Morgunblaðið - 03.08.1951, Qupperneq 6

tf o H o V N B L AÐ I »
Föstudagur 3. ágúst 1951.
f 6
Utg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjtri: Valtýr Stefánsson (ábyrgOarm. >
( Lesbók: Árni Óla, sími 3045
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson
i?i ts tjórn, auglýsingar og afgreiðsls
•vusturstræti 8. — Sími 1600
Áskriftarg]ald kr. 16.00 á mánuði, innamanda
7 í lausasölu ,£; aura eintakið. I krónu me« Lesbók
->-------- * ------------------------ _ ------------
Stærri bú, meiri framleiðsia,
fegra afurðaverð
TILGANGUP. oki.ar Islendinga minni þegar illa árar.
með eflingu landbúnaðar okkar Á þessu þarf að verða breyt-
hlýtur að- vera fyrst og fremst ing. Með aukinni framleiðslu
tvíþættur. skapast bóndanum bættir af-
í fyrsta lagi sá að fullnægja komumöguleikar en jafnframt
þörf okkar sjálfra íyrir þau hollu getur hann selt afurðir sínar
m^tvæli, sem þessi atvinnuvegur r.okkru lægra verði. Stækkun bú-
framleiðir; mjólk, smjör, o'sta, anna kemur því bæði sveitafólk-
skyr, kjöt, garðávexti og græn- inu og neytendum við sjávarsíð-
n\eti. Á mörgur.o þer.sum matvæl- una að gagni. Síðast en ekki síst
urn er nú skortur um lengri eða gerir það afurðir íslensks land-
skemmri tíma á hverju ári ein- bunaðar samkeppnishæfari á er-
hversstaðar á landinu. Þessvegna lendum mörkuðum.
hefur t. d. orðið að flytja inn Við íslenaingar verðum að
garðávexti, eins og kartöflur
fyrir miljónii króna mörg und-
enfarin ár.
í öðru lagi er það tilgangur
okkar að hefja útflutning land-
búnaðarafurða í st. erri stíl en áð-
ur og skapa þjóðinni þar með
áukna möguleika á öflun erlends
gialdeyris til kaupe á margskon-
ar nauðsynjum, sem hún þarfn-
cst frá útlöndum.
Það er af þessu 1 jóst, að mjög
er áríðandi að í?le"skur landbún-
aður dafni og eflirt sem mest og
hraðast. Slík þróun er ekki að-
eins nauðsynleg vegna bænda-
stjettarinnar, sem búskapinn
stundar .heldur og vegna þjóð-
arinnar í heild.
’ En til þess að.geta aukið fram-
leiðslu iandbúnaðarafurða, er
ekki nóg að hafa vjelar og tæki.
Imð þarf fólk, sem vill stjórna
þessum tækjum, trýir á framtíð
þessa atvinnuvegar og vill lifa
og starfa í sveitum landsins. —
Vjelarnar geta aldrei ræktað jörð
ina einar eða annast heyskap og
aðra búsýsiu án mannlegrar
handar.
Friim.sk'lyrðt þess, að fólk-
ið vilji lifa og starfa í sveit-
unum er hinsvegar það, að
það eigi kost svipaðra lífs-
kjara, þæginda og aðstöðu til
þess að njóta gæða þessa
heims og annað fólk í landinu.
En hvað er líklegast til þess
að skapa þetta jafnræði milli
lífskjara sveitafólksins og al-
mennings við sjávarsíðuna?
Afrakstur búrnna verður að
vera það mikill, að hann
standi undir þörfum bóndans
og fjölskyldu hans. Hann
verður a? geta búið I góðum
húsakynn nn. notið sæmilegra
samgangna, fjelagslífs og fri-
stunda.
Þess er ekki að dyljast, að
til þess að lifsk jör allra bænda
á Islandi geti orðið hliðstæð
lífskjörum fólks við sjávarsíð-
una, þurfa miklar breytingar
á að verða. Búin þurfa fyrst
og fremst að stækka og fram-
leiðsla þeirra að aukast.
Meðalbú það, sem verðlagsvísi-
tala landþúnaðarins er nú miðað
yið, er 6 kýr, 87 kindur, 7 hross
og 17 tunna uppskera af garð-
ávöxtum.
