Morgunblaðið - 22.02.1951, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 22. febr. 19Í31
n t gjsta|si|&3li&
Oig ti.f. Arvakur. Revkiavik
íYamkv.stj.: Sigfús Jónsson.
íitstjon Valtýr Steíánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
t.esbók: Arni Óla. símj 3045.
tuglysmear Arni Garðar Kristinsson.
iitstjörn. augiýsmgar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600
ASKrutargjaid kr. 16.00 6 mánuði, uinanianda.
I lause«olu 75 «ur» emtalcið 1 kxóna með Lesbök.
Aðstaða S.þ. í Kóreu
Víkverií tkrí,ar: Ú R DACLEGA
\IU
F Y R S T eftir að kínverskir
kommúnistar gerðust virkir
þátttakendur í Kóreustyrjöld-
inni og sendu milljónaheri til
árása á hið fámenna varnarlið
Sameinuöu þjcðanna ríkti nokk
ur svartsýni meðal hinna
frjálsu þjóða um aðstöðu varn-
arliðsins. Korr.múnistar um all-
an heim töldu örlög þess ráðin.
Það yrði hrak:ð í sjóinn og sig-
ur ofbeldisins fullkomnaður. —
Stalin marskálkur ljet þá skoð-
un og frómu ósk einnig í ljós
fyrir fáum dögum í hinu fræga
samtali sínu, að sú yrði niður-
staðan.
En horfurnar í Kóreu um
þessar mundir gefa enga á-
stæðu til þess að örvænta um
aðstöðu Sameinuðu þjóðanna
þar. Undanfarnar vikur hafa
herir þeirra stórbætt víg-
stöðu sína. Enda þótt þar
hafi skipst á sókn og vörn og
lið Sameinuðu þjóðanna hafi
stundum orðið að hörfa þar
nokkuð, er þó svo komið að
þær hafa í fullu trje við
miklu fjölmennari herafla
kommúnista. Meginherir S.
Þ. eru nú ekki langt frá 38.
breiddargráðunni og hafa
auk þess gert öflugar flota-
árásir á staði norðan hennar.
Hafa kommúnistar orðið fyr-
ir ægilegu tjóni af völdum
varnarherja hinna Samein-
uðu þjóða.
í ræðum, sem þeir MacArt-
hur yfirhershöfðingi og Shin-
well hermálaráðherra Breta
fluttu í fyrradag kemur fra/n
örugg vissa um að S. Þ. geti
varist árásum kínverskra komm
únista í Kóreu og sigrað þá að
lokum.
Vitað er að lið kommúnista
er miklu fjölmennara en her
S. Þ., sem er tiltölulega fá-
mennur. En hann er mjög vel
vopnura búinn og nýtur stuðn-
ings öflugs flughers og flota.
Kommúnistar hafa að vísu beitt
fyrir sig rússneskum flugvjel-
um og skriðdrekum. En enn
sem komið er hafa lýðræðis-
þjóðirnar haft algera yfirburði
í lofti.
Frjálsir menn um allan heim
fagna bættri aðstöðu Samein-
uðu þjóðanna í Kóreu. Það væri
hin mesta ógæfa ef kommún-
istum tækist að koma fram of-
beldisáformum sínum þar
eystra. Enginn vissi þá, hver
eftirleikurinn yrði. Á því velt-
ur mikið fyrir frið og öryggi í
heiminum að hinum víðtæku
alþjóðasamtökum takist að
kæfa þessa ofbeldisárás og sýna
yfirgangsseggjunum að til er
alþjóðleg.t lögregluvald, sem
ekki lætur frelsisrán og ofbeld-
isaðgerðir afskiptalausar.
Ef Sameinuðu þjóðunum
tekst þetta, sem vaxandi
vonir standa til, hefur stórt
spor verið stigið fram á við
til tryggingar heimsfriðnum.
KANN EKKI VIÐ
RÆNINGJANA
MÓÐIR biður um birtingu á eftirfarandi sjón-
armiði, sem hún segir að margar konur muni
hafa. Ekki er jeg sammála þeim konum, nema
að litlu leyti og skal gera grein fyrir því hjer
á eftir. En brjef Móðurinnar er á þessa leið:
„Víkverji góður: Það hafa víst margir
hlakkað til að sjá Snædrottningu Andersens
í Þjóðleikhúsinu. Nú hlaut eitthvað það að
verða leikið, sem börn hefðu gaman að að
sjá. Nóg er af „hasar“-kvikmyndum, þar sem
bófar og ræningjar vaða uppi.
