Morgunblaðið - 05.01.1950, Side 6

6
MORGUNPLAÐIÐ
Fimmtudagur 5. janúar 1950
Útg.: H.f. Árvakur, Keykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Kitstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands,
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 auxa með LesbóK.
kr. 15.00 utanlands.
Fólkið á að ráða
FÓLKIÐ á að ráða. Sjálfstæðisflokkurinn hefur einn allra
ílokka haft pá aðferð við uppstilhngu lista að' láta fólkið
sjálft ráða. Hann hefur nú tvívegis látið fram fara próf-
kosningu við kjör til bæjarstjórnar í Reykjavík. Enginn
flokkur annar hefur treyst sjer til prófkosningar. Aðrir
fiokkar hafa látið hin innri ráð ákveða framboðin. Fólkið
sjálft var ekki látið koma þar nærri.
★
Sjálfstæðisflokkurinn hefur túlkað með þessum starfs-
háttum viðhorf sitt til lýðræðis. Hann vill láta vilja fólksins
ráða. Allir geta stungið upp á þeim konum og körlum, er
þau helst vilja óska. Hjer ríkir ekki einn vilji einræðisherra,
heldur fólksins vilji.
Allir fjelagsmenn í Sjálfstæðisfjelögum áttu þess kost að
kjósa. Auk þess máttu þeir aðrir njóta kosningarjettar, sem
flokknum fylgja.
. Niðurstaða prófkosningar var sú, að hæst urðu að at-
kvæðatölu þau, er skipað höfðu efstu sæti í bæjarstjórn á
síðasta kjörtímabili. Var það ótvíræð traustslýsing til þeirra,
tr stjórnað hófðu.
★
Um leið og Sjálfstæðisflokkurinn Ijet prófkosningu ráða
um fyrstu fimmtán sæti, vjek hann' frá um eitt sæti, og
það var sæti sjómanns. í prófkosningunni hafði hinn vin-
sæli fulltrúi sjómanna, Friðrik Ólafsson, hlotið örugt sæti.
Iíann skoraðist eindregið undan endurkjöri. Að tilnefning
hans og annarra ágætra fulltrúa sjómanna var Pjetur Sig-
urðsson, kennari í Sjómananskólanum, tilnefndur í hans
stað. Birgir Kjaran, sem eftir atkvæðum átti að færast upp
i efra sæti, gerði þá hið drengilega boð að fulltrúi sjómanna
tæki nans sæti.
★
Sjáifstæðisilokkurinn berst nú fyrir því, að áfram verði
haldið öruggri fjármála- og framfarastjórn. Við Reykvíking-
ar þurfum samheldni, en ekki sundrung, öryggi í stað
glundroða.
Eingöngu
bráðabirgðalausn
ÖLLUM er ljóst, að úrlausn þeirra vandamála, sem nú bíða
islensku þjóðarinnar, verður að byggjast á vandlegum undir-
búningi. Skjót úrlausn er að vísu nauðsynleg, en engu að
sí<5ur má ekki hraða svo afgreiðslu heildartillagna um lausn
vandamálanna, að tillögurnar verði ekki þeim vanda vaxnar
að ráða bót á ástandinu. Vegna þessa og svo hins, að það er
Ijóst, að Alþingi hlýtur að þurfa nokkrar vikur til að athuga
heildartillögurnar, eftir að þær koma fram, þá hefur ríkis-
stjórnin talið nauðsynlegt að bera fram bráðabirgðatillögur,
sem eiga að koma í veg fyrir, að hinn glæsilegi bátafloti
landsmanna liggi við festar í byrjun vertíðar.
★
Ríkisstjórnin leggur á það höfuðáherslu, að hjer er aðeins
um bráðabirgðaúrlausn að ræða, enda er það skýrt tekið
íram, að bráðabirgðatillögur þessar gilda ekki, ef stjórnin
má ráða, nema til 1. mars, og því skemur, sem Alþingi samþ.
heildartillögur fyrr, en framlengjast hins vegar eftir 1. mars,
þar til Alþingi samþykkir allsherjarlausn vandamálanna, en
þó aldrei lengur en til vertíðarloka, 15. maí. Síðastnefnda
ákvæðið byggist á því, að útvegsmenn töldu sjer ekki fært
c ð hefja útgerð á þessari vertíð, ef ábyrgðarverðið gilti ekki
nema til 1. mars, og Alþingi hefði ekki samþykkt heildar-
lausn málanna.
Öllum mönnum ætti að vera ljóst að styrkjaleiðin er ófær
til lengdar, og sú stáðreynd ætti að sameina landsmenn til
stuðnings þeirri heildarlausn vandamálanna, sem ríkisstjórn
Sjálfstæðisflokksins mun leggja fram.
XJdwerji ólznfatr:
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Norræn samvinn
á rjettri braut.