Þó að ekki sje reiknað með
stærra búi en þeíta, er það þó
stærra en raunverulegt meðalbú
tr nú. Ef reiknað er með því að
(tala bænda sje um 7 þúsund, ætti
sauðfjáreign landsmanna, miðað
yið meðalbúið, að vera rúmlega
600 þús. sauðkindur. Kýrnar ættu
þá að vera um 42 þús, og fram-
leiðslan af garðáyöxtum um 120
4>ús. tunnur. En sauðfjáreignin
.gr ekki nema um 400 þús., kýrnar
39—40 þús. og uppskeran af garð-
ávöxtum rúmlega 100 þús. tunn-
ui þegar best lætur og iniklu
leggja mikla áherslu á það á
næstu árum að auka útflutning
landbúnaðarafurða. í því felst
þessvegna mikill misskilningur,
þegar að andmælum er hreyft
gegn útflutningi þeim á dilka-
kjöti, sem átti sjer stað á s. 1.
vetri til Bandaríkjanna.
Verðið á því kjöti var fyllilega
sambærilegt verðlagi þess innan-
lands. Fjölmargar þjóðir verða
að selja það besta af framleiðslu
sinni til þess að afla sjer er-
lends gjaldeyris fyrir öðrum
r.suðsynjum sínum. En hjer ætla
nokkrir æsingaseggir vitlausir að
verða þegar að annar aðalat-
vinnuvegur þjóðarinnar getur afl
að sjer hagstæðs markaðar fyrir
afurðir, sem við í framtíðinni eig-
um að geta selt úr landi í stórum
stíl. Slíkur málflutningur er
hreinn fíflskapur, ekki síst þegar
á það er iitið að sömu mem
deildu harðlega á stjórn iands-
ins fyrir skort á ýmsum nauð-
synjum,- sem keyptar eru fyrir
erlendan gjaldeyri.
Við þurfum að fá fjölda af
ungu fólki tíl þess að hefja
búskap. í sveitum landsins bíð
ur þess mikið og glæsilegt
verkefni. Þar bíða þess einn-
ig góð lífskjör og öryggi um
afkomu þess. í þessu landi
þarf aldrei að verða atvinnu-
leysi, ef þjóðin hefur vit og
þroska til þess að skipta mann
afla sínum skynsamlega milli
hinna ýmsu atvinnugreina. Ef
hún heldur hinsvegar áfram
að flykkjast fyrirhyggjulaust
til kaupstaðanna, þá er ekk-
ert líklegra en að hjer verði
vandræði og atvinnuskortur.
En slíkt ástand er algert sjálí-
skaparvíti.
Sjálfum
sjer samkvæmir?
í SAMBANDI við umræðurnar í
bæjarstjórn um væntanlega auka
niðurjöfnun útsvara; í Reykjavík,
benti Gunnar Thoroddsen borg-
arstjóri á það að kommúnistar og
Alþýðuflokksmenn hefðu keppst
um að þakka flokkum sínurn
kauphækkanirnar á s. 1. vori. Nú
þegar að aukinna tekna væri
þörf til þess að greiða hið hækk-
aða kaupgjald og annan kostnað
er af því leiddi, neituðu þessir
scmu flokkar að taka afleiðing-
unum af gerðum sínum. Þeir
berðust nú gegn því að hægt yrði
að greiða þessar launahækkanir.
Þetta er sannleikurinn í málinu.
Af hinu nýja kapphlaupi milli
kaupgjalds og verðiags hlaut að
leiða aukin útgjöld fyrir bæjar-
fjelagið. Þann aukna kostnað
varð að taka einhversstaðar. —
Aukaniðurjöfnun er því skilget-
ið afkvæmi kauphækka.nanna og
vaxandi dýrtíðar í landinu.

Jeg hefi iöngum tiaft fiug
á að komast tii íslands
- segir préf. Niels Bohr.
A morgun fer prófessor Bohr
austur í Fljétshlíð, til Hlíðarenda
og Sámstaða. Prófessor Þorkeí!
Jóhannesson verður þar í fylgd
pieð honum.
{
FERÐALÖG
Á simmktag er búist við að þau
hjónin faii austur að Gullfossi og
Geysir.
En £ naestu viku er áformað
að prófessor Bohr fari í ferðalag
til Rorgarfjarðar og e. t. v. víðar
í fylgd með prófessor Sigurði.
Nordal.
Próf. Álexander Jóhannesson, háskólarektor, býður próf. Nieis
Bohr og konu hans velkomin til íslands um horð i Gullfossi.
