Morgunblaðið - 09.12.1949, Blaðsíða 8

8
w n m • •
* t i « i #»
Föstudagur 9. des. 1949.
Útg.: H.l. Árvakur, Reykj^vík.
Fraxnkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar- Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla-
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskrlftargjald kr. 12.00 á mánuði, Innanlands,
kr. 15.00 utanlands.
lausasölu 10 aura elntakið. 7* mra með Leabea
\JilzMrji ókrifar:
ÚR DAGLEGA LIFINU
i þetta reykháf smerki. Sömu
jsögu er að segja um fjelags-
1939 - 1949
TÍU ÁR eru ekki lengi að líða. En margt getur engu að
síður breyst á þeim tíma. Árið 1939 var mynduð samsteypu-
stjórn þriggja lýðræðisflokka á íslandi, þjóðstjórnin svo-
kallaða. Forsætisráðherra hennar hjet Hermann Jónasson.
í ræðu, sem hann flutti er stjórnin settist að völdum lýsti
hann höfuðtilgangi hennar og stefnu. Hún var m. a. fólgin
í þessu tvennu: „1. Að efla framleiðslustarfsemina í landinu."
„2. Að sameina lýðræðisöflin í landinu til vemdar og efling-
ar lýðræðinu.“ — Síðar í þessari sömu ræðu komst forsætis-
ráðherrann þannig 8ið orði: „Það, sem tvímælalaust hefur
ótt sterkastan þátt í því að þoka mönnum saman til sam-
starfs, er hið erfiða ástand íslensks atvinnulífs, fyrst og
fremst framleiðslunnar, og þó einkum við sjávarsíðuna, —
og þar af leiðandi fjárhagserfiðleikar þjóðarinnar allrar “
Þannig lýsti Hermann Jónasson ástandinu 1939 og til-
drögum þeirrar samvinnu, sem lýðræðisflokkarnir tóku þá
upp með sjer. Síðan þetta gerðist eru liðin tíu ár og. nú er
árinu 1949 að ljúka. Hvernig er umhorfs í íslensku atvinnu-
lífi? Atvinnutæki þjóðarinnar eru að vísu glæsilegri og íull-
komnari en nokkru sinni fyrr. Samt sem áður á framleiðsl
an, athafnalífið við mikla örðugleika að etja. Vofa verð-
bólgunnar ógnar öllum atvinnurekstri og stendur við dyr
hvers einasta manns. En hvað segir forsætisráðherra þjóð-
stjórnarinnar frá 1939 í dag? Hefur hann e. t. v. endurtekið
hin ábyrgu ummæli sín frá 1939? Hefur hann hvatt til sam-
starfs lýðræðisaflanna um stuðning við atvinnulífið og varð-
veislu lýðræðisins? Nei, hann ljet flokk sinn rjúfa samstarf
lýðræðisflokkanna á s.l. sumri. Hann ræddi við sendinefnd
irá kommúnistum um stjórnarmyndun eftir kosningar og
blað kommúnista sagði að málefnaágreinings hefði ekki
orðið vart á þeim fundi!!!
Svona getur margt breyst á einum áratug. En árið 1939
settist Hermann Jónasson í ráðherrastól sem þjóðstjórnar-
formaður. Ætli það hafi gert hann eitthvað dálítið sáttfúsari?
Eimskipafjelags-
merkið og hakakross
inn. fánann. Fyrir það fyrsta er
SKIPSMAÐUR Á TRÖLLA- er þórshamarsmerkið ekki eins
FOSSI sendir okkur úrklippu 'og hakakross, þótt svo virðist
úr blaði í New York, þar sem í fljótu bragði og auk þess er
sagt er frá því, að þórshamar- ,þetta fornt merki, sem er víðar
inn í flaggi Eimskipafjelags ís- -j merkjum, en Eimskipafjelags
lands valdi oft misskilningi í íánanum.
erlendum höfnum vegna þess Til dæmis er þórshamars-
hve flaggið er líkt hakakrossi merki á flöskumiðum Gamla
Hitlers sálaða. |Carlsberg, hinum ágæta danska
Þótt nokkuð sje ýkt í grein bjór og enginn hefir neitt við
þessari, þá mun það vera rjett. það að athuga.
að áhafnir á Eimskipafjelags-
skipum urðu oft fyrir óþæg-
indum vegna f jelagsfánans í er-
lendum höfnum meðan á styrj-
öldinni stóð.