„En hvað skeður. Reyndar eru þarna ræn-
ingjar, vel vopnaðir og meira að segja „sögu-
maðurinn“, ágætis náungi, er vopnaður.
*
BÖRNIN, SEM VERÐA
HRÆDD
„SUM börnin verða hrædd“, heldur móðirin
áfram frásögn sinni. „Þau vilja fara heim.
Þau hnipra sig í sætunum og vilja ekki horfa
á þetta. „Ætla þeir, að drepa hana þarna“,
spyr drengur mömmu sína, þegar tveir varð-
menn standa yfir Helgu litlu með spjót á lofti.
„Ræningjaþáttinn ber að fella úr, algjör-
lega. Þannig að börnunum sje óhætt að sjá
leikinn og allt þetta myrkur í salnum á milli
atriða er ófært þegar börn eru gestir. Annars
er leikritið gott og tapar engu við brottrekst-
ur ræningjanna“, segir móðirin að lokum“.
•
TANNLAUSIR DREKAR,
BRYNJULAUSIR RIDDARAR
VAFALAUST er það rjett hjá móðurinni, að
varlega ber að sýna unglingum vopnaburð og
ofbeldi allt. En án efa er það jafn hættulegt,
ef ekki hættulegra, að skrökva að börnunum
og láta þau ekki komast að því fyr en þau eru
orðin fullorðin, hvernig heimurinn er og hef-
ur verið.
Það má vel vera, að sumar mæður kjósi, að
láta börn sín ekki vita af því, að það sjeu til
byssur í heiminum, að drekarnir í ævintýr-
unum sjeu tannlausir og riddararnir hafi
aldrei borið sverð nje klæðst brynjum.
En það verður þá líka að taka íslendinga-
sögurnar frá unglingunum svo þeir spillist
ekki af lestri þeirra-Eða kannski það eigi
að sleppa úr ræningjaþáttunum úr þeim líka?
•
GENGIÐ FULL LANGT
LÁTUM það vera þótt mæ'Sur ót.ist að börn
þeirra verði hrædd á leiksýningum, eða kvik-
myndahúsum, þar sem vcvn eru sýnd, eða
nctuð. En stafar hræðslan e vi einmitt af því,
að börnunum hefir aldrei verið sagt frá veru-
leikanum? — Og verður e j n . sian enn-
þá alvarlegri, ef þau eiga ■ i að fá að vita
sannleikann fyr en þau læ> a af reynslunni
sjálf, er handleiðslu foreld anna sleppir.
Er ekki gengið fulllangí hjá sumum með
hvað börnunum sje óhætc að sjá og hvað
ekki?
•
AÐALARTRIÐIÐ AÐ HIÐ
GÓÐA SIGRI
VERA má, að kvikmyndir ~g les'.ur ævintýra
vekji hjá hraustum strákum ævintvraþrá. —
Þeir verði ef til viil baldna”' ’ ann "" bann
daginn og haldi að þeir s Tsrzan sjálfur
einn daginn, en Roy Roger hinn.
Gerir það svo mikið til. Hitt væri verra.
ef þeir læsu ævintýri og hcf ’i'i á kvikmynd-
ir, þar sem hinir vondu si'Tra Þar, sem of-
beldið er verðlaunað. En y.Triri' t er það ekki
svo í kvikmyndum, leikriv nie ævintýra-
sögum fyrir unglinga. Það ’ða verður alltaf
sterkara.. Og það er aðalatriðið.
•
HVAÐ SEGJA
UPPELDISFF DINGARN1\?
ÞETTA hefir verið gert að mta’sefni hjer í
svo löngu máli vegna þess a i m v'”idamál
er að ræða, sem mikið er rætt. — Allmörg-
um finnst vera gengið út í öfgar, hvað talið
er að börn megi og megi ekt i hiá, aðrir eru
sannfærðir um, að verið sje að spilla ungu
kynslóðinni svo mikið, að til stórvandræða
horfi.
Gaman væri að heyra álit uppeldisfræð-
inga á þessu máli.
