Morgunblaðið - 16.01.1953, Page 7

[ Fösíudagur 16. jan. 1953
MORCVTUtLAÐlB
.sflT'Wl
!í:aSskriÍ jáisibraiifalesf
FjárhagsáætKnn
arijarðar aigrci
Áælluð úísvör hækka m 11,9 prósen
A FUNDI bæjarstjórnar Hafnarfjarðar, sem haldinn var þriðju-
daginn 13. þ. m. var fjárhagsáætlun Hafnarfjarðar fyrir árið 1953
tekin til umræðu og afgreiðslu. Var hún samþykkt með 5:4 atkv.
Niðurstöðutölur áætlunarinnar eru kr. 8.193.050.00 og er hækkurtin
! frá s.l. ári kr. 820.050.00 eða um 11,1%. Áætluð útsvör hækka úr
kr. 6.388.000.00 í kr. 7.148.050.00. Nemur hækkunin kr. 760.050.00
I eða 11,9% frá því, sem var s.l. ár. En sé miðað við meðaltal þriggjai
s.l. ára þá er útsvarshækkunin um 28.4%.
I>að hljómar ef tiL-vill spánskt í eyrum, en hrað ,' re'ðasta járnbrautarlcst heimsins cr ekki í
Bandaríkjunum, heldur í Frakklandi. Er það raf _nagr..sjárnbraut, sem gengur á milli París og Lyon.
Er það 12 vagna lest. Hún getur farið með 180 km hraða á klukkustund, cn venjulegur hraði hennar
er 140 km. — Hér á myndinni sést lestin leggja upp frá aðaljárnbrautarstöðinni i París.
Lefiegar Gyðinga í Áustur-
ýzkalandi ffýja kominúnisfa
Fjérir Gyðingaieiðfcga/ komu fii Y.-Þýzkalands í gær
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-NTB.
BERLÍN, 15. jan. — Fjórir Jeiðtogar austur-þýzkra Gyðinga flúðu
í dag ásamt fjölskyldum sínum inn í Vestur-Þýzkaland og kváðust
ekki hafa þorað að vera í Austur-Þýzkalandi öllu lengur vegna
Gyðingaofsókna þeirra, sem kommúnistar hafa hafið í löndum
sínum.
Sögðu þeir, að flótti Gyðinga
undan ofsóknaræði kommúnista
væri nú að komast í algleyming
og reyndu nú allir þeir Gyðingar,
sem tök heí'ðu á, að flýja inn í
Vestur-Þýzkaland, áður en það
væri orðið um seinan.
FORMAÐUR GVBINGA
SAMBANDS A-ÞVZKALANÐS
Þeir Gyðingaleiðtogar, sem hér
er um að ræða, eru Júlíus Mey
er, forseti Gyðingasamtakanna
Austur-Þýzkalandi, Helmuth Lo-
hser, formaður Gyðingasambands
Leipzigborgar, Legövenkopp, for-
maður Gyðingasambandsins í
Dresden og Saberi, form. Gyð-
ingasambandsins í Erfurt. Eru
nú aðeins tvö Gyðingasambönd
í Austur-Þýzkalandi, sem ekki
hafa verið leyst upp.
'í Frucnvarp um leiou-
Háskólaíyrirlesfur
um llsf og sálkönnun
SÍMON JÓH. ÁGUSTSSON pró-
fessor flytur erindi n. k. sunnu-
dag, 18. þ. m. kl. 2 stundvíslega
í hátíðasal háskólans. Nefnir
hann erindið: List og sálkcnnun.
Kenning Freuds um geðvernd
og uppeldi er almennir.gi hér orð-
in fyrir löngu kurtn í stórum
dráttum, en hitt vita færri, að
sálkönnuðir hafa einnig beitt
rannsóknaraðferð sinni ti] skýr-
ingar á list. Fyrirlesarinn mun
gera grein fyrir nokkrum helztu
atriðunum í kenningu sálkönn-
uða um list, aðal'.ega þeirra
Freuds, Jungs, Ottos Ranks og
Ch. Baudoins. Hann mun segja
deili á þeim (comp’exum), sem
koma hér helzt við sögu, rekja
skýringar sálkönnuða á goðsögn-
um, hetjusögnum og þjóðsögum,
koma með dæmi þess, hvernig
listaverkin vaxa úr ytri og innri
reynslu listamannsins samkvæmt
kenningu sálkönnuða. Loks víkur
hann nokkuð að áhrifum sál
könnunarinnar á list og tilraun-
um listamanna til að færa sér
þessar kenningar í nyt við list-
sköpun.
Öllum er heimill aðgangur að
erindi þessu.
KíavenkSr ksmmúaisfar
reyna að selja épíum
GENF. -— Nefnd sú, sem SÞ settu
á stofn á sínum tíma til þess að
berjast gegn eiturlyfjanotkun í
heiminum, hefur lýst því yfir, að
kommúnistastjórn Kína hafi boð-
ið eiturlyfjase jendum 500 tonn
af ópíum til sölu árið 1951. Er
það helmingurinn af því ópíum-
magni, sem r.eytt er í heiminum
árlega.