•
„Sífelt rifrHdi“.
I FYRGREINDU New York-
blaði er sagt, að skipsmenn á
Eimskipafjelagsskipunum eigi í
stöðugu rifrildi þegar þeir koma
til New York vegna þórsham-
arsmerkisins. Þegar Eimskipa-
f jelagsskipin komi til New
York hringi fjöldi manns til
lögreglunnar og blaðanna til að
kvarta yfir þessum fána. „En“,
bætir blaðið við, „venjulega tek
ur Það ekki langan tíma að þó að vjta þetur
sannfæra folk um að þetta is- _
lenska fjelagsflagg, sem var til
Iöngu fyrir daga Hitlers, er
ekki hakakross og stendur í
engu sambandi við nasisma".
r' Breskar bækur „bann-
aðar á íslandi“.
BRESKT blað í Wales segir í
stórri fyrirsögn, „að breskar
bækur sjeu bannaðar á íslandi".
Að vísu sje það ekki af póli-
tískum ástæðum-, heldur gert
til þess „að vernda íslenska rit-
höfunda, sem ekki þoli sam-
keppni við erlenda höfunda, ef
bækur þeirra sjeu á boðstól-
um“.
Rangfærslur eins og þesáar
koma oft fyrir í erlendum blöð-
um. Meira að segja er frjetta-
ritari blaðsins í Reykjavík bor-
in fyrir sögunni og ætti hann
Sama merkið á
gamla Carlsberg.
ÞAÐ ER að sjálfsögðu engin á-
stæða til að taka þessi skrif
hátíðlega. — Það er viðurkennt,
að reykháfsmerki Eimskipa-
f jelagsins, hvítt og blátt, sje eitt
hvert fallegasta reykháfsmerki,
sem til er í heiminum og sagt
er að erlend skipafjelög hafi
viljað greiða stórfje til að fá
Er þetta leiðrjett?
ÞÓTT ÞESSI frjett breska
blaðsins sje kjánaleg í okkar
augum og annará, sem til
þekkja, þá er hjer um alvar-
legt mál að ræða.
Flestir lesendur blaðsins
munu leggja trúnað á þessa vit-
leysu og það fer ekki hjá því,
að þeir dæma landið og þjóð-
ina eftir því.
Þessvegna er ekki úr vegi að
spyrja, hvort ráðstafanir sjeu
gerðar til þess, að leiðrjetta
slíkan frjettaflutning, en það
ætti að vera hlutverk sendi-
sveitar okkar í London.
Vinahót.
SKÝRT HEFIR verið frá því, að
Oslóborg sendi Reykjavík jóla-
trje í ár. Er trjeð höggvið í
skógi Oslóborgar.
Hjer er um vinahót að ræða
sem taka ber með þökkum.
Trjeð er ekki dýr gjöf, en sýnir
huginn. Það er líkt og þegar
maður sendir vini sínum eða
kunningja jólakort.
Oslóborg hefir sent Lundúna-
borg jólatrje og í fyrra var dá-
lítil athöfn á Trafalgar Square,
þar sem trjeð var reist. í ár
verða það tvær ungar stúlkur
af norsk-enskum ættum, sem
kveikja á jólatrjenu frá Osló
á Trafalgar Square, en Sendi-
herra Norðmanna í London
verður viðstaddur.