Athyglisverð nýbreytni
Fækkun prestakalla
EINN AF mikilhæfustu starfs-
mönnum hinnar íslensku þjóð-
kirkju, sjera Gísli Brynjólfsson
prestur á Kirkjubæjarklaustri,
ritar í gær grein hjer í blaðið
um frumvarp það, sem nú ligg-
ur fyrir Alþingi og rniðar að
nokkurri fækkun presta. Mót-
mælir hann sjerstaklega þeirri
aðferð, sem á hefur verið höfð
við flutning þessa frumvarps
af hálfu kirkjumálaráðuneytis-
ins, að ekki skuli hafa verið
höfð um það samvinna við sam-
tök kirkjunnar og fulltrúa
hennar.
Undir þessi mótmæli er
skylt að taka. Að sjálfsögðu
ber að hafa samráð við kirkj
una, stofnanir hennar og mál
svara, um slík mál áður en
að þeim er ráðið til lykta.
Hefur blaðið einnig nokkra
vitneskju um, að þess megi
vænta, enda þótt ekki hafi
verið til slíkrar samvinnu
stofnað í upphafi.
Um þá faékkun presta, sem
ráðgerð er í frv. kirkjumála-
ráðherra, er annars þetta að
segja: Síðan að gildandi lög um
skipun prestakalla voru sett,
hafa miklar breytingar átt sjer
stað i landinu. í einstökum
prestaköllum hefur fólki fækk-
að gífurlega. Raunar má segja
að þörf þeirra fyrir kirkjulega
þjónustu hafi ekki minkað af
þeim ástæðum. Það fólk, sem
býr þar áfram þarf engu að síð-
ur á prestsþjónustu að halda
eftir sem áður. En staðreynd-
in er aðeins sú, að prestar fást
ekki til sumra þeirra og hafa
ekki fengist þangað um lengri
tíma. Litlar líkur eru ennfrem-
ur til þess að þeir muni fást
þangað í framtíðinni. Þessvegna
er í raun rjettri ekki um neina
rjettindaskerðingu að ræða, þó
að þessi prestaköll sjeu samein-
uð öðrum prestaköllum, sem
njóta prestþjónustu. Þá er og
þess að geta að samgöngur hafa
batnað svo mjög að hægt er að
skaðlitlu að stækka prestaköll
í sumum landshlutum en
tryggja söfnuðunum þó jafn-
hliða góða prestþjónustu.
Það er hinsvegar alveg
rjett, sem sjera Gísli Brynj-
ólfsson bendir á í grein sinni,
að vissulega er það ómaklegt
að sjerstök áhersla sje lögð
á að fækka þeim fáu em-
bættismönnum ,sem starfa í
sveitum landsins. Það er
staðreynd að prestarnir hafa
verið þeir embættismcnn,
sem um langt skeið hafa haft
forystu um margskonar
menningar- og framfaramál
út um sveitirnar. En tím-
arnir hafa breyst og fræðsla
og menntun er orðin aimcnn
ari en áður var. Þessvegna
er ekki óeðiilegt að endur-
skoðun lagaákvæða um þessi
efni sje látin fram fara. En
hana ber að framkvæma í
fullkomnu samráði við
klerka og kirkju.
eftir sjera Halidór Jónsson,
fyr sóknarprest að Reynivöllum
í VETUR var sagt frá því í
skólablaði Gagnfræðaskóla
Austurbæjar í Reykjavík, að
nafni ,,Blysið“, að sá háttur
hefði verið upptekinn á síðasta
hausti, áður en kennsla hófst
þar, að hefja kennslu á hverj-
um morgni þrjá tiltekna daga
í viku hverri, með því að láta
nemendur, sem sækja kennslu-
tíma fyrir hádegið, syngja sálm
eða önnur fögur Ijóð. Segir í
grein í áminnstu blaði, að sú
nýbreytni hafi mælst vel fyr-
ir. Söngkennarinn, Helgi Þor-
láksson, sem hefur stjórnað
söngnum og farist það vel, hef-
ur um leið kynnt höfunda Ijcða
og laga. Hann hefur og leikið
undir á orgel.
í viðtali við kennarann,
Helga Þorláksson, segir hann,
er hann var spurður: — Til
hvers er söngurinn? — Hann er
til að vekja og lífga nemend-
urna, eða éf svo mætti segja,
| gera þá móttökubetri til að
læra og kynna ýms ljóð og lög,
auk þess, sem þetta er góð
skemmtun o. s. frv. Söng-
I kennaarinn segir enn fremur m.
a.: — En allir eiga að syngja.
