Morgunblaðið - 04.11.1953, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
MifWikudagur 4. nðv. 1953 ]
I
Séra Finn Tulimus nýorðinn
dokfor í guSfræSi
FJÖLDAMARGIR kannast við;
prestinn Finn Tulinius, son Þór-
arins Tulinius (Thor E. Tulini-
■us), og margir hafa kynnst hon-
um og e/ignast vinfrttu hans.
.Er síra Finnur sóknarprestur í
Strö á Sjálandi, velmetinn og
áhugasamur kennimaður. Er
hann nú sextugur að aldri og
heíir starfað mikið að skóla-
■og kilrkjumálum. Oftsinnjs hef-
ir hann komið hingað, bæði
■einn og í fylgd með konu sinni
og dætrum.
Eitt af áhugamálum hans er
aukið samband ísl. og dönsku
kirkjunnar, enda er hann einn
aðalmaðurinn í hinu danslc-
íslenzka kirkjusamfélagi, en þar
■er unnið að nánari kynnum og
samstarfi. Hefir Tulinius ferðast
hér um landið til þess að kynn-
ast prestum og söfnuðum, og á
l>essum ferðum sínum hefir hann
prjedikað og haldið fræðandi
fyrirlestra. Er hann því nákunn-
■ur islenzku kirkjulífi og hefir
eignast marga vini á íslandi.
Drengilega hefir hann haldið
á málstað íslands, ferðast um
Danmörku og víða haldið fræð-
andi erindi um íslpnd. Hann
hefir skrifað mikið í blöð og
tímarit um íslenzka þjóð og
kirkju, og er í fremstu röð þeirra,
sem hafa mætur á íslandi, og
hefir því ávalt fagnað því, er
hann hefir komið hingað. Ávalt
hefir hann fylgzt vel með í mál-
tira þjóðar vorrar og ávalt verið
reiðubúinn til þess að rita um
ísland á þann veg, að aðdáun
fyrir landi föður hans hefir kall-
að á áhuga hans fyrir vaxandi
kynnum af landi og þjóð. Fyrir
nokkrum árum ritaði hann bók
um síra Árna Helgason stift-
prófast, og hefir hún mikinn
fróðleik að geyma.
Nýlega hefir Finn Tulinius
orðið fyrir þeim heiðri að vera
kjörinn doktor í guðfræði. Hefir
hann ritað bók úm hinn merka
danska prest Olfert Ricard, sem
var í fremstu röð danskra kenni-
manna.
Var Ricard um mörg ár aðal-
framkvæmdarstjóri KFUM og
snjallasti prédikari í Kaup-
mannahöfn. Margir íslendingar
hafa átt því láni að fagna að
kynnast honum og njóta bless-
unar af starfi hans. Tulinius
kveðst rita þessa bók, af því
TiUagan
var
felM
Nýir bílar
Séra Finnur Tuliníus.
að hann sé í þakkaiskuld við
Ricard, fermingarföður sinn og
leiðtoga.
Bókin er rituð á ensku og heit-
ir: „Olfert Ricard, a pionesr,
author and cultural personality
in the Danish chuch and youth-
work.“ Fyrir rit þetta hefir
Trinity Hall College. Springfield,
Illinois, USA, sæmt Tulinius
doktorsnafnbót.
Áreiðanlega gleður það hina
mörgu vini síra Finns, að hann
hefir orðið aðnjótandi þessa
heiðurs.
Hér á iandi eru margir í þakk-
arskuld við Finn Tulinius og er
þeim því ljúft að samgleðjast
honum, árna honum, konu hans
og dætrum allra heilla með
þeirri ósk, að Tulinius megi enn
um mörg ár starfa að áhugamál-
um sínum, og mun íslenzka
kirkjan þá einnig njóta góðs af
starfi hans og vináttu, því að
áreiðanlegt er, að íslandi fær
hann ekki gleymt.
líewt a. Bj. J.
NEW YORK 3. nóv.: — í dag
var felld á allsherjarþingi S. Þ.
tillaga þess efnis, að tryggð yrðu
réttindi Marokkomanna til sjálf-
stjórnar. Með tillögunni voru 22
ríki, en 39 þurfti til þess, að hún
næði fram að ganga.
