Morgunblaðið - 12.02.1954, Qupperneq 5

FöstudaPur 12 fetor. 1954
M O K ( . IJ /Y H I A V I &
HLJÓMLEII4A
KAMMERTÓNLEIKAR
I AUSTURBÆJARBÍÓI
MÁNUDAGINN 25. og þriðju-
daginn 26. janúar efndi Tónlist-
arfélagið til kammertónleika í
Austurbæjarbíói fyrir styrktar-
félaga sína. Á efnisskránni voru
þrjú verk: Kvintett op. 24, fyrir
flautu, óbó, klarinett, fagott og
horn, eftir Paul Hindemith,
Kvartett ; G-dúr fyrir tvær fiðl-
ur, viola og cello eftir Haydn og
Oktett op. 166 fyrir klarinett,
horn, fagott og strokkvinett eftir
Schubert.
Kvintett Hindemiths er æsku-
verk. Þættirnir eru fimm, stuttir
og smellnir, vel samdir fyrir
blásturshljóðfærin, sem njóta
sín þarna mjög vel, en í heild
sinni skilur verkið ekki eftir
mikil áhrif hjá hlustendunum.
Allir léku þeir félagar mjög vel
þetta vandasama verk, Ernst
Normann (flautu), Paul Pud-
eiski (óbó), Egiil Jónsson (klari-
nett), Hans Ploder (fagott) og
Herbert Hriberschek (horn).
Strokkvartett Haydns lék um
mann eim og léttur vorblær. —
Hér voru þeir að verki Björn
Ólafsson (1. fiðla), Josef Felz-
mann (2. fiðla), Jón Sen (viola)
og Einar Vigfússon (cello). —
Kvartettinn var mjög vel sam-
æfður og naut sín prýðilega. Er
gott til þess að vita, að við skul-
um eiga jafn góðum mönnum á
að skipa og þeim félögum í strok-
kvartett útvarpsins, sem svo oft
flytja okkur verk meistaranna á
snildarlegan hátt í útvarpi og
hljómleikasal.
Síðasta og merkasta verkið var
kvintett Schuberts op. 166 í F-
dúr. Þetta er eitt af veigamestu
verkum Schuberts, enda mikið
snildarverk. Hvílík hugkvæmni
og heillandi laglínur í öllum sex
þáttum verksins! Oktettinn var
leikinn af fyrrnefndum strok-
kvartett útvarpsins að viðbætt-
um Einari B. Waage, sem lék á
kontrabassa og þeim Agli Jóns-
syni (klarinett), Hriberschek
(horn) og Ploder (fagott). Náði
leikur þeirra félaga hámarki hér
og var í öllu verkinu samboðinn.
Kammer-tónleikar ættu að
vera tíðari en verið hefur. Er sú
tegund tónlistar mjög hrífandi og
gefur hljóðfæraleikurunum gott
tækifæri til að koma fram sem
sjálfstæðir listamenn, því með
nokkrum rétti má segja, að hvert
hlutverk í kammermúsík nálg-
ist að vera einleikshlutverk. Og
Þá er ekki síður um það vert
hve leiknir listamannirnir verða
í listrænum samleik í kammer-
músíkhlutverkum. Eflum kamm-
ermúsíkina og fjölgum kammer-
tónleikunum!
P. í.
SINFÓNÍUTÓNLEIKAR
XlTVARPSINS í ÞJÓÐ-
LEIKHÚSINU
SÍÐASTLIÐINN sunnudag efndi
útvarpið til sinfóníutónleika í
Þjóðleikhúsinu ki. 2. Stjórnandi
Var að þessu sinni Eugene Gooss-
ens, einn af viðfrægustu hljóm-
sveitarstjórum Breta.
Tónleikar þessir hófust með
„Carnival“-forleik op. 92 eftir
Dvorák. Er forleikur þessi gáska-
fullur og eldfjörugur í upphafi
og í lokin, en ljóðræn þjóðstef í
„úrvinslu“-kaflanum, sem þar
með verður raunar sjálfstæður
kafli án mikillar „úrvinslu". —
Verkið naut sín prýðilega í hönd-
um stjórnandans, sem stjórnaði
hljómsveitinni eins og vænta
mátti af manni, sem í 45 ár hefur
stjórnað mörgum af beztu hljóm-
sveitum heimsins, vestan hafs og
austan. Og hljómsveitin stóð sig
vel í alla staði.
