Morgunblaðið - 22.10.1950, Blaðsíða 2

M O Il < ; U MlLAi) 1 í)
t S;u!>nudagui: .22. o.kt. U950 ]
þarf að vera
liæg, sve að ekki þurfi að ríficr
það, sem reist hefiir verið
Wxá háskólahátíðinni
ílyrsta vetrardag
t
H'ÍSKÓLAHÁTÍÐIN, sem fór fram í hátíðasal Háskólans í gær,
cins og venja ér fyrsta vetrardag, var virðuleg hátíð og eftir-
minnileg. Viðstaddir voru stúdentar, háskólakennarar og aðrir
gestir. Alexander Jóhannesson, rektor, setti hátíðina og flutti
tmgleiðingar um skyldur skólans og störf. Þá tók tíl máls Jó-
t»ann Sæmundsson, prófessor, og talaði um nokkrar nýjungar
i lyflæknisfræði. Loks ávarpaði rektor nýskráðu stúdentana.
— Kórsöng var fljettað inn í dagskrána.
BBEYTINGAR
Á KENNARALIÐI
Rektor hóf mál sitt með því
að skýra frá, hverjar breyting-
ar hefðu orðið á kenanraliði
skólans frá fyrra kennsluári —
Armann Snævarr hefur verið
skipaður prófessor í laga- og
hagíræðideild í stað Gunnars
Thoroddsefi, borgarstj., Magn-
úr Már Lárusson hefur verið
settur prófessor í guðfræði í
fjarveru Magnúsar Jónssonar.
Þá hefur Jón Sigtryggson dós-
ent í tannlækningum, verið
skipaður prófessor.
WKÓLANUM BÁRUST
Skólanum hafa borist gjafir
á árinu. Stofnfje Gjafasjóðs
Guðm. Thorsteinssonar er 155
þúsundir. Þá hefur ekkja Sig-
fúsar Blöndal gefið skóienum
allmikið bókasafn úr safni
manns síns.
HÁSKÓLALÓÐIN
FRÍKKAR
Unnið hefur verið af kappi
við háskólalóðina og varíð til
þess 2 milj. króna af fje skól-
Ans. Standa vonir til, að lóðin
verði fullgerð í haust. Er hún
öli meiri en menn eiga að venj-
ast hjer og heimreiðin sjerlega
fögur. Seinna rís náttúrugripa-
safn ríkisins upp á háskólalóð-
inni..
JSTÚDENTAR ÆTTU
AÐ GERAST BÆNDUR
Nú geta færri alfað sjer ment
unar erlendis en áður, vegna
gjaldeyrisskorts og almenns
fjárskbrts. Því leita nú fleiri til
Háskólans hjer en ella, en nú
eru innritaðir 620 stúdentar. En
almenn stúdentsmenntun er
góð undirstaða og engin nauð-
syn framhaldsnáms um fram
það, sem þjóðin getur tekið
við af embættismannaefnum.
Hins vegar er fýsilegt fyrir
unga stúdenta að gerast bænd-
ur. Þeir ættu að vera hæfir
til að vera forystumenn stjett-
ar sinnar og til fyrirmyndar
öðrum. Velmennt bændastjett
er kjarni hverrar þjóðar, svo
að ekki er í kot vísað.
S.IEÐ FYRIR MENNTUN
KENNARA
Kennaraskólinn, sem verið
hefur fjögurra ára skóli,
mun frarnvegis hafa 6 ára nám
og brautskrá stúdenta. Þetta
fótk kemur í Háskólann, og
leitar sjer undirstöðu góðrar
menntunar til að geta tekið við
kennslu í framhaldsskólum
landsins. Hingað til hefur að-
eins verið lögð stund á tungu-
<&-----—---------------------
mál í B. A.-deildinni, én hjer
þarf að vera breyting á, enda
er hún á riæstu grösum. Er í
ráði að bæta þar við kennslu
í alm. sögu, landafræði, nátt-
úrufræði o. fl., svo og hús-
mæðrafræðslu fyrir kvenstúd-
enta. Þannig verður hægt að
skapa góð skilyrði fyrir mennt-
un kennara, er smám saman
taka við af þeim, sem fyrir eru,
og kennaraskólinn hefur braut
skráð. Enda verður megin-
áhersla lögð á það I B. A.-deild
inni, að búa stúdentana undir
kennslustarfið. Er enginn vafi
á, að þessi deild, deildin fyrir
landsins, verður stærsta deild
Háskólans, þegar stundir líða.
ÞRÓUNIN Á AÐ VERA HÆG
En sjá þarf fyrir margvís-
legri annari mennt.un, sem ekki
er veitt hjer við Háskólann. —
Munu áratugir líða áður en Is-
lendingár geta cótt alla mennt-
un til eigin háskóla. En þróun
Háskólans þarf líka að verá
hæg, svo að ekki þurfi að rífa
það, sem reist hefur verið.
