Morgunblaðið - 18.11.1952, Page 12

1 12
MORGVNBLAÐJÐ
Þriðjudagur 18. nóv. 1952
— Skipasmíðar
Framhald af bls. 7
íslenzki báturinn kom að landi,
en hinn ekki.
STYÐJDÐ ÍSLENZKAN
IÐNAÐ
Það er og mjög þýðingarmikið
þjóðhagslegt atriði, að flytja
vinnuna við smíði skipanna inn
í landið. Við það sparast um
þriðjungur gjaldeyris, sem nú er
mjög dýrmaetur. Hitt skiptir þó
meiru, að það veitir mörgum at-
vinnu og iíísframfæri og stuðlar
þannig að aukinni velmegun. Þá
má og óhætt fullyrða, að af
vinnulaunum þeim, sem greidd
eru fyrir að smíða einn 60 rúm-
lesta bát, myndu greiddir skatt-
ar og útsvör, sem nema nokkr-
um tugum þúsunda. Það er því
ekki einungis, að ríkisvaldinu
beri að búa eigi lakar að inn-
lendum skipasmíðastöðvum en
erlendum, heldur myndi það og
borga sig frá þjóðhagslegu sjón-
armiði að kosta nokkru til að
hlynna að nýsmíði skipa hér-
lendis.
Þorhförg
frá Ströndum
MinningarorS
ÞEGAR yztu útverðir þeirrar
kynslóðar, sem fæddist fyrir tæp-
um hundrað árum, hníga til
moldar, þá er full ástæða að
nema staðar um stund. Þetta
háaldraða fólk hefur lifað það
tímabil í sögu þjóðarinnar, sem
einstæðast verður talið frá upp-
hafi íslandsbyggðar. Það fæðist
og elst upp við samgöngur, sem
eru þannig, að enginn vegur er
til í landinu, engin brú yfir neitt
vatnsfall, og kornpokinn er flutt-
ur á klakknum frá litla sjávar-
þorpinu við ströndina, til bæja
( í innstu dölum. Hvítvoðungurinn
sá fyrst dagsins ljós í hálfhrun-
, inni moldarbaðstofu, þar sem
upphitunin var engin og vetrar-
hrímið lá eins og móða innan
á torfþekjunni.
TILLÖGUR SKIPASMIÐA t
Vegna þess ástands, sem nú
ríkir í innlendum skipasmíða-
iðnaði og að framan er lýst, boð-
aði Landssafnband iðnaðarmanna
til fundar með skipasmiðum í
september síðastliðnum, til þess ,
að rannsaka, hvað hægt væri að
gera til úrbóta. Kaus fundurinn
þá Bjarna Einarsson, Þorgeir
Jósefsson og Sigurjón Einarsson
í nefnd til þess að vinna að fram- f
gangi þessara mála, og Lands-
samband iðnaðarmanna hefur
látið nefndinni í té nauðsynlega
aðstoð eftir föngum. Snemma í
október hafði nefndin gengið frá
ákveðnum tillögum um að fá lög- ,
fest, að skipasmíðastöðvunum
skyldi frjálst að smíða fyrir eigin ”
reikning fiskiskip, samtals allt
að 1000 rúmlestir á ári, og mætti
hvert skip vera allt að 100 rúm-
lestir. Fiskveiðasjóði skyldi heim
ilað að lána til þessara skipa-
smíða allt að 85% af kostnaðar-
verði skipanna, og þau lán fylgja
skipunum til kaupenda. — Þá
skyldi og endurgreiða úr ríkis-
sjóði tolla, söluskatt og bátagjald-
eyri af efni til skipanna með kr.
1.000,00 pr. rúmlest. Var þess þar
vandlega gætt að gera eigi hærri
kröfur, en skýlaus rök lágu fyrir
um, sbr. það sem að framan
greinir frá útreikningum hr.
