Morgunblaðið - 24.09.1953, Page 8

Morgunblaðið - 24.09.1953, Page 8
8 MORGUNBLAÐIÐ Fimratudagur 24. sept. 1953 Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík. Framkv.stj.: Sigfús Jónsson. Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgCann.) Stjórnmálaritstjéri: Sigurður Bjarnason írá Vigur. Lesbók: Árni Óla, sími 3045. Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson. Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla: Austurstræti 8. — Sími 1600. Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands. í lausasölu 1 krónu eintakið. ÚR DAGLEGA LÍFINU Einangrunarsinnar töpuk í SAMBANDI við úrslit dönsku kosninganna, sem fram fóru í fyrradag er það athýglisvert, að þeir stjórnmálaflokkar, sem mest töpuðu þar voru einangrunar- sinnarnir og andstæðingár hinna sameiginlegu varna lýðræðis- þjóðanna. Róttæki flokkurinn og kommúnistar, sem báðir hafa barizt hatrammlega gegn þátt- töku Dana í Atíantshafsbandalag- inu komu báðjr út úr kosning- unum með mjög þverrandi fylgi. baráttu sína eingöngu á and- stöðu við þau stjórnlög, sem nýlega höfðu verið samþykkt og miðuðu í frjálslyndari átt. Matvælaskorfurinn austan jámtjalds wcr—< i ★ ÞAÐ er sannarlega ánægju- 1 legt að fylgjast með ísl. lista- mönnum, þegar þeir leggja land undir fót og sækja heim önnur ^ lönd til að kynna verk sín þar; 1 er vafalaust, að þeir hafa með sér að heiman það vegarnesti, sem hingað til hefur ekki verið léttvægt fundið: Uppörvun lítill- ar, en þó menningarþjóðar, góðar árnaðaróskir hennar — og ekki nóg með það heldur má segja, að listamaðurinn verði persónu- gervingur hennar, metnaður og vonir. ★ ★ ★ ÍSLENZKIR iistamenn hafa aflað sér nokkurrar frægð- ar það sem af er þessari öld og lyft drjúgum undir orðstír þjóð- ar sinnar á erlendum vettvangi; er þ«ð vel og skulum við vona, að á því verði framhald, því að ÞAÐ er ekki aðeins í Rússlandi, sem landbúnaðurinn hefur orðið.undir *\V1 er. íramtlð okkar að Réttarsambandið tapaði einnig fyrir barði óstjórnar og kyrr- verulega. Hinsvegar hafa bæði stöðu svovétskipulagsins. í flest- Jafnaðarmenn og Vinstri flokk- um öðrum löndum fyrir austan urinn, sem haft hefur stjórnar- járntjaldið gerast nú atburðir, forystu s. 1. kjörtírnabil aukið sem Sanna greinilega, að um mik- fylgi sitt nokkuð. Iháldsflokkur- jnn skort er að ræða á þeim irin hefur tapað lítillega og hinn matvælumj sem landbúnaðurinn fngilberts Oháði flokkur Knud Kristensens, “ " fyrrverandi forsætisráðherra, T rivtAqIAuav7,*," öo- '"uögverja- 1 arnestið að heiman og aðcir lista- menn okkar, — en hann fór með I meira, miklu meira: Hann skildi ^rríður' nefnilega hvorki eftir sjálfs- traustið — né dómaraskikkjuna. i — Hann kemur ekki fram nokkru leyti komin. ★ ★ ★ NÚ ER einn af listmálurum okkar erlendis, í Danmörku, og hyggst þar setja upp sýningu á verkum sínum. Heitir sá Jón Er vafalaust, að fékk sáralítið fylgi. Var þess og að vænta þar sem hann byggði tilveru sína áðallega á andstöðu við hin nýju stjórnlög landsins. > á að sjá þjóðunum fyrir. Bæði hann ^efur með _sama yeg- í Tékkóslóvakíu og landi hafa kommúnistastjórnirn- ar neyðzt til þess að viðurkenna, I að landbúnaðurinn sé í lægingu og