Morgunblaðið - 22.11.1949, Blaðsíða 12

12
íl O R K I' y R L 4 f* I *•
Þriðjudagur 22. nóv. 1949.
Enn um kvikmyndun
Herra ritstjóri-
HVORKI Landsútgáfan nje Jón
Leifs hafa tekið á móti neinni
greiðslu fyrir kvikmyndunar-
rjett á Fjalla-Eyvindi, enda
samningar ekki gerðir. Til þess
að taka af allan vafa, leyfum
vjer oss að senda yður hjer með
brjef frá sendifulltrúa íslands í
París. Af brjefinu er augljóst að
ekki var enn fyrirliggjandi kvik
myndunarhandrit verksins stað-
fest af ríkisstofnun kvikmynda-
fjelaganna (Union Générale Cin
ématographique), sem þarf að
samþykkja kvikmyndanir þar
í landi. Skortur á slíku sam-
þykki er einasta orsökin fyrir
því að samningaumleitanir hafa
strandað í bili, enda höfðu
hvorki Landsútgáfan nje Jón
Leifs slitið samningatilraunum
þeim, er getur í brjefinu. Eftir-
tekt skal vakin á því að í samn-
ingsdrögum þessum er ekki tal-
að um hundraðshluta af sýninga
tekjnm heldur tekjnm upptöku-
fjelaganna, sem eru venjulega
um 40% af sýningartekjunum.
Tæpur þriðjungur af þeim tekj-
uiíi í 5 smálöndum var ætlaður
Landsútgáfunni fyrstu tvö árin.
Virðingarfylst
Landsútgáfan h.f.
e. u. Jón Leifs.
Til Landsútgáfunnar,
Reykjavík.
Samkvæmt ósk tónskáldsins
Jóns Leifs skýri jeg yður hjer
með frá því, að í viðtali, sem
hann átti við tvo forstjóra
franska filmfjelagsins „Je vois
toUt“ M. de Roubaix og M.
Aulois, að viðstöddum M. Pierre
DUcrocq og undirrituðum, hinn
15. þ. m., varð það að samkomu-
lagi milli forstjóranna tveggja
og Jóns Leifs, að reynt skyldi
verða að fá alla aðila til að gera
samninga um að filma Fjalla-
Eyvind Jóhanns Sigurjónssonar
ög skyldu skilyrði vera sem hjer
segir:
1. Fyrir öll rjettindi til þess að
gera filmu eftir skáldverkinu,
þar með talin rjettindi til að
sýna filmuna í öllum löndum og
á öllum tungum greiðast 500,000
frankar fyrir fram, og síðan
30% af tekjum filmtökufjelags-
ins í Finnlandi, Svíþjóð, Noregi,
Dahmörku og á íslandi fyrstu 2
árin, sem filman er sýnd í þess-
um löndum, en að þeim tíma
liðnijín 50% af tekjunum frá
sömu löndum.
2. Jón Leifs skal semja mús-
ikina við flimuna, og búa hana
í hendur þeirra marma, sem síð-
ar aðhæfa hana filmunni. — Jón
Leifs skal koma til Frakklands
og stjórna leik og upptöku tón-
anna og skal filmtökufjelagið
greiða honum ferðakostnað og
hæfilegan dvalarkostnað í Frakk
landi meðan á því stendur. Auk
yillUlllllllllfUllilltllllillUlllilMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIK
! Markúb
s
„Fjalla-Eyvindar"
þess skal gréiða honum 500,000
franka fyrir verk hans, auk
þeirra tekna, sem hann og fje-
lag hans hafa, samkvæmt lög-
um, fyrir músikina af sýningum
filmunnar.
3. Samningur þessi fellur úr
gildi ef fjelagið Union General
Cinématographique (U. G. C.)
ekki hefur fallist á tillögu fje-
lagsins „Je vois tout“ um ákveð-
ið filmtökuhandrit áður en 1 ár
er liðið frá undirritun samnings
ins.
4. Samningurinn fellur úr
gildi, ef ekki er byrjað að taka
filmuna áður en 2 ár eru liðin
frá undirskrift samningsins. —
Skal þá fjelagið „Landsútgáfan“
eignast hina 500,000 franka, sem
greiðast skulu fyrir rjettindi
fyrir verkið eftir að samningar
eru undirritaðir. — Helmingur
þeirrar upphæðar skal greiðast
,(Landsútgáfunni“ þegar samn-
ingar eru undirskrifaðir.
Það skal tekið fram, að for-
stjórar „Je vois tout“ og Jón
Leifs hinsvegar töldu sig ó-
bundna af þessu munnlega sam-
komulagi. Var hjer aðeins um
að ræða tilraun til að komast að
niðurstöðum. um hvað hugsan-
legt væri að fallast á af beggja
hálfu. Tóku forstjórarnir það
skýrt fram, að þeir gætu ekkert
ákveðið í þessu máli án þess að
bera sig saman við þá Islendinga,
sem ætluðu að leggja frám fje
til upptöku filmunnar, og eins
tók Jón Leifs það skýrt fram, að
hann gæti ekki skuldbundið sig
til að fallast á nein skilyrði án
þess að hafa áður ráðfært sig
við stjórn „Landsútgáfunnar“,
sem að sjálfsögðu hefði síðasta
órðið um rjettindin til upptöku
og sýningar filmunnar.