Meðal þeirra landa sem greiddu
atkvæði með tillögunni voru
Norðurlöndin, en meðal hinna j
voru Bandaríkin, Bretland, Hol- j
land og Belgia, en Frakkar sátu
hjá, enda neituðu þeir að taka
þátt í umræðunum um mál
þetta. — NTB-Reuter.
Lange é fundi S. Þ.
NEW YORK 3. nóv. — Halvard
Lange utanríkisráðherra Norð-
; manna kom í dag til New York
i með norska hafskipinu Stavang-
erfjord. Hann mun sitja sem að-
alfulltrúi Noregs á yfirstandandi
Allsherjarþingi. Hann sagði að
þýðingarmesta verkefni S. Þ.
væri að binda enda á Kóreustyrj
öldina með stjórnmálaráðstefnu
og friðarsamningum. —
— NTB.
iíu ára merkilegt starf Elli-
heimilisins í Skjaldam'k
AKUREYRI, 3. nóv.: — Síðastliðinn sunnudag voru tíu ár síðan
elliheimili Stefáns Jónssonar í Skjaldarvík var vígt. Hinn 31.
okt. er fæðingardagur móður Stefáns og hefir hann valið þess-
ari líknarstofnun sinni sama afmælisdag.
Á sunnudaginn var afmælisins
minnzt með ánægjulegum hátíð-
arhöldum að Skjaldarvík. Kl. 2
e.h. hófst hátíðin með því að sr.
Sigurður Stefánsson að Möðru-
völlum flutti prédikun. Síðan
söng Kristinn Þorsteinsson ein-
söng. Þá var setzt að veitingum
og að lokum horft á kvikmyndir
er Eðvard Sigurðsson sýndi.
Það er ekki margt, sem hið
aldurhnigna fólk getur gert sér
til tilbreytingar á stað sem þess-
•um frá degi til dags. Hátíð sem
Jóessi er því stórviðburður í hljóð
látu lífi öldunganna. Stefáni Jóns
syni mun seint verða fullþakkað
hið frábæra starf, er hann hefir
lagt af mörkum til þess að létta
aldurhnignum einstæðingum síð-
ustu sporin í þessu lífi. Hann hef
ir lagt allar eigur sínar í hinar
fjárfreku framkvæmdir í Skjald
arvík.Allan starftíma sinn hegar
hánn heimilinu og mun vinnu-
dagur hans oft vera ærið langur.
Þessi stofnun á hinum fagra stað
,við Eyjafjörð er glæsilegasti
minnisvarði, sem nokkur einstak
lingur hér um slóðir hefir reist á
sviði líknar og mannhjápar.
Um þessar mundir una rúm-
lega 60 gamalmenni vel hag sín-
um á heimili Stefáns.
— V. Guðm.
Landðbrugg og ást
verður lelkið að
Hellu
UNGMENNAFÉLAGIÐ á Hellu
hefur unfanfarið æft af kappi
undir fyrstu leiksýningu sína á
vetrinum, en leikritið er hinn vin-
sæli gamanleikur „Landabrugg og
ást“, og verður frumsýniningin á
laugardaginn kemur í sarnkomu-
húsinu á Hellu, en fá eru þau
samkomuhúsin utan Reykjavíkur
sem hafa eins gott leiksvið. Mun
félagið hafa mikinn hug á að efla
svo leikstarfsemi sína að það geti
tekið til sýninga fleiri en eitt leik-
rit. —
Valdimar Lárusson verður leik
stjóri. Er ekki að efa að Rang-
vellingar munu skemmta ser vel á
leiksýningum Ungmennaféiagsins.
„Landabrugg og ást“ verður
Þetta er nýjasta gerð af hinum amerísku Chrysler bílum, gerð
ársins 1954.
ieftri eik þnrí til báta-
smíðfl hérlendis
Nýr Danmerkurbátur komlnn til Eyja
Sóknargjöld o. fl.
ÚT af grein um sóknargjöld eftir
Kjartan Ólafsson brunavörð, er
birtist í Morgunbiaðinu í dag,
29. okt., tel ég óhjákvæmilegt að
leiðrétta missögn, sem slæðst hef-
ir inn í þessa annars ágætu grein,
og drepa á tvö atriði önnur í
greininni, sem mér virðist að
valdið gætu misskilningi.