Næsta verkið var 3ja sinfónía
Brahms í F-dúr, stundum kölluð
,,eroica“-sinfónia þessa meistara.
Þetta mikla og erfiða verk hefði
þurft að æfa lengur, en tíminn
mun hafa verið of naumur til
þess. Kom og hér enn í ljós til-
finnanlegur skortur á strokhljóð-
færum, sem gerir það að verk-
um, að hinn fámenni hópur strok
hljóðfæraleikaranna þarf að
leggja of mikið að sér, án þess
þó að hljómurinn verði r.ógu
fyllandi. En það skal sagt hljóm-
sveitinni til verðugs hróss að hún
leysti hlutverk sín af hendi með
miklum sóma, og var verkinu
mjög vel rtjórnað, þó meira væru
undirstrikaðar hinar stærri lín-
urnar.
Eftir hléið heyrðum við „En
Saga“ eftir Jean Sibelius. Það |
var verulegur fengur í að heyra I
þetta verk hins mikla finnska '
tónskálds. Hér mun ekki vera
um neina ákveðna „sögu“ að
ræða, heldur hygg ég að tónskáld |
ið sjái hér fyrir sér og skynji !
heim „kalevala“-sagnanna og j
birti stemningarnar í tónum j
þessa fagra verks, sem, eins og '
mörg hljómsveitarverk Sibelius-
ar, endurspeglar einnig náttúru-
stemningar, svo sem nið vatn-
anna í tónunum. Mörg stef þess-
arar „sögu^ minntu á íslenzk
stef, og má vel vera að íslenzk
tónskáld gætu margt lært af hin-
um finnska meistara, sem aldrei
verður það á, að ofbjóða hinu
fagra í tónlistinni á kostnað hins
þjóðlega, og er þó talinn meðal
þjóðlegustu tónskálda heimsins í
dag.
Að lokum var svo „Eldfuglinn“
eftir Strawinsky fluttur. Þetta
ballett-verk er víðfrægt og ekki '
að ástæðulausu, því það er í
senn andrikt og djarft í formi og
meðferð hljóðfæranna. — Var
undravert hversu sinfóníuhljóm-
svejtin leysti þetta afar erfiða
verk vel af hendi. Hygg ég að
hvergi hafi hinir miklu stjórn-
andahæfileikar Goossens komið
betur í ljós á þessum tónleikum
en einmitt í þessu verki.
Útvarpið á miklar þakkir
skyldar fyrir að fá hingað stjórn-
anda slíkan sem Eugene Gooss-
ens og aðra framúrskarandi
stjórnendur. Er það þroskandi
fyrir hljómsveitina og hlustend-
ur, og verður vonandi gert við
og við í framtíðinni. Að þessu
sinni tókst þó ekki að öllu leyti
eins vel til og skyldi, þar sem
Goossens varð skyndilega mikið
veikur og gat ekki stjórnað síðari
tónleikunum, sem útvarpa átti.
En koma Mr. Goossens verður
þó öllum minnisstæð, ekki sízt
þeim, sem áttu því láni að fagna
að kynnast honum sem miklum
gentlemanni og fínum listamanni,
sem ekki er aðeins meistari tón-
sprotans, heldur einnig þekkt
tónskáld, sem samið hefur verk-
flestra tegunda.
P. í.
Garnaveikin er komin
þar upp aftur
Kmdiir cfrepast úr riðuveiki
BÆ, HÖFSASmÖND, 11. febr.1
í fram Skagafírði ber nckkuð á
lungnapest í sau®fé og á Flugu-
mýri í Blcnduhlíð er garnaveiki
komin upp aftnr. Eru menn af
þeim sökum mjðg uggandi um
að ennþá eágí þessi plága eftir
að geisa