Morgunblaðið - 22.05.1952, Qupperneq 9

1
Fimmtudagur 22. maí 1952
VORGVNBLABIB
tfén verður tGð ára í vor:
Eftir JOKGEN BAST
Kristín Jónsdótíir: Keilagur Antói íus og freistingarnar.
ristínar Jónsdólfur
IIÚN VERÐUR hundrað ára í
vor, — og þó hefur hún aldrei
verið yndislegri en nú. Gjörvöll
Parísarborg hyllir hana á fæðing-
ardegi henr.ar. Alphonsine Plessií
var nafn hennar,.en allir kannas'
betur við hana undir nafnim
Marguerite Gautier, — „La Darm
aux Camélias“, — Kamilíufrúin
Það er ekki sem raunveruleg per
sóna, að hún fyllir :iú tíunda tug-
inn, heldur sem leikpersóna. Er
Parísarbúum er leiklistin mikils-
verðari en lífið sjálft. Þess vegna
efna þeir til þessara miklu hátíða-
halda.
ásfarsagan og harmleiknrÍFíii, sm seSsfur
e? á sönnism afburSism, sem lerlSusf t
MÁL VERK A SÝNIN G Kmstínar
Jónsdóttur er opin i dag og
ræstu daga. Er það almennt talið
að þessi sýning sé hín bezta sem
hún hefur hingað til haldið. • —
Rúmlega 800 manns hafa þegar
séð sýninruna og .nlímargar
myndir hafa þegar selzt. Ei.n af
I fitirtektarverðustu ipvndum ?vn-
i ingarinnar er „Heilagur Antóní-
! us og freistingarnar“.
Sjíikfðliílimlr fóru í rúmfegs 3000 ffisfnínga
Frá sÓðffiEiál deiidarinnar
r.AUÐT KROSS ÍRLANDS hélt
iaðalfund hinn 16. þ. m. í fund-
arsal V. R. Formaður deildarinn-
í>.r, sr. Jón Auðuns, dómkirkju-
prestur, flutti skýrstu um stai'f-
pemi deildarinnar á árinu 1951.
I júní 1951 tók deiídiii að öllu
leyti við rekstri og umsjón með
sumardvölum barna, sem R.K.I.
hefur haft með höndum undan-
farandi ár. -— Á bamaheimilum
deildarinnar dvöldu atls 190 börn
©llan Jvaiartímann.
h.iúkrunargögnupi sem væru til-
tækar, ef hingað bærust hættu-
legar farsóttir eða eitthvað ó-
.venjulegt bæi'i að- höndum.
| Að koma á fót námskeiðum, þar
‘ sem kennd verði fyrsta hjálp og
aðstoð, ef hingað bærust hættu-
legar farsóttir eða til hernaðar-
aðgerða kæmi hér.
Þá lagði gjatdkeri fram endur-
skoðaða reikninga deildarinnar og
voru þeir samþykktir í einu hljóði.
SJIIKRABILARNIK
Síðast í desembermánuði tók
deildin í notkim 2 nýj'a sj.úkra-
Ibíla. Eins og áður annaðist slökkví
lið Reykjavíkur sjúkraflutníngana
á vegum deildarinnar. Þakkaði
formaður þeim gott starf. Árið
1951 voru sjúkraflutnmgar með
bifreiðum deildarinnar eins og hér
sekir: Flutningar innan bæjar
2999. Utanbæjarfhrtníngar og
vegna slysa 93. Voru ílutningar
því alls 3158.
1 nóvember hafði deildín félaga-
söfnun. Voru það aðallega nem-
endur úr Hjúkiunarkvennaskóla
Islands, Húsmæðraskóía Reykja-
víkur og gagnfræðaskólum bæjar-
ins, sem önnuðust söfnunina, und-
ir stjórn deildarinnar. Eíns og að
Hndanfö rnu voru merki R.K.Í.
seld á Öskudaginn. í Reykjavík
annaðist deildin ineikjasöluna.
1951 söfnuðust alls kr. 44.342,50
fyrir merki og í gjöfum, þar af
var R.K.Í. greitt af merkjasölunni
kr. 20.000,00.
2100 FELAGAR
Félagar í árslok voru: 2100 árs-
félagar og 174 refifélagar.
Stjórn deildarinnar var öll end-
urkosin, en hana skipa: Jón Auð-
uns, dómprófastur, foi-maður, Gísli
Jónasson stjórnarráðsfulltrúi, rit-
ari, frú Guðrún Bjarnadóttir,
hjúkrunarkona, gjaldkeri, Jóú Sig-
urðsson, dr. med., borgarlæknir,
Sæmundur Stefftnsson, ctórkaup-
maður, Óli J. Ólason, stórkaup-
maður, Jónas B. Jónsson, fræðslu-
fuutrúi.