í JANÚARMÁNUÐI í fyrra-
vetur var sagt frá því í þessum
dálkum, að tvö af stærstu frí-
merkjafirmum Norðurlanda,
danskt og sænskt, hefðu þá ný-
verið gefið út bækur, sem fjöll-
uðu um frímerki Norðurlanda-
þjóða, en að íslands væri þar
að engu getið.
Þótti þetta bera lítinn vott um
vilja til norrænnar samvinnu,
sem svo oft ber á góma í skála-
ræðum. '
Nú hefur hins vegar frí-
merkjafirma Harry Wennbergs
í Stokkhólmi bætt úr þessari
ársgömlu vanrækslu með því
að gefa út snotra bók, sem eink-
um er helguð íslenskum frí-
merkjum.'
•
Mikill fróðleikur.
í ÞESSARI bók, sem áhugamað
ur um frímerkjasöfnun benti
mjer á, er mikill fróðleikur um
íslensk frímerki. Myndir eru
birtar af frímerkjum af ýmsum
gerðum, gömlum og nýjum. —
Höfundur greinarinnar um ís-
lensku frímerkin heitir Nils
Strandell og virðist vera fróður
maður á þessu sviði.
Það kann að vera, að margir
láti sjer fátt um finnast hvort
skrifað er um íslensk frímerki
á erlendum vettvangi eða ekki.
Nær væri að koma einhverjum
gagnlegri upplýsingum um
land og þjóð á prent erlendis.
— En það er rangt að hugsa
svo, því fjölda margir hafa á-
'huga fyrir frímerkjasöfnun,
ungir sem gamlir og ef þeir
kynnast einhverju í sambandi
við land og þjóð, sem vekur á-
huga þeirra, þá vaknar forvitni
til að vita meira.
Lygasaga ársins.
FRÆGUR er orðinn fjelagsskap
ur sá, sem kemur saman einu
sinni á ári vestur í Ameríku til
að velja mestu lygasögu ársins.
Aðalfundur var haldinn í þess-
um fjelagsskap núna fyrir ára-
mótin og lygasaga ársins fyrir
árið 1949 valin.
Engum þarf að koma á óvart,
að það var fiskisaga, sem hlaut
verðlaunin að þessu sinni. Þær
þykja jafnan lygilegar.
Og þótt betri lygasögur hafi
verið sagðar, þá er kannski ekki
úr vegi að hafa verðlaunasög-
una eftir hjer. Því það er þó
að minnsta kosti einn kostur
við þessa lygasögu, að tekið er I
fram að hún sje ekki sönn! Er ;
það meira, en sagt verður um
margar lygisögur, sem eru í um
ferð.
•
Fiskisagan.
LYGASAGA ársins 1949 er á
þessa leið (og segir höfundur
sjálfur frá):
„Jeg var á silungsveiðum í á
nokkurri. Allt í einu beit stærð-
ar fiskur á hjá mjer. Jeg var
lengi að þreyta hann, en loks
dróg jeg inn línuna. Ákafinn
var svo mikill, að jeg dróg lín-
una, og þar með fiskinn, alveg
upp að stangaroddi. Og nú var
úr vöndu að ráða. Hvernig átti
jeg að ná fiskinum af stönginni?
Ekki þorði jeg að gefa eftir á
línunni af ótta við að missa
fiskinn.“
•
Snjallræðið.
„ÞÁ DATT mjer snjallræði í
hug,“ heldur sögumaður áfram.
„Jeg lyfti stönginni varlega lóð
rjett upp í loft. Stakk henni á
kaf niður í árbakkann. Klifraði
síðan upp eftir henni, tók upp
veiðihnífinn minn og stakk fisk
inn i gegn til bana!“
Hinn góði ásetningur.
SUMIR menn hafa þann sið um
áramót að strengja þess heit að
lifa nú betra og heilbrigðara
lífi, en þeir gerðu á gamla ár-
inu. Sumir lofa sjer bindindi,
aðrir að vera góðir menn og
koma ekki seint til vinnu eða í
matinn. Fara snemma á fætur
eða hætta að reykja o. s. frv.
Aðrir heita því að nú skuli
þeir skrifa dagbók á hverju
kvöldi.
Þessi góði ásetningur endist
misjafnlega eins og kunnugt er.
Dagbókin
er góð hugmynd.
í GÆR, er jeg var staddur í
bókaverslun, og sá þar snotra
dagbók var nærri komið að
mjer að efna gamalt nýársheit
og byrja að skrifa dagbók. Bók
þessi heitir bara „Dagbók“ og
það er ekkert í henni nema
dagatal og málshættir við hvern
dag, sem Sigurður Skúlason
magister hefur tekið saman.
Þetta þótti mjer góð bók og
hugsaði með mjer, að sennilega
yrðu allir, sem eignuðust þessa
bók ánægðir með hana', þar sem
þeir rjeðu því sjálfir þvað þeir
skrifuðu í hana.
•
Tillaga Kjarvals.
