Morgunblaðið - 28.10.1950, Qupperneq 5

Laugardagur 28. okt. 1950.
MÖRGUNBLAÐlb
5:
tjr heimsfrjettunum:
Fasteianaeiaendur
iiommusiBstaher ræðst inn i Tihetl a , ,,
Sótt allt að lóndamærum Mansjúríu^ðBOO Óillt|lllRfi SIA
Á 5. milljón itússa undir voptium
26. okt.
'Á ÞRIÐJUDAGINN var hjeldu
S60 þjóðir um heim allan hátíð-
legt fimm ára afmæli banda-
lags S. Þ., en sáttmáli þeirra
feekk í gildi 24. okt. 1945. Menn
g'eta rjett ímyndað sjer allar
þær hjartnæmu ræðu, sem flutt
ar hafa Verið af eldlegri anda-
gift um víða veröld. Engan hef-
ur skort fjálg orð, aftur á móti
er ekki víst, að allir hafi mælt
af heilindum.
KINVERSKUR HER
RÆÐST INN í TÍBET
Þann sama dag, 24. okt.,
geisaði stríð í Kóreu og Indó-
Kína. Útvarp kínverskra komm
únista tilkynnti, að kínverskum
herjum hefði verið skipað að
ráðast inn í Tíbet. Sagði út-
yarpið, að her kommúnista væri
ó leiðinni.
En bíðum nú við. Þetta lítur
ekki eins illa út, þegar það er
athugað og það virðist í fljótu
bragði. Það er dagur S. Þ.. sam-
eiginlegur hátíðisdagur allra
þjóða til að minnast friðar og
ífrelsis.
Og útvarp- kommúnista í
Kína tilkynnir ennfremur:
FRAKKAR IIORFA
í INDÓ-KINA
í Indó-Kína eru flestar breyt
ingar kommúnistum í hag, en
frönsku hersveitirnar eiga þó
áreiðanlega seinasta leikinn,
þótt dragast kunni, að þeir geti
stemmt stigu fyrir uppreistar-
menn. Mikill herbúnaður er
væntanlegur austur, og hafa
Frakkar sent kunnasta herfræð
ing sinn til að kynna sjer að-
stæðurnar þar.
KOMNIR
AÐ LANDAMÆRUNUM
Á föstudaginn var hafði öll
andspyrna kommúnista verið
brotin á bak aftur í Pyongyang,
höfuðborg N-Kóreu. Þann sama
dag voru 4000 fallhlífarher-
menn látnir svífa niður um 40
km. norðan borgarinnar til’ að
stöðva flótta norðanmanna. —
Ekki leið á löngu áður en her-
sveitir, sem sóttu norður á bóg-
inn, náðusaman við lið þetta.
Virtist allt leika í lyndi fyrir
lýðveldismönnum, enda til-
kynnti McArthur, að stríðið
yrði til lykta leitt innan
skamms.
SIÐASTLIÐINN þriðjudag, 24.
þ. m., hjelt Fasteignaeigenda-
, , í f jelag Reykjavíkur almennan
hjalp utan að ur þessu. og, er fjelagsfund, þar sem rætt var
McArthur þeirrar skoðunar, að m húsaleigulögin og framtíð-
kmverskir kommumstar og aðr- arverkefni fjelagsins. Var fund-
ír vildarmenn þeirra muni fra-! urinn fjölmennur 0g mikiíl á-
leitt yeita þeim hernaðarhjalp hugi hjá fundarmönnum um að
u‘-tÞvi; stm komið er' í efla og auka starfsemi fjelags-
Nu styrkja lyðveldismenn enn ins og leitast við að vinna á
hðsitt’Oghofstygærlandgangaj^ flestum sviðum að hags.