Bárðar G. Tómassonar. Er stór-
um auðveldara i framkvæmd að
greiða ákveðna upphæð pr. rúm-
lést, en að reikna endurgreiðsl-
una nákvæmlega út hverju sinni,
þar sem efni til skipasmíða heyr-
ir undir a. m. k. 57 mismunandi
tollskrárliði.
Jónsdóttir
á Eyrarbakka
fluttu þau hjón til Eyrarbakka,
og bjuggu þar til ársins 1937, er
þau fluttust til Reykjavíkur.
Ég var ekki gamall, þegar ég
man þessi heiðurshjón fyrst. Þau
voru vinir foreldra minna og oft
kom ég á heimili þeirra. Mér var
heimilið minnisstætt fyrir þá
kyrrð, sem þar ríkti og hlýju,
sem ávallt mætti þeim, sem þar
kom. Mér fannst alltaf af hjón-
in væru svo samvalin, kjarni ís-
lenzkrar alþýðu, sem vann hörð-
um höndum fyrir daglegu brauði,
skildu erfiðleika annarra og réttu
öðrum hjálparhönd, sem með
þurftu, þótt þau væru sjálf naum-
ast aflögufær.
Þorbjörg var bókhneigð kona,
hún las ósköpin öll af bókum, og
notaði til þess allar stundir, sem
aflögu voru frá störfum, og það
var hamingja hennar, að hún hélt
sjón og sálarkröftum til lesturs
fram að því síðasta.
Þorbjörg eignaðist sex börn og
komust fimm þeirra til fullorð-
insára og hafa þau hjónin búið
hjá börnum sínum síðan þau
fluttu hingað til bæjarins, við
ástúð og umhyggju. Eitt barn,
vandalaust, ólu þau upp að mestu.
Um leið og ég kveð þessa
gömlu heiðurskonu, þakka ég
henni tryggð og vináttu til min
og minna, og eiginmanni henn-
ar, sem nú er 86 ára gamall,
óska ég bjarts og fagurs ævi-
kvöld.
Þorbjörg kaus sér legstað, þar
sem hún hafði lengst dvalið, á
Eyrarbakka, en þar var hún
grafin þann 6. þ. m.
A. G.
— Viðfal við Björn
J.
Framhald á bls. 9
hefði áreiðanlega veitt fleiri laxa
um ævina en hann og þýddi því
ekkert fyrir hann að ætla sér að
plata mig. — En eina svarið, sem
jég fékk þá, var: — Ja, mikið
skolli var ég lengi að þreyta
hann, laxmaður!
• „NÁTTÚRAN GRÍPUR
MIG HIMINHEIГ ....
Við þökkum svo þessum ís-
lenzka bónda og rithöíundi þessa
'rabbstund og vonum, að tilraun-
|ir hans til þess að lokka íslenzka
æsku út í náttúrufriðinn og
fuglakliðinn megi bera sem ríku-
legastan ávöxt. Þar hefur hann
sjálfur fundið athvarf og skjól,
hina æðstu ást og fegurð, meðal
góðra vina bæði manna og mál-
leysingja, — og þangað, út í ís-
lenzka nóttúru, hefur hann sótt
yrkisefni sin á tímum tækni og
efnishyggju og bent samtíðinni
á hina sönnu gleði í faðmi hinna
islenzku sveita. — Um þessa
gleði hefur hann svo skrifað, —
að kvöldi dags. M.
Ætla ekki að skilja
LONDON — Söngvarinn Frank
Sinatra og leikkonan Ava Gardn-
er komu nýlega til London. Þau
hafa verið gift í eitt ár. Aðspurð
hvort þau ætluðu að skilja, svör-
uðu þau: Nei, milli okkar er sátt
og samlyndi.