HÁSKÓLINN ÞARF
MIKIÐ FJE
Háskólanum er mikils fjár
vant. Sumt má fá með rekstri
kvikmyndahúss, sumt með
haþpdrætti, en enn þarf nokk-
uð að koma til. Við Harvard-
háskólann í Bandaríkjunum er
sá háttur á, að þeir, sem hann
hefir brautskráð, gefa honum
álitlega fjárfúlgu 25 árum eftir
að þeir hurfu frá honum. Hjer
á landi sýna- stúdentar mennta-
skóla sínum margan vott rækt-
arsemi, er þeir eiga merkis-
str'identsafmæli. Virðist ekkert
mæla því í gegn, að hjer yrði
tekinn upp svipaður háttur og
í Harvard, að þessu leyti. Gæti
Háskólanum orðið mikill styrk-
ur að því.
Ummæli eru höfð eftir Ind-
riða Einarssyni, föður þjóðleik-
hússins, á þá leið, að háskólinn
og þjóðleikhúsið eigi að vera
bjartasti kyndill þjóðarinnar.
Þar á að vera öndvegi tung-
unnar ræddrar og ritaðrar. En
til þess að svo mergi verða, þarf
góðan, einlægan starfsvilja og
auðmjúkt hugarfar.
REívTGR ÁVARPAR
NÝSKRÁÐA STÚDENTA
Seinna ávarpaði rektor nýju
stúdentana. Hann benti þeim á,
að margir teldu- stúdéntsárin
bestu ár æfi sinnar, og betur
er búið að íslenskum stúdent-
um en við flesta aðra háskóla.
Háskólinn er hins vegar alvar-
legt starf, er krefst mikillar
vinnu og reglusemi. Draumar
um dáðir og afrek rætast 'aldrei
án mikillar sjálfsafneitunar. —
Rektor hvatti stúdenta lögeggj-
an og bað þá gæta virðingar
sinnar í hvívetna. Þeir verða
að gera sjer ljóst, hvað er van-
sæmandi og gæta jafnan fyllstu
háttvísi. „Háskólinn gerir kröf-
ur til yðar, þjóðin gerir kröfur
til yðar, þing og ríkisstjórn
gerir kröfur til yðar“. Að lok-
um óskaði rektor stúdentunum
allra heilla og velfarnaðar, og
kvaðst vona, að þeir helguðu
þjóð sinni krafta sína.
UM NÝJUNGAR
í LYFLÆKNINGUM
Jóhann Sæmundsson, próf.,
ræddi ýmsar nýjungar í lyf-
læknisfræði. I upphafi talaði
hann um sýklarannsóknir, en
vjek síðan rækilega að súlfa-
lyfjunum og áhrifum þeirra.
Sagði prófessorinn, að þau
hefði markað ákaflega merki-
legan áfanga í baráttunni gegn
sýklasjúkdómunum. Að vísu
eru fundin önnur betri lyf nú,
og ber þar fyrst að geta peni-
sillins, sem lækningar voru
hafnar með 1938. Er ókleift að
gera sjci í hugailunu, íivern
þátt það átti í sigri bandamanna
í styrjöldinni. Svo mörg eru þau
mannslíf, sem þáð bjargaði þá
og æ síðan.
Pensillin orkar á mikinn
I f.iöldá sýkla. og er mun fljót-
virkara en súlfa. Auk þess er
það laust við aukaverkanir að
mestu, cn því er ekki að heilsa
með súlfað.
FJÖGUR LYF Á 5 ÁRUM
Uppgötvun penisillinsins olli
auknum rannsóknum ó sveppa-
ríkinu, sem það er úr, og varð
bað til þess m. a., að enn fund-
ust ný lyf. Árið 1944 varð kleift
að framleiða strptomysin, en
það er fyrsta lyfið, sem hefur
hagnýtt gildi í baráttunni við
berkla, og er þegar notað þar
með góðum áranari, einkum
hefur það reynst vel við bráða-
berklum. Síðan hafa fundist 3
ný lyf, sem reynst 'hafa góð við
berklum, svo að seinustu fimm
árin hafa fundist ekki færri en
4 lyf, sem notuð eru við berkl-
um með góðum árangri. Áður
höfðu að vísu fundist lyf, sem
orkuðu á berklasýkilinn, en
annað hvort voru áhrifin veik
og einskis nýt eða lyfið var of
sterkt fyrir líkamann.
Á stríðsárunum fannst lyf í
Bretlandi, sem reynst hefur vel
við alls konar eitrunum. Geng-
ur lyf þetta undir nafninu bal.
GRÓANDIN MIKIL
Prófessorinn kvað margt um
nýjungar í . lyflæknisfræðinni
um þessar mundir og væri gró-
andin mikil í þeirri læknis-
grein. Er nú svo komið, að fund
in eru lyf, sem gefa góða raun
við allflestuin sýklasjúkdóm-
um. Öðru máli gegnir um sjúk-
dóma, er eiga rætur sínar að
rekja, til huldusýkla (vírusa),
þar' er fátt nm gúða drætti.
DELHI — Indlandsstjórn hefur
afþakkað boð um að eiga full-
trúa í hinni nýju Kóreunefnd
Sameinuðu þjóðanna.
