ekki á
tveim tungum um það á meðal
Hafnfirðinga, að það var sá
fjölmenni hópur óánægðra al-
þýðuflokksmanna, sem snúið
hafa baki við flokknum eða öllu
heldur forustu Emils og Stefáns
Jóhanns og greiða nú öðrum
flokkum atkvæði sín, og þá
fyrst og fremst frambjóðanda
Sjálfstæðisflokksins, Ingólfi
Flygenring. Er víst að þessi
hópur óánægðra alþýðuflokks-
manna hefur heldur farið vax-
andi, eftir því, sem leið á fund-
inn, en sigurvonir SjálfstæðG-
manna að sama skapi aukist.
Ræíiumenn Sjálfstæðismanna.
Af hálfu Sjálfstæðisflokksins
töluðu auk frambjóðenda,
Bjarni Snæbjörnsson, læknir og
Þorleifur Jónsson, bæjarfull-
trúi. Bentu þeir í ræðum sínum
á ófremdar ástand það. er nú
væri ríkjandi í þjóðfjelaginu
á sviði efnahagsmálanna, sem
stefnir að hruni, atvinnuleysi
og uppíausn, ef ekki verður
stungið við fótum strax og at-
vinnurekstur landsmanr.a kom-
Aumur málflutningur.
Af hálfu Alþýðuflokksins
talaði auk frambjóðanda Guð-
mundur Gissurarson, skrif-
stofustjóri bæjarins og Helgi
Hannesson bæjarstjóri. — Var
það alment mál manna að mál-
flutningur Kmils Jónssonar hafá
aldrei á framboðsfundum hjer
í Hafnarfiroi verið ljelegri erj.
nú, enda aldrei fengið daufari.
hljómgrunn hjá áheyrendum,
Ekki bættu hinir tveir ræðu-
menn, er þarna voru, Emil til
stuðnings fyrir frambjóð-
anda sínum.
Eftir þennan fund mun Al-
þýðuflokkurinn einni voninnii
minni um það, að Emil nái kosn.
ingu að þessu sinni.
Af öðrum flokkum tóku
þessir til máls auk frambjóð-
enda. Fyrir Kommana Kristján
Andrjesson og Kristján Evfjörð
og fyrir Framsókn Vilhjálmur
Sveinsson, sem virtist hafa ó-
sköpin öll að segja, eh kom engu
út úr sjer.
Flygenring á þing er kjörorð
meirifiluta hafnfirskra kjós-
enda.
Ahnennur borpw-
fimdur um <
bindbrdismá)
I GÆR boðuðu ýinis bindindis
samtök í Reykjavík og Hafnar-i
firði til almenns borgaraíundar
um. áfengis- og bindindismál, £
Iðnó. /
Fundur þessi var ekki eins
fjölsóttur og skyldi, en þgð muií
einkurh hafa stafað af því, á hvs
óheppilegum tíma til hans var
efnt. í annan tíma en um miðj-
an dag var þó ekki hægt að
fá húsið.
Á fundinum töluðu sjerai
Kristinn Stefánsson stórtempl-
ar og frú Viktoría Bjarna-
dóttir, formaður áfengisvarnar
nefndar kvenna í Reykjavík og
Hafnarfirði af hálfu fundarboð-
enda.
Frambjóðendurn í Reykjavíki
ið á traustan grundvöll, en til °S Hafnaríirði var sjerstaklega
sjer um frambjóðanda Sjálf- únistum atkvæði, eru þessvegna
stæðismanna. Yfirlýsing Stein
gríms Aðalsteinssonar um, að
frambjóðandi Framsóknar eigi
í raun og veru heima í komm-
únistaflokknum, mun mjög
verða til að auka áhuga Akur-
eyringa fyrir að frambjóðandi
Sjálfstæðisflokksins nái kosn-
ingu.
Láta kommúnistar á
Ströndum ráðstafa
alkvæðum sínum?
Eins er meira en vafasamt, að
þó að kommúnistaflokksbrodd
arnir hjer syðra semji um, að
svo og svo margir fylgismanna
sinna á Ströndum skuli kjósa
Herrfiann Jónasson, þá verði
að búa í haginn fyrir það, að j
Hermann Jónasson geti afturi
komist til valda. Ef einhverja!
langar aftur í samskonar stjórn
arfar, sem hjer var 1934—39,
ei sjálfsagt, að þeir kjósi komm
únista eða lista Framsóknar-
flokksins hjer í bæ, og skiftir
sannarlega litlu, hvor ósóminn
er valinn.
Vaxandi fylgi
S j álís tæðisi lokksíns
Yfirstjettarfólkinu í Fram-
sóknar- og Kommúnistaflokkun
um stendur á sama, hvernigj
allt veltist, aðeins ef það sjálft
fær völdin. '
Frh, neðst á næsta dálki.
þess að slíkt sje framkvæman-
lcgt, verða allar stjcttir þjóð-
fjelagsins, að leggjast á eitt, um
það, að ráða niðurlögum dýrtíð-
ar og verðbólgu, sem nú er að
eyðileggja hinar annars björtu
framt.íðarvonir þjóðarinnar, er
tengdar eru við hið stórfelda
átak, sem gert var á stjórnar-
árum Olafs Thors, til þess að
tryggja hag og framtíð þjóðar-
innar með bættum atvinnu-
tækjuni og stórfelldri nýsköp-
un til lands og sjávar.
boðið að taka tii máls á fund-
inum og lýsa þar afstöðu sinnl
til áfengisvandamálsins. Töl-
uðu þarna ýmsir frambjóðendai
í Reykjavík. Meðal annarra,
sem lýsti afstöðu sinni til þessa
máls, var frú Kristín Sigurðar-
dóttir, sem cr í 5. sæti á lista
Sjálfstæðisflokksins hjer í bæ.
Frúin, sem unnið liefir mált
þessu mikið gagn frá því f.
æsku. lýsti einlægum stuðningl
sínum við hverja góða tillögus
áfengisvandamálinu til úrbóta.
Margir fleiri tóku til máls ái
fundinum, og voru menn á eintt
Framhald af fyrri dálki. máli um knýjandi nauðsym
Almenningur lítur á þetta skjótra aðgerða.
öðrum augum. Hann veit, aðf Að lokurn vai sarnþykkt til-
blómgun atvinnnuveganna, og lagp, er knm frarn á fundinum.
þar af leiðandi fuli atvinna og,Var þar skorað á væntanlega
velmegun almennings, er undir þingmenn Reykjavíkur og Hafii
því kominn, að stefna Siálf -, arfiarðar að yinna á Alþingi a<3
stæðismanna fai að ráða. —-:raunhæfri urlausn áfengis-
Þessvegna munu Sjálfstæðis- vandamálsins t d, með því að[
menn koma öflugri út úr þess -j stuðla að framkvserad þeirra*
um kosn
áður
ingum en nokkru sinni, laga, sem seinásta Álþingi sam-*
' þykkti um þ°ssi mál.