Morgunblaðið - 03.10.1953, Side 1

40. árgangur
224. tbl. — Laugardagur 3. október 1953
Prentsmiðja Morgunblaðsins
X
KynþáHalög Malans virSasf
hljófa ivo þriðju hl. þingfylgi
Einkaskeyti til Mbl. frá Keater-NTB
HÖFÐABORG, 2. okt. — Sameinað þing Suður Afríku samþykkti
í dag með 117 atkvæðum gegn 57 að vísa frumvarpi Malans um
kynþáttakjörskrár til þriðju umræðu. Almennt er IMð á þetia
sem þýðingarmikinn sigur Malans.
MEIRIHLUTI
MALANS FLOKKS
Þing er svo skipað, að þing-
flokk Malans vantar 7 þingsæti
upp á að hafa þá % hluta at-
kvæða, sem nauðsynlegir eru til
að gera slíka breytingu á stjórn-
arskránni.
hægri armur Sambarídsflokks-
ins gengur í lið með Malan.
FIMM GENGU ÚT
En fyrir nokkru varð þess
vart að helzti andstöðuflokk-
urinn, svonefndur Sambands-
flokkur, er klofinn. Kom það
í Ijós við atkvæðagreiðsluna
í dag, þegar 5 þingmenn úr
liíggri armi Sambandsflokks-
inse gengu út, er atkvæði
voru greidd. Munaði fjarvist
þeirra því að frumvarpið
hlaut nægilegt atkvæða-
magn.
RÉTTINBI BLAKKRA
SKERT
í frumvarpi Malans er gert
ráð fyrir því, að við þingkosn-
ingar séu hörundsblakkir menn
á sérstökum kjörskrám og þeir
hljóti aðeins tiltölulega fáa full-
trúa á þingi.
Þriðja umræða um frumvarpið
verður einhverntíma í byrjun
næsta árs og velta úrslit máls-
ins þá á því, hvort umræddur
Áæí lun breytisl
vegna verkfalls
/h
•'w
NEW YORK, 2. okt.: — Hafn-
verkamenn á austurströnd
Bandaríkjanna eiga nú í verk
falli. Vegna þess var hafskipi
Cunard-línunnar brezku,
Britannic, sem átti að sigla
til New York, beint til Hali-
fax-hafnar á Nýja Skotlandi.
Útgerðarfélagið er þó ekki
visst um hvort skipið fær af-
greiðslu þarna, því að hugs-
anlegt er að hafnarverka-
menn í Kanada fari í sam-
úðarverkfall með starfs-
bræðrum sínum sunnan
landamæra.
Vitað er að félag' hafnar-
verkamanna í New York hef-
ur farið þess á leit við
kanadíska verkamenn að
þeir vinni ekki við þau skip,
sem endranær sigla til New
Forselar hins nýkjörna álþingis
Jörundur Brynjólfsson
forseti Sameinaðs þings
Sigurður Bjarnason
forseti Neðri deildar
Gísli Jónsson
forseti Efri deildar
Forsetnkjöri lcauk 6 Alþingi í gær
|Jörundur Brynjólfsson forseti Sameinaðs
Eden mæfir í vinnuna þings, Sigurður Bjarnason og Gísli Jónsson
deildarforsefar.
LONDON 2. okt. — Anthony
Eden sat ráðuneytisfund í dag í
fyrsta skipti. eftir að hann lagð-
ist á sjúkrahús fyrri hluta sum-
ars. Eftir fundinn var tilkynnt að
hann myndi mæta til starfa í ut-
anrikisráðuneytínu n.k. mánu-
dag. Þar með þykir víst að hann
muni ekki láta af starfi, eins og
ýmsar kviksögur hafa hermt.
— Reuter.
Mitt í friðorhjalinu hafa Rússar
aukii f júrveitingar til vígbúnaðar
Hin opinberu ijárlög
þeirra reynast iölsuð
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-NTB
DETROIT, 2. okt. — Rannsóknir starfsmanna bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins leiða í ljós, að Rússar verja meira fé að mun
til vígbúnaðar á þessu fjárhagsári en á s. 1. ári. Þessar uggvæn-
legu upplýsingar, ofan í allt friðartal Rússa, gaf Walther Bedell
Smith, varautanríkisráðherra Bandaríkjanna, í ræðu í Detroit í dag.
Mau-mau menn
á ferli
NAIROBI 2. okt.: — Hópar Mau-
mau manna hafa undanfarið unn
ið margskonar skemmdarverk
inni í sjálfri höfuðborg Kenya. í
gær var brezkt herlið sent til
borgarinnar og hefur nú tekizt að
stilla til friðar í borginni.
— Reuter.
Nýr sendiherra
Brela í Moskvu
MOSKVA 2. okt. — Sir William
Hayter, nýskipaður sendiherra
Breta í Rússlandi kom í dag með
flugvél frá Lundúnum til
Moskva. — Reuter.
York. —- Reuter.
OPINBER FJÁRLÖG RÚSSA
Smith minntist á það, að frið-
artal Rússa hefði vakið góðar
vonir um að takast mætti að
koma á friði í heirí.inum. Heldur
hafi dregið úr vonunum, þegar
ný rússnesk fjárlög komu fram í
sumar og samkvæmt tilkynningu
valdhafanna skyldi aðeins draga
2% úr fjárveitingu til herbún-
aðar.
