Morgunblaðið - 12.02.1954, Qupperneq 1

16 síður
41. árgangur.
35. tbl. — Föstudagur 12. febrúar 1954.
Prentsmiðja Morgunblaðsint
Dawson vili verja 2 mil'j.
punás lil sð kaupa vörubirnðir
Mestu njósnir í Noregi:
Njósitarmn stóð í beinu som
brezka maWælarteytisins bnndi við rússneskn sendirúðið
GEORGE DAWSON hefir enn komið löndum sínum á óvart eftir
því sem stórblaðið Daily Express segir s.l. mánudag. Helgar það
honum mikið rúm á fyrstu síðu þann dag, en tilefnið er, að hann
hefir boðizt til að kaupa birgðir brezka matvælaráðuneytisins.
BÝÐST TIL AÐ LEGGJA FEAM»
2 MILLJ. PUNDA
Segir biaðið, orðrétt eftir hon-
um: „Ég hefi boðið fram 1,02
milljónir punda í reiðu fé til
kaupa á niðursoðnu kjöti og
ávaxtasafa ráðuneytisins. Auk
þess er ég reiðubúinn til að kaupa
birgðir þess af þurrmjólk, súp-
um o. s. frv. Ég get lagt 2 millj.
punda á borðið í þessum viðskipt-
um og það mundi spara brezkum
húsmæðrum drjúgan skilding.
Þær hafa greitt fyrir þessar vör-
ur í sköttum, hví ekki að selja
þenna varning, sem rýrnar hröð-
um skrefum við geymslu, og láta
húsmæður njóta góðs af?“
FREISTAÐI HÚSMÆÐRA
MEÐ GÓDUM FISKI
Blaðið kynnir Dawson með
þeim orðum, að hann hafi grætt
fé á brotajárni og hernaðarvarn-
ingi, seiíi ekki reyndist þörf fyr-
ir. „Nýlega freistaði hann líka
brezkra húsmæðra með ódýrum
fiski, og tapaði 100 þús. pundum á
því“.
Dawson segist hafa allgóðan
markað fyrir matvæli ráðuneyt-
isins í Arabaríkjunum. — Þess
rpá geta, að ráðuneytið hafnaði
•tilboði fésýslumannsins.
MOSKVU, 11. febrúar — Rússar
hafa fallizt á að veita Finnum
lán, sem nemur 40 millj. rúblna
í dölum, gulli eða annarri mynt,
segir rússneska blaðið Izvestia.
Lánið er til 10 ára.
Teningum varpaS
um arfinn
DETROIT — Auðugur kaupsýslu
maður í Detroit, sem nýlega er
látinn, arfleiddi 51 vin sinn að
2,5 milljónum króna. í arfleiðslu-
skránni segir, að þeir eigi að
labba sig inn í eitthvert veit-
ingahús í borginni og setjast þar
að dýrum krásum og drekka góð
vín með, allt á kostnað arfleið-
anda.
Þegar þeir vinir eru vel mettir
orðnir og vel á sig komnir að
öðru levti, eiga þeir að taka tii
við arfskiptin, með nokkuð ó-
venjulegum hætti að vísu. Eiga
þeir að varpa teningum um,
hversu mikið skuli koma í hlut
hvers þeirra.
\ vlf Thule
KAUPMANNAHÖFN, 11. febr.
— Danska forsætisráðuneytið hef
ur einráðið, að heitið Thule i
Grænlandi skuli frá 1. apríl ekki
framar notað um gömlu byggð-
ina með því nafni, þar sem Græn
lendingar hafa verið fluttir það-
an á brott. Hafa Bandaríkjamenn
komið upp miklum mannvirkjum
á þeim slóðum.
Thule-nafnið á að fylgja Græn
lendingunum, og verður það
þannig heiti á nýja bænum, sem
nú er í smíðum við Qunaq Út-
varpsstöðin í gamla Thule verð-
ur ekki flútt. Hún kallast fram-
vegis Dundas-radíó.
Var samvinna með flokki Ásbjamar og
sænskum og dönskum njósnurum!
OSLÓ, 11. febr. — Njósnir þær, sem komizt hefir upp um í Noregi,
eru aðalumræðuefni margra Norðurlandablaðanna undanfarna daga,
enda eru hér mestu njósnir í sögu Noregs. í dag var enn einn
maður úrskurðaður í varðhald, svo að þeir eru 12 alls, esem lög-
reglan heldur í gæzlu. Lögreglan hefir ekki gefið upp nöfn allra
þessara manna. Svo mikið er þó víst, að forsprakkinn er gamal-
gróinn kommúnisti Ásbjörn Sunde að nafni. Liðþjálfi úr hernum er
við málið riðinn, járnsmiður í Osló og kona hans, mágkona Sundes
og sá, sem tekinn var höndum í dag, er úr lögreglunni.
