Morgunblaðið - 13.10.1950, Blaðsíða 11

[ Föstudagur 13. okt. 1950.
MORGVNBLAÐIÐ
fí )
DAVÍÐ
r
| Minningarorð
Borgin hrjúfust er hugum yfir,
hætta sögur þá dauðinn knýr.
Minning ljúfust um mannin íifir
jneginfögur í hjarta býr.
ÞESSAR einföldu Ijóðlínur, sem
eitt sinn vóru kveðnar við dán-
arbeð gengins vinar, komu mjer
til hugar er jeg frjetti lát vinar
sníns, Daviðs Jóhannessonar frá
Stöðlakoti, eins og hann var alla
tíð kallaður, þó hann væri bú-
inn að eiga heima á Vegamóta-
Stíg 9, nær því hálfa öld.
Þegar húmskuggar haustsins
lara að lengjast og kuidagustur
vetrarins að færast nær, fölna
blöð og blómknappar trjánna og
falla að síðustu lífvana til jarð-
ar. Lífi voru mannanna er líkt
\*arið og blaðskrauti trjesins, við
erum hver um sig litill blóm-
knappur eða blað á hinu mikla
þjóðfjelagstrje, sem á haust-
kvöldi æfinnar, þegar andblær
dauðans svífur yfir, fölnar og
íellur fyrr en varir.
Einn slíkur blómknappur féll
&f fornum ættmeiði við dauða
Davíðs Jóhannessonar, en hann
var fagurt blóm á aettmeiði
þeim, sem fyrstur festi rætur
hjer í Reykjavík. Hann var að
dómi fræðimanna 29. maður í
beinan karllegg frá Ingólfi Arn-
arsyni, sem var fyrsti landnemi
þessa lands af ættum Norð-
jnanna og fyrsti frumbyggi
Eeykjavíkur. Sagan segir frem-
Ur fátt af þessum fyrstu frum-
byggjum Reykjavíkur, en þó
getur hún þeirra lítið eitt; eru
myndir þær, sem hún af þeim
geymir, sjerstæðar og merkileg
ar. Ingólfur var gætinn maður
bg vinfastur, trúmaður mikill,
eem treysti handleiðslu guð-
anna. Hann trúði þvi, að þeir
myndu flytja öndvegissúlur sín-
ár þar að landi, sem þeir ætl-
iiiðu sjer dvalarstað á landinu,
gem hann var á leiðinni til, að
taka bólfestu í. Þorsteinn sonur
hans, vildi styðja að friði og
rjettlæti í landinu, til þess setti
hann Kjalarnesþing, sem var
Lindirstaðan undir stofnun Al-
þingis og alsherjarríkis á ís-
landi. Þorkell máni Þorsteinsson
skipaði hinn æðsta heiðurssess
með þjóðinni um sína daga. —
Hann var, segir sagan, þó heið-
ínn væri, svo vel siðaður, sem
þeir menn kristnir sem best eru
eiðaðir. Dómar þeir, sem sagan
eegir frá að hann dæmdi og laga
ákvæði þau er hann setti, bera
með sjer, að hann hefir verið
þöfðingi vitur og góðgjarn.
Eðlisþættir þeir, sem ein-
kenndu þessa fyrstu frum-
foyggja Reykjavíkur vóru sam-
ofnif í skapgerð Davíðs Jó-
hannessonar, þó langur tími
væri liðinn frá æfi þeirra og
margir ættliðir búnir að þreyta
Sitt æfiskeið frá þeirra tímum
til daga hans. Davíð var trú-
hneigður maður, sem treysti
handleiðslu Drottins í gleði og
gorgum. Hann var maður, sem
yildi að rjetetlæti væri ríkjandi
S öllum viðskiftum og gat ekki
pkilið að undirferli eða flátt-
Bka^úr þyrfti eða ætti að eiga
sjer stað. Hann var maður við-
mótsþýður og glaður í hópi vina
Binna og svo áreiðanlegur, að
hverju hans loforði jafnt hinu
emæðsta sem hinu stærsta, mátti
jjafnan að fullu treysta.