Þegar þetta fólk var komið til
manns, þá gengu yfir landið ein
þau mestu harðindaár, sem um
getur í sögunni. Glæsilýsingar af
gósenlöndum hinumegin við haf-
ið heillaði þriðjung þjóðarinnar,
sem tapað hafði trúnni á alla
lífsmöguleika í landinu, en hinn
hlutinn, sem heima sat, stóð svo
föstum fótum í íslenzkri jörð,
að „hann vildi heldur bíða hel,
en horfinn vera fósturjaarðar-
ströndum".
Laun þessa gamla fólks fyrir
tryggðina við landið, urðu svo
þau, að lífskjörin urðu konung-
leg miðað við það, sem á undan
var gengið.
Þetta gamla fólk voru sterkir
stofnar í harðbýlu landi, sem
skilað hafa nútíðinni dýrmætum
arfi til ávöxtunar.
Ein af þessu fólki var Þorbjörg
Jónsdóttir frá Strönd á Eyrar-
bakka.
Hún var Árnesingur að upp-
runa. Fædd að Reykjum á Skeið-
GÓÐAR UNDIRTEKTIR
ÞINGNEFNDA
r.Á 14. Iðnþingi íslendinga,
höldnu í Reykjavík 20.—26. okt.
,sJ. voru og mál þessi tekin til
umræðu og var þar samþykkt um þann 2. júlí 1859, og lézt þann
váskorun til Alþingis um að gera 30. okt. s.l. rúmlega 93 ára að
nauðsynlegar ráðstafanir til þess aldri.
að tryggja það, að nýsmíði fiski- j Þorbjörg ólst upp hjá afa sín-
skipa geti hafizt hér nú þegar að um og ömmu, en þau bjuggu að
nýju, meðal annars með því að.Laugum í Hrunamaínahreppi og
lögfesta framangreindar tillögur! í þeirri sveit dvaldist hún að
nefndarinnar. Meðan Iðnþingið mestu þar til hún giftist eftir-
stóð yfir gengu fulltrúar frá því (lifandi manni sínum Gunnari
og nefndinni ásamt undirrituð-
um á sameiginlegan fund sjávar-
útvegsnefnda Alþingis og af-
hentu þeim framangreindar til-
lögur í frumvarpsformi, með til-
mælum um, að þær ynnu að
framgangi málsins á Alþingi, og
tóku nefndirnar mjög vel í þá
málaleitun. Hafa þær síðan unn-
ið vel að undirbúningi málsins.
Er þess að vænta, að Alþingi taki
þessu mikla nauðsynjamáli af
fullum skilningi og tryggi skjót-
an framgang þess, þannig að
skipasmíðastöðvarnar geti hafið
nýsmíði skipg nú síðari hluta
vetrar, þegar þær hafa lokið víð-
gerðum fiskiskipaflotans fyrir
komandi vetrarvertíð.
Eggert Jónsson.
LONDON — Ákveðið hefur verið
að ráðherrar frá brezku samveld-
islöndunum komi saman á fjár-
Halldórssyni árið 1893, en þá
Almennur borgara-
fundur í Húsavík
um fogarakaup
HÚSAVÍK, 17. nóv. — Almennur
borgarafundur var haldinn í Húsa
vík síðastliðinn laugardag. — Til
umræðu voru væntanleg togara-
kaup. Fundurinn samþykkti ein-
róma eftirfarandi tillögu vegna
hins mikla atvinnuleysis, sem hér
I ríkir og sífellt ágerist, svo að til
1 fullkominna vandræða horfir.
I Skorar almennur borgarafund-
ur í Húsavíki haldinn 15. nóv.
i 1952, á Alþingi það/er nú stend-
ur yfir, að samþykkja heimild
i fyrir ríkisstjórnina til þess að á-
' byrgjast fyrir Húsavíkurkaup-
stað eða hlutafélag, sem kaup-
| staðurinn er hluthafi í, lán til
kaupa á togara, allt að 50% af
andvirði togarans. — Jafnframt
leggur fundurinn mikla áherzlu
á, að Húsvíkingar geti eignast
togara einir, og telur annað óvið-
eigandi. — Fréttaritari.