Nefndin heíur snúið sér til
kínversku kommúnistastjórnar-
innar og tjáð henni, að henni sé
fullkunnugt um hina fyfirhug-
uðu sölu stjórnarinnar á ópíum.
Hefur hún einnig mótmælt slík-
um fyrirætlunum, — en ekkert
svar hefur borizt frá ldnversku
stjórninni.
Komu við á íslandi
AÞENU. — Þrýsti’ofsflugur af
gerðinni F-84 komu nýlega til
Grikklands frá Bandaríkjunum.
•— Eru flugur þessar gjöf banda-
rísku stjórnarinnar til hinrar
grísku og komu þær við á ís-
landi á leið sinni til Grikklands.
Helztu gjaldaliðir eru þessir:
Stjórn kaupstaðarins kr. 597.1
300.00, til barnaskólans og Flens-
borgarskólans kr. 497.250.00, í-
þróttamál kr. 325.000.00, þar af
til byggingar nýs íþróttahúss kr. i
100 þús., til bókasafnsins er á-
ætlað kr. 164.600.00 og eru kr. j
100 þús. af því til byggingar húss
yfir bókasafnið. Heilbrigðismál j
eru áætluð kr. 101.600.00, eld-
varnir kr. 344.400.00, löggæzla kr.!
331.000.00, alþýðutryggingar kr.!
1.208.700.00, framfærslumál kr.'
739.200.00, vextir og afborganir
lána kr. 685.000.00 og auk þess
til greiðslu á láni vegna hluta-
bréfakaupa í Lýsi &Mjöl h.f. kr.
100.000.00, en eftir er að greiða
kr. 200 þús. af því láni, þó að
hins vegar hafi verið búið að
taka fé á áætlun undanfarin ár
til að ljúka greiðslum á því, en
greiðslurnar ekki inntar af
hendi.
Til vega, holræsa og vatnsveitu
er áætlað kr. 1.570.000.00 og kr.
30.000.00 til unglingavinnu. Til
sorp- og salernishreinsunar er á-
ætlað kr. 215.000.00, til fasteigna
bæjarins og húsnæðismála kr.
125 þús., til Krýsuvíkur kr.
200.000.00, sem eiga að fara að
verulegu lejdi til greiðs’.u á
skuldum og að nokkru leyti til
að standa undir relisturshalla á
gróðurhúsunum, ef að vanda ]æt-
ur. En framkvæmdirnar við að
koma uop kúabúi í Krýsuvík eru
nú stöðvaðar. Þá er áætleð til
hyggingar hafnarinnar kr. 300.
000.00 o.g kr. 300.000.00 t il að
halda áfram byggingu hjúkrunar
spítalans.
Helztu tekjuliðirnir eru útsvör
in, ki'. 7.148.050.00 fasteignagjald
kr. 380.000 00 og fasteignaskattur
kr. 485.000.00 og er sú áætlun
miðuð við það, að fasteignaskatt-
arnir verði innheimtir með 400%
álagi eins og gert var s.l. ár. '
Þar sem fasteignaskattshækk-
unin hefur komið mjög illa ^ið
fóllc, sem er efnaminna, svo og
aldrað fólk, sem er tekjulítið,
báru Sjálfstæðismenn í bæjar-
stjórn fram tillögu um að inn-
heimta ekki fasteignaskattana
með álagi. Jafnframt báru heir
fram ýmsar tillögur um lækkúa
á fjárhagsáætluninni gjaldamög-
in til þess að mæta þeirri lækk-
un, sem yrði á fasteignaskattin-
um, en allar slíkar tiilögur voaru
felldar af Alþýðufiokksmeiriþjut
>h.i
i'io
516
-litli
Lt\
fó
Á 4
40
prestsetursjörðum
í GÆR var borið fram á Alþingi
írumvarp til laga um heimild
fyrir kirkjumálaráðherra til þess
að taka leigunámi og byggja á
erfðaleigu hluta af prestseturs-
jörðum.
Frumvarpið gengur út á það,
að ef prestur fullnytjar ekki
prestsetursjörð, þá sé kirkju-
málaráðherra heimilt að taka
jörðina leigunámi og leigja hana
öðrum.
í greinargerð segir m. a.:
Það er alþjóð kunnugt, að
prestssetursjaiðirnar voru með
betri jörðum hver í sinni sveit.
Með breyttum búskaparháttum
og þeim umbótum, sem orðið
hafa á jörðum hin síðari ár, hef-,
ur þetta breytzt nokkuð. Á mörg- !
um prestssetrum hafa engar eða
sáralitlar umbætur verið gerðar,
og við það haía þau dregizt aftur |
úr. — Jafnframt hefur viðhoxf
presta til búskapar breytzt, svo
að margir þeirra kæra sig ekki
um að reka búskap. Það þykir
því rétt að sk; pa möguleika fyriv
þvi. að hægt sé að taka þann
hluta af prestssetui sjöi'ðunurn,
seni prestar þurfa ekki eða kæra
sig ekki um að nota, og byggja
öðrum, og er .frumvarpið flutt í
því skyni.
