Morgunblaðið - 04.12.1949, Page 9

Sunnudagur 4. des. 1949.
UORGUNRLAÐIÐ
9
NÆ R O G F JÆ R
eðlilegra-. að‘ felk fllkki, |sa|fi'
‘hefir 24% kjósenda að baki
sjer slíka stjórnarmyndun, en
flokki, sem hefir um 40% þjóð
arinnar á bak við þingflokk
sinn.
Að sjálfsögðu bar forseta
íslands að fela stærsta þing-,
flokknum að mynda minni-
| hlutastjórn, þegar þannig
var komið að ekki var unnt
að koma á laggirnar ríkis-
stjórn, er nyti meirihluta-
stuðnings. Annars er ekki úr
vegi að minnast lítillega á
það, hvernig Framsóknar-;
flokkurinn gegnir því hlut-
j verki sínu að vera nokkurs-
í konar ,,sáttasemjari“ milli
i manna og stjórnmálaflokka
í þessu landi cins og Tíminn
liefir oftlega talið einn aðal-
j verðleika hans.
Þegar formanni Framsókn
arflokksins var falin stjórn-;
I armyndun, gerði hann enga
tilraun til þess að ná sam- j
komulagi milli hinna þriggja
lýðræðisflokka. Það hvarfl-
aði ekki að honum. — Hann
ræddi aðeins við Alþýðu-
flokkinn. Hann tók á móti
sendinefnd frá kommúnist-
um og sagði henni að ólukk-
ans kratariíir vildu enga
bagga með þeim binda. Af
þeim ástæðum væri mynd-
un vinstri stjórnar ekki hugs
anleg. Þannig gegnir Fram-
sóknarflokkurinn ,,sáttasemj
arastarfi“ sínu og lætur svo
blað sitt í þokkabót rifta
þeirri venju lýðræðisflokk-
anna, að halda persónu for-
seta íslands utan við hið póli
tíska dægurþras.!!
Fólk í feluleik
FLOKKSÞING kommúnista
samþykkti að „Sameiningar-
flokkur alþýðu, sósíalistaflokk-
'gm
Laugardagur
3, desember
ifni$i"^gk§ddi?ekki v|ræ í ^eii^Li'
r 0Pp MBB Cflf fBVSt AÖ(gfr
alþjoðasambandi. Þetta munu
vera línuspottarnir, sem Ein-
ar þögli sótti til Prag og Brynj
ólfur til Herthu Kúsínen í
Finnlandi. Feluleikurinn á að
halda áfram, það er línan. Svo
hræddir eru islenskir kommún
istar við að láta allan sann-
leikann sjást um samband sitt
við hin alþjóðlegu niðurrifs-
öfl, að þeir þora ekki annað en
að gera sjerstaka samþykkt um
að þeir sjeu þeim ótengdir. En
þessi feluleikur og grímudans
kommúnista hjer á íslandi
breytir engu. Hann getur ekki
glapið nema mjög einfaldar sál-
ir. Kommúnistar í öllum lönd-
um lúta boði og banni alþjóða-
samtaka sinna. Á kommúnista-
flokkinn hjer á landi verður því
ekki litið öðru vísi en sem deild
í hinum alþjóðlega kommún-
istaflokki enda lýsti Brynjólfur
Bjarnason því yfir á s.l. vori,
að bak við hann stæðu 800 milj.
manna „búnar nýtísku vopn-
um“. Þá var ekfri vérið að draga
neina dul á skyldleikann við
hinn alþjóðlega kommúnisma
og tengslin við samtök hans.
Þá þurfti að ógna Islending-
um með ofurvaldi þeirra og
hræða þá frá þátttölcu í varnar-
samtökum vestrænna lýðræðis
þjóða. Sannleikurinn er sá, að
kommúnistadeildin hjer á landi
veit það, að pólitískt líf hennar
og tilvera byggist algerlega á
því, að henni takist að breiða
yfir eðli sitt og soramark kom-
múnismans. Þessvegna hafa
þeir Einar og Brynjólfur fengið
leyfi til þess að halda feluleikn
um áfram.
„Samsterið“ um
Sogið
ÞAÐ liggur fvrir skjallega
sannað að árið 1931, þá
Slæmar afíasö’tir
togaranna
AFLASÖLUR íslensku togar-
anna í Bretlandi og Þýskaiandi
hafa undanfarið verið mjög ó-
hagstæðar. i Bretlpndi hefir
markaðurinn verið afar lágur
og í Þýskalandi hefir mikið af
farmi einstakra skipa verið
dæmt ónýtt.
