Morgunblaðið - 26.06.1953, Blaðsíða 8

Morgunblaðið - 26.06.1953, Blaðsíða 8
8 MOItGL n ULAÐltí Föstudagur 26. júní 1953 CTtg.: H.f. Árvakur, Reykjavjk Framkv.stj.: Sigfús Jónsson Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.) Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur. Lesbók: Árni ÓJa, sími 3045 Aúglýsingar: Árni Garðar Kristinsson. Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla: Austurstræti 8. — Sími 1600. Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði ínnanlands. í lausasölu 1 krónu eintakið. Lítl land í stónnn lieimi jj ÚR DAGLEGA LÍFINú{ í HINNI glöggu og greinargóðu ræðu, sem utanríkisráðherra Bjarni Benediktsson hélt við út- varpsumræðurnar í fyrrakvöld þjappaði hann meginkjarna stjórnmála síðustu ára saman í fá orð. Sú ríkisstjórn, sem mynduð var á grundvelli viðreisnartil- lagna Sjálfstæðismanna 1950 hef- ur leyst flest þau vandamál. sem hún hefur átt við að etja. í tíð hennar hafa miklar stórfram- kvæmdir verið hafnar í landinu með erlendri efnahagsaðstoð, sem leggja grundvöllinn að aukn um lífsþægindum landsmanna, gera stóriðju mögulega og skapa fjölbreyttara og traustara at- vinnulíf í landinu. Ræktun hefur mjög verið auk- in í sveitum landsins, mönnum verið auðveldað að reisa þak yf- ir höfuð sér að forgöngu Sjálf- stæðisflokksins, og nýjum at- vinnutækjum dreift um landið, í framhaldi af störfum nýsköp- unarstjórnarinnar. i Það má og til þrekvirkja telj- ast, að þrátt fyrir markaðstap í BretJandi hefur tekizt að selja alla framleiðslu landsins við skaplegu verði. Nýir markaðir hafa unnizt og er þá einnig að geta Rússlandsmarkaðarins, sem nú virðist í þann mund að opn- ast. Kommúnistablöðin hafa haldið því fram á undanförnum árum, að það væri sök utanríkisráð- herra, að Rússar vildu ekki við ísland semja, þeim líkaði ekki stjórn hans! Sannleikurinn hef- ur hins vegar verið sá, svo sem oft hefur verið bent á hér í blað- inu, að íslendingar hafa gjarn- an viljað selja Rússum, svo sem hverri annarri þjóð fiskafurðir sínar en Rússar hafa aldrei vilj- að kaupa. | Eftir húsbóndaskiptin í Kreml hafa þeir hins vegar leitað eftir viðræðum við Is- lendinga, og sýnir það bezt hverjar blekkingar voru fólgnar í áðurnefndum um- mælum kommúnistablaðanna. íslendingar munu aldrei láta stjórnmálaskoðanir ráða hvar þeir selja afurðir sínar. Von erað kommúnistum gangi illa að skilja það sjónarmið. engu verðmætari en pappírinn jem hún er rituð á. Því þýðir hálfvelgja og hik í þsssum sökum sama sem bráðan bana, ef tii vopnavið- skipta drægi og svo illa færi að landið væri varnarlaust og opið. Það er fullljóst, að varnar- leysi íslands skapar mun meiri líkur fyrir, að styrjöld brjótist út í Vestur Evrópu, þar sem hið hernaðarlega mikilvægi þess er slíkt, sem raun ber vitni. Því er það sem íslenzka þjóð- in, að kommúnistum og sam- ferðamönnum þeirra undanskild- um, hefur farið fram á vörn hinna vestrænu þjóða, öryggi það og aðstoð, sem þær geta í te látið. Slík stefna er skynsamleg og happadrjúg, svo lengi, sem ófriðvænlega horfir í heimsmál- unum. Ilitt er aftur annað mál, að eðlilega hljóta ávallt einhver vandkvæði að vera á sambúð tveggja ólíkra þjóða í litlu landi. Slíka vandamál verða ekki leyst á einni nóttu, né með góðum vilja annars aði!