Vel mátti við hann segia, eins
iog Grímui' hinn litli sagði við
Þorkel mána: „Þat er meira
Vert, er þú væntir, en þótt flest
Sr menri aðrir heiti til fulls“. —
Vegna þessara eðliskosta sinna,
yann Davíð fullt traust og virð-
Sngu samþorgara sinna, og órofa
íryggð fjölda manna, bæði hjer
í Reykjavík og víða annarsstað-
iar. Trúmennska hans og um-
hyggja, að leysa hvert það starf
feem hann vann, eða tók að sjer að
framkvæma, sem best af hendi,
yar svo mikil, að lengra verður
varla komist. Þó hann hefði
þtórar fjárfúlgur annara manna
JÓHANNESSON
undir höndum, kom engum til
hugar að efast um sktlsemi
hans, allir vissu, að þar var
hverjum pening til skila haldið
og nákvæm grein íyrir öllu
gerð. Hann var sá maður, sem
margir hinna bestu manna höfðu
mætur á og allir treystu því bet-
ur, sem þeir þekktu hann gjör.
Hann var fæddur að Bústöð-
um á Seltjarnarnesi 4. júní 1861
og skorti því 8 mánuði til að
vera níræður er hann ljetst. —
Foreldrar hans vóru hjónin Jó-
hannes Oddson, Jónssonar, ís-
leifssonar í Stórabotni og kona
hans Salgerður, fædd í Akur-
gerði í Reykjavík, Þorgrímsdótt
ir Eyleifssonar. Þau hjón eign-
uðust 11 börn, sem öll eru nú
dáin; var Davíð hinn síðasti
þeirra yfir móðuna miklu.
Foreldrar hans, Jóhamies og
Salgerður vóru bæði fríð sýn-
um, en ólík að skapferli. Hún
var kona skapmikil og skarp-
hörð, en þó drengur góður. Jó-
hannes aftur á móti sjerstakt
ljúfmenni, jafnan glaður og við-
mptsþýður, margfróður og stál-
minnugur; lipurmenni mikið,
glíminn vel á yngri árum, sund-
maður ágætur og bogmaður svo
mikill, að hann skaut rjúpur
með handboga. Þau náðu bæði
háum aldri og lifðu langa æfi í
skjóli þessa sonar sins og konu
hans, sem önnuðust þau alla tíð
af mikill umhyggju.
Davíð ólst upp á Bústöðum
með foreldrum Sínum, við frem-
ur þröngan efnahag. Lærði hann
þvi ungur að meta gildi vinn-
unnar og nauðsyn þess að starfa,
sjer og sínum til farsældar. —
Hann gat því gldrei skilið kröf-
ur þeirra manna, sem hafa mik-
ið en heimta æ því meira, af
öðrum en ekki af sjálfum sjer.
Við Bústaði vóru æskuminning-
ar hans tengdar, margar og hug-
ljúfar, sem hann hafði sjerstakt
yndi af, að ræða 'iim, við vini
sína, þegar annir æfidagsins
tóku að minnka og starfskraft-
arnir að þverra.
Árið 1834 gekk han nað eiga
konu sína, Guðrúnu Skaptadótt
ur danebrogsmanns, Skaptason-
ar Sæmundssonar frá Skapta-
bæ hjer í Reykjavík; var hún
kona bæði góð og dugleg. Skapti
faðir hennar var járnsmiður, en
þó jafnan kallaður Skapti lækn-
ir, þó ólærður væri, því margir
leituðu til hans þegar sjúkdóma
bar að höndum og fengu bót
meina 'sinna. Skapti afi hennar
var líka smiður og læknir, en
einkum dýralæknir og dýravin-
ur svo mikill, að einstakt var á
þeirri tíð.