tilfinnanlegur skort- ur sé þár á matvælum. , . ... f , , , , í ræðu, sem forsætisráðherra'sem fulltrul Isi e pe;SOnU: ------- heldur sem doman, Þessi kosningaúrslit í Dan- mörku eru greinilegur vottur Tékkóslóvakíu hélt fyrir skömmu ®el vingul þess, að danska þjóðin held- ur fast við þátttöku sína í varnarsamtökum hinna vest- rænu lýðræðisþjóða. Jafnað- armenn, Vinstri flokkurinn og íhaldsmenn hafa mótað utan- ríkisstefnuna sameiginlega, samþykkt aðild Danmerkur að Atlantshafsbandalaginu og armr sagði hann að óumflýjanlegt væfi að styðja matvælafram- leiðsluna og endurskipuleggja efnahagslíf þjóðarinnar yfirleitt. Nauðsyn bæri einnig til þess að fá bændastéttina, sérstaklega smábændurna, til þess að taka meiri þátt í uppbyggingu land- jf^eróóna ieil i fara aÍra íeiÍ) sinnar eigin þjóðar, — sinna eig- in samstarfsmanna, hinna ungu listmálara. — Þá rægir hann við danska lesendur og hann ræn- ir þjóð sína frelsinu, gleður danska lesendur með því, að við höfum glatað frelsi okkar, hér leynist forhertir landráðamenn og svikarar í hverjum kima og hverju skúmaskoti. Og til þess að geta nú skjallað Dani dálítið, áður en sýning hans er opnuð, segir hann, að þjóðinni hafi liðið betur undir dönsku oki en banda rísku! Vonandi koma þeir og dást að verkum hans, íslenzkri náttúru, íslenzkum litum; hann á það orðið inni hjá þeim!! ★ ★ ★ EN NÚ skulum við ekki hafa útúrdúrinn lengri. Það sem gaf tilefni til hans, er viðtal danska blaðsins Information við Jón; það birtist 19. september s.l. Þegar listamaðurinn hefur lýst nokkuð, á hvern hátt við köstuðum frá okkur sjálfstæðinu (að hans dómi) minnist hann á listina hérlendis og segir lista- menn alltof marga. — En sjálf- um finnst honum við ekki vera kúgaðri né ósjálfstæðari en svo, að í upphafi samtalsins segir hann: — Við skrifum betur, mál- um betur og höfum aukið þjóð- armeðvitund okkar síðan við sögðum skilið við Dani. Já, það er nú svo, það er ekki gaman að VeU andi óhrijar: Alexander í heimsókn. SVO margt kynlegt birtist í er- ___________________________ lendum blöðum um ísiand, ins. þessir flokkar hafa til sætt> að þær fregnir, sem borizt að varla er í frásögur færandi, samans 146 þingsæti af 179 í kata um niinkandi framleiðslu þó að ein furðusagan bætist við. hinu nýja þjóðþíngi. °S matvælaskort í þessu lepp- j Meðal þeirra, sem siglt hafa Um stjórnarmyndun í landinu rlki Rússa hafa við fyllstu rök hingað með Heklu í sumar hefir verður ekki fullyrt að sinni. að styðjast. J einn heitið Alexander, brezkur Jafnaðarmenn fengu nú tveimur í Ungverjalandi ákvað komm- er hann og ritar fjörlega grein þingsætum' fleira en núverandi únistastjórnin fyrir nokkru að um ferðalagið og landið, þar sem stjórnarflokkar, Vinstri flokkur- gera ráðstafanir til þess að örfa válynd veður verða til bæði þau, inn og íhaldsmenn. Er því lík- framleiðslu sjálfseignarbænd- 1 Sem geisa á krýningardegi tiginn- legt að þeir myndi stjórn, sem anna og létta af þeim sköttum.1 ar drottningar og eins á gráum að vísu yrði veik minnihluta- Ástæðan er hin sama og annars ^jérn. Hugsanlegt er einnig að staðar austan járntjaldsins: Til- >. finnanlegur matvælaskortur. Róttæki flokkurinh hafi