50 þus. manna í Wonsan a aust- | munum þess fólkS) sem margt
urstrond N-Koreu. Mun trauðla hefir tekið á sig þungar byrðar
verða litið á lið þetta öðru vísi
en varalið, þar eð Kórea er nú
að mestu fallin í hendur !ýð-
veldismönnum og um enga þjóðfjelagsverðmæta.
skipulega andspyrnu hefur ver
-ið að ræða um langt skeið.
við að koma sjer upp húsnæði
yfir höfuðið og þannig lagt sinn
skerf til aukningar varanlegra
RUSSAR EIGA
ÖFLUGASTA HER 1 HEIMI
Hjá S. Þ. hefur verið stór-
tíðindalaust að undanförnu. —
Umræður um húsa-
lcigulögin.
Páll S. Pálsson. lögfræðingur,
flutti ítarlega framsöguræðu
um húsaleigulögin og fram-
kvæmd þeirra. Benti hann á
nokkur mjög veigamikil atriði,
muni stórs hóps ráðdeildar-
samra þjóðfjelagsborgara, sem
unaanfarin ár hefðu verið beitt-
ir meiri ójöfnuði en nokkrir
aðrir þjóðf jelagsborgarar. Væri
lifsnauðsyn fyrir það fólk, sem
virða vildi eignarjett einstakl-
inganna, að skipa sjer til varn-
ar gegn þeim upplausnaröflum,
sem afnema vildu þau lýðræð-
isiegu mannrjettindi.
Margar ræður voru fluttar á
fundinum, sem aUar hnigu i
sömu átt og ræður framsögur
manna.
Fulltrúi fjeiagsins í húsa-
leigunefnd, Björgvin Sigurðs-
son, lögfræðingur, mætti á fundl
inum og svaraði fyrirspurnum.
Formaður fjelagsins, Kristjón
Kristjónsson, stjórnaði fundin-
um, en fundarritari var Sól-
mundur Einarsson.
Kjörtími Trygve Lies rennur út 'sem í framkvæmd virtust aiger-
í febrúar, en stórveldin hafajlega vera andstæð þeirri hugs-
ekki enn getað komið sjer sam- unj sem legið hefðl að baki
an um, hver skuli skipa sess j breytingum þeim, sem gerðar
MikiH fjöldi nor
aðalritara, ef hann fer frá. í
stjórnmálanefnd allsherjarþings
ins hafa undanfarið komið ti-1
umræðu ýmsar tillögur um varð
veiski friðar í heiminum. Vis-
hinsky hefur borið eina þeirra
fram, og er hún rædd þar nú.
fðanmanna.Leggur hann tiL að stórveldin
Herir vorir eiga að frclsa 3,71 var tekinn til fanga um og eftir * ®eri n‘eð ?iei f' iðarsáttmála,
1 - - mmnki herafla sinn um þriðj-
milljónir Tíbetbúa frá kúgun
heimsveldissinna og styrkja
varnir Kína á vesturlanda-
mærunum. Það er hlutverk
■ herjanna að Ijúka sameining
Kínaveldis.
En samt vildi nú samninga-
tiefnd Tíbetbúa, sem stödd var
f. Indlandi og beið færis að kom
ast til Peiping til viðræðna við
Istjórnina þar, ekki trúa, að
kommúnistar hefði gripið til
seinustu helgi, svo að talið var,
voru á iögunum á síðasta þingi.
Tvö atriði væru hjer veigamest.
Annars vegar það, að úrskurð-
að hefði verið, að 12. grein lag-
anna um hámarkshúsaleigu
bæri að skilja þannig, að bann-
að væri að reikna vísitöluupp-
bót ofan á leiguna eins og þó
hefir verið. Væru húseigendur
þannig sviptir þeim sjálfsagða
rjetti að fá einhverja uppbót
vegna hækkandi kostnaðar við
að þeir væru þá orðnir yfir 120 , un§ . og kjarnorkusprengjan
þúsundir. Þá var og tekinn mik’vel ði honnuð‘ , _ _ __
ill herbúnaður. Enda saxaðist; Aðnr fulltruar hafa engan húseignirnar og væru húseigend kveðið, að heimaæðamar verði
mjög á her kommúnista og er*vegmn °rðlð. nPPnænur fynr - --------------' —--------
talið, að hann sje ekki nemaJtlUogu þessari' Vlta sem er> að
um 27 þúsundir eða um i2» Russar hafa tnngur tvær og tala
hluti þess hers, sem þeir höfðuTsltt með hvom Þeir hafa nu
á að skipa, er þeir rjeðust inn'oflugasta her 1 heimu °§ Sætu
í S-Kóreu rÞeir sennlleSa lagt undir sig
Svo var'það í gær, rjettum 4‘fvróPu, á skömmum tíma, ef
væn
mánuðum eftir að innrásiní.k1jarnorkusPrengjunnl .