Eg veit að fjöldi manns mun
streyma til Parísar í ár. Margir
þeina munu vilja votta Kamilíu-
frúnni aðdáun sina. Þeir reta gert
það á tveimur stöðum. 1 hinum
hljóðláta og fagra kirkjugarði á
Montmartre, þar sem auðfundin
er gröf hennar, sem alltaf er hulin
' fei'skum og lifandi blómum. Á
| legsteininum standa þessi orð: Ici
' repose Alphonsine Plessis, —- hér
[ hvílir Alphonsine Plessis, fædd
15. janúar 1824, dáin 5. febrúar
1847 . . . og neðan undir hin átak-
anlegu orð katólska syndarans: De
Profundis, — úr djúpunum hrópa
ég til þín, ó, drottinn!
En þegar þér hafið lagt blóm-
vöndinn á Jeiðið, snúið þér frá
og haldið inn á hinar miklu breið-
götur borgarinnar. Og er þér haf-
ið fengið vður hressingu fyrir
framan „Café de la Prix“ (eins
og Eamilíufrúin hefði gert), hald-
ið þér .niður að Madeleine og gang-
ið inn í grátt og hversdagslegt
hús, þar sem nú er verzlunin, sem
selur RR-efnin og búðin með
Burma-gimsteinana. Á annarri
hæð í þessu húsi býr kona, er
rekur þekkta iízkuvöruverzlun —
í sömu herbergjum og Kamilíu-
frúin bjó í þau fáu ár, sem liðu
frá því hún kom til Parísar, 1842,
og þar til hún dó, 1847. Þarna er
ekki um safn að ræða, í venjulegri
merkingu þess orðs, en hin draum-
Ijmda kona, sem þarna ræður hús-
um, hefur safnað mörgum hlutum,
er minna á hina fögru Alphonsine
og hefur reynt með því að laða
fram þá stemmningu, er ríkti þar
á þeim árum, bæði í salnum, þar
sem Kamilíufrúin tók á móti elsk-
hugum sínum og í svefnherberg-
inu þar sem hún dró síðasta and-
varpið. Fegursti minjagripurinn
er að mínu viti Kolateikningin
sem Arséne Houssaye gerði af
henni, er hún var nýkomin til
Parísar, — ung og hraust.
Teikningu þessa gerði Arséne Iloussaye af „Kamelíufrúnni“, þegar
hún kom til Parísar 18 ára aö aldri og vaktl untírun og hrifningu
heimsborgarinnar með fegurð sinni. Teikningin. er nú í herbergi
því, sem hún lézt í.
æsli báinr i
var i

mm
ÍTALÍUSÖFNUN OG
J.AUGARÁS
Þá vann deildin ásamt ctjórn
R.K.l. að söfnun handa því fólki,
«r verst varð úti vejgna flóðanna
5 Pódalnum á Ítalíu. Þá vann full-
ti'úi frá deildinni með stjóm R.K.Í.
S;ð því að fullgera barnaheimili
*ð Laugarási, svo að þar mætti
sstarfrækja sumardvalaheimili fyr-
ír börn, sumarið 1952.
CiNNUR MAL
Ör.nur þau mál, sem deildin hef-
r haft til umræðu og; athugunar,
«ru helzt þessi:
Athugun á starfrsekslu sumar-
«1 valaheim.il is fyrir vacpgæf börn.
Að komu upp nokk rum bírgðum
af nauðsynlegusfcu íýálpar og
GÆFTIR voru góðar í Þorláks-
höfn fram til 9. maí, en þá hættu
flestir bútanna veiðum, enda var
afli þá orðinn mjög tregur, eða
frá 3—6 lestir í lögn.
Vétrarvertíð í Þorlákshöfn
hófst að þessu sinni hinn 18. jan.
og stóð til 9. maí. Segja má að
vertíðin í heild hafi verið mjög
sæmileg, eða töluveit betri en í
íyrra/
Heildarafli hæstu bátanna og
róðrarfjöldi er, sem hér segir
(aflinn er miðaður við íisk upp
úr sjó):
tonn róðrar
Þorlákur ........... 604 90
Brynjólfur ......... 472 78
Jón Vídalín ........ 180(34
ísleifur ............551 88
Ögmundur ........... 553 86
Viktoría ............516 60
OFVIÐRI ASTAR OG
NAUTNAR
Já, — Alphonsine fór um París
eins og ofviðri ástar og nautnar.
Ilún kom úr sveitinni með föður
sínum, sem var ómenntaður ruddi,
er hefði ekki hikað við að selja
dóttur sína fyrir eitt aukaglas
af hvítvíni eða absinti, á drykkju-
kránum, þar sem hann sat öllum
stundum.
En loks var henni nóg boðið.
Ilún strauk úr ávaxtabúðimii, sem
hann hafði komið henni fyrir í,
á brott úr hverfinu á vinstri
Signu-bakká, þar sem hún meðal
stúdentanna gekk undir nafninu
„Drottning latínuhverfisins“. Og
ég veit ekki til þess, að hún hafi
séð föður sinn upp frá því.