Kristján Albertson.
„Fvrírmvndar kona"
dæmd
TUBINGEN, 19. nóv. — Á her
námssvæði Frakka hefur rjett
ur sá, er fjallar um mál fyr-
verandi nasitsa úrskurðað að
hin ljóshærða og fagra Gert-
rud Schotes-Klink skuli teljast
í hópi meiriháttar nasista-
glæpamanna. Gertrud var „hin
fullkomna kona“ Hitlerstímans
og „fyrirmyndar leiðtogi
kvenna“.
Var hún dæmd í 19 mánaða
fangelsi, en var látin laus þeg-
ar í stað, þar eð hún hafði þeg-
ar afplánað refsinguna. Einnig
voru eigur hennar gerðar upp-
tækar.
Áður var Gertrud leiðtogi 15
miljóna nasista-kvenna.
— Reuter.
ll•••l•llllll•l•ll■llllll■lllllllll■llllllllllllllllllllllllllllllllllll
Sfriplingar á fundi
í Lundúnum
LONDON — Meira en 80 full-
trúar „Breskra sólbaðssamtaka“
hjeldu fund sinn í upphituðum
danssal gistihúss nokkurs í
Lundúnum fyrir skömmu. Þess
ir menn, sem klæddir voru
frökkum og skinnbryddum stíg
vjelum, voi'u fulltrúar 5/6 hluta
þeirra 2000 striplinga, sem í
Bretlandi búa.
Karlmennirinir voru fleiri,
eða 5 á móti hverri konu. Sum-
ir fulltrúanna báru málmmerki
sambandsins í frakkakraganum.
Ættarnöfnum var haldið leynd-
um.
Forseti sambandsins undirrit
aði skýrslu sína aðeins með nafn
inu Georg, og flestir fulltrúanna
voru einfaldlega kallaðir Cyr-
il, Maurice eða Bill. Tvívegis
stje ljósmyndari upp á stól til
að taka ljósmyndir og hverju
sinni fór fram almenn atkvæða-
greiðsla um, hvort honum
skyldi leyfð myndatakan eða
ekki, Honum var líka sagt, að
hann mætti ekki taka myndir
nema af bökum þeirra, er sam-
kunduna sátu. Harmað var
mjög á fundinum, hve kven-
þjóðin væri treg til að taka þátt
í hverskonar samtokum, þar
sem menn kæmi fram á eðlileg-
an hátt. — Reuter.
Flóflamálaslofnun-
in hættir sförfum
LAKE SUCCESS, 19. nóv. —
Fjelagsmálanefnd S. Þ. hefir
mælt með því, að allsherjar-
þingið kjósi sjerstakan víir-
mann til að veita aðstoð og lög
mæta vernd flóttamönnum eft-
ir að alþjóðaflóttamannastofn-
unin hættir störfum. Verður það
snemma árs 1951. Var tillaga
þessi samþykkt með 24 atkvæð
um gegn 12 og mun verða lögð
fyrir allsherjarþingið.
— Reuter.
Til að flytja hvalolíu.
OSLÓ, 21. nóv. — Nýlega hefur
hvalveiðifjelag samið um 16 500
smál. vjelskip til að flytja hval-
olíu. Smíðinni á að vera lokið
fyrir árslok 1950.
4fWHnÉiMM»ie
i Tíhjóla
I herbíll
| óskast keyptur. Uppl. í síma
| 4032.
Aðalfundur fþrétta-
kennarafjelags
Islands
AÐALFUNDUR íþróttakenn-
arafjelags íslands var haldinn
17. þ. m. í skýrslu fráfarandi
stjórnar kom fram. að á s.l.
ári hafði þrem erlendum í-
þróttakennurum verið leyft að
starfa hjer á landi takmarkað-
an tíma.
í stjórn fjelagsins var Þórður
Pálsson endurkjörinn formað-
ur, Hannes Ingibergsson var
endurkosinn ritari og Þorgerð-
Ur Gísladóttir gjaldkeri, í stað
Soffíu Stefánsdóttur, sem baðst
undan endurkosningu.
Samþ. var að skora á stjórn
fjelagsins að gera tildrög að
nýrri launaskrá fyrir fjelags-
menn. Einnig var samþykkt að
íþróttakennarafjelagið hjeldi
fræðslu og skemtikvöld fyrir
íjelagsmenn og gesti þeirra. —
Eftir aðalfundinn flutti Þor-
steinn Einarsson, íþróttafulltr.,
erindi og sýndi kvikmvnd frá
Lingiaden fimleikahátiðahöld-
unum í Svíþjóð. Var kvikmynd
inni vel tekið og skemtilegt á
að horfa. Þórir Þorgeirsson í-
bróttakennari á Laugarvatni,
tók myndina.
— Akureyrhtgar
Frh. tf bls 5
starfsemi kaupfjelagsvaldsins
á Akureyri kölluð: „Lögskipuð,
lögvernduð og hefðbundin fje-
fletting“.
