Morgunblaðið - 28.03.1953, Blaðsíða 10

10
MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur 28. marz 1953
f Bréf senf Morgunblaðlnu
Bókamaður skrifar:
r
Ásfaiiiái „Frjálsrar þjóðar"
ALGENGT er, að menn koma
fram á sjónarsviðið með miklum
fyrirgangi, og bjóðast til þess að
frelsa fólk, frelsa einstaklinga,
frelsa heilar þjóðir.
Upplýst fólk tekur slíkum boð
skap með nokkurri varúð, sér-
staklega eftir hina slæmu reynslu
af starfsemi vinanna Hitlers og
Jósefs Stalíns. Saga þjóðanna
austan Járntjaidsins er heldur
ömurlegt dæmi um það. hvernig
þjóðir eru nú ,,frelsaðar“ í heilu
lagi.
Til þess að koma í veg fyrir að
verða aðnjótandi þesskonar
■ ,,frelsunar“ hafa þjóðir Vestur-
Evrópu bundizt samtökum, stofn-
að með sér bandalag, í því skyni
að afþakka einum rómi þá „bless
un“, sem yfirgnæfandi meirihluti
þjóðanna er ekki að skapi að
þiggja, og óskar ekki að þröngv-
að verði upp á sig.
íslendingat- hafa því miður,
, eins og aðrir þátttakendur í þessu
varnarbandalagi, orðið að taka á
sig fórnir, sem meðal annars eru
fólgnar í því að erlendur her
verður að hafa hér aðsetur um
sinn, og væntanlega unz aftur
birtir í lofti. Má öllum vera ljós
SÚ hætta sem því fylgir, ef þjóð-
in er ekki á verði um mennmgu
sina og sérkenni. Hafi nokkurn
tima verið þörf fyrir það að þjóð-
in standi saman um sjálfstæða
menningu sína, tungu og arf,gefi
æskunni næg, holl verkefni, vekji
. með henni ábyrgðartilfinningu og
ást á landi og þjóð, og virðingu
fyrir sjálfri sér, þá er það nú.
Allir gera sér ljóst að komm-
únistar eiga sökina á því að ís-
lenzka þjóðin hefir verið hneppt
í þennan vanda.
Fram til þéssa hafa kommún-
istar aðallega stundað þetta
þokkalega „björgunarstarf“ hér
eins og með öðrum þjóðum. En nú
hafa þeim bætzt nýir bándamenn,
sem kalla sig hvorki meira né
minna en „Frjálsa þjóð“.
Þcssir nýju bandamenn komm-
únista berjast með miklu veldi á
tveir vígstöðvum aðallega, með
blaðaútgáfu, sem ætlað er það
hlutverk að rífa niður, það sem
aðrir hafa byggt og er engu hlíft,
smáu né stóru, og með bókaút- .
gáfu, sem aftur á að annast end-
urreisn þjóðmenningar okkar,
hvetja æskuna til dáða og vekja
með henni ást á landi sínu og arf-
leifð feðranna.
Formaður „Frjálsrar þjóðar“
hefir unnið að því af meira kappi
að dreifa bókmenntum sínum um
landsbyggðina en venja er um
islenzka bókaútgefendur. Eru
bækur hans prýddar dýrðlegúm
og lokkandi umbúðum.
Ávarp hans er á þessa leið:
Heyr, þ" frjálsa æska Sögu-
eyjunnar, Sv;m ekki villt láta ginn
ast af erlendu glysi og spillingu.
Lestu bækur okkar og komdu
þeim fyrir í bókahillunum. Bæk-
ur okkar stæla viljann og skap-
gerðipa og bjarga okkur úr klóm
ístöðuleysis og hverflyndis.
Halló. Látið ekki bækur okkar
vanta í hillurnar á íslenzkum
menningarheimilum. Okkar bæk
ur eru sannarlega bækur fyrir
íslendinga, hina frjálsu þjóð sögu
og ljóða, þjóð Snorra, þjóð Egils,
þjóð Jónasar.
Hér eru nöfnin, þær beztu þó
ekki taldar með:
j „Brækur biskupsins“,
„Heítoginn hénnar“,
„Gleðisögur“,
„Kona manns“,
„Síúlkan með silfurhjartað“.
Svo koma þær, sem sérstaklega
eru tileinkaðar islenzkri æsku á
þrengingatímum hennar:
„Ást barónsins“,
„Auður og ást“,
„Krókavegir ástarinnar“,
„Sigur ástarinnar“,
„Ást og svik“,
„Ástin eina“,
„Sönn ást“.
Og að lokum stríðsboðskapur
þjóðvarnarmanna:
„Láttu hjartað ráða“,
„Óskirnar rætast“.