f>essa bragðs, meðan samningar! hófst að herir S-Kóreumanna’..e ,nr. eitt' uss an í eiu
btóðu í raun og veru yfir. Þeim komust allt til !anda Mansjúríu;mlUl- manna undlr v°Pnum’ 2’9
tæpum 200 km. norður af Pyong* millh 1 landhernum, , 00 þus í
yang, svo að enn þrengist kost-’;flughernum. og 500 þus' '
ur norðanmanna. Aðrir herir ihe™um- Russar ei§a 25 Þus;
S. Þ. hafa sótt fram vestar á’,undlr sknðdreka. Eru menn a
. . , . . . , . , , . . „ ,eeinu mali um, að skraf þeirra
peir sendu samnmganefnd til skaganum, og er í dag skyrt frai( . ’
L. .* v , ... , , . I , , * , , . , ... ,-um fnð sje aroður emn.
Bnots við þa til að afsala sjer.þvi, að kommumstar veiti nu^ J
jýmsum landrjettindum í hend- harðvítugt viðnám báðum þess- í
yar að vísu kunnugt um þann
Bgirndarhug, sem kommúnistar
íoáru til landsrjettinda í Tíbet,
ien þeir hjeldu, að úr því að
íir þeirra, þá þyrfti það ekki; um herjum.
yfir þá að koma, sem þeir vildu
yarast í lengstu lög og það áð-
Mr en viðræðum var lokið.
(BHEILINDIN þar
Ekki mun þó tjóa, því að við"R1^,T^ ANNARSSTAÐAR
mikið ofurefli er að etja. Geta*
þeir heldur varla búist við* Frh. á bLs. 12
S.L föstudag kvöddu Rússar
— Alþingi
Framh. af bls. 4.
heitt vatn frá jarðhitasvæði J
því skyni, er veitt heimild til
að banna, að þau hús innan.
umdæmisins, sem ná til hita-
veitunnar, verði hituð með öðr
um hætti en með vatni frá hita
veitunni, og er það í samræmi
við tilsvarandi ákvæði í lög-
um um hitaveiíu í Reykjavík.
Þá ber og sveitarstjórn að sjá
um lagningu heimæða, en
húseigendum ber að greiða
kostnaðinn við lagninguna eft
ir gjaldskrá. Ennfremur er á-
ur þar enn á ný settir skör
lægra en aðrir þjóðfjelagsborg-
ar. Hinsvegar væri annað atriði,
sem væri jafnvel fráleitari fram
kvæmd og yUi miklu misrjetti.
Þrátt fyrir ákvæði 12. greinar
eign hitaveitunnar, sem sjái
um viðhald þeirra húseigendum
að kostnaðarlausu. Fyrirkomu-
lag þetta hefir þótt gefa góða
raun í Reykjavík, en þar var
það lögfest með lögum um hita
um hámarkshúsaleigu, sem Þó i veitu Reyklavikur_
væri alltof lág, hefðu lögin ver
ið framkvæmd þannig, að bann-
að væri að hækka þá leigu, sem
gilt hefði 14. maí 1940 til sam-
ræmis við hina leyfðu há-
markshúsaleigu, þótt þessi fyr-
irstríðsleiga væri miklu lægri,
að meðtalinni
tölu.