sam- annaðhvort við Jafnaðar- j Þannig hefur þá „alþýðulýð- vmnu menn eða hina borgaralegu rægig« yerkað þarna eystra. Fólk flokka. Liklegra er þó að hann vilji ekki taka þátt í stjórn að sinni. Margt héfur breyzt í dönskum stjórnmálum síðan Rót- tækir og Jafnaðarmenn unnu saman undir forystu þeirra Staunings og Munchs. Bilið milli flokkanna héfur breikkað veru- lega og báðir hafa þeir töluvert minna fylgi með þjóðinni nú en þá. En jafnaðarmenn hafa fengið ið vantar matvæli. Fullkominn glundroði ríkir í efnahagslífinu, verkamönnum er bannað að gera verkfall og ef þeir láta í Ijós óánægju sína, skjóta rússneskir skriðdrekar á hópgöngur þeirra, sbr. það sem gerðist í Austur- Berlín 17. júní í sumar. Þetta er það „frelsi“, sem kommúnistastjórnirnar hafa veitt almenningi í þeim löndum, fleiri þingsæti en samsteypa sem þær hafa brotizt til valda, Vihstri flokksins og íhalds- í skjóli rússneskra byssustyngja manna. Virðist því eðlilegt að og brynvagna. þeir taki við stjórnarforystunni j Og þetta „frelsi“ vilja komm- um skeið, nema að stjórnar- únistar á íslandi tryggja íslenzku flokkunum takist að fá Róttæka fólki. Þegar íslendingar og aðrir eða Réttarsambandið til sam-. vestrænar lýðræðisþjóðir gera vinnu við sig. | ráðstafanir til þess að koma í Margir kviðu því, að þátttaka veg fyrir að slíkt skipulag verði í þessum kosningum myndi verða svikið upp, á þá, kalla kommún- lítil. Var talið að nokkurs stjórn- istar þag „þjóðsvik" Og „land- malaleiða væri tekið að kenna sölu“. Svo sorglegt finnst þeim, hja donsku þjóðinni eftir tvenn- að geta ekki komið svikræði ar kosningar á þessu ári. En svo reyndist þó ekki. Kosninga- þátttakan varð nú heldur meiri en í þingkosningum á s. 1. vori. Og hinn nýi flokkur Knud Krist- ensen, sem var klofningsflokk- ur út úr Vinstri flokknum fékk sára fá atkvæði. Danska þjóðin hefur því í þessum kosningum sýnt þjóð- málaþroska sinn á tvennan hátt. í fyrsta lagi með því að rýra fylgi einangrunarsinn- anna og kommúnistanna og í öðru lagi með því að hafna hinum nýja flokki, sem byggði ’ I sínu, frelsisráni Og kúgunarað- gerðum frarn!! En fslendingar munu vara sig á lymskubrögðum fimmtu- herdeildarinnar í landi þeirra. dögum hversdagslegum. En svo þegar hingað kemur, bregður þó svo undarlega við, að veðrið er hreint ekki sem verst. Meira að segja skín sól í heiði allan sólar- hringinn að kalla. 0' Þar verður óveður til. G lesendur þessa ferðalangs fýsir vitaskuld fyrst og fremst að heyra um Grírrísey. Að vísu eru allir staðir á íslandi tor- tryggilegir í augum Bretans, þeg- Þeir vita, að í hvert skipti, sem ar um veðráttu er að ræða, en kommúnistar lýsa yfir holl- ustu sinni við íslenzkt þjóð- frelsi og landsréttindi hafa þeir vélráð og landráðaáform Grímsey, þar er sjálf uppsprettan að veðravítinu. Og hvað hefir svo sá brezki af fróðleik um þessa hræðilegu í huga. Það „frelsi", sem þeir ey? Sjáum til: „Grimsey er ey, vilja skapa íslendingum er þið getið séð að hún er við norð- undirokun lands þeirra undir ( urheimskautsbaug, ef þið lítið á svörtustu harðstjórn, sem sag- an greinir. landabréf. Þar búa 93 menn. Þar er viti. Taflíþrótt eyjarskeggja. TVENNT er það í fari eyjar- skeggja, sem