Vafalaust verður svipuð at-
höfn hjer í bænum þegar kveikt
verður á jólatrjenu frá Osló-
borg hjer í Reykjavík.
•
íslendingar borða best.
í UMRÆÐUM í breska þing-
inu á dögunum, stóð upp þing-
maðurinn Jennings til þess að
mótmæla fullyrðingu annars
þingmanns, sem hafði látið þau
orð falla, að í engu Evrópulandi
byggju menn við lakara fæði
en í Bretlandi.
„Menn þurfa ekki annað en
að líta í skýrslu um fjárhags-
ástand Evrópu“, sagði Jennings
þingmaður, „til þess að sjá að
besta fæði fær almenningur á
íslandi, þá írlandi ,Danmörku,
Svisslandi og þar næst kemur
Bretland11.
Þá vitum við það og bætist
nýtt met í safnið.
Ekki veitir af.

MEÐAL ANNARA ORÐA
Merkileg „játning"
fallins engils
UM ÞESSAR mundir standa yfir rjettarhöld í Sofía, höfuð-
borg Búlgaríu, yfir fyrrverandi varaforsætisráðherra lands-
ins, Traicko Kostoff. Hann er sakaður um að hafa m. a. rekið
njósnir fyrir Breta, Bandaríkjamenn og Júgóslava.
Þjóðviljinn skýrir frá þessum rjettarhöldum í gær og
segir að Kostoff hafi gefið þá játningu að „verk hans hafi
verið gegnsýrð einstaklingshyggju og persónulegri met-
orðagirni-----“.
Já, já, ekki er nú fallegt að heyra. Það er eins og fyrri
daginn að hinir föllnu englar ,í kommúnistaflokknum koma
ýmsu upp um innri mann sinn og athafnir, þegar þeir standa
augliti til auglitis við „rannsóknardómara" sína.
En Þjóðviljinn skýrir frá annarri athyglisverðri játningu
vesalings Kostoffs. „Hann játaði einnig að hafa mælt með
því í Moskva 1943 að Tito yrði falið pólitœkt hlutverk í
Júgóslavíu.“
Hvílíkur glæpur! Hann „mælti með því í Moskva. 1943 að
Tito yrði falið pólitískt hlutverk í Júgóslavíu.“ Þetta finnst
rannsóknardómaranum stórkostleg „játning" og Þjóðviljan-
um ekki síður. — En það, sem athyglisvert er við þessa
yfirlýsingu hins fyrrverandi varaforsætisráðherra Búlgara
og pótintáta hinna alþjóðlegu samtaka kommúnista, er það
að samkvæmt frásögn hans hefur hið raunverulega kjör
Titos, sem einræðisherra Júgóslavíu, ekki farið fram í hans
eigin landi, heldur í Moskva. Sjálfur barðist Tito mikinn
hluta styrjaldarinnar í heimalandi sínu. En það var í Moskva
sem ákvörðunin var tekin um að honum skyldi falin for-
ysta í stjórn Júgóslavíu. —- Blað kommúnista hefur með
þessari frásögn, áreiðanlega óafvitandi og í fullkomnu gá-
leysi, staðfest algerlega þá vitneskju manna, að allir þræðir
f í stjórn kommúnistaflokka ihinna ýmsu landa sameinast í
f einni hendi í Moskva. Það liggur nú eins greinilega fyrir og
r.frekast getur orðið.
Tt
MtllftfftfffffMftMMU
IIMllHIIIIHIIIIIUtUHHUm
2,000 smyglarar éhverjum sólarhring
Eftir Eric Kennedy
frjettaritara Reuters.
EUPEN, BELGÍA: — Belgíu-
menn, sem búsettir eru við
þýsku landamærin, hafa verið
varaðir við því, að ef þeir bæti
ekki ráð sitt og hætti að að-
stoða smyglara, kunni afleiðing
in að verða meiriháttar glæpa
faraldur í vetur. Belgísku stjórn
arvöldin skora því á íbúa landa
mærahjeraðanna að ljá yfirvöld
unum lið í baráttu þeirra gegn
smyglurunum, en smygl yfir
þýsk-belgisku landamærin fer
enn vaxandi.