Sveitarstjórnum er í frum-
varpinu veittur rjettur til a'ð
löggilda menn til lagningar hita
veituæða í umdæmi þeirra. —
Gert er ráð fyrir, að hitaveitur
selji vatn samkvæmt gjaidskrá
er ráðherra staðfestir. Tekin.
húsaleiguvisi- eru Upp ákvæði um skyldu j ar'ð
86 ÞEIRRA Austurríkismanna, sem Rússar tóku höndum á stríðsárunum, eru nú nýkomnir
pieim. Þeir segja sínar farir ekki sljettar. Rússarnir afhentu þá Pólverjum, sem settu þá til vinnu
f kolanámum. Á hverjum morgni voru þeir sendir niður í námugöngin og unnu þar baki brotnu
fram á kvöld. Komu þeir aldrei upp fyrr en eftir sólarlag. Enginn þeirra sá sólina þau 3 ár,
£em þeir voru í þrælavinnu þessari. Hjer á myndinni sjást nokkrir þessara manna, þar sem þeir
isitja að snæðingi. eftir að þeir komu heirn.
Fundarmenn voru á einu máli
um það, að brýna nauðsyn bæri
til að fá lagfæringu á þeirri
augljósu rangsleitni, sem hús-
eigendur væru beittir í sam-
bandi við þessa framkvæmd
laganna. Var á það bent, að
bannið gegn því að hækka
gamla leigumála til samræmis
við hámarksákvæði 12. grein-
ar væri ekki hægt að rjettlæta
með því, að þar væri um al-
menna hagsmuni, leigjenda að
ræða, því að leigjendum í jafn-
góðu húsnæði væri þannig stór-
lega mismunað og launþegum
öllum væri auk þess greitt kaup
eftir verðlagsvísitölu. Þar sem
hámarksleigugjald væri lagt til
grundvallar.
Ráðinn fram-
kvæmdarstjóri.
Magnús Jónsson, lögfræðing-
ur, sem ráðinn hefir verið fram-
kvæmdastjóri fjelagsins, ræddi
um framtíðarverkefni þess og
þá mikilvægu aðstoð, sem fje-
lagið gæti veitt einstökum hús
eigendum á mörgum sviðum.
Benti hann á það mikla þjóð-
fjelagsgagn, sem það fólk væri
að vinna, sem legði fjármuni
sína í það að koma upp hús-
um til þess að fuHnægja óhjá-
kvæmilegri lífsnauðsyn hvers
þjóðfjelagsborgara og skapa
varanleg verðmæti. THgangur
fjelagsins væri ekki sá að
vernda óeðlilega auðsöfnun,
! og lóðareigenda svo og' lóðar-
leigjenda til að láta af hendi
land og landsafnot, sem m
þarf til þess að veita megi vatxi
inu til hlutaðeigandi umdæm-
is og um það. Loks eru ákvæði
varðandi tryggingar á skuld-
bindingum, sem sveitarstjórn
kann að taka á sig með sam-
þykki ráðherra í því skyni, ac*
lögð verði hitaveita til umdæm
isins, sem og til tryggingar lán
um, sem sveitarstjórn kann sið-
ar að taka vegna hitaveitufranx
kvæmda eða starfrækslu veit-
unnar.
Lögtaksrjettur er látinn,
fylgja gjöldum samkvæmt lög-
unum eða reglugerðum og
gjaldskrám, sem settar kunna
að verða samkvæmt þeim.
Rjett þykir að láta lögin um
hitaveitu Reykjavíkur giida á-
fram, en að nema lögin um hita
aflstöð og hitaveitu á ísafirði
úr jgildi.
Þar sem engin heildarlög um
hitaveitur hafa hingað til ver-
ið til hjer á !andi, er frumvarja
þetta að sjálfsögðu frúmsmíð,
sem sténdur til bóta og líkiegt
er að þurfi að endurskoða áður
en langt um líður. Þess má at%
lokum geta, að ekki eiu tekii*
upp í frumvarpið nein ákvæði
um fjárhagslega aðstoð ríkis-
valdsins við að koma hitaveit-
um á fót, enda hefir sliks stuðx\
ings ekki verið leitað, þegar
undanskilin er hitaveita.
heidur vernda rjettmæta hags-Reykjavíkur.
i
\
/