Frumvarpið er frá landbúnað-
arnefnd.
Bandarísk alþýðuópera
fer sigurför um Evrópr
.3
Fjeflar um líf baifdarískra siegra
BANDARÍSKA óperan, „Porgy and Bess“, eftir George Gershwin,
sem byggð er á lífi alþýðunnar meðal negra í Bandaríkjunum,
hefur verið sýnd oft undanfarið í Lundúnum. Tónlistargagnrýn-
endur og alþýða manna þar hefur lokið miklu lofsorði á óperu
þessa. Einnig hlaut hún góða dóma bæði í Vínarborg og í Vestur-
Berlín, þar sem hún hafði áðui verið tekin til sýningar.
í Vki og trestur-Berlín var
óperan sýnd fyrir titstilíi utan-
ííkisi áðuneytis Bandai íkjanna,
en í Lundúnum eru það einstak-
lingar, sem að sýningunum
standa. Óperan veiður sýnd af og
til í Lundúnum í allan vetur.
Næsta sumar verður hún sýnd á
nokkrum tónlistarhátíðum í Ev-
rópu. Evrópubúum er umhugað
að sjá cperur.a vegna þeirra
miklu vinsselda, er hún heíur
hvarvetna híotið.
ALLÍR NEGRAR
Sangvarar í óperunni eru ahir
negrar og eru þeir meðal fremstu
tónlistarmanna í Bandarílgunum
núna. Evrópubúar Ijúka miklu
lofsorði á söng þeirra og leik ag
hafa negrarnir áunnið sér vm-
áttu margra Evrópumanna á þess
um rerðum sínum.
ÁKAFUR FÖGNUÐUR
Fjórir söngvarar syngja til
skiptis aðal hlutverkin. Þeir eru:
William Warfield og LeVern
Hutcherson, sem syngja hlutverk
Porgy og Leontyne Price og Ur-
ylee Leonardos, hlutverk Bess.
Hinn þekkti djasssöngvari, Cab
Calloway, fer með hlutverk
Sportin’ Life.
Fyrsta sýningin í Lundúnum
var í Stoll-leikhúsinu, og var
húsið fullskipað áheyrendum. Að
sýningunni lokinni stóðu allir
áheyrendur upp og fögnuðu ákaft
hinum eínilegu bandarísku söngv
urum.
UNESCO repir
auka þekkingu
almennings
á ténlisf
UNESCO hefur frá upphafi stutt
tónlistina. Það er einn veiga-
mikili þáttur í alþjóðlegu meijn-
ingarstarfi þessarar stofnunar.
UNESCO hefur m. a. reynt aS
gera tónverk hvers aðildarlands
tilgengilegri en áður í öðrum
löndum og hefur stutt ung tftn
skáld og unnið að því að aijka
tónlistarþekkingu æskulýðsins.
í þessum tilgangi var Alþjóða
tónlistarráðið stofnað árið 1949.
Það hefur ekki hvað sízt lagt á-
herzlu á þjóðlögin. í samráði við
þjóðfræðislega safrnð í Geneve
hefur verið gefin út nótnabók
með þjóðlögum 20 landa. Enn-
fremur hefur tónlistarráðið géng
izt fyrir, að gerðar hafa verid
hljómplötur með nútíma tpn-
verkum, verðmætum verkum,
sem menn höfðu ekki gefið néþm
gaurn.
Verk ungra tónskálda hafa ver
ið eefin út, og Aiþjóða rónlistar-
sjóðurinn hefur gengizt fyrir, að
ungir tónlistarmenn hafa íengjið
ferðastyrki og námsstyrki, Kqus-
sevitzkv-styrkina, sem bera náfn
hins mikla tónlistarmanns, sem
ásamt öðrum stofnaði sjóðinn.
Fvrir ti’stilli Rad’odifÞ-ol’o-)
Frangaise haía verk ýrnisVa
ur.gra tónskálda verið frumleik-
in.
UNESCO er nú — í samráði við
Alþjóða tónlistarráðið — að und-
irbúa ráðstefnu í Bruxelles sum-
árið 1953. Þar á að ræða skðla-
kennslu i tónlistarfræðum og
menr.tun kennara til þessa starfs.
Aðra ráðstefnu á að halda í Sálz-
burg í Austurriki. Þar á að ræða
, menntun tónlistarmanna.
Aðalfundur Kpdlls
I FRÆÐSLU- og málfundarféíag
bifreiðastjóra, Kyndill, hélt aoal-
fund sinn 13. þ.m. 1953. — 1 frá-
farandi stjórn fclagsins voru Sig-
uiður Biarnason formnður, með-
stjórnendur Ólafur Jónsson og
Þorgrímur Kristinsson. Formaður
gaf skýrslu félagsstióknar fýrit'
síðasta starfsár. — I stiórn voru
kosnir Msgnús Noi'ðdahl formáð-
ur, meðstjórnendur Jón GuðmuruTs
son og Þorgrímur Kiistinsson. --
Slgurður og Ólafur báðust éin-
dregið undan emlui-þosningu.
Félagið starfar í tveimur deildum,
málfundar- og tafhleild.