Morgunblaðið - 24.12.1950, Blaðsíða 5

Sunnudagur 24. des. 1950.
MORGUNBLAÐIÐ
5
Vormorgun í síðasta stríði var þannig umhorfs í sal í sal
ííeðri málstofunnar. —
xnuni valda gífurlegri byltingu
á sviði húsagerðar í Bretlandi.
Þá er verið að breyta stærð-
fer flugvjelamóðurskipi í sjer-
$takt sýningarskip, sem sigla á
til fjölmargra hafna á Bret-
landseyjum. Flugvjelaþilfarið
verður 9.ðn1sýningarsvðeðið á
þátíðarskipinu.
Og svo er spurningin: Hvað
Verður nú til sýnis á þessari
ptórkostlegu sýningu, sem enga
á sjer líka hvorki fyrr nje síð-
fir í sögu Bretlands?
Hjer er um svo stórbrotið
fyrirtæki að ræða, að á þessu
Btigi verður ekki. farið út í smá-
atriðin. Á hátíðinni á að sýna
100 ára þróunarsögu Bretlands
og bresku þjóðarinnar. Innan
þessa ramma á að tjalda öllu,
$em til er á andlegum og ver-
eldlegum vettvangi. Þegar þetta
er haft í huga, þá má nærri
geta, hvílíkan feikna fróðleik
pýningin á að geyma. Til sanns-
vegar má færa, að í sögu Bret-
lands seinustu öldina, megi lesa
ejálfa mannkynssöguna. Bret-
land hefur á þessu tímabili
gengt forystustarfi, sem mesta
veldi heims, átt í hinum ægi-
legustu styrjöldum, sjeð veldi
jBitt þverra og loks siðast en
ekki síst, hefur bersku þjóð-
Inni tekist að gera Breland að
Cinu mesta lýðræðislandi ver-
aldar. í skjóli þess skipulags
iiefur eftir bestu getu verið hlúð
Sð hinum andlega gróðri í þjóð-
Jífinu.
[VETRARDAGAIÍ
Fyrir skemmstu var grasið í
Hyde Park og öðrum almenn- j
ingsgörðum Lundúna, enn j
grænt, sem um sumardag væri.
Trje voru ekki öll lauffallin og
£ greinum þeirra var „kveðist á“
'daglangt. Bændurnir í ná-
grenni borgarinnar hafa ekki
þurft að taka mjólkurkýr sín-
ar á fulla gjcf. Tíðarfar hefur
verið gott á ísl. mælikvarða,
þó Lundúnabúum sjálfumi
finnist þe++a veð"T'1',g vera ó-:
þvikinn vetur og þeir klæða
fef sjer kuldann eftir bestu
feetu.
Ræðuspekingarnir við Hyde
Park Corner og Towerhill eru
ekki eins margir og á sumrin,
en hinir eiginlegú ræðumenn
á þessum stöðum setja ekki veðr
ið fyrir sig og koma þangað
flesta daga vikunnar og láta ljós
ið sitt skína. Áheyrendahóparn
ir eru misjafnlega stórir eins
og gengur og gerist, það fer
að sjálfsögðu eftir því, hvert
ræðueírið er. Við Toverhjll má
oft heyra í miklum ræðumanni,
margfróðum, bæði á sviði trú-
mála og stjórnmála og lífs-
reynslu mikla kvað hann hafa
að baki. Þegar hann talar þessi
maður, þá er áhorfendahópur-
inn oft 200—.300 manns, jafn-
vél í rigningarsudda og leið-
indaveðri. Þetta er formaður
methodista í borginni.
Það er oft kalsasamt verk að
tala á slíkum útisamkomum,
því slegið getur að ræðumanni
og eins getur andinn ofkælst,
slíkt er ekki gott að eiga á
hættu. Því hafa ræðumennirn-
ir vafið stórum ullartrefli um
hálsinn og hneppa frakann upp
í háls. Þá er sjeð vel fynr
beggja hag.