BRÚNAMIKILL gáfulegur mað-
ur, dökkur yfirlitum, með hátt
enni, stendur við borðstokkinn á
Gullfossi og horfir á nyrstu borg-
ina, sem hann hefur augum litið.
Þessi maður er svo yfirlætislaus
í allri framkomu að margir far-
þeganna á Gullfossi, sem höfðu
að vísu veitt manninum eftirtekt,
á leiðinni, sakir persónuleika hans,
vissu ekki að þarna var einn fræg-
asti maður, sem nú er uppi, eðlis-
fræðingurinn Niels Bohr prófessor
við Hafnarháskóla.
GESTUR FORSETA
1 dag er gert ráð fyrir, að pró-
fessorinn skoði sig um hjer í bæn-
um. Fari síðan á fund forseta
Islands, Sveins Björnssonar, að
Bessastöðum og snæði þar hádeg-
isverð. Síðan verður hann í mið-
degisboði hjá háskólarektor. En
kl. 8,30 í kvöld flytur hann fyrir-
lestur sinn £ Háskólanum. Öllum
er heimill aðgangur.
I Að fyrirlestrinum loknum verð-
ur móttaka hjá kennslumálaráð-
herra Birni Ólafssyni í Ráðherra-
bústaðnum.
hjálparaænumr
WASHINGTON, 2.
Nokkrir öldungaröeilclarpmg-
menn Republikana hafa borið
fram þá tillögu að hjálparáætluu
Trumans forseta, sem hljóðaði
upp á 3.5 milljónir dollara, skuli
skiptast á tvö ár í stað þess að
koma öll til útborgunar á þessu
ári.
Owen Brewster öldungardeild-
arþíngmaður, sem fylgdi tillög-
unni úr hlaði ljet og svo um
mælt að Republikanar hefðu
einnig 2 aðrar tillogur fram að
bera næstu daga. Önnur er sú
að komið verði upp sjerstakrí
miðstöð sem sjer um skiptingu
hjálparinnar, bæði hernaðarlega
og stjórnmálalega. Hin fjallar
um að Marshallaðstoðin verði
ekki framlengd en í upphafi var
ráðgert að hún stæði til ársins
1952. NTB-Reuter.
STAÐIÐ ALLLENGI TIL
Próf. Niels Bohr sagðist lengi
hafa hlakkað til þessarar fei-ðar
til Islands. Hún var að ráðgerð
fyrir alllöngu síðan, sagði hann,
en ýmissa o.rsaka vegna hefur hún
dregist á langinn. Ferðin hingað
gekk vel, enda gott veður alla leið-
ina. Og gott er að ferðast með
Gullfossi. — Landsýn höfðum við
fagra.
VIRÐIST VERA STÓR
— Mjer kemur það á óvart, að
sjá hve Reykjavík virðist vera
stór borg um sig, sagði próf. Bohr.
Hann spyr, hvort ekki sjáist Há-
skóli Islands. Hann horfir síðan
á ýmsar byggingar er mest ber á
og spurði um þær.
Próf. Niels Bohr kvaðst þekkja
fáa hjer, nema þá af afspum
En nokkur kynni hefi jeg haft af
Sveini Björnssyni forseta Islands,
sagði hann.
Um eðlisfræðirannsóknastofu
Kaupmannahafnarháskóla, er
hann veitir forstöðu, sagði hann,
að unnið væri að endurbótum á
henni, og" taldi hann hana vera
búna góðum tækjum og fullkomn-
um. ,
Próf. Bohr kvaðst vona, að sjer
og konu. sinni gæfist kostur á að
ferðast eitthvað um landið.
Þegar Gullfoss lagðist upp að
hafnarbakkanum laust fyrir kl. 9
í gærmorgun, var þar próf. Alex-
ander Jóhannesson rektor Há-
skólans og kona hans, til að taka
á móti g^itum sínum, svo og frú
Begtrup, ’sendiherra Dana. Próf.
Bohr og kona hans stígu síðan
upp í bíl sendiráðsins, er flutti þau
að sendisáðsbústaðnum, þar sem
þau verða til húsa, meðan þau
dvelja hj*r í Reykjavík. •— Þau
munu hverfa heim aftur þ. 10.
ágúst.
Á ÞÍNGVÖLLUM ! GÆR
1 gær fór prófessor Niels Bohr
til Þingvalla í fylgd með sendi-
herra Dana, frú Bodil Begtrup,
háskólarektor prófessor Alexander
Jóhannessyni og pró. Einari Ól.