- ans eingöngu. Til þess þarf samstarf í góðvild og gagnkvæman skilning. Sú hefur einnig raunin orðið á, að nokkur vandamál hafa ris- ið sökum dvalar hins erl. varn- arliðs á íslenzkum slóðum. Þau hafa þó verið leyst giftusamlega og úr öllum ágreiningi skorið samkvæmt íslenzkum lögum og dómsögu. Þess er að vænta, að eftir því sem liðið dvelzt hér lengur, því árekstrarminni verði sambúðin, þar sem helzt hefur verið um byrjuríarörðugleika að ræða, sem bætt hefur fljótlega verið úr. ÞIÐ hafið séð þá, laxveiði- mennina, um miðnætur- skeiðið hálfbogna í húsa- og almenningsgörðum, í vígahug í leit að möðkum. Eins og ljón stekkúr á bráð sína kasta þeir sér á maðkinn, sem vogar sér að gægjast upp í grasrótina, draga hann nauðugan upp úr gróðurmoldinni, setja hann í kassa, sem er sérstaklega út- búinn með mjúkum mosa, gróðurmold — og ýmsu lost- æti. Þeir gefa þeim kartöflur, rabarbararætur og jafnvel mjólk — allt í þeírri von að maðkarnir stækki og dafni — og aúki helzt kyn sitt í kass- anum. Inni í stofu er allt á tjá og túndri. Laxveiðilína hér og laxveiðilína þar. Það er verið ati þurrka eina, skipta um hjol. Og svo dunda þeir tímunum saman við að festa fjöðrum í öllum regnbogans litum á öngul — og þegar fjaðrirnar eru orðnar fastar við öngulinn, heitir hann „fluga“ og flugan ber ýmis nöfn „Blue doctor“ „Turkey Jackson“, „Silver doctor“, „March Brown“ o. fl. o. fl. — Það er margt skrítið5 í fari mannanna. cJdaxuei&i „deílo an OG til hvers er þetta strit? Jú, þegar þeir eru búnir að verða sér úti um veiðileyfi, oft með ærinni fyrirhöfn, halda þeir með flugukassann sinn og maðkakass- ann og stöngina sína að ánni. Þar standa þeir frá morgni til kvölds hvernig sem viðrar. Stundum fá þeir geysiafla, stundum einn yfir daginn, stundum ekkert — en jafnvel slík vonbrigði fá þá ekki af „dellunni". Þeir eru alsælir með veiðistöngin milli handanna ef flugu og maðkakassinn er ekki langt undan. EN hvers vegna tekur laxinn flugurnar? Hvert fer lax- inn á veturna? Það veit eng- inn með vissu. Laxinn hefur fengizt hér langt undan strönd iríni og skozkur fiskifræðingur segir að íslenzki, norski og skozki laxinn haldi sig á sömu slóðum úti í regin hafi á vet- urna. En hvar veit enginn með vissu. Tvennt er víst. Hann kemur í „sína“ á þegar sumr- ar, og laxveiðimennirnir fara að „sínum“ ám þegar sumrar. VeLaL andi ábripar: í alþjóðamálum er afstaða ís- lendinga svipuð afstöðu sjó- mannsins, sem velkist um heims- höfin og ræður litlu um afdrif sín. Enginn flokkur óskar eftir erlendum her á íslandi, nema kommúnistaflokkurinn einn sam- an, sem nú berst hræsnisfullri baráttu gegn varnarliði því, sem hér dvelur. Slíkt lið er ekki ósk og draumur kommúnista, heldur sveitir Rauða hersins; hingað komnar til sömu erinda og þær hafa flætt yfir Austur Evrópu,1 að boða hinn alþjóðlega komm- únisma með báli og brandi. En það er einmitt gegn þess- ari hættu, sem flestir íslending- ,ar hafa snúizt til varnar. Það , er stærstum hluta þjóðarinnar Ijóst, að varnarleysi í heimi við- ,$jpa og vopnagnýs er það sama bjóða hyerjum óvöldum árás- 4^rmanninum heim. Nútíma styrj- ^ijld er þannig rekin, að hlutleys- isyfirlýsing, sem hélt sínu góða j^jldi meðan fjarlægðir skildu að heimshlutana og útsævi lá rríilli landa er orðin fánýtt plagg, íslendingar eiga að umgangast hið erlenda varnarlið með fuli- um sóma, gæta virðingar sinnar, siðvenja og tungu. Þeir hafa sýnt það áður, að þjóðin er ekki uppnæm fyrir erlendum