En skyndilega skall Lund-
únaþoka yfir rjettláta sem
rangláta. Loftið varð svo raka-
þrungið, að fötin sem hanga á
stólbakinu verða eins og þau
.hefðu legið í grasi næturlangt
á áfalli. Dimmt var yfir borg-
inni, líkt og í útsynningi í des-
ember. Loftið verður nístings-
kalt eins og nokkurt frost sje,
en þó er frostlaust. í hverju
húsi var arininn rauðkynntur,
en sótið frá reyknum, sem stíg-
ur upp um milljónir reykháfa,
fellur yfir mannfólkið líkt og
skæðadrífa. Þokuteppið yfir
borginnj er svo þjett að kola-
reykurinn kemst ekki í gegnum
það. Þegar slíkir vetrarþokudag
ar ganga yfir London, er borgi-
in ömurleg hið ytra. Sá sem
vanur er miðstöðvarhitun læt-
ur ýms misjöfn orð falla um
arinupphitunina. Bretar eru á
móti miðstöðvarhitun í húsum
sínum. Á þókudögunum þagnar
fuglasöngurinn í Hyde Park og
dúf’inum á Tr'cfalgartrrci ?r
kalt. Þær kúra við fótstall
súlunnar, sem Nelson stendur
á og horfir af yfir heimsborg-
ina, sem teliyr fleiri íbúa en
nokkur önnur borg og er víð-
áttumest í heimi. Dúfurnar hafa
vrj V 'VI V> 1

barna og fullorðinna hið af-
oragðsgóða dúfnafóður, sem
'óðursalarnir á torgi þessu selja
vegfarendum.
Á ÖÐRUM DEGI
Á öðrum degi er þokan orð-
;n svo svört, að hið fullkomna
iamgöngukerfi í London hefur
/íða lamast. Kaffi- og testor-
rrnar hafa allmiklu meira að
gera á svona dögum og því þarf
að útbúa meira af „hveitibrauðs
amviskum“, sem er aðalmeðlæt
;ð og það er ótrúlega mikið,
ivað venjulegur maður getur
íesthúsað af „samviskum“. Hjer
aekkist varla rúgbrauð og það
gengur undir nafninu Danskt
brauð. -— Ekki er vitað, hvort
bað stendur í sambandi við
þrumaraát Dana.
Bjórstofurnar eru ekki betur
ióttar þó svona viðri. Þær eiga
;vo snaran þátt í lífi Lundúna-
búans, að þokudagar breyta þar
engu um. Segja má að bjórstof-
urnar sjeu að ýmsu leyti annað
heimili karlmannanna í borg-
inni. Þar er vikulega eytt fleiri
eða færri fríkvöldum. Þar
mæla gamlir vinir, kunningjar
og nágrannar sjer mót og skrafa
saman yfir bjórglasi. Rifja upp
endurminningar og bernsku-
brek oft sömu ævintýrin, og yf-
ir bjórglasinu eru dægurmálin
rædd, kappreiðarnar, krikkitið
og knattspyrna og svo er stund
um spilað dóminó upp á bjór-
glas.
Aldrei sjest vín á nokkrum
manni, enda er bjórinn ekki
drukkinn vegna vínandans eins.
Hann er fyrst og fremst drukk-
inn vegna bjórsins, sem fólkið
skoðar sem sjálfsagðan drykk
os hollan.
Sunnanáttin barst að strönd-
um Bretlandseyja og kalda loft-
ið varð að víkja. Þokuhjúpur-
irm. sem legið hafði yfir London
smáeyddist og skammdegisskin-
ið braust fram úr skýjunum. Þá
varð borgin eins og maður, sem
vaknar við vekjaraklukkuhring
ingu, og hún tók svo gleði sína
á ný.
IIEIMSÓKN TIL LUNDÚNA
Merkur dagur þótti það í sögu
Lundúna er Júlíana Hollands-
drottning og maður hennar
Bernharð prins, komu í opin-
bera heimsókn til borgarinnar
í böði bresku konungshjónanna.