Hin lögboðnu sóknargjöld
voru ekki kr. 7,00 heldur kr. 1,25
á gjaldskyldan mann unz hin
nýju lög um sóknargjöld frá 1.
apríl 1948 gengu í gildi. Sam-
kvæmt þeim er sóknargjaldið
fyrir yfirstandandi ár kr. 27,00,
eða meira en tuttugfalt á við
það, sem það var fyrir nokkrum
árum. Flinsvegar má það rétt j
vera, að þetta gjald muni ekki \
hrökkva til þarfa kirkjunnar í
einstökum sóknum. En þar sem
svo stendur á, er sóknarnefnd
heimilt, að fengnu leyfi safnað-
arfundar, að jafna því, sem áj
vantar, niður á safnaðarmenn í
sókninni, sem hundraðsgjaldi af
útsvörum.
Greinarhöfundur segir, að
„ríkið leggi árlega fram stórfé
til kirkju og kristidhalds í land-
inu“. Á fjárlögum yfirstandandi
árs er á 14. gr. veitt alls til
kirkjumála tæplega 6 milljónir
króna. Heildarútgjöld ríkisins
eru áætluð það ár 380 milljónir,
og er því framlagið til kirkju-
mála ríflega 1,5% af heildarút-
gjöldunum. Þetta framlag ríkis-
ins til þarfa elstu og virðuleg-
ustu trúar- og menningarstofn-
unnar ríkisins, er naumlega hægt
að kalla stórfé, ekki síst þegar
þess er gætt, að sennilega rifur
helmingur af öllum jarðeignum
í landinu hefir runnið úr eigu
kirkjunnar yfir tii ríkisins. Ég.
tel að til kirkjumála verji ríkið
nú miklu minna fé hlutfallslega
en áður, og miklu rninna en rétt
og sanngjarnt er og þjóð.inni hag-
kvæmt.
Setningin: „Þó kirkjur séu
■ byggðar með mikiili aðstoð þess
opinþera, þurfa söfnuðir o. s.
frv\“, getur auðveldlega orðið
misskilin þannig, að hið opin-
bera veiti nú mikla aðstoð til
kirkjubygginga. Mér vitanlega er
sú aðstoð engin, utan það að fyr-
ir nokkrum árum munu hafa
Vestmannaeyjum, 3. nóv.
í GÆR kom hingað frá Esbjerg
í Danmörku fyrsti báturinn af
þeim níu, sem nýlega hefur verið
veitt innflutningslevfi fyrir hing-
að til Eyja. Er bátur þessi eign
Ársæls Sveinssonar útgerðar-
manns og sona hans Sveins og
Lárusar. Báturinn er aðeins tæp-
ar 60 smálestir að stærð, knúinn
180—200 hestafla vél.
Báturinn er smíðaður árið 1950
eftir fyllstu kröfum um fiski-
bátasmíðar. Er þetta hið falleg-
asta skip, enda var það talið
flaggskip Esbjerg fiskibátaflotans
Bátnum hefur verið gefið nafn-
ið ísleifur. 2.
Ég hitti Ársæl Sveinsson út-
gerðarmann að máli í gær, en
hann var einn af skipshöfn báts-
ins á leiðinni til íslands, sagði
ég eitthvað á þá leið við hann,
að það skyti nú dálítið skökku
við er hann, sem væri eigandi að
stórri skipasmíðastöð og hefði á
Úrclitakeppni í
jiflerbug
undanförnum árum látið srníða
í stöð sinni marga fiskibáta, vær!
nú að kaupa bát utanlands frá,
Ársæll svaraði á.þá ieið að vissu-
lega væri það mjög slæmt a®
þurfa að flytja inn fiskibáta, en’
að sínum dómi væri annað varla
gerlegt eins og nú standa sakir.
Efni það í fiskibáta sem til
landsins hefur verið flutt á und-
anförnum árum hefur verið svo
lélegt að ekki er mögulegt að
byggja úr því fiskibáta svo í fuil-
komnu lagi sé. Má í þessu sam-
bandi benda manni á þær miklu
skemmdir sem komið hafa fram
í þeirri eik sem innlendir bátar
afa verið smíðaðir úr og því mið-
ur munu ekki öll kurl til grafar
komin í þeim efnum.