áhrif- um á þeim sviðum og svo skyldi ekki fremur verða nú. Það er von hvers góðs ís- lendings, að heimsástandið taki á sig þann svip að unnt verði að segja upp varnar- samningnum í fullri vissu um, að friður muni ríkja manna á meðal. En meðan hinn alþjóðlegi kommúnismi í gerfi nýrússneskr- ar heimsveldisstefnu fer um löndin sem logi yfir akur, er því miður ekki líklegt að styrj- aldir og vopnaviðskipti séu til lykta leidd. íslendingar geta sjálfir unnið að því takmarki með því að út- rýma sóttkveikju kommúnism- ans úr þjóðfélagi sínu að fullu og öllu og lagt á þann veg sinn skerf til þess, að það ástand skapist í heiminum, sem allt mannkyn þráir. í innanríkis sem utanríkis- málum hefur Sjálfstæðis- flokkurinn farið með happa- drjúga leiðsögn. í trú á ör- yggi, frelsi og framfarir ís- lenzku þjóðinni til handa gengur hann vonglaður til kosninga og væntir þess að framtíðin megi bera í skauti sér frið og farsæld fyrir þjóð- 1 ina alla. Svar til Akurnesings. VEGNA bréfs Akurnesings í gær, þar sem vikið er að frestun íslandsmótsins og talið, að afbrýðisemi Reykvíkinga gæti hafa valdið, leyfi ég mér að gefa eftirfarandi skýringu: Knattspyrnuráð Reykjavíkur, sem er samband Reykjavíkurfé- laganna, neitaði að fresta mót- inu, þangað til það fékk um það skriflega fyrirskipun frá Knatt- spyrnusambandi íslands (KSÍ). Stjórn KSÍ er kosin af knatt- spyrnuþinginu, en þar eru utan- bæjarmenn í miklum meirihluta. Bera því Reykjavíkurfélögin enga ábyrgð á því, að mótinu var frestað. Þetta hefði Akurnesing- ur getað kynnt sér, ef hann hefði talað við_ fulltrúa Akraness í stjórn KSÍ, áður en hann skrif- aði bréf sitt. Olafur Jónsson, formaður KRR“. Stendur í stórræðum. ¥ |l/¥ HEFIR skrifað mér bréfið, J -!-»¥■ sem hér fer á eftir: „Kæri vinur, Velvakandi! Eg er einn þeirra mörgu, sem lagt hefi út í það stóra fyrir- tæki að koma mér upp þaki ýfir höfuðið, þrátt fyrir mjög tak- mörkuð fjárráð. Má segja, að þeg ar verkið *var hafið- væri ékki annað fyrif herídi en viljinn og trúin á, að þetta mætti takast. Og nú erftir þrotlausa vínnu mína öll kvöld og allar helgar í 11 mánuði er þetta langþráða hús komið það langt áleiðis, að múringu innanhúss er lokið — en múraravinnan er einmitt til- efni þessara lína. Ég hefi haft þá reglu að fylgjast með og skrifa hjá mér vinnutíma þessara manna, sem hjá mér hafa unnið, því að sjálfsögðu hefi ég orðið að kaupa margs konar fagvinnu. Ég hefi fylgt þessari reglu gagn- vart múrurunum einnig, þótt ég hins vegar vissi fyrirfram, að þeir vinna ekki eftir neinum’ venjulegu kaupskerfi heldur eft- ir einhvers konar uppmælinga- fyrirkomulagi, sem fáir virðast skilja í á hverju byggist. Með þökk fyrir birtinguna. — J.M.“. Lélegur verzlunarmáti. UNGFRU „Langrækin“ skrifar: „Kæri Velvakandi! Ég er sárgröm yfir framkomu þeirri, sem ég mætti í gær í verzl un einni hér í bænum. Málavext- ir eru þeir, að mér hafði verið gefinn ljómandi fallegur greiðslu sloppur, sem því miður reyndist mér of stór, svo að ég fór fram á, að ég fengi að skipta honum gegn einhverju öðru, sem ég keypti í verzluninni. Mér var neitað um þetta á þeim forsend- um, að sloppurinn hefði verið keyptur fyrir svo löngu, að ekki væri hægt að taka við hon- um, en hann var keyptur í febr. í vetur, en ég hafði ekki komizt til að skila honum, þar sem ég bý ekki í bænum. Ég þykist hart leikin af slíkum