Hún var að því komin að tor-
tímast. Hún lagði lag sitt við „les
Clochards" úrhrak Parísarborgar,
sem sefur undir Signubrúnum . . .
og þá kom til hennar æfintýrið
mikla! Á stúdentadansleik hitti
hún hertogann af Guiche, sem
varð eishugi hennar og. „vernd-
ari“. Þetta var á þeim árum, er
Ludvig Philipp réði rikjum í
Frakklandi. Verzlunaraðall hans,
bústinn og feitur, lá við fætur
hennar. Nú hét hún ekki lengur
Alphonsine Plessis, heldur Marie
du Plecsis, ■— og hið upprunalega
nafn hennar sást ekki aftur fyrr
en ;á legsteini hennar.
Du Plessis? — Jú, hún hélt því
s.jálf fram að hún væri aðalsættar.
Móðir hennar hefði hvíslaö ein-
hverju í eyra hennar áður en hún
dó. Hún varð mest dáða gleðikona
Parísar. En henni nægði það okki.
Hún vildi einnig vinna sér frægð
á leiksviðinu. Og fegurð hennar
og kennsla Mlle Judiths komu
henni á framfæri í einu af smá-
leikhúsum borgarinnar.
r.n þegar hér var komið, var
hún farin að fimia til í lung-
unum, eu hún skeytti þvi engu.
Hún lifði sem í leiðslu. Það var
um þetta leyti, sém hún kynntist
Alexander Dumas yngra. Hann
var á aldri við hana og faðir hans,
sem þótti æði rustalegur, hafði
einmitt nýlega sagt við hann:
„Náðu þér í laglega lags!conu“.
Og það gerði hann — hann náði
sér í fegurstu og dýrustu íconuna
í París.
í rauninni varð Dumas yngri
aðeins hverfull atburður í revi
i Kamelíufrúarinnar. Þaö kom brátt
til skilnaðar á milli þeirra, þó . :ð
tilefnið væri broslega srnávægi-
legt: Hún ávítaði hann fyrir að
hann hefði ekki séð svo um að
henni yrði boðiö á írumsýningu á
leikritinu „Skotliðarnir þrír“, eft-
ir föðúr har.s.
Margir urðu eftirmenn Dumas
sem elskendur Kamilíufrúarinnar,
þar á meðal Franz Liszt, cr á
þessum árum var tí'íirlætisgoð
Paiísarbúa. Ástarævintýri þeirra
entist veturinn 1945—46, og var
j ekki um annað meira ialað í París.
við Boulevard Madeleine, — og
jþar andaðist hún á nístandi köld-
, um febrúardegi 1847.
ÖIl Parísarborg harmaði dauða
jhennar — og geysimannfjöldi
^fylgdi henni til grafar. En einn
var þó sá maður í París, sem var
ákaflega hneykslaður. Það var
Charles Dickens. Hann var cin-
mitt staddur í borginni um þess-
ar mundir í einni af sínum mörgu
; (og vafasömu) heimsóknum þang-
að.
j „París er rotin ir\n í kt'arnan-
um“, skrifaði hann heim .íil Lund-
SA, SEM GUÐIRNIR F.LSKA
Liszt þurfti að fara í hljóm-
leikaferð og í ástarvímunni var
það fastmælum bundið með þeim,
að hún hitti hann í Konstanti-
nópel.
En til þess kom aldrei. Þegar
Liszt var farinn var seni þrek
hennar fjarði út. Hóstinh, sem
leiKsrjörnur alli'a lar.da hafa réynt
að spreyta sig á, færðist nú í auk-
ana. Og svo fór að lokum, að hún
lagðist í rúmið í híbýlum sínurn
;úna. „Hina síðustu daga virðist
sem dagblöðin hér hafi gleymt því
að til séu stjórnmál, listir og verzl-
un. í-f'm finnst skipta miklu
meira máli að fylla dálka sína neð
frásögnum um lát frægustu gleði-
kcnu borgarinnar, hinnar fögru og
dáðu Marie Duplessis. Maður
. skyldi ætla að hér væri um nð
Ji æða. einhverja þióðhetju rða lýja
Jeanne d:Arc. Hér ganga hinar
furðulegustu sögur un hana. Það
or sagt að hún hafi dáið af harmi.
En scm Engiendingur, gæddur
Sæmilegri skynsemi, þykir nér
Sennilegast sð hún hafi dáið af
óyndi og )ífs!;:ið:ndum“.
i Aiexandei' Dumas yngri, rem
hafði farið frá henni gramur í
jhuga, frétti til Spánar, að hún
| lægi :"yrir •’auðanum.
| „Eg slcal færa henns -hejns r.ann-
inn úm það, að ég er tryggur“,
sagði hann við sjálfan sig. „Hún
skal deyja í örmum Og
har.n lagði þegar af stað, en oins
og margir rithöfundar — var
hann hverflyndur — og því dvald-
ist honum um tveggja mánaða
skeið í Marseille. Þegar hann kom
til Parfsar var búið að jarðsetja
hana í Montmartre-kirkjugarðln-
um.
Hún hafði átt sinn þátt í því
að hann og íaðir hans urðu or-
eigar. En hún átti eftir að færa
þeim auðæfi á ný. Þcgar hann
stóð við gröf hennar, sá
hann skyndiiega hvert afbragðs
efni í skáldrit æfiferill hennar
var. Fyrst samdi hann um hana
Frh. á bls. 12.