Þessi lögskipaða og hefð-
bundna fjefletting kom nokkuð
til umræðu fyrir kosningarnar
í haust, en annars er hún sífellt
í minni bæjarbúa, enda eru
menjar hennar augljósar.
Svarað í kjörklefanum
Þeir, sem kynnast ástandinu
á Akureyri skilja fljótlega til
hlítar hversvegna það er þýð-
ingarlaust fyrir Framsóknar-
mann að ætla sjer að ná har
bingkosningu. Þótt bæiarbúar
verði að vissu marki að lúta
yfirráðum kaupfjelagssamtaka,
sem misst hafa sjónar á upp-
haflegu markmiði sínu, en
bjóna nú ekki öðrum en sjálf-
um sjer, ná yfirráð þeirra þó
ekki inn í kjörklefann, og þar
hafa kjósendur á Akureyri í
meira en tvo áratugi hafnað
bví að afhenda kaupfjelaginu
umboð sitt á Alþingi.
........................
Eftir Ed Dodd |
Þó Markús sje vfdkur bindur
hann vel um særðar loppurnar
á úlíunum.
— Jæja, við verðum að hvíla
ókkur, Andi.
i
— Vertu hjer hjá mjer, Andi
.... og .... hafðu vakandi
auga með Tófa.
— Oh, jeg er alveg að gefa
mig .... samt verð jeg að
hanga uppi .... Tófi má ekki
! ná í byssuna mína.
Bókarfregn
Sigurjón Jónsson: í DYR-
UM GLEÐINNAR. Sögur
og sumarleyfi.
SIGURJÓN Jónsson er fyrir
löngu orðinn þjóðkunnur rit-
höfundur af bókum sínum, t.d.
Silkikjóllinn og vaðmálsbux-
urnar og Glæsimensku, sem
vöktu mikla athygli á sinni tíð.
Árið 1945 gaf hann út Kræki-
ber, nokkrar lausavísur og nú
í ár nokkrar smásögur og ferða
lýsingar.
í dyrum gleðinnar. Fyrsta
sagan, Ódáðaborg, sver sig í
ættina við fyrri sögur höfund-
arins, því að þar er afarhörð
ádeila á þjóðmálaspillingu, og
mun sjálfsagt ýmsum þykja
nærri sjer höggvið, en þó er
hvergi svo bert til orða tekið,
að þekkjanlegir sjeu einstakl-
ingar, þeim sem fyrir utan
standa. „Vikan milli æsku og
elli“ heitir önnur saga og er
bygð á sönnum atburðum —
því, þegar gangnamaður að
norðan viltist og fór yfir þvért
landið og kom fram austan-
fjalls, nær dauða en lífi, en í
sögu þessari er farið mjög
frjálslega með efnið, og er hún
fyrir margra hluta sakir merki
leg. Athyglisverð er einnig
sagan „Slæmir hormónar“,
sem fjallar um mannlegt eðli
og þarfir þess.
Kýmni höfundarins og glað
lyndi kemur best í ljós í ferða-
minningunum, sem eru skemti
legar aflestrar.
í bók þessári koma fram
tvær hliðar á eðli höfundar,
hinn raunsæi, ádeilni umbóta-
maður og hin Ijetta gaman-
semi, sem höfundi er lagin og
varpar birtu yfir lýsingar
hans, sem sumar eru í sjálfu
sjer nokkuð svartar. Eitt er að
minsta kosti víst, — engum
þarf að leiðast, á meðan hann
les þessa bók.
Jakob Jóh. Smári.
Barnabók og felpnabók
„LÍNA langsokkur“ heitir
* barnabók, sem nýlega er komin
1 út. Höfundur hennar, Astrid
Lingren, er sænsk. Hefur hún
! skrifað nokkrar bækur um hin
i
margvíslegustu æfintýri aðal-
söguhetjunnar: Línu langsokks,
en þessi bók er fyrst í þeim
. barnabókaflokki.
i Fjelagaútgáfan á Akureyri
ætlar að gefa þessar bækur út.
Þessa bók íslenskaði Jakob Ó.
Pjetursson, en hiin er um 150
blaðsíður. Bókin er prentuð í
prentsmiðju Björns Jónssonar.
Sama bókaútgáfa, Fjelagsút-
gáfan á Akureyri, hefur einnig
sent frá sjer bók, sem er við
l hæfi telpna. Þessi bók heitir
ÍRómantíska Elísabet. Draum-
lynda Elísabet hefði verið öllu
betra að nefna þessa, bók. þar
sem hún er ætluð börnum, sem
fæst munu skilja þf tta viður-
nefni „rómantíska“.
J En efni þessarar bókar, sem
gerist í Nöregi, er, að sagt er
frá tveim ungum stúlkum, sem
fara saman í sumarlevfi. — Þær
lenda í smá ástaræfint.ýrum og
verða fyrir „smá skotum“. —
Helgi Valtýsson hefur þýtt
bókina, én höfundur hennar er
Inger Slemer Andersen og mun
vera norskur. Frágangur þess-
ara tveggja bóka virðist góður.