Að menn syngi falskt eða þykj-
ist vera laglausir, skiftir ekki
i minnsta máli, heldur eiga allir
I a ðsyngja af lífs og sálar kröft-
[ um. Enginn á að skorast úr leik.
Enn segir hann: ,,Ef þeir kunna
ekki ljóðin, þá er ekkert ein-
faldara en að taka með sjer
mála og vasasöngbókina".
Til að kynna mjer þetta enn
betur, sneri jeg mjer til skóla-
1 stjórans, sjera Ingimars ^Jóns-
i sonar og tók hann Ijúfmann-
lega máli mínu.
) Hann sagði að þessu sinni,
er stundaskrá var samin fyr-
ir skólann, áður en skólaárið
hófst, hefði verið ákeðið til
reynslu, að hefja kennslu þrjá
tiltekna daga í viku hverri, sem
fyr segir, meðal nemenda, er
kæmi fyrir hádegið, auk þess
sem venjuleg söngkennsla færi
almennt fram á öðrum tímum
tvisvar í viku. Var á skólastjóra
að heyra, að framvegis væri til
þes shugsað að láta þennan al-
menna söng verða enn víðtæk-
ari, en til þess að það gæti tek-
ist, yrði að gera ráð fyrir því,
er stundaskrá væri samin fyrir
næsta skólaár, og gerði hann
ráð fyrir því, að framvegis yrði
reynt að haga því svo, að þetta
I gæti tekist.
| Skólastjóri sagði mjer enn-
fremur, að á kvöldvöku eftir
jólin, þar sem nemendur skól-
ans hefði verið samankomnir í
heild, hafi verið mjög miki.5
sungið og ljet hann í ljós ótví-
ræða ánægju sína yfir því.
Þessi nýbreytni er mjög
merkileg og skynsamleg og
eftirbreytnisverð fyrir aðra
skóla. Og þá er vitanlega mjög
mikilsvert, að kennarar taki
einnig undir söng ncmenda. —
Þeir mega heldur ekki skerast
úr leik. Með því að taka sjálfir
þátt í söngnum, hvort sem söng
raddir þeirra eru miklar eða
litlar, gefa þeir mikilsvert for-
dæmi, sem alls ekki má vanta.
Söngurinn þarf að verða
veigamikill þáttur í starfi skól-
anna og jafnvel einna fremst-
ur. Hann útlátalaus af hvers
eins hálfu og ómissandi menn-
ingaratriði.
Er ekki úr vegi að benda á
það, að sjerstaklega þarf að
kynna og leggja rækt við ljóð og
lög eftir innlenda höfunda. Til
hvers er að yrkja ljóð, ef fáir
fást til að fara með þau? Og
til hvers að semja þau, ef fáir
fást til að fara með þau?
Skólastjóra og söngkennara
Gagnfræðaskóla Austurbæjar
bera því afdráttarlaust þakkir
fyrir þá nýbreytni, er á var
minnst, og er bess að óska og
vænta, að hún verði upphaf
annars og meira, en mjór er
löngum mikils vísir.
17. jan. 1951.
Friðrik ligurbjörns-
son forra. TBR
AÐALFUNDUR Tennis- og bad
mintonfjelags Reykjavíkur var
haldinn síðastliðinn þriðjudag
í húsi V. R.
Fráfarandi formaður Jón Jó-
hannesson, er undanfarin 11 ár
hefur gegnt formannsstörfum,
baðst eindregið undan endur-
kosningu. í hans stað var kjör-
inn Friðrik Sigurbjörnsson. —
Meðstjórnendur til 2ja ára voru
kosnir Magnús Davíðsson og
Þorvaldur Ásgeirsson. Fyrir
voru í stjórninni Guðmundur
Árnason og Pá-11 Andrjesson. t
varastjórn voru kosnir Pjetur
Nikulásson og Georg L. Sveins-
son. — Endurskoðendur voru
kjörnir Kolbeinn Pjetursson og
Konráð Gíslason.
Eftir fundinn sýndi Þorvald-
ur Ásgeirsson ameríska bad-
minton-kvikmynd er vakti
rnikla ánægju.