Sveinssyni. Er hann kom hingað
til baka, gekk hann á fund Stein-
gríms Steinþórssonar, forsætis-
ráðherra. En í gærkvöldi var mið-
degisveisla fyrir hann og frú hans
í danska sendiráðinu.
Velvakandi skrifar:
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Ð
Óheppilegur
frjettaflutningur
AGLEGA lífinu hefur borist
eftirfarandi brjef frá Guð-
bjarti Ólafssyni, hafnsögumanni.
Drepur hann hjer á athyglisvert
mál. Brjefið er skýrt og skorin-
ort, og gefum honum orðið.
„Hinar daglegu aflafrjettir út-
varpsins á að leggja niður.
Jeg hef oft verið að íhuga það,
hvað það væri heimskulegt og
um leið skaðlegt að segja dag-
lcga í útvarpinu aflafrjettir af
íslenska fiskiflotanum. Venju-
lega er þessi frjettaflutningur
þannig, að sagt er frá aflahæstu
skipunum, og eru því þessar
frjettir oftast nokkuð áberandi.
Öll þau skip, sem hafa sæmi-
leg loftskeytatæki, hlusta á þess-
ar frjettir, og útlend skip geta
notfært sjer þær, enda gera þau
það óspart.
tJtlendingaif
á vettvang
TIL að færa sönnur á þetta er
skemmst að minnast á> síldar-
frjettir útvarpsins af rekneta-
skipum við Faxaflóa í síðastlið-
inni viku. Sagt var, að um met-
afla væri að ræða.
Tveimur dögum seinna berast
frjettir um það, að 30 til 40 norsk
sildveiðiskip sjeu komin frá
Norðurlandi að veiðisvæði bát-1
anna við Faxaflóa. Var það í
beinu sambandi við síldarfrjettir
útvarpsins, sem frá er sagt að
framan. Jeg gæti tilfært fleiri
dæmi Jþessu lík, en tel það óþarft.
Mín skoðun er sú, að rjett sje
að lesa aflaskýrslur í útvarpið
tvisvar í mánuði, en leggja al-
gerlega niður daglegar aflafrjett
ir hverju nafni, sem þær nefnast.
Fólkið verður að láta sjer nægja
hinar daglegu frjettir blaðanna.
Guðbjartur Ólafsson.“
Dulmálslykillinn
seint á ferð
1
.1
Aflaskýrslur
hálfsmánaðaríega
EG hef verið að vonast eftir
að stjórn Fiskifjelags íslands
ljeti til sín heyra út af þessu 1
máli, en af því hefur ekki orðið.
Tel jeg mjer skylt að vekja at-
hygli rjettra aðila og vænti f
þess, að þetta verði tekin sem '
vinsamleg ábending, en ekki sem !
ásökun í neins garð.
EKKI er úr vegi að 'geta þess,
að framan af síldveiðitíman-
um skorti mikið á, að farið væri
með tilkynningar síldarleitar-
innar sem trúnaðarmál. Það
sama hefur og þótt brenna við
undanfarin sumur. f upphafi
hverrar síldarvertíðar er þó gef-
inn út dulmálslykill, sem nota á
milli ísl. síldveiðiskipa, flugvjela
og annarra þeirra, sem leita síld-
ar.
Sú skýring var gefin á þeim
drætti, er varð á því, að dulmáls-
lykillinn væri tekinn í notkun,
að eklti hefði tekist að koma
honum til allra skipa, er síld-
veiðar stunduðu. Nokkuð hæpin
afsökún, ný veiðiskip bætast á
miðin fram eftir öllu sumri, og
engin tók að bíða með lykilinn,
uns ailir eru komnir, þar sem
víst er, að erlend skip gera sjer
mat úr öllum frjettum, sem til
falla.
Neytum aðstöðumunar
ÞÓTT samkeppnin um bestu
markaðina sje hörð, þá getum
við ekki verið að amast við því,
að útlendingar veiði fram í rauð-
an dauðann. Hitt er annað mál,
að enginn er annars bróðir í leik.
Er okkur skylt að nota okkur þá
aðstöðu til hlítar, sem við getum
skapað okkur og neyta þess, að
við búum við fiskimiðin. Virðist
full ástæða til, að erlendu veiði-
skipin sjeu leynd því eftir föng-
um, hvar afli er bestur hverju
sinni,