Það var mikið um dýrðir og
móttökuathöfnin á Victoríustöð-
inni virðuleg. Gestgjafi hinna
tignu gesta frá Haag, Georg VI.
kyssti á hönd Júlíönu, er hún
stje út úr járnbrautalestinni og
þótti blöðunum framkoma kon-
ungs hin riddaralegasta. Ásamt
konungsf jölskyldunni var margt
stórmenna viðstatt.
Meðfram götum þeim, er vagn
ar þjóðhöfðingjanna óku til
Buckingham-hallar, stóðu Lund-
únarbúar hundruð þúsundum
saman og hylltu hinn ástsæla
konung sinn og buðu Júlíönu
velkomna til höfuðborgarinnar.
Drottningin, sem eins gæti ver
ið húsmóðir á bændahöfðingja-
býli í ísl. sveit, ljek á alls oddi
fjöldans, úr hinum rauðbrúna
konungsvagni sem hún sat í
ásamt Georgi konungi. Vagninn
drógu átta gæðingar. Konungur
inn sat gegnt gesti sínum og var
einbeittur á svipinn. í vagni
þcim sem ú cftir fór sat h'n br
slt
andi drottning Bretaveldis og í
þeim vagni var Bernharð prins,
sem sagður er standa sig vel í
stöðu sinni, þó hann hljóti að
verða skör lægra settur en eigin |
konan.
Alla leiðina frá járnbrauta-
stöðinni og þar til vagnarnir
sem blikaði á. Hestarnir voru ný
kembdir.og hófar þeirra höfðu
verið ,,burstaðir“, en svo hastir
voru þeir að í Iangferð myndu
þeir hrissta bæði lifur og lungu
niður í maga, áður en sólarhring
urinn væri liðinn..
GOTT FÓLK OG
ÞRAUTSEIGT
Hróp og læti eru Lundúnabú-
um ekki eðlileg. Fólk er allt
mjög yfirlætislaust og á því
enginn asi. Sjálfsagi, kurteisi og
hjálpsemi er ríkast í íbúum borg
arinnar og kímnigáfa þeirra er
j mikil. Fórnarvilji almenningsr
i þegar lands- eða þjóðarhagsmun
ir eru í veði er mikill og hefur
það komið mjög skýrt fram bæði
í síðasta stríði og að því loknu
Fólkið tekur því sem óumflýjan
legri ráðstöfun, að á ýmsu er
enn ströng skömmtun, eins og
11. d. á kjöti. Þó liðin sjeu rúm-
lega fimm ár frá stríðslokum er
kjötskammturinn til heimilanna
enn svo lítill að það er rjett i
nös á ketti. — Af efnahagsástæð*
um hefur ekki verið unnt aA-
gefa kjötið frjálst.
Bretar hafa á undanförnum
árum átt við mikla efna-
hagsörðugleika að etja en vegna
dugnaðar og þrautseigju þjóðar
innar, fórnarvilja hennar og
hins samstillta átaks, þá sjer
almenningur nú hilla undir íak-
markið: Eínahagslegt sjálf-
stæði. — Það er ein aðalmáttar-
stoð hins sterka lýðræðisskipu-
lags, sem Bretar eiga við aft
búa.
★
Dag nokkurn standa á fjöl-
farinni götu í London tveir
gamlir menn og blindir og leika
samieik á trompet og klarinett
jólasálminn: Heim um ból, a:f
angurværð og tilfinningu. Þetta
er nokkru fyrir jólaföstu. Þeir
sem heyra þessa blindu fjelaga
spila jólasálminn eru minntir á
það að jólin eru ekki Iangt und-
Dúfurnar kúra við fótstall súl-
unnar miklu, scm Nelson stend-
ur á.
runnu í hlað bresku konungshall
arinnar, gengu fagnaðarlæti þús
unda í bylgjum eftir götum
og strætum, sem ekið var eftir.
Öll voru þau skreyt meira
og minna í tilefni af komu hinna
virðulegu «esta. Hermannlegir
riddarar, sem fóru fyrir á hvít-
um hestum, voru allir í spegil-
fægðum látúnslituðum brynjum,
an.

leóitecý foi
gott og farsælt nýtt ár.
Verslunin Gullbrá,
Hverfisgötu 42.