hverjum og ein- um hér í Englandi mun þykja tortryggilegt, hvort sem menn njóta góðs eða ills af veðrinu þar. Hið fyrra er, að auk atvinnu sinn ar iðka menn skák. Börnum á eynni er kennt að tefla úr því að þau ná þriggja ára aldri. í annan stað er það kostulegt um eyjarskeggja, að þeir koma aldrei til lands. Það er af því að þeir hafa eitthvað að fela, og Birtist með samtalinu í Information vera „friðarsinni" á þessum síð- ustu og verstu tímum. — Nú skulum við taka samtalið orð- rétt, lauslega þýtt: ★ ★ ★ — OG málararnir.... ? — Ja, þeir eru allir orðnir litlir Picassoar; á íslandi er fjöldi ungra manna, sem kallar sig lista menn en fáir persónuleikar. Persónuleikarnir fara aðra leið. — Hvaða leið? — IVlína leið, leið Isíorðursins; Við Islendingar heyrum Norðr- inu til og það er þar, sem við eigum að leita uppsprettunnar. Vissulega eru þeir margir á Is- landi, sem búa til alls konar hókus pókus, en það er hin sanna, hin lifandi list, — eins og mín, sem mun standast tönn tímans. — Því miður hafa Islendingar meiri listagleði en listasmekk. — Hvað meinið þér með því? — Fólk hefur mikla þörf á því að umgangast list, það er meira um listaverk á íslenzku verka- mannaheimili en dönsku borgara heimili, en íslendingar kunna ekki að skilja á milli' listar og sýndarmennsku .... Þar getur hverju haldið þið, að þeir þurfi . bókstaflega enginn heiðarlegur svo sem að leyna nema þessu veðurbruggi handa brezkum? Alexander vinur okkar hitti höfðinglegan mann á hestbaki í Grimsey. Riddarinn tjáði komu- manni á afbragðsgóðri ensku, að eyjarskeggjar væru svona áfjáðir í að tefla af því að fyrir mörgum mörgum árum hefði brezkur heiðursmaður gefið þeim mann- tafl. Og eins og geta má nærri er nafn hans mjög í heiðri haft þar á eynni síðan. Heimþrá EIKULT er rótlaust þangið, rekst það um víðan sjá, straumar og votir vindar veikja því til og frá. R Fuglar flugu yfir hafið með fögnuði og vængjagný, — hurfu út í himinblámann hratt eins og vindlétt ský. Þangið, sem horfði á hópinn, var hnipið allan þann dag. — Bylgjan, sem bar það uppi, var blóðug um sólarlag. (Jóhann Sigurjónsson). Muna þeir, er mein þiggja. (Ljósvetninga -saga) maður búið. — Ætlið þér þá að flytja til Danmerkur? — Ég ræð öllum nemendum mínum til að fara til Danmerk- ur. — KaUpmannahöfn verður alltaf hlið okkar að heimsmenn- ingunni. ★ ★ ★ ÞÁ VITUM við það. Þarna er íslendingur á ferð, hinn mikli og stórbrotni listamaður Norðursins, hinn glæsilegi per- sónuleiki, maðurinn, sem fer aðra leið en ungir samstarfsmenn hans hér heima! Já, vaxa ekki skrautblóm úr sporum slíks manns? — Þarna er íslendingur á ferð — og heyrið fagnaðarer- indi dagsins: — Hann ætlar ekki að flytjast til Danmerkur! — Við hneigjum okkur í auðmýkt og þökkum: Mange tak! M. Háteigssókn fær kirkjulóð Á FUNDI bæjarráðs er haldinn .var á þriðjudaginn, var sam- þykkt, að gefa sóknarnefnd Há» teigssóknar kost á að velja milli tveggja lóða undir væntanlega kirkju safnaðarins. Önnur lóðin er vestanvert við Sjómannaskól- ann, á horni Háteigsvegar og Nóatúns að austan, eða lóð á horn inu sunnan Miklubrautar og austan Stakkahíiðar. %

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.