Morgunblaðið - 22.11.1953, Blaðsíða 1

Lesbók
40. árgansru*
267. tbl. — Sunnudagur 22. nóvember 1953.
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Mount Everost-sigurvegurinn
Sir Edmund Hillury kemur hinguð
Hann lýsir og sýnir litmyndir
af ferðinni upp á hæsta tind heims
ÁKVEÐIÐ hefur verið að Mount Everest sigurvegarinn, Sir Ed-
mund Hillary komi hingað til lands og haldi fyrirlestur um hið
fífldjarfa ferðalag þeirra félaga á Mount Everesttind og sýni lit-
myndir frá ferðalaginu. Ritstjórar tímaritsins Helgafells, Tómas
Guðmundsson og Ragnar Jónsson, hafa boðið Hillary og konu hans
hingað 13. janúar n.k. Heldur Hillary hér tvo fyrirlestra í Austur-
bæjarbíói og verður hinn fyrri fluttur án túlks, en hinn síðara mun
Bjarni Guðmundsson túlka orði til orðs. Þau hjónin standa hér
aðeins við í eina viku.
í undirbúningi er stofnun félagsskapar til þess að taka hér á
móti erlendum afburðamönnum á ýmsum sviðum, þar á meðal
ýmsum listamönnum öðrum en tónlistarmönnum.
100 bh,
vamarrasSa
j TEHERAN, 21. nóv. — Mossadek
| fyrrum forsætisráðherra Persa,
sem nú er fyrir herrétti sakaður
um landráð hefur samið varn-
arræðu sína og mun hún vera
um 100 þéttskrifaðar síður. Mun
hann ætla sér að lesa hana í rétt-
inum.
Réttarhöldin hafa staðið yfir 12
daga og mun enn eftir nokkur
rannsókn í málinu. —Reuter.
Hillary og Tensing
Bein hins fræp Piltdowns
inns eru af núlíma apa
SlMosileg vísindasvik komasl upp
Einkaslteyti til Mbl. frá Reuter.
LONDON, 21. nóv. — í dag gaf brezka safnið „British Museum“
út sérstaka skýrslu varðandi nýjar rannsóknir á hauskúpu og öðrum
beinaleifum hins svonefnda Piltdown manns, en bein þessi fundust
árið 1911 í Sussex og hafa verið talin einhver merkilegasti forn-
leifafundur Bretlands og álitið að þau væru af frummanni.
KJALKI OG TENNUR
AF APA
í skýrslunni sem þrír vísinda-
menn hafa samið segir, að vís-
indamenn þeir, sem í fyrstu at-
huguðu Piltdown manninn hafi
verið fórnarlömb einhverra
'stærstu vísindasvika, sem um
getur. Því að nákvæm rannsókn
hefur nú leitt í ljós að kjálki og
tennur eru af nútíma apa.
Eitt höfuðbein er hinsvegar tal
ið ósvikið og ef til vill 50 þúsund
ára gömul, af forföður nútíma-
mannsins. Og þessi hluti verður
áfram þýðingarmikill fornleifa-
og náttúrugripur. Kjálkinn og
aðrar falsaðar leifar hafa verið
vandlega meðhöndlaðar. — Hafa
þau verið vandlega núin til að
sýna slit og sýrur og önnur efni
látin vinna á þeim svo að elli-
bragur væri á þeim. Ekki er Ijóst
hver hneykslunum hefur valdið.
HH-bronnivín norsku víneinka-
söbniHir í samkeppni við brugg
Almenn verðlækkun á brennlvíni lil að
kveða niður heimabrupg
OSLO 20. nóv. — Víneinkasalan í Noregi hefur ákveðið að lækka
verðið á brennivínsflösku úr 18 krónum í 15,50 kr. Leikur enginn
vafi á því að verðlækkunin var ákveðin til að undirbjóða heima-
bruggið, sem hefur farið gífurlega í vöxt í Noregi síðustu ár.
Þ JÓÐFÉL AGSVAND AMÁL
Heimabruggun, sem er alger-
lega bönnuð með lögum er orðin
svo algeng, að hún hefur almennt
verið viðurkennd sem stórkost-
legt þjóðfélagslegt vandamál. —
Vona menn að verðlækkun á
brennivíni kippi fótunum undan
þessum ólögmæta atvinnuvegi.
■
HB-BRENNIVÍN
Samtímis þessu hefur vín-
pinkasalan ákveðið að hefja sölu
á nýrri brennivínstegund, svo-
nefndu „Heiðmerkur-brennivíni“.
— Kostar heilflaskan af því 16
norskar krónur, en hér er um
að ræða vín sem mjög líkist góð-
um og sterkum norskum landa.
Tilgangurinn er sömuleiðis að
knýja niður heimabruggið. Heið-
merkur-brennivínið er nú kallað
almennt HB, en svo hefur heima-
bruggið (hjemmebrent) jafnan
verið kallað af almenningi.
— NTB.
14 ÞATTTAKENDUR «
í Everest-förinni voru 14 þátt-
takendur: John Hunt ofursti,
foringi liðsins, Edmund Hillary,
Tensing Bhutia, foringi úr Sherpa
kynflokknum, en úr honum voru
allir burðarmennirnir 24, Band,
Bourdillon, Evans, Gregory,
Lowe, Noyce, Pugh, Stobart,
Ward læknir, Westmacott og
wylie, framkvæmdastjóri undir-
búningsnefndar.
Förin var gerð út af „Himalaya
nefndinni", en að henni standa
brezka landfræðifélagið (Royal
Geographic Society) og brezka
fjallgöngufélagið (Alpine Club).
ÁTTUNDI LEIÐANGURINN
Þetta var áttundi leiðangur,
sem Himalaya-nefndin brezka
hefur gert út. Voru þrjár þessara
ferða farnar í rannsóknar- og
athugunarskyni, þ. á. m. förin
1951. Markmið hinna leiðangr-
anna fimm var að komast á
Everest-tindinn.
GOTT SAMSTARF ALLRA
TRYGGDI SIGURINN
Á þessu ári var það orðið ljóst,
að vonlaust var með öllu að
komast á hátindinn nema með
því að útbúa leiðangursmenn
með súrefnistækjum. í öllum
fyrri ferðum höfðu leiðangurs-
menn reynt að klífa tindinn án
súrefnis, en aldrei komizt hærra
en í h. u. b. 28 þúsund feta hæð.
Á hinn bóginn hafði Himalaya-
nefndin safnað veigamiklum upp
lýsingum og aflað reynslu, sem
orðin var ómetanleg. Auk þess
var mjög vandað til vals á þátt-
takendum, og ber öllum saman
um að sá sigur, sem að þessu
sinni vannst, sé engum einstök-
um þátttakanda sérsatklega að
þakka, heldur gifturíku sam-
starfi þeirra allra.
NÁKVÆMUR
UNDIRBÚNINGUR
Undirbúningur ferðarinnar
hófst á fyrra ári og var hinn ná-
kvæmasti í alla staði. Þurfti sér-
staklega að gæta þess, að engan
hlut skorti, sem nauðsyn bar að
hafa við hendina. En jafnframt
varð að hafa það hugfast að taka
ekkert það með, sem með nokki u
móti var hægt án að vera, því
að bera þurfti allan farangur
leiðangursmanna og hjálpar-
tæki á herðum sér hátt upp í
hlíðar Everest. Ferðin gelck
einnig mjög að óskum. Settu
Framh. á bls. 2.
Kekkonen skýrði opinber-
lega frá ríkisleyndarmáli
J
Einkaskeyti til Mbl. frá NTB.
HELSINGFORS, 21. nóv. — Kekkonen fráfarandi forsætisráðherra
hefur komið öllu í uppnám með því að skýra opinberlega frá
leynilegu viðskiptatilboði Rússa. Tuomioja núverandi forsætisráð-
herra hefur leitað eftir áliti Rússa um það hvort þeir telji hags-
munum sínum haggað með þessu.
VILDI FA AÐ FARA
TIL MOSKVU
Kekkonen rauf þagnarskyldu
sína í viðtali sem birtist við hann
fyrir nokkrum dögum í blaði
Bændaflokksins. Hann skýrði frá
því að honum persónulega hefði
tekizt að fá mjög hagstæð til-
boð Rússa varðandi viðskipta-
samninga. Lét hann í það skína
að vegna þessa ætti hann per-
sónulega heimtingu á að vera
sendur í viðskiptasendinefnd til
Moskvu.
TILBOÐ RÚSSA
Hann sagði í viðtalinu, að
Rússar hefðu óskað eftir aukn
um vörukaupum í Finnlandi
og hefðu í því skyni heitið
Finnum tvennu:
1) Að greiða mikinn hluta
finnska varningsins í gulli
eða vestrænni mynt.
2) Að heimila finnskum
skipum afnot Saima-skipa-
skurðarins, sem er á Kirjála-
eiði frá innsvæðum Finnlands
til Ladoga-vatnsins.
RÍKISLEYNDARMÁL
Hér var aðeins um tilboð Rússa
að ræða og var að sjálfsögðu
skylt að halda þeim leyndum
sem ríkisleyndarmálum. En það
hefur Kekkonen algerlega rofið.
Landamærin eru heimsku
legir þröskuldar Evrópu
Evrépa er beggja megin landamæra
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
LUXEMBURG 21. nóv. — Ungmennafélög Evrópuhreyfingarinnar
í Frakklandi, Hollandi, Belgíu, Lúxemburg, Saar og Þýzkalandi
efndu í dag til samkomu hér. Kröfðust þingfulltrúar að Vestur-
Evrópuríkin yrðu sem allra fyrst sameinuð í eitt ríki.
BÁÐUM MEGIN LANDAMÆRA
ER EVRÓPA
Æskufólkið vann að því í dag
að setja ný landamæraskilti upp
við vegina sem ganga yfir landa-
mærin milli Luxemburg og
Þýzkalands. Áður voru þarna
skilti sem á stóð:
— Þér farið úr Þýzkalandi, —
þér komið til Luxemburg.
En á hin nýju skilti sem Ev-
rópuæskan festir upp, er letrað:
— Þér farið úr Evrópu og þér
verðið áfram í Evrópu.
SPJÖLD Á ÖLL LANDAMÆRI
Ætlun æskulýðsfélaganna er
að festa slík spjöld upp víðar á
landamærum Evrópuríkjanna og
j vinna að því með öllu mögulegu
I móti öðru að flýta fyrir samein-
ingu þjóðanna í Bandaríkjum
Evrópu. Skýrði formaður Ev-
1 rópusambands æskunnar, Hans
I Wolfgang Kanngiesser frá því að
á næstunni yrðú 100 slík spjöld
fest upp á landamærum Þýzka-
lands og Frakklands.
BURT MEÐ
ÞRÖSKULDANA
Hollendingurinn Gert Jans
flutti ræðu og sagði hann m. a.
að landamærin í Evrópu væru
( orðin heimskulegir þröskuldar á
, vegi framþróunar og þroska
Ifólksins í Evrópu.