Hér er nú svo sem ekki nein
há’fvelgja á ferðinni, heldur látið
sjóða út á barma. Hér er á ferð
stórfengleg menningarstarfsemi,
sem hlýtur að krefjast mikilla
fjárfórna frá hendi útgefandanna.
Því skyldi þjóðin ekki vilja
t.aka undir hin lokkandi kjörorð
þjóðvarnarmanna: „Láttu hjartað
ráða og „Óskirnar rætast“.
1 bílmerkslæSiii l|s „Mlt
ssihs stnð“ eri wiðprðir
i keztu
leystor si
Fyrir 20 árum var byggt par
yíir íyrsta strætisvageírm —
i\ýr gbsilepr vap keiar út
Frá sluttri heimsékn í fvrirtælii ssm
TILKYNNING
frá sýslumanni Gullbringu- og Kjósarsýslu.
Vegna hættu, sem stafar af gömlum bröggum í Sæ-
bólslandi við Káranesbraut í Kópavogi og járnplötum,
sem fjúka úr þeim, er hér með skorað á eigendur nefndra
bragga áð gefa sig fram við skrifstofu sýslumannsins í
Hafnarfirði fyrir lok þessa mánaðar.
Meiga þeir braggáeigendur, sem ekki gefa sig fram,
búast við því að braggar þeirra vefði rifnir án frekari
aðvörunar.
Skrifstofa Gullbringu- og Kjósarsýslu 27. marz 1953
Guðm. í. Guðmundsson.
TIL SÖLIJ
síórt timburhús við Tjarnargötu. — Tilboð sendist
Málaflutningsskrifstofu Einars B. Guðmundssonar,
GuðtaUgs Þoflákssönar og Guðmundar Péturssonar,
sem gefur allar nánari upplýsingar.
Símar 2002 og 3202.
veitir yfir 100 manm stöðnga afvfnmi
,NÝR stórglæsilegur strætisvagn „iann af stokkunum" í gærdag,
' í verkstæði Egils Vilhjálmssonar h.f. — Er þetta frambyggður vagn
j af Volvo-gerð og mun, hvað smíði viðvíkui, vera er.n fullkomriari
1 en hinir nýju vagnar Strætisvagna Reýkjavíkur. í þessum vagni
er alger nýjung hvernig gluggaumbúnaðúrinn er. — Vagn þennan
eiga Strætisvagnar Reykjavíkur. — Mun hann verða tekin í umferð
innan skamfns.
I sambandi við að lokið er að
fuliu smíði þessa giæsiiega vagns,
bauð Egill Vilhjálmsson fram-
kvæmdastj. fyrirtækisins, blaða-
mönhum að skoða hið mikla
verkstæði fyrirtækisins, sem er
ti! húsa í eigin stórhýsi að Lauga-
veg 118.
TÍMAMÓT
Timamót eru nú í sögu fyrir-
tækisins, sem þegar í upphafi til-
einkaði sér vígorðið: Alit á'sarna
stað. — Liðih ér'u 20 ár frá því
að þar var byggt yfir fyrsta
vagninn sem Strætisvagnar
Reykjavíkur átti. Sá vagn var
þá stærstur ailra almennings-
vagna á landinu.
AF FULI KOMNUSTU GERÐ
Á þessum tveim tugum ára,
sem liðin eru, hefur verið byggt |
yfir íjölda strætisvagna. Vagn- 1
inn sem nú var verið að ljúka
smíði á, er af ailra nýjustu og
fullkomnustu gerð almennings-
vagna. Hér hefur það tíðkazt, að
giuggaumbúnaður sé úr tré. —
í þessum vagni er hann allur úr
stáli. — Vagninn er einlitur að
innan, ijósgrænn og er hann mjög
bjartur. Hliðar eru klæddar með
plastpiötum og sæti klædd með
plastleðurlíkingu.
Egiil Viihjálmsson.
framieiðslu. — Ev enn verið að
framleiða siík jeppahús.
FULLKOMNASTA
BÍLAVERKSTVEHI Á LAMHNU
Egili Viinjáimsson bauó gest-
um sír.um síðan að skoða hinar
ýmsu verksvæðisdeiídir. MUn það
ekki oiðum aukið, að fyrii tækið
er betur búið að hvers konar
véluin til biiaviðgerða en nokk-
verk hefur ekki verið hægt að
íramkvæma hér fyrr.
Geta má þess, að sveifarás í
jeppa kostar kr. 1120.00, en að-
eins kr. 160.00 að slípa hann og
er þá sveifarásinn sem nýr. —
Svéifarás í Chevrolet, Studebak-
er og fleiri vörubíla kosta um
kr. 1750.00—2400.00, en ekki
nema kr. 210.00 að slípa þá.
Alls hafa verið slípaðir um
5000 sveifarásar á vérkstæðiriu.
Þá er þar vél til að bræða í lég-
Ur. Þar er unr,ið að alls konar
nýsmíði.
I MÓTORVERKSTÆÐINU
Mótörverkstæðið, sem er elzta
verkstæði í þeirri grein hér á
iandi, tók til starfa 1932, og hefur
nú á að skipa stærri og full-
komnari vélum til endurbygg-
; inga á benzín og diesel-vélum en
| hér hafa áður þekkzt. Er vélin
| hefur verið losuð úr bíinum er
hún tekin í sundur stykki fyrir
stykki og öilum smærri hlutum
j hennar raðað í þar til gerða körfu
sem mérkt er eiganda vélarinnar;
síðah er karfan ásamt stærri
hlutum vélarinnar látin í upp-
þvottakerið, og öll óhreinindi
hreinsast burtu af vélahlutunum.
VÉLAR HREINSAÐAR
Það er tiltölulega stutt síðan
farið var að hreinsa vélar hér á
þennan hátt og má segja að það
rafi valdið byltingu í vélavið-
gerðum.
Meðal vélanna er cylinderfrsé's-
iri, sem er mikil vélj og nær frá
gólfi til lofts og er langstærsta
>g nákvæmasta vél sinnar teg-
undar hér á landi. Þegar svo við-
gerð hefui farið fram á hverjum
einstökum hlut vélarinnar taka
beir við, sem setja vélina saman.
Er hún reynd og að því búnu er
hún tilbúin að fara í bílinn.
! EIN VÉL Á DAG
Þegar mótorverkstæðið tók til
I starfa unnu þar aðeins tveir
| menn. Nú vinna þar sjö menn,
j þar af f jórir við samsetningu ein-
göngu og afkasta þeir að meðal-
tali einni vél á dag.
Vinnan er öll tekin í ákvæðis-
vinnn og ábyrgð tekin á verkinu.
T. d. kostar í dag kr. 2500.00 að
endurbyggja jeppavél og er þá
miðað við endurnýjun á öllum
slitflötum vélarinnar. — Þannig
endurbyggð vél endist 90% miðað
við nýja vél, sem kostar 5200.00
kr. Innflutt efni til endurnýjunar
er kr. 1200.00. — Þannig er lir.
4000.00 gjaldeyrissparnaður á
hverri endurbyggðri vél.
Fyrirtækið rekur bifreiðaverk-
stæði, málningarverkstæði, glér-
slípun, trésmíðavérkstæði og
smurstöð.
Öll eru þessi verkstæði búin
fullkomnum tækjum og hafa
ágætum fagmönnum á að skipa.
Ilinn nýi strætisvagn er rúmlega 10 metra langur og tekur nær
40 farþega í sæti
P
Húsið á stiætisvagninum, er
'iið 233. í röðinni, sem yfirbygg-
ingaveriistæðið sn íðar. Er smíði
itrætisvágnsiris gott sýnishorn af
óví, hve bílasmíði er komin á
á'tt. sfi" þér. Þeir Cunnar Stef-
ánsson og Tryggvi Árnason hafa
íieö no,:uum a ia ve, kstjórn þar
og kvað Egiii Vilhjálmsson, fyrir-
:æ!do mega þakka þessúiri mönri-
ufn' riiönmim riíesf' þð-þl'óun sem
Diðið 'heftir í smíði’ fa,þegahúsr.
á'ýmsar gerðir Hla.
Uhdartfáí-iri ár 'hafa stá'fiíús á
jcppöbíia Verið framleidd í fjöidá
I
urt annað bí'aveihstæði á land-
inu. — Það lætur riærri að vél
sé til að vinna hvert einasta verk
sem til greina kemur að ieysa af
hendi i sambandi við bílavið-
gerðir.
Hjá fyiirtælánu starfa 100—
5.20 maiihs að jafnaði.
í rcnijive’■!:£;æðinu eru t. d.
tvi' sveifa ás. sTpivélar, og get-
ur sú stærri, rem er aivea ný
sdpji.j .syeuíiiás allt r.ð 1.90 m
á tfengd, o'< var nýiega s-'íþaður
séeifai'ás Úr 120 héstálla hjá par-
‘vél f:á b.v. Þ'crlie'd'Máni, c., slík
M.x. Hrnniiiiig
Mi'.xsndrim*
fér tii Færeyja og Kaupmafma-
hafnar, laugardaginn 4. apríi n.
k. — Paritaðir farseðlar óskast
sóttir á mánudag. Flutningur ósk-
ast tilkynntur sem fyrst.
•Skipuafgreiðsla Jes Zitrlsen
Erlrndur IVturssoii.
A Hi:zr Ab ALCLÝSA u
T / r.fíjnOVNIiLAÐINV T