• •
BEITA
SKOTVOPNUM
LÖGREGLAN skýrir svo frá,
að smyglararnir sjeu undan-
tekningarlaust vopnaðir. Þeir
hika ekki við að skjóta, ef þeir
halda, að þeim sje veitt eftir-
för.
„Sumir af íbúum landamæra
hjeraðanna“, segir í skýrslu
yfirvaldanna, „vinna að dreif-
ingu smyglvara og ýta þannig
undir þessa starfsemi“.
Að sögn tollvarða við belg-
isku landamærin, eru margir
ötulustu smyglararnir „illa
þokkaðir útlendingar, sem lifa
á laun í Belgíu".
Starfsbræður þeirra í Þýska
landi, segja tollverðirnir, eru
forhertustu glæpamenn lands-
ins.
UNGLINGAR
OG BÖRN
MARGIR „sendiboðanna", sem
á hverri nóttu laumast yfir
landamærin með smyglvörur,
eru þýskir unglingar. Sumir
eru jafnvel enn á barnaskóla-
aldri.
Allir eru þeir leiknir í list-
inni. Þeir liggja í fylgsni tím-
unum saman, ef þeir verða var-
ir við eitthvað óvenjulegt á
leið sinni.
Einn af yfirmönnum belgisku
tollgæslunnar sagði þeim, sem
þetta ritar: „Eins og málum er
nú háttað, yrðum við að hafa
tollverði á bak við hvert ein-
asta trje og tíunda hvert strá,
ef við ættum að geta gert okk-
ur vonir um að stöðva smyglið
frá Þýskalandi. En sannleikur
inn er sá, að við höfum einnig
meir en nóg að gera við hol-
lensku og frönsku landamærin.
• •
„EKKI TIL
HEILSUBÓTAR“
„FRÁ ÞVÍ að gengi frankans
var lækkað, hefir tala þeirra
Frakka, sem koma til Belgíu,
stóraukist. Og við vitum það
vel, að fæstir þeirra koma hing-
að sjer til heilsubótar“.
Vitað er, að tugum tonna af
kaffi er vikulega smyglað frá
Belgíu til Frakklands, svo að-
eins ein vörutegund sje nefnd.
En ástandið er þó langverst
við þýsku landamærin. Belg-
isku yfirvöldin áætla þannig,
að að minnsta kosti 2,000
smyglarar fari yfir þýsk-belg-
isku landamærin á hverjum
sólarhring.
• •
FIMM TONN
Á DAG
VÖRURNAR, sem smyglað er
frá Belgíu til Þýskalands og
seldar þar á svörtum markaði,
eru einkum kaffi, súkkulaði,
kókó, sígarettur og silki.
Talið er, að smyglað sje allt
að því fimm tönnum af kaffi
á dag.
Sumir smyglararnir eru þó
of fífldjarfir. Nýlega stöðvuðu
landamæraverðir vörubíl og
dráttarvagn, sem á voru 20
tonn af kaffi, súkkulaði sykri
og feitmeti.
Vþrubílstjórinn afhenti vörð
unum „opinber“ skilríki, þar
sem skýrt var frá því, að Varn
ingurinn væri gjöf til bág-
staddra Þjóðverja. En skilríkin
reyndust fölsuð, vörurnar voru
gerðar upptækar og bílstjór-
inn og fjelagi hans handtekn-
ir. —
• •
„VÖRUTALNING“
TOLLGÆSLUHÚSIN belgisku
á þessum slóðum eru eins og
birgðaskemmur. „Vörutalning“
var hýlega framkVæmd í einu
þeirra. í ljós kom, að eftirfar-
andi hafði verið tekið af
Framhala á bls. 12.