Meginorsök þessarar óhag
stæðu söhi togarafiskjarins
cr sú, að fiskmarkaðurinn
hefir verið yfirfullur í báð-
um þeim löndum, er við selj
um hann til. Enskir og þýsk
ir togarar hafa undanfarið
aflað mjög vel í Norðurhöf-
um, í Hvítahafi og við Norð-
ur-Noreg. Gæftir hafa ver-
ið þar mjög góðar. En á
sama tíma hefir veður verið
hið hraklegasta á miðum ís-
lensku togaranna og afli
tregur. Hefir þannig allt
lagst á eitt með að skapa tog
araútgerð okkar örðugleika
undanfarnar vikur.
Þýskalandssamn -
ingurinn útrunn-
inn
UM síðustu áramót sömdum við
við Breta um sölu á 67 þúsund
tonnum af ísvörðum fiski í
Þýskalandi á þessu ári til októ-
berloka. Vegna aflatregðu vant
ar þó um 8 þús. tonn á að við
höfum selt það fiskmagn í
Þýskalandi. En þar sem samn-
ingstímabilið er útrufTnið höf-
um við ekki möguleíka á að
selja meiri ísfisk til Þýskalands
á þessu ári að undanskildum
tveimur togaraförmum, sem
eru leyfar af umsömdum fisk-
magni, sem samkomulag náðist
um að við mættum landa þar
í nóvember. Vitað er að Bretar
munu ekki semja við okkur um
áframhaldandi kaup á fiski fyr
ir Þjóðverja. Verðum við þess
vegna að semja framvegis um
slík viðskipti við þýsk stjórn-
arvöld. Er ekki hægt að full-
yrða neitt um það á þessu stigi
málsins, hvernig þau muni tak
ast. Mikið veltur þó á, að
Þýskalandsmarkaðurinn lokist
ekki. Hann hefir s.1. tvö ár
beinlínis bjargað togaraútgerð
okkar frá stórkostlegum skakka
föllum.
Horfur eru nú taldar á að
Bretlandsmarkaðurinn fari
hækkandi. Þó gætu góð veður
skilyrði við Norður-Noreg og
áframhaldandi góðfiski þáf haft
þau áhrif að halda honum niðri.
Árásin á forseta
íslands
f SÍÐUSTU viku hefir verið
fremur kyrt á stjórnmálasvið-
ínu hjer heima. Myndun nýrr-
ar ríkisstjórnar hefir dregist
vegna veikinda formanns Sjálf
stæðisflokksins, Ólafs Thors,
sem nú er á batavegi. — Má
vænta þess að ráðuneyti hans
verði skipað í byrjun þessarar
viku. Það bar helst til tíðinda
í vikunni að aðalblað Framsókn
arflokksirts rjeðist harkalega að
forseta íslands fyrir að hafa
ekki falið Hermanni Jónassyni
að mynda minnihlutastjórn ____ MYND þessi er lekin úr flugvjel af einum hinna nýju togara okkar á siglingu. Þessi afkasta-
Lýsir það vel lýðræðisþroska miklu framleiðslutæki hafa undanfarið átt við mikla örðugleika að etja vegna óhagstæðs mark-
Framsóknarmanna að telja það aðar í Breílandi og Þýskalandi, eins og rætt er um í greininni hjer að ofan. (Ljósm. Ól. K. M.)
sagði Tíminn aðf ..iindSta'ð'-
ingar Framsóknái'flökksiil<s“
hefðu myndað ,,samsæri“ til
þess að gera fyrstu virkjun
Sogsins mögulega. Það ligg-
ur einnig fyrir að sama ár
sagði formaður Framsóknar-
flokksins að slík virkjun
mundi „sökkva þjóðinni í
botnlaust skuldadíki“. — En
nú koma Tímamenn og segj-
ast ævinlega hafa barist fyrir
virkjun Sogsins og raforku-
framkvæmdum í þágu Reyk
víkinga og Sunnlendinga!!
Sjálfstæðisflokkurinn hafi
hinsvegar barist gegn Sogs-
virkjun og öðrum slíkum
framkvæmdum!! Þessi mál-
efnameðferð Tímans sýnir,
hversu gjörsamlega blygð-
unarlaus þjóðmálabarátta
hans er. Svart er sagt hvítt
og hvítt svart, án þess að
blikna eða blána. Það hefir
almenningur fengið tækifæri
til þess að staðreyna af um-
ræðunum um raforkumálin
og Sogsvirkjunina.