ÞETTA minnir mig aftur á ráð,
sem Jóhannes Kjarval listmál-
ari gaf mjer fyrir mörgum ár-
um. Hann sagði eitthvað á þessa
leið:
Þið eigið ekki að vera að
prenta blöðin, blaðamenn. Þið
eigið að senda pappírinn heim
til áskrifendanna auðann.
Þá getur hver maður skrifað
það, sem honum sýnist í blöðin
og þá hljóta allir að verða á-
nægðir með blöðin ykkar.
^111111111111111111111111111111111111111111111111« 11111111111111111111111 ifi ii ii 111111 ii 1111111111 iii iiii ii ii iii ntviii ii llllllllllllllllll■llltllll■lllll■ll■l■Jllllllll•> 111111111111111111111 iiiirmiuir
| MEÐAL ANNARA ORÐA .... j
■i . (■■1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 iii 111,11 niiiinimnS >
Vaxandi umf e rða re rf iðleikar í París
Frá frjettaritara Reuters.
PARÍS: — Ákveðið hefir ver-
ið að fækka leigubílunum í
París úr 14,000 í 10,000. Var
nýverið skýrt opinberlega frá
þessu í „Journal Officiel".
Ekki þarf að taka það fram,
að þessi ákvörðun borgaryfir-
valdanna á eftir að valda jafnt
Parísarbúum sem ferðamönn-
um miklum erfiðleikum. Sann-
leikurinn er sá, að jafnvel þessa
dagana er erfitt að hafa upp á
leigubílstjóra, sem er reiðubú-
inn til að aka í umbeðna átt.
• •
UMFERÐARÖRÐ-
UGLEIKAR
ÁSTÆÐUNA fyrir fækkun
leigubílanna má fyrst og fremst
rekja til sívaxandi umferðar-
örðugleika. Yfirvöldin hafa nú
til athugunar ýmiskonar úr-
bótatillögur, en hafa þó ekki
komist hjá að reyna að finna
einhverja bráðabirgðalausn. —
Þannig hefir umferð strætis-
vagna um ákveðnar götur mjög
verið takmörkuð, og þá að sjálf
sögðu einkum um þær, þar sem
bílamergðin er hvað mest.
• •
FÁIR
GÖTUBÍLAR
Á MÖRGUM strætum hefir
einstefnuakstur verið fyrirskip
aður. Þó hefir ekki með öllu
verið komist hjá „umferðar-
hnútum“. Það er fátt um götu
öita í París og iðulega eríitt
að koma auga á lögregluþjón-
ana, sem stjórna umferðinni.
Þetta á ekki síst við um þau
gatnamót, þár sem breiðar göt
ur mætast úr fimm eða sex átt
um og bílarnir aka margir sam
an hlið við hlið. Alt veldur
þetta stöðvunum á umferðinni,
sem geta tafið bifreiðar um alt
að því heila klukkustund.
• •
ÞRÖNGAR GÖTUR
AÐ nýjustu strætunum undan-
skildum, eru götur í miðri
París flestar hverjar mjög
þröngar. Það er ekki hægt að
breikka þær, því fyrst þyrfti
að ryðja í burt.u fjölda húsa
— til lítilla bóta á húsnæðis-
vandræðunum.
Tillögur hafa komið fram
um að gera umferðina greið-
ari með jarðgöngum, þar sem
miklar umferðargötur skerast,
en slíkt verk yrði ákaflega
kostnaðarsamt og seinunnið.
• •
í BANDARÍKJUN-
UM
BORGARSTJÓRNIN í París
hefir því ákveðið til bráða-
birgða að fækka þeim bifreið-
um, sem ekki teljast alveg nauð
synlegar, en fjölga aftur á
móti götúm með einstefnuakst-
ur. Heyrst hefir jafnvel, að
ýmsir fulltrúar í borgarstjórn-
inni sjeu því fylgjandi, að líkt
verði farið að í frönsku höf-
uðborginni og víða í Banda-
ríkjunum, þar sem bannað er
að aka einkabifreiðum um á-
kveðna borgarhluta.
Ráðherrar á leið á sam-
veldisráðsfefnuna
LONDON. 4. ian. — Noel Bak-
er, samveldismálaráðherra
Breta, fór frá London í dag á
samveldismálaráðstefnuna, sem
hefst í Colombo á Ceylon hinn
9. jan. n. k. Á leið þangað eru
margir ráðherrar samveldisland
anna. Fyrir Indlands hönd sæk
ir ráðstefnuna fjárrnálaráðherr
ann, þar eð utanr'kisváðherra
landsins er nú í Lake Success,
en S. Þ. fjalla nú um deilumál
Indlands og Pakistan — Kash-
mírdeiluna. — Reuter
Spaak í fyrirlesfraferð
fil Bandaríkjanna
CHERBURG, 4. jan. — Paul
Henri Spaak fór um borð í haf-
skipið Queen Elizabeth í Cher-
burg í dag og hyggst sigla til
New York. Spaak, sem er for-
seti ráðgjafarþings Evrópu,
mun halda fyrirlestra við há-
skólann í Pittsburjr í Pennsyl-
vania. — Reuter.