Þau hjón eignuðust 3 börn. —
Eitt þeirra mistu þau á fyrsta
aldursári, en hin eru, Skapti
etrjesmíðameistari, bóndi að Út
ey í Laugardal, gifíur norskri
konu, Marie, fæddri Monsen og
Þórdís Dagbjört, kona Ágústs
Benediktssonar vjelstjóra á
Vegamótastíg 9. Konu sína
mi§ti hann eftir 53 ára sambúð,
18. maí 1937.
Mjer, sem þetta ritar, er ljúft
að minnast þeirra hjóna, frá
þeirri tíð er þau bjuggu í litla
húsinu sínu að Stöðlakoti, sem
ehn er við líði. — Þó þar væri
hvorki hátt til lofts nje vítt til
veggja, var þar æfinlega nóg rúm
fyrir hina mörgu vini þeirra
hjóna. Forn vináttubönd, sem ver
ið höfðu við foreldra þeirra voru
ekki rofin. Hjá þeim áttu öruggt
athvarf mikill fjöldi ferðamanna,
úr mörgum sveitum. Vinir hús-
bóndans voru líka hennar vinir
og móti öllum var tekið með
stakri vinsemd og takmarkalausri
gestrisni. Þó þau væru bæði hóf-
söm og sparsöm á flest, voru veit-
ingar alrrei sparaðar, naut jeg
þess í ríkum mæli, sem margir
fleiri. Þar voru jólin jafnan hald-
in að fornum sið, sama vinafjöl-
skyldan boðin ár eftir ár, svo
lengi sem lífið entist, hver ein,
jafnan sama hátíðakvöld, til að
njóta sameiginlega gleðinnar. —
Voru þá veitingar ærnar, en allt
við hóf. Var þá oft mikið spilað,
en lítið sofið; því húsbóndinn
hafði mikið yndi af þeirri sak-
lausu íþrótt. Aldrei spilaði hann
um peninga, að taka þannig fje
af vinum sínum, var fjarri skap-
gerð hans, Hann naut þeirrar
gleði, sem spilin veita, þegar góð-
ir spilamenn beita skarpri
hyggju við saklausa spilakeppni.
„Nú spilum við með fjöri“, sagði
hann stundum góðlátlega, er
hann settist að spilaborðinu með
vinum sínum.
Eins og hann spilaði af lifandi
áhuga, eins var áhugi hans brenn
andi við hvert það starf, sem
hann hafði með höndum, og um-
hyggjan frábær, að leysa það,
sem best af hendi. Á fyrri hluta
æfinnar, var hann oft fylgdar-
maður ferðamanna og eftirsóttur
til þess starfa, sökum árverkni '
og umhyggju fyrir mönnum og :
hestum. Margar kaupferðir fór :
hann einnig um dagana, því yfir '
tuttugu ár annaðist hann stóð-
kaup öll, fyrir þá Zölner og Vida-
lin og höfðu þeir miklar mætur
á þessum trúa þjóni sínum, því
síðast þegar Árni frá Múla fann
Zölner að máli, þá háaldraðan,
spurði hann eftir hvort Davíð
væri lifandi og hvernig honum
liði og bað Árna að færa honum
kæra kveðju sína. Margar ferðir
fór hann og til slá.u í'á ':aupa,
fyrir katipmenn bæíarins, því
þeir, sem aðrir þektu samvisku-
semi hans og trúmennsku í hverj
um hlut.
Meðan höfnin Já óvarin íyrir
opnu hafi og engin bryggja, sem
skip gátu lagst að, var oft erfitt
og slarksamt við affermingu
skipa. Afgreiðslumenn skipanna
báðu Davíð jafnan, ef til hans
náðist, að annast uppskipun fyrir
sig, þvi þeir, sem aðrir vissu að
honum mátti í hvívetna treysta.
Var hann þá árrisull og taldi
ekki sporin til samverkamanna
sinna, að kalla þá til starfa. Hin
síðari ár, vann hann lengi við af-
greiðslu skipa hins Sameinaða
gufuskipafjelags, þar til ófriður-
inn mikli hefti ferðir þeirra. Var
hann þó orðinn rtiaður gamall og
sjónin tekin að bila. Naut hann
eftir það hlýju kvöldsólarinnar,
hjá dóttur sinni, tengdasyni og
börnum þeirra, uns hann andað-
ist í svefni 2. þ. m.