Fáfæk börn
MARYSVILLE, Kaliforníu, 11.
febr. — Frú Muriel Roclyjfeller,
dótturdóttir olíukóng/ns J. D.
Rockefeller, missti mann sinn
skömmu eftir giftingu. Hún hefur
verið ekkja um árabil, en nú
hefir frétzt, að hún hafi ættleitt
2 litla drengi af fátæku foreldri.
Þessir snáðar verða ekki á nástrái
! héðan af, því að fullyrt er, að
þeir muni erfa um 650 milljónir
j króna eftir kjörmóður sína.
Gfæpamenn eru
þjéðfélaginu dýrir
WASHINGTON, 11. febrúar —
Afbrotamenn í Eondaríkjunum
kosta hverja fjölskyldu um 8000
kr. á ári að meðaltali. Á móti
hverjum dal, sem varið er til
fræðslu- og menntamála, er var-
. ið 1,82 vegna afbrotamanna.
í skýrslu, sem þingnefnd hefir
[ fengið um þessi mál, se^ir enn-
fremur, að árið 1953 hafi stór-
glæpur verið framinn 15. hverja
sekúndu í aBndaríkjunum. Fyrra
misseri ársins var á 4,3 mínútna
fresti framið moT'ð, gerð tilraun
til morð o. þvl.
NOREGUR — SVÍÞJÓÐ,
DANMÖRK
Vegna þess, hve lögreglan er
þögul um málið, hafa komið fram
margar ágizkanir í Norðurlanda-
blöðum, einkum brjóta menn heil
ann um, hvort samband muni
milli þessa njósnamáls og njósn-
ara, sem komizt hefir upp um í
Svíþjóð og Danmörku.
NJÓSNIR UM VARNIR
Þetta mál er á borð við njósna-
mál það í Svíþjóð, sem kennt er
við alræmdan njósnara þar Hild-
ing Andersson að nafni. Aðalvið-
fangsefni njósnaflokksins hyggja
menn, áð hafi verið að afla upp-
Vélskipið Gissiir hvíli sökk í gær á
svipstundu eftir árekstur í Faxaflóa
Giffusamleg björgun áhafnar
I GÆRDAG varð sjóslys hér úti í Faxaflóa, er tvö skip rákust á. —
Annað þeirra, Gissur hvíti, sem gerður er út frá Borgarnesi, sökk
á fáeinum mínútum. Hitt skipið í árekstri þessum, Rifsnes frá
Revkjavik, bjargaði allri áhöfninni af bátnum, 12 mönnum. Rifsnes
sakaði ekki.
VAR AD KOMA ÚR RÓÐRI
Árekstur þessi varð um kl. 3
í gærdag um 36 sjómílur frá
Reykjavík. — Annað skipið,
Gissur hvíti var á leið til Borg-
arness úr fyrsta róðri sínum á
vertíðinni, með um 20 tonn af
fiski, eftir fimm daga útivist.
SKIPVERJAR UPPI
Rifsnes var á leið út á miðin
er áreksturinn varð. Skipstjórinn
Gísli Gunnarsson, Vesturgötu 52,
var á stjórnpalli. Stefni Rifsness,
sem er járnskip, kom á stjórn-
borðshlið Gissurar hvíta, rétt aft-
an við miðju. — Skipverjar á
bátnum voru allir uppi, en skip-
stjórinn Bjarni Gíslason, Hraun-
teigi 10, svaf er þetta gerðist og
var háseti við stýrið.
SKAMMT HAFÐI VERIÐ
MII.LI SKIPANNA
Skipstjórinn á Rifsnesi gerði
tilraun til að forða árekstrinum,
með því að ’se.tja á fulla ferð
afturá bak, en allt kom fyrir
ekki, enda var skammt milli
skipanna, sem bæði höfðu verið
á fulltri ferð.
ÁREKSTURINN
Þar sem stefnið kom á stjórn
borðshlið Gissurar hvíta' gekk
það 2—4 fet inn í skipið og skipti
það engum togum að það tók þeg-
ar að sökkva. — En án þess að
hreyfa Ril’snes frá beim stað sem
það var, að árekstrinum aðstöðn-
um, tókst að ná sjö mönnum af
12 manna áhöfn Gissurar hvíta,
upp í Rifsnesið, en fimm fóru í
sjóinn.
GIFTUSAMLEG BJÖRGUN
Einn hásetanna á Gissuri hvíta
var lcngra frá félöguin sínum
fiinm, sem í sjóinn fóru og hægt
var án frekari tafa að draga upp
í skiuið. — Þessum manni bjarg-
aði einn hásetanna á Rifsnesi,
Elís Bjarnason, Knoxbúðum B-9,
með því að synda til hans með
línu og bjargaði hann lífi manns-
ins.