LEYNILEGRA FJÁRVEITINGA
VART
En við ýtarlega rannsókn á
fjárlögum og efnahagsmálum
Rússlands um þessar mundir
,verður það ljóst, sagði Smith, að
Rússar hafa ekki dregið úr fjár-
veitingum til herbúnaðar. Það
er víst, að þeir veita verulega
meira fé til herbúnaðar á þessu
ári en undanfarið. Þessar fjár-
veitingar eru leynilegar, en
þeirra verður þó vart í efnahags-
lífi þeirra.
Indverjar skjófa
kóreanska langa
PANMUNJOM 2. okt.: —
verskir fangaverðir skutu
til ólífis tvo andkommúnistíska
fanga og særðu fimm. Var þetta
við uppþot sem varð í hinum
hlutlausu fangabúðum.
— Reuter.
Ind-
i dag
í GÆK fóru fram forsetakosningar á Alþingi. Var Jörundur
Brynjólfsson, 1. þingmaður Ámesinga, kjörinn forseti Sam-
einaðs Alþingis, Sigurður Bjarnason, þingm. Norður-Isfirð-
inga, forseti Neðri deildar og Gísli Jónsson, þingmaður Barð-
strendinga, forseti Efri deildar.
Bevan-sinnar
fara halloka
Ætla að hætta að selja
skorpið og fúkkað brauð
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-NTB
BERLÍN, 2. október. — Neðri deild austur-þýzka þingsins hefur
nú ákveðið að breyta fjárlögum ársins og núverandi fimm ára
áætlun svo að leggja meiri áherzlu á landbúnað og neyzluvörur,
en draga úr þungaiðnaði. Otto Grotewohl forsætisráðherra, var
ekki viðstaddur þegar málið var rætt í þingdeildinni.
HAGSKYRSLA I PROSENTUM
Bruno Leuschner skipulags-
málaráðherra Austur-Þýzkalands
sagði í dag í ræðu að dregið yrði
úr framleiðslu á stáli, nikkel og ! matvæla og fatnaðar skyldu fara
zinki. Ætlunin væri að veita
meira fjármagni til framleiðslu
neyzluvarnings t. d. ætti að auka
smjörlíkisframleiðslu um 186%, að brauð.
♦kosningar f
SAMEINUÐU ÞINGI
Fundur í Sameinuðu þingi
hófst kl. 1.30 í gær. Fyrsta mál
á dagskrá var rannsókn kjör-
bréfa. En áður hafði þingið skipt
sér í 3 kjördeildir samkvæmt
þingsköpum til þess starfs. Fram
MARGATE, 2. okt. — Hin sögumaður fyrstu kjördeildar
hægrisinnaða forusta brezka var Lárus Jóhannesson, annarrar
verkamannaflokksins er talin kjördeildar Sigurður Bjarnason
hafa farið með algeran sigur og þriðju kjördeildar Berharð
af hólmi yfir vinstriklíku Stefánsson. Lögðu þeir til að
Bevans í samþykktum flokks- kjörbréf allra þeirra þingmanna,
þingsms, sem lauk í dag. sem til þings voru komnir yrðu ,
í heila viku meðan þingið tekin gild. Hafði og engin kæra
stóð yfir, var stöðugur skot- borizt í sambandi við nokkurt
grafahernaður milli Attlee- þeirra. Kjörbréfin voru síðan
sinna og Bevan-sinna. Hinir ^samþykkt með 45 samh'ljóða at-
síðarnefndu héldu að vísu; kvæðum.
sætum sínum í miðstjórn | Þá var gengið til forsetakjörs
flokksins , en öll stefnuskrá og hlaut Jörundur Brynjólfsson
flokksin’s er mörkuð af hæg- j 33 atkvæði, Haraldur Guðmunds-
fara mönnum í forustu flokks- |son 5 atkvæði, Finnbogi Rútur
ins. | Valdimarsson 7 atkvæði og 3
seðlar voru auðir.
Fyrri varaforseti var kjörinn
Jón Sigurðsson á Reynistað með
34 atkvæðum. Auðir seðlar voru
14. Annar varaforseti Sameinaðs
þings var kjörinn Karl Kristj-
ánsson með 33 atkvæðum, auðir
seðlar voru 14.
Skrifarar í Sameinuðu þingi
voru kjörnir Einar Ingimundar-
son og Skúli Guðmundsson.
KJÖRBRÉFANEFND
KOSIN
Þá bar að kjósa kjörbréfanefnd
og lögðu allir flokkarnir fram
lista nema Þjóðvarnarflokkurinn.
Á lista Alþýðuflokksins, A-lista,
var nafn Guðmundar í. Guð-
mundssonar, á sameiginlegum
lista Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins voru nöfn
þeirra Lárusar Jóhannessonar,
Hermanns Jónassonar, Einars
Ingimunadrsonar og Gísla Guð-
mundssonar. En á C-lista, sem
var listi kommúnista, var nafn
Sigurðar Guðn^sonar. Þar sem
stungið var upp á fleiri mönnum,
Framh. á bls. 11.
Felldar voru tillögur Bevans-
sinna um að stefna skyldi að
víðtækri þjóðnýtingu. Einnig
voru felldar tillögur þeirra
um að draga úr vígbúnaði.
ullarframleiðslu um 180%, skó-
j framleiðslu um 181%.
MEIRI VÖRUGÆÐI
Hann lofaði því einnig að gæði
batnandi. Sérstaklega lagði hann
ríka áherzlu á það að brauðgerð-
arhús seldu ekki skorpið og fúkk-