Hann var meðalmaður á. vöxt,
bjartur yfirlitum, fríður sínum
og vel á sig kominn, ljettur og
kvikur í ölíum hreyfingum, á-
huginn mikill og umhyggjan sí-
fellt vakandi fyrir velferð barna
sinn^, barnabarna og annarra
vina. Af sama sílifandi áhuga
fylgdist hann með máiefnum
lands og þjóðar. Stóð hann lengi
í fylkingarbrjósti, Heimastjórnar
manna og síðar Sjálfstæðis-
manna og var þar sem annars-
staðar, ein’ægur og ósvikinn liðs-
maður. Ættjörina elsltaði hann,
sem góður sonur ástríka móður
og vildi styðja að velferð hennar j
á allan veg. Hvern þann mann, j
sem að hans dómi var ótrúr sonur j
ættjarðarinner, mat hann að :
litlu og hafði andstyggð á. Öll
hræsni va rhonum fjarlæg. Eins
og hann var heill og hrekklaus
sjálfur, eins ætlaðist hann til að
aðrir væru og gat ekki skilið
sviksemi manna. Þess vegna- bar
þgð nokkurn sk.ugga á síðutsu lífs j
’stundir hans, að á vegi hans |
Framhald ó bls. 12
Atvinna
Iðnaðarfyrirtæki vantar reglusaman, samviskusaman
mann á aldrinum 30—40 ára. gjarnan- giftan, í fasta fram-
tíðarvinnu við framleiðslu á matvörum.
Viðkomandi þarf að vera hreinlegur í allri umgengni,
hafa áhuga fyrir sliku starfi og geta stjórnað því sem
verkstjóri eftir að hafa lært það. — Simi 1619.
• •■■■Ctl'tMlltKIIM
MMMIMMiMMMM*l>MM**l**>i>ll'kl>>
IBUÐ
3 til 4 herbergja í KJeppsholti óskast til leigu. ~ *
■4
Nánari upplýsingar gefur .... *
- Málflutnmgsskrifstofa Einar B. Guðmunds- í
son & Guðlaugur Þorláksson, a
Austurstræti 7. Símar: 2002 og 3202. a
Mótorbátar
til sölu. — 12 og 18 smálesta með veiðarfæruro.
Sanngjarnt verð. Væg útborgun.
I ji'jja laóteignaóaían
Hafnarstræti 19 — Sími 1518
Niðursuðuvörur,
*
fyrírliggjandi: «
Svið, Sardínur, Grænar baunir, Grænmetis- I
súpa, Bauuasúpa, Kryddsíld, Gaffalbitar.
(Lggert ^JJrió tjcínáóon (J0% h.^. :
• Jeg óska eftir að komast í samband við menntaðan ' ;
í og áreiðanlegan mann; sem vill gerast •*
[ meðeigamii í umboðsverslun !
• Fjárframlag ekki nauðsynlegt, en æskilegt, að við- l
m
í komandi hefði umráð yfir síma — Tilboð merkt: „Um- •
■ ;
I boðsverslun 1950“ — 0756, sendist blaðmu. ;
Piltur 16-17 ára
: . . :
1 óskast til aðstoðar hjá iðnfyrirtæki. Iðnnam seinna meir
; kemur til grema. — Tilboð sendist pfgre'ðslu blaðsms í
; merkt: ,,Röskur“
0757.

Gott búsnæði fyrir
lækiBÍmgastolur
; (helst 3 stofur) óskast, í IVÍiðbænum, frá 14. mai n. á. ;
■ .1
| Tilboð merkt „Lækningastofur — 775“ leggist inxr á afgr. |
• blaðsins. • »
ir«i •A
Noiuð íslensk frímerki
keypt hæsta verði. — Sendið tilboð merkt' „Contant 1950
— 903“ til afgreiðslu blaðsins.