* é a
FieSri hellsilr ers scnsmsr
' ;■ ’V- A; ... ÍU .ÚAy: . , v : ■ '• ';
hafa undirrifað, segir Kiljan
HALLDÓR KILJAN segir í grein, sem hann skrifar í
kommúnistablaðið s. 1. fimmtudag, að það „hryggi sig“,
að undir Stokkhólmsávarpið „hafa enn scm komið er
skrifað fleiri heiðnir menn en kristnir“!!!
Nú fer að verða erfitt að botna í skáldinu úr Gljúfra-
steini. — Hversvegna hryggist það yfir þessari stað-
reynd? Fyrir nokkrum dögum lýsti það yfir í grein
í kommúnistablaðinu að „öll trylltustu stríðsæsingafífl
heimsins væru sannkristnir mcnn“ og að það „hvarfl-
aði ekki að þeim að myrða náunga sinn öðru vísi en að
fara mcð faðirvorið um leið“!!!
Getur það verið að Halldór Kiljan sje mjög hryggur
yfir því, að „fleiri heiðnir menn en kristnir“ prýða
Stokkhólmsávarpið með honum? Ótrúlegt er það.
Annars má vel vera að hann geti hugsað sjer að
hafa nokkur „sannkristin stríðsæsingafífl“ með sjer
þar. — Það er alltaf skemmtilegra að geta gefið
Kominform skýrslu um fleiri en færri undirskriftir und-
ir stríðsávarp þcss!!!
Stúdentaráðskosnmgarnar
verða á laugardaginn
I
Koiið um fimm lista.
KOSNIINGAR í Stúdentaráð Háskóla íslands fara frant
n. k. laugardag. Er framboðsfrestur var útrunninn höfða
fimm listar komið fram. Pólitísku fjelögin fjögur standa
hvert aö smum hsta, en auk þess bera studentar í verk-
fræðídeild fram sjerstakan lista, sem verkfræðideildin stend-
ur þó ekki einhuga um. — D-listinn, listi Vöku, fjelags lýð-
ræðissinnaðra stúdenta, er skipaður þessum mönnum: 5
1. Árni Björnsson stud. jur.
2. Guðjón Lárusson stud. med.
3. Kristján Flygenring stud. polyt. ;
4. Sigurbjörn Pjc-tursson stud. ódont.
5. Höskuldur Ólafsson stud. jur.
6. Baldvin Tryggvason stud. jur.
7. Magnús Ölafsson stud. med. . |
8. Gunnar Schram stud. jur. j
9. Matthías Jóhannesson stud. mag. |
10. Guðmundur Garðarsson stud. öcon. j
11. Soffia Matthiesen stud. phil.
12. Magnús Ólafsson stud. jur.
13. Hannes Guðmundsson stud theoi. j
14. Gunnlaugur Snædal stud. med. j
15. Sigurður S. Magússon stud. med.
16. Baldur Jónsson stud. mag. 1 ;
17. Halldór Hansen stud. med. j
Björn Þorláksson stud. jur. |
18.
Efstu menn á hinum listun-
um eru. — A-listi, fjelags jafn-
aðarmanna: Magnús E. Guð-
mundsson, stud. jur., Árni
Gunnlaugsson, stud. jur. og Sig
ursteinn Guðmundsson, stud.
med.
Á B-lista, lista Framsóknar-
manna eru efstir Ásmundur
Pálsson, stud. jur., Sigurberg
Elentíusson, stud. polyt., Sveinn
Skorri, stud. mag.
j Á E-lista, lista verkfræði-
stúdenta, eru efstir: ísleifur
Jónasson, stud. polyt., Sverrir
Ólafsson, stud. polyt., Baldur
Tryggvason, stud. polyt.
| Efstu menn á C-lista, lista
róttækra stúdenta, eru: Ólafur
Halldórsson, stud. mag., Hregg-
viður Stefánsson, stud. mag„
Anna Ivlargrjet Jafetsdóttir,
stud. med.
j í stúdentaráð eru kosnir 9
fulltrúar. Við síðustu kosning-
ar hlutu kosningu 4 fulltrú-
ar frá Vöku, fjelagi lýðræðis-
sinnaðra studenta, 3 fulltrúar
af saméiginlegum lista jafnað
armanna og framsóknarmanna
-i
og 2 fulltrúar af lista fjelagg
róttækra stúdenta.
Alþjóðleg sýniitg !
ráðger* í Frakklandi
PARTS: — Frakkar hafa 1
hyggju að efna til stórkostlegri
ar alþjóðlegrar sýningar frá 15,
apríl til 31. október 1955. — Á*
sýningin að fjalla um „fortíð og
framtíð“.
í ráði er, að sýningarsvæðið
taki yfir 740 ekrur í Courbe-
voie fyrir vestan París. Aðal-
byggingarnar, sem reistar^
verða, eiga síðan að verðh
þungamiðja nýrrar borgar.
Eins og er, er sýningarkostri
aðurinn áætlaður sem samsvari
ar 50 til 60 milljónúm sier-
lingspunda. Er vonað, að að
minnsta kosti 10 milljónii*
manna skoði sýninguna, þar a?
um þrjár milljónir útlendinga,
— ReuieA