MAGNUS JONSSON
Málflutningsskrifstofa.
Aasturstræti 5 (5. hæfi). Sími 5659
Viðtalstími kl. 1.30—4.
— Fullfrúakjörið í S.M.F.
Framhald á bls. 10
ég því til þess, að miðstjórn A.
S. í. geri þegar í stað viðeigandi
ráðstafanir og kærendurnir látn-
ir sæta ábyrgð fyrir þessum til-
efnislausu ásökunum.
Var af hendi kjörstjórnar allt
gert fyrir stuðningsmenn beggja
lista við kosninguna, sem óskað
var eftir, nema eitt, og það var
að ekki var hægt að láta stuðn-
ingsmann B listans fá nema 1
eintak af kjörskrá, en ósk um
að fá 2 eintök kom ekki fram
fyrr en eftir að búið var að vél-
rita kjörskrána.
Tel ég ekki ástæðu til að kosn-
ing fari fram að nýju, cnda er
ekki tími til að kjósa með venju-
legum hætti, þar er með alls-
herjaratkvæðagreiðslu er ekki
standi yfir skemur en þrjár
vikur.
Ég álít kæru þessa vera borna
fram í þeim tilgangi ag freista
þess, að hinn fallni frambjóð-
andi komist á Alþýðusambands-
þangið, en minna hugsað um
lýðræðislegan rétt sambands-
meðlima.
Ég mótmæli því kærunni, og
þó sérstaklega þeim þungu sak-
argiftum, sem kærendur bera á
mig. Sjái háttvirt miðstjórn sér
ekki fært að aðstoða mig við að
rétta hlut minn, áskil ég mér rétt
til að gera viðeigandi ráðstaf-
anir. ,
Með félagskveðjum
Böðvar Steinþórsson (sign)
Asvallagötu 24.
Verzhinarmannafélag Reykjavíkur
Allsherjaratkvæðsgreiösla
Ákveðið hefur verið að kosning fulltrúa félagsins á
23. þing Alþýðusambands íslands fari fram að viðhafðri
allsherjaratkvæðagreiðslu. — Kosnir verða 13 aðalfull-
trúar og jafnmargir til vara.
Hverjum lista skulu fylgja skrifleg meðmæli a. m. k.
100 fullgildra félagsmanna. — Framboðslistum skal skila
til kjörstjórnar í skrifstofu V. R. fyrir kl. 10 f. h. 20. þ.m.
Reykjavík, 18. nóvember 1952.
Kjörstjórn
Verzlunarmannafélags Reykjavíkur.
V!ýkoftinir
borðlampar, gólflampar
og veggljós, einnig hand-
saumaðir, íslenzkir skcrm
ar í miklu úrvali.
Slet'ínalá^m
Laugaveg 15
Á- M A R K tJ S Eftir Ed Dodd *
Ivou BETCWA ( TO THE JS
I DgLIVERED ÁV GRAND “k
DE NOTE, MARK. \CANVON,
NOW WHERE IS DIS WJOHNNY;
VOU GOING, OL
FKEN ?
k THE LUMBEEJACKS' ACT
TONIGHT... VOU BOVS CAN
I CARRV ON WITHOUT ME
'%WUAT'S ALL D/S
r ABOUT, túACSK ?
1) — Jæja, þá er ég búinn að
skila orðsendingunni, Markús.
málaráðstefnu í London 27. nóv. Jæja, leystu þá frá skjóðunni.
n.k. —. Hvert á að halda?
— í Miklu Gljúfuri
2) — Ég verð að legg-ja af stað,
undir eins og fyrsta atriði sýn-
ingarinnar lýkur í kvöld.
— Hvað er eiginlega á seiði?
3) Á n?eðan:
— Hvað segirðu, Vígborg
frænka? Eigum við ekki að fara
á sýninguna í kvöld?
4) — Markús hringdi í dag og
hann stakk upp á, að við frest-
uðum því til morguns.___ __j