,En þetta er ekkert ný bóla. —
Svona hefir málflutningur
Framsóknarmanna jafnan ver-
ið. Allir menn vita að Fram-
sóknarmenn höfðu lítil afskipti
af setningu jarðræktarlaganna
á sínum tíma. En þeir hafa samt
alltaf þakkað sjer þau og sagt
að mennirnir, sem sömdu lög-
in og báru þau fram til sigurs
hafi verið á móti þeim. Næst
má gera ráð fyrir að Tíminn
segi að hitaveitan í Reykjavík
sje eitt af verkum Framsóknar-
manna! Sjálfstæðisflokkurinn
hafi hinsvegar barist gegn
þeirri framkvæmd.!!
Glæsileg ovkuver
við hjarta Suður-
lands
EN þeirri staðreynd verður
Nýskðpunartogari á siglinp.

ckki breytt að vegna „sann- j
særis“ Shdstæðinga FraiTi-
sóknarflokksins" eru nú ria-
in glæsileg orkuver í hjarfa
Suðurlandsundirlendisins. —
Frá þeim fær höfuðborgin,
og sveitir og þorp .þess»
landshluta, ljós og ork» -4íi4
sköpunar lífsþæginda eg i
þættrar starfrækslu___Hitn
mikla virkjun, sem nú er
verið að hefja við Sogsfoss;*
mun leggja grundvöllmrs að
stórfelldum umbótum ©g
margvíslegá bættri aðstöðw
Reykvíkinga og Sunnlend-
inga. Fleiri og fleiri sveititr
og kauptún munu fá rafork
frá Soginu. Fleiri-og fleiiast
verksmiðjur munu rísa þar
og skapa aukna fjölbrv
í atvinnulíf þjóðarinnar. Itt*
til þess að hef ja þessar nauf'-
synlegu framkvæmdir þurfti
„samsæri andstæðinga Frarn
sóknarf!okksins“.
Almenningur í Reykjavík
og sveitum og þorpum
Suðurlands mun huglei«?ts*
þessi mál. Niðurstaðan af
þeim hugleiðingum getur
varla orðið aukið traust ;*
Framsóknarflokknum.
Afstaðan til þjóð-
nýtingarinnar
ÞEGAR bresku járnbrautirn-
irnar höfðu verið þjóðnýttar *
eitt ár ljetu samtök járnbraut-
arstarfsmanna fara fram sko'ð-
anakönnun meðal þeirra una
afstöðu þeirra til breytingarir.n
ar. Fyrsta spurningin var urrs
það, hvernig starfsmönnunum
líkaði vinna þeirra. 9,7% sögou
að hún væri sjer geðþekkari en
áður, 45,5% sögðu að þeir fyndi*
enga breytingu en 44,8% lýstu
þeirri skoðun að þeim fyndist
starf sitt ógeðþekkara en áður.
Önnur spurningin var um það,
hvort starfsmennirnir teldu að
þeir ættu þátt í stjórn og rekstri
járnbrautanna eftir þjóðnýt-
inguna. 75,3% svöruðu þeirri
spurningu neitandi, en 14,4%
játandi.
í tímariti bresku járnbraut-
anna birtist nýlega gréin,
þar sem komist er þannig að
orði, ,,að aldrei hafi jafn miik
ils áhugaleysis gætt meðöl
starfsmanna þeirra fyrir
Starfinu og nú“. Einnig er
sagt að „ríkjandi sje þar al-
mennur skeytingarleysisan d»
og vinnuleiði“.
Skýring tímaritsins »
þessu ástandi er sú, að hin
þunglamalega yfirstjóm rík-
isvaldsins á þessum fyrir-
tækjum falli verkamönnum
og öðrum starfsmönnurr*
þeirra mjög illa. Oftast nær
verði allar breytingar og á-
kvarðanir að takast af hátt-
settum og fjarlægum emfc-
ættismöfinum. Valdi slíkt fyr
irkomulag ótrúlegu seinlæti
og töfum.
Ófögur lýsing
ÞESSI lýsing sjálfs timarits
hinna þjóðnýttu járnbrauta er
ekki falleg. Hún gefur glögga
hugmynd um galla ríkisrekstr-
ar á ýmsum sviðum. Jeg hefi
aldrei haldið því fram að öll
þjóðnýting væri óeðlileg og frá-
Framh. á bls. 12.