Ég sá í blöðunum að iðnaðar-
menn liggja ráðamönnum þjóð-
arinnar mjög á hálsi fyrir að
leyfa þennan bátainnflutning,
sagði Ársæll. — Sjávarútvegur-
inn er undirstaða þjóðfélagsins.
og endurnýjun og eðlileg aukn-
ing fiskiskipaflotans er þv|
höfuðnauðsyn og meðan ekki er
hægt að sjá fyrir þessu með
innlendri bátasmíði verðum við
að flytja inn fiskibáta. Þess-
vegna finnst mér að ríkisstjórn-
in og Fjárhagsráð hafi sýnt skiln
ing á aðkallandi þörf. Hitt ferf
svo ekki fram hjá mér að auð-
vitað ber að stefna að því aði
byggja alla fiskibáta innanlands,
en fyrsta skilyrðir í því efni er,
að tryggja að hægt sé að fá til
landsins góðan við til að smíðai
úr en meðan efnið er ekki íyrir
hendi er ekki annað að gerai
en flytja inn báta. Þykist eg
hafa nokkuð til míns máls f
þessu efni þar sem ég hefi aði
baki mér 40 ára reynslu við út-
gerð og nokkuð á annan tug ára)
við skipasmíðar.
Bj. Guðm.
verið samþykktir á Alþingi lítil-
fjárlegir styrkir til handa tveim
eða þrem söfnuðum, er þá stóðu
í kirkjubyggingum; það er allt.
Að öðru leyti vil ég þakka
greinina og þann áhuga, er þar
birtist og hlýhug í kirkjunnar
garð.
Reykjavík, 29. okt. 1953.
Sveinn Víkingur.
Linda Lane.
Hin brezka söng og dancmær
ANNAÐ kvöld kl 11,15 fer fram
í Austurbæjarbíói úrslitakeppni
í jitterbug, sem Ráðningarskrif-
stofa skemmtikrafta gengst fyr-
ir. Undankeppnir fóru fram á
fjórum stöðum úti á landi s. 1.
sunnudag, og var þátttaka mjög
almenn. Sex pör utan af landi og
fjögur pör úr Reykjavík taka
þátt í úrslitunum.
í sambandi við úrslitakeppnina
verða haldnir hljómleikar, þar
sem hljómsveit Kristjáns Krist-
jánssonar leikur og dægurlaga-
söngvarinn Ragnar Bjarnason
syngur.
Einnig kemur brezka söng- Og
dansmærin, Linda Lane fram á
hljómleikunum, en hún er ný-
komin hingað til lands og mun
koma fram á skemmtunum í
Reykjavík og úti á landi næstu
daga. Undankeppninni lýkur með
því að Linda Lane afhendir því
pari, sem sigrar verðlaunin, sem
eru tvö þúsund krónur.
1
fslandskanlalan ]
eftsr Jón Leifs flult í
amerísku átvarpi
SAMKVÆMT frétt í tímariti fé«
lagsins „American Scandinaviani
Foundation" var kantatan ,Þjóð-<
hvöt“ op. 13 eftir Jón Leifs ný-<
lega flutt í laugardagsþættinumi
„Hendur yfir hafið“ hjá útvarps<
stöðinni WNYC í New York. —«
Verkið var sungið á þýzku, enj
kynnir þúttarins var Mr. Davi<|
Hall, forstjóri tónlistardeildafl
hjá „Amcrican Scandinaviaq
Foundation".
Ekki njóta íslenzk hugverW
réttarverndar í Bandaríkjunum*
né koma koma greiðslur fyrib
afnot þeirra, nema gerður sá
höfundaréttarsamningur milU
ríkisstjórnar beggja landa. Hins-«
vegar njóta verk Bandaríkjannsj
útgefin í löndum Bernarsam-*
bandsins fullrar verndar á ís-«
landi. Sérsamningar íslands viðl
Bandaríkin um þessi mál muni|
þó vera í undirbúningi nú. J~