TIU MINUTUR LIÐU
í samtali sem tíðindamaður
Mbl. átti við skipstjórana i gær-
kvöldi um klukkan hálf ellefu,
er Rifsnes kom til Reykjavíkur,
bar þeim saman um það sem var
aðalatriðið, að björgun áhafnar-
innar á Gissuri hvíta hefði ekki
getað heppnast betur. — Ekkert
fum, engin mistök. — Um 10 mín.
munu hafa liðið frá því að árekst
urinn varð, þar til skipbrotsmenn
voru allir komnir um boð í Rifs-
nes, en þá var Gissur hvíti horf-
inn í djúpið.
Gissur hvíti hét áður Blakknes.
Þetta var 100 tonna skip, sem
Borgnesingar höfðu tekið á leigu,
en eigandi bátsins var Baldur
Guðmundsson útgerðarmaðpr hér
í Reykjavík.
Sjóréttur mun að sjálfsögðu
fjalla um máli,ð.
Asbjörn Sunde.
lýsinga um hafnarmannvirki,
flotastöðvar og skipasmíðastöðv-
ar, áhafnir skipa og skip. Einnig
hafa njósnararnir látið mál til sin
taka, sem varða varnir landsins
á ýmsa aðra lund.
HLUTUR RÚSSNESKA
SENDIRÁÐSINS
Asbjörn Sunde hefir síðan
stríði lauk staðið í beinu sam-
bandi við rússneska sendiráðið
í Osló. Og handtekinn var
hann, er hann var á leið til
fundar við rússneskan starfs-
mann. Þannig eru menn ekki í
neinum vafa um, að hlustur
rússneska sendiráðsins í þessir
máli sé heldur en ekki skugga
legur, svo að það hljóti að hafa
alvarlegar afleiðingar fyrir
starfsmenn þess. Menn eru
ekki í vafa um, að „vinnu-
veitendur" Asbjarnar og hysk-
is hans eru innan veggja rúss-
neska sendiráðsins í Osló.
Er þess skemmst að minnast
að í njósnum þeim, sem komst
upp um í Norður-Noregi fyrir
jól var Rússi aðalforsprakki.
Ekki er þó talið, að samband
sé milli njósnaranna þar og
hinna. sem teknir hafa verið
höndum í höfuðborginni.
LÖGREGLAN HLERAÐI
Ljóst er nú orðið, að rann-
sóknarlögreglan hefir aflað sér
fullkomnustu gagna áður en hún
hófst handa. Hafði hún m. a. að-
gang að kjallara undir íbúð As-
bjarnar. Þar hleraði hún löngum
eftir, hver launráð voru brugguð
uppi. Var allt hið merkasta tekið
á segulband.
HVE MIKIÐ GREIDDU
RÚSSAR
Lögreglan hefir gert húsrann-
sókn hjá öllum þeim, sem teknir
hafa verið höndum og lagt hald
á fjölda skjala. M. a. hefir lögregl
an marga reikninga í höndunum;
það hefir kostað mikið að halda
öllu liðinu úti. Menn telja víst,
að „vinnuveitendur“ Asbjarnar
hafi borgað brúsann. Rannsóknar
lögreglan vonar við nákvæma
rannsókn að geta séð, hve mikið
Rússar hafi greitt Asbirni mánað
arlega til rekstrar njósnaflokkn-
um, og hve mikið hann hefir haft
fyrir sinn snúð.
TRAUST NJÓSNAKERFI
Flestir þeirra, sem njósna-
flokkinn skipa. voru í andspyrnu
hreyfingunni stríðsárin. Öll ár-
ir. eftir stríð hafa þeir staðið í
nánu sambandi við Asbjörn
Sunde og aðstoðað hann við að
spenna njósnaneftið um Osló og
Vestfoldu.
EKKI í FLOKKNUM
Forsprakkinn er ekki félagi
í kommúnistaflokknum norska
en hann hefir aldrei farið í
launkofa með að hann sé
kommúnisti. Það er tvímæla-
laust eftir ósk húsbænda
sinna, sem hann hefir ekki
gengið í flokkinn. enda í sam
ræmi við starfsaðferðir þeirra
amxirs staðar.
FÆDDUR KOMMÚNISTI
Njósnaflokkur Sundes hefir
víða leitað til fanga, og sýnt er,
að öllum brögðum hefir verið
beitt til að komast yfir leyndar-
mál.
Allir, sem hafa kynnzt As,-
birni Sunde fyrir stríð eða síðan
eru á einu máli um, að hann sé
ekki lamb við' að leika sér, ósvik-
inn skelmir að upplagi. Á ungum
aldri olli hann skelfingu um borð
í öllum þeim skipum, sem hann
réðst á og loks sá enginn sér fært
að tjónka við hann.
Eftir að hann kom í land
gerðist hann virkur kommún-
Framh. á bls. 2.