stirðbusahætti og það því fremur, sem ég hefi verzlað í þessari sömu verzlun fyrir hundruð króna nú á stutt- um tíma, og sannfærð er ég um, að svona verzlunarmáti borgar sig ekki — að minnsta kosti tel ég ólíklegt að ég stigi fæti inn fyrir dyr þessarar verzlunar í bráðina. — Langrækin“. ----- Ruddaskapur og dramb vaxa jafnan á sama trénu. LAXINN er sannarlega „bar- áttufiskur“. Hann getur eng- an foss látið í friði. Hann stekkur, og það er staðreynd að hann syndir upp fossbununa, unz hann kemst upp fyrir fossinn. Og í ánni bíða hans ótal hættur. Þarna glampar á „flugu“. Enginn veit hvort laxinn heldur að þetta sé áta við hans hæfi og grípi hana þess vegna. Ýmsir telja að svo sé ekki. Laxinn steypir sér alltaf niður á fluguna og ætlar að halda til botns með hana. Hvort það er til þess að merja hana við botn- inn, af því hún angrar hann þar sem hún flýtur í vatninu, veit enginn. En þá er það sem lax- . veiðimaðurinn kippir í, og öng- 1 ullinn situr fastur í kjaftinum. — Og þarna er feitur og pattara- legur, glampandi og girnilegur maðkur, sem hringar sig svo ljóm andi laglega í vatninu. Laxinn lítur ekki við honum. En svo nálgast maðkurinn og nú er hann svona 15—20 sm fyrir fram- an laxinn. Laxinn tekur sprett og fyrr en varir er maðkurinn — og öngullinn, — í maga hans. Og nú hefst baráttan. Laxinn gefur sig ekki fyrr en kraftar hans erú þrotnir. Þá er hann dreginn á land og skömmu síðar borinn á I veizluborð ef til vill á Hótel Borg. LAXVEIÐIN er dýr ,,íþrótt“. Lítil á sem rennur til sjávar milli grænna hálsa í íslenzkri sveit er leigð laxveiðimönnum fyrir hundruð króna á dag. I Laxá í Þingeyjarsýslu er veitt á 14 stangir í senn. Veiðileyfi kostar 150 kr. á dag. Sumarleigan er því um 125,000 krónur. Þar veiddust í fyrra 1298 lakar. Að meðaltali kostar því hver lax tæpar 100 krónur. Meðalþyngd laxanna var 5,5 kg. Kg. er því innan við 20 krónur. Norðurá er leigð fyrir um 105.000 kr. yfir sumartímann. Þar veiddust í fyrra 1044 laxar 3,3 kg að meðal- þyngd. Þar kostar því kg í laxin- um um 30 kr. í Miðfjarðará veiddust 931 lax, 4,1 kg að meðal- þunga. Þar kostar því hvért kg um 25 kr. í Laxá í Dölum veidd- ust 608 laxar, 3,8 kg að meðal- þyngd. Áin er leigð fyrir um 76.000 kr. yfir sumartímann. Þar kostar hver lax því 111 kr. eða 29 kr. kg. — Alls veiddust í fyrra á öllu landinu 13.555 laxar á stöng sem samtals vógu 49.660 kg. EN kostirnir við laxveiðina verða ekki vegnir í pund- um né metnir í krónum. Þjóð- félagslegt gildi laxveiðinnar er okkur mikils virði. Það er dýrmætt hverju þjóðfélagi, að geta séð þegnum sínum fyrir tómstundaiðju og útiveru. Við byggjum íþróttasvæði fyrir milljónir. í faðmi íslenzkrar náttúru leita laxveiðimennirn- ir, jafnt skósmiðurinn ,bif- reiðarstjórinn og verzunar- maðurinn sem heildsalinn, bankastjórinn og ráðherrann, útiverunnar, sem æskumaður- inn leitar á íþróttavellinum. Sumarfrí kosta ætíð peninga. Ef þessir menn fengju ekki viku við eina veiðiána í Borg- arfirðinum færu þeir í dýra siglingu eða legðust í leti heima. Það er hverjum manni hollt að vera úti og hollast er að eiga gott áhugamál. — A. St. Kópavogshreppur i SJALFSTÆÐIS- MENN í Kópa- vogshreppi, er vilja veita aðstoð sína á kjördegi, eru vinsamlega beðnir að hafa samband við kosn ingaskrifstofuna í Neðstutröð 4. Simi 7679.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.