Morgunblaðið - 09.02.1954, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAfílÐ
Þriðjudagur 9. febrúar 1954
Öddrsý Sen
I DAG:
JACGER-kjólar
J AEGER-pi9s
Quttfoiö
íá trœ ti
IÍÍIMVER.SK
Umboðsmenn
vantar í Keflavík, Sandgerði, Grindavík og Hafn-
arfirði. — Þurfa að hafa afgreiðslupláss. — Tilboð
merkt: „Prósentur — 411“ óskast send Mbl. fyrir
laugardag.
Skrifstofupláss
Stórt skrifstofupláss, ný standsett, er til
leigu nú þegar,
Upplýsingar í síma 5151.
RESKU sendiherrahjónin hér
serra J. Th. Henderson og frú
iaía sýnt lofsverðan áhuga fyrir
iínverskum listmunum með því
gefa almenningi fágætan kost
að mega skoða safn þeirra.
pgýningin er í Þjóðminjasafninu.
ígVið opnun hennar flutti sendi-
íjpterrann mjög fróðlegt erindi um
iiikínverska menningu. I safni
j;þessu eru gripir úr bro.nse, mál-
verk og um 70 fagurlega gerðir
|munir úr steintegund, er jadi
*ihefnist.
Jadismíði er mjög merkileg
#listgrein í Kína. Mér skilst, að
hún sé lítt kunn utan þess lands.
Finnst mér því ekki úr vegi að
. gera henni dálítil skil hér.
m
: Mikil samkeppni ríkir meðal
■ þeirra, er fást við jaðismíðar og
: jadiverzlun. Jadikaupmenn og
; jadismiðir hafa með sér félög,
: sem eru ötflug — jafnvel á heims
; mælikvarða, þrátt fyrir það, verð
j ur gróði þeirra ekki mikill vegna
; hinnar hörðu samkeppni.
■
; Jadi er yfirgripsmikið orð og
■ notað um ólíkustu steintegundir,
hvað lit og gæði snertir. Jaði-
steinn, sem kemur frá Túrkestan,
■■ er hvítur, en sá, sem kemur frá
: Burma, er grænn á litinn. Auk
; þess er til brúnn og grár í öllum
: litbrigðum. Jaði er metið eftir
; lit og hljómi og á vitaskuld að
: vera laust við sprungur og aðra j Vík í Mýrdal, áttræðásafmæli.
; áferðargalla. Dökkgrænt jaði er | Hún er fædd að Heljólfsstöðum
: verðmætast, en þó er mjallahvítt í Álftaveri í Vestur-Skaftafells
fluttir steinar eru seldir. Er það
venjulega rétt upp úr áramót-
unum. Kaupendur eru iðnrekend-
ur, kaupmenn, og jaðiskerar.
Hver, sem á peninga og treystir
dómgreind sinni, getur keypt
steina og látið vinna úr þeim.
Mjög strangt eftirlit er með jaði-
verzlun og komist svik upp um
einhvern, er hann settur á svart-
an lista. Ársbirgðir eru keyptar
i þetta skipti, og þá eru gerð
reikningsskil og flett við nýju
blaði. Á jaðimarkaðinum eru
steinarnir boðnir upp, en daginri
fyrir uppboðið eru þeir hafði til
sýnis og númeraðir. Sérstök að-
ferð er viðhöfð á uppboðinu.
Uppboðshaldarinn, sem kallaður
er „sing sang“ stendur í miðjum
uppboðsskálanum, klæddur síð-
kápu með löngum og víðum erm-
um. Jafnskjótt og kallað hefur
verið upp númer á steini, þjóta
væntanlegir kaupendur til „sing
sing“ og bjóða í á fingramáli.
„Sing sang“ er stálminnugur.
Hann getur ekki einungis skýrt
frá verðinu á fingrum beggja
handa samtímis, heldur man
hann verð og númer hvers ein-
asta steins, sem er til sölu. Þeg-
ar hann er orðinn ánægður með
verðið ,kallar hann upp nafn
bjóðandans, sem fær þá steininn
umsvifalaust.
Ferðamenn kaupa mikið af jaði
steinum og kunnugir leiðsögu-
menn fara oftast með ferðamenn-
ina til smásalanna og hjálpa til
við kaupin. Meðalstór Jaðiverzl-
un hefir 7 starfsmenn og nernur
ársverzlunin um 10 þúsund doll-
urum. I Peking eru um 600 jaði-
verzlanir og er ég bjó í Kína,
seldu þær fyrir um 3 milljónir
dollara á ári. I Peking eru jaði-
markaðir haldnir við ýmis hof á
þeim tímum, sem kínverska
Framh. á bls. 12
Krisfíit
iró ¥ík í
Sjaradófttir
ýrdol áttræð
í DAG á Kristín Bjarnadóttir,
íbúð — Ibúð
Mig vantar íbúð til leigu, helzt sem fyrst
Jón Sigurðsson
Verzl. Straumnes — Sími 82832
Nýtízku gólffeppi
vandaðar gerðir er ekki hafa
sézt hér áðu.r
Húsgagnaverzlun
Axels Eyjólfssonar
Grettisgötu 6 — Sími 80117
-< rjbhgikápÞ 1
Kaupmenn — Kaupfélög
Fyrirliggjandi þurrkudregill, léreft og sirs.
VERZLUNARFÉLAGÍÐ FESTI
Aðalstræti 9C — Sími 80590
; og gulleitt einnig í hávegum haft.
: Kínverjar álíta, að gott jaði egii
; að fá á sig mjúka og fitukennda
» slikju, er það er nuddað, en það,
sem ekki tekur þessari breytingu,
er kallað þur|t og lélegt. Grænt
jaði er venjulega notað í skart-
; gripi og er nær’ eingöngu unnið
; úr því í Kanton, og úr þeim slíp-
■ aðir eða skornir fagrir munir.
; Hvítt jaði — „nefrít“ — er mest-
; megnis notað í stóra skrautgripi,
: vasa, skálar, Búddalíkneski,
■ stimpla og fleira þess háttar- Úr
: hvíta jaðinu eru gerðir munir í
; Shanghai og Peking. Hinn eðli-
: legi litur jaði er hvítur, blár,
; grænn og svartur. Sá hvíti er al-
: gengastúr og nefnist fínasta og
; dýrasta tegund hans jaspis. Af
grænu jaði er „versturgrænt"
verðmætast, því að liturinn er
” skær og glær. Svart jaði er mjög
■ fágætt.
• Upplitun á gömlu jaði er mjög
; mismunandi og er mikill munur
■ á gömlu jaði, sem legið hefir í
; hinni heitu og röku jörðu Suður-
■ Kína og því, sem legið hefir í
: þurru hálendi Vestur-Kína. í
; jörðunni á sér efnabreyting stað,
: sem hefir í för með sér litbreyt-
; ingu, og er aldur jaðis dæmdur
- eftir henni, svo og handbragðinu.
En sá var siður Forn-Kínverja,
að láta smíða smækkaðar eftir-
líkingar af mönnum, dýrum og
: hlutum, sem viðkomanda þótti
; vænst um og óhjákvæmilegast í
: jarðlífinu, láta hlutina fylgja með j *
; sér í gröfina í þeirri von, að hafði Margrét átt í fyrra hjóna
; Þeir mættu þjóna sér í öðru lifi bandi, en tvö af þeim voru einnig
; sem þessu.
sýslu, dóttir hjónanna Bjarna
Þorsteinssonar og Margrétar
Bárðardóttur, er þar bjuggu. Síð-
ar fluttu þau hjónin að Holti
og loks að Hraunbæ 1 sömu sveit.
Eins og títt var um bændur á
þeim tímum, stundaði Bjarni
einatt smróðra á vetrum. Vestur-
inn 1386 reri hann frá Reynis-
hverfi í Mýrdal. Þá veiktist hann
af sykursýki og var fluttur aust-
ur á Síðu til læknis en andaðist
áður en hægt var að flytja hann
heim að Hraunbæ.
Þá stóð Margrét ein uppi með
stóran barnahóp. Þau Bjarni
höfðu eignazt átta börn, þar af
voru tvö dáin, og fjögur börn
Tökum fram í dag hin viðurkenndu
99
Plpar- og saSt“ fataefni
í 4 litum, ásamt fleiri gerðum vandaðra enskra efna.
GUÐMUNDUR ÍSFJÖRÐ, klæðskeri
Kirkjuhvoli. — Sími 6002
AUGLYSING ER GULLS ÍGILDI
: Ytri hluti hins óhöggna jaði-
; steins er hrufóttur, grófgerður og
: brúnn á lit, og gefur ekki
; minnstu hugmynd um, hvað
innra býr. Til þess að gefa vænt-
anlegum kaupendum einhverja
.. hugmynd um, hvað þeir eru að
. kaupa, er lítið stykki ytra lags-
■ ins höggvið burt og hinn sjáan-
: legi blettur innra lagsins slípað-
; ur, til þess að litur og gæði komi
j í ljós. Ef steinninn er mjög stór,
; er höggvið úr á fleiri stöðum. Ef
dáin. Hún stóð því fyrirvinnu-
laus uppi með átta börn. Engin
önnur úrræði voru til en leysa
heimilið upp og koma börnun-
um fyrir hjá skyldfólki. Kristín,
sem var elzt af börnum þeirra
Bjarna, fór þá aftur að Herjólfs-
stöðum, þar sem hún var fædd,
til Kristínar Þorsteinsdóttur,
föðursystur sinnar, og manns
hennar, Þorsteins Bjarnasonar.
Þar var hún í næstu sex ár, en
fór síðan í vinnumennsku að
Söndum í Meðallandi.
Tuttugu og þriggja ára kom
j Iitur innra lagsins er grænn er
; steinninn dýr, en éf hanri er grá-| hún að Norður-Vík í Mýrdal til
j leitur — miklu ódýrari. Komið Þorstéins Jónssonar bónda þar og
; getur fýrir, að sá steinn,, sern sýni
■ grænan lit, sé grár í miðju og svo
,i hið gagnstæða. Eru kauþin þann-
ig ekki áhættulaus.
I Kanton er einu sinni á ári
Ragnhildar 1 Gunnlaugsdóttur,
konu h'ans. Þar var hún i sex ár.
Þá kynntist hún Þorsteini Þor-
teteinssyni frá Skammadal. Þau
urðu hvort öðru heitbundin, en
haldinn markaður, þar sem inn- hann drukknaði skömmu síðar.
Seinna kynntist hún ísleifi Þor-
steinssyni frá Suður-Hvammi,
sem þá var vinnumaður í Suður-
Vík. Þau giftust árið 1904 og
settust að í húsi, sem ísleifur
hyggði sér í Vík. Þau ísleifur
eignuðust tvö börn, Þorstein
Bjarna, sem vinnur á smíðaverk-
stæði K. S. í Vík, og Elínu,, sem
er búsett í Reykjavík. Ennfremur
ólu þau upp systurson Kristínar,
Eggert Einarsson, sem ungur
missti móður sína.
Vorið 1916 dó ísleifur úr
lungnabólgu. Tveimur árum áður
hafði hann lent í sjóslysi og ver-
ið aðframkominn, er hann bjarg-
aðist. Mun hann aldrei hafa náð
sér að fullu eftir það slys.
Þegar Kristín var orðin ein
með börnin þrjú, vildi hún reyna
að sjá þeim farborða án þess að
þurfa að leita á náðir annarra Og
leysa upp heimilið. Hún treysti
hjálp Guðs og góðra manna.
Stundaði hún hverja þá vinnu,
sem til féll, á sumrum var hún
í kaupavinnu í sveit, oft með eitt
eða fleiri af börnunum með sér,
en á vetrum lagði hún stund á
saumaskap og fleira þess háttar.
Þannig tókst henni að koma börn
unum upp. Reyndist hún fóstur-
syni sínum sem hin bezta móðir
ekki síður en sínum eigin börn-
um.
Alla ævi hefur Kristín verið
heilsuhraust, nema hvað hún hef-
ur nokkuð þjáðst að gigt. Þrátt
fyrir margskonar mótlæti og
sorg, sem hefur mætt henni á
lífsleiðinni, er hún þakklát bæði
Guði og mönnum fyrir allt gott,
sem hún hefur orðið aðnjótandi.
Henni er tamast að bera öllum
gott orð, það, sem miður kann
að fara, lætur hún liggja, en
heldur frekar hinu á lofti, sem
manninum er til hróss. Þessvegna
á hún óvildarmenn enga, en hin-
ir eru fleiri, sem gott eitt hafa
af henni að segja.
Erfið lífsreynsla hefur kennt
henni að treysta Guði. Hann hef-
ur aldrei brugðizt henni, þótt oft
hafi verið næsta lítil von, mann-
lega talað, í erfiðleikum og sorg.
Það traust hefur gefið lífi henn-
ar öryggi og festu, hvað sem að
hefur steðjað.
Ég vil á þessum heiðursdegi
flytja henni innilegustu ham-
ingjuóskir og jafnframt þakka
henni allt gott, sem ég hef orðið
aðnjótandi frá henni.
Megi blessun Guðs hvíla yfir
henni allt til æviloka í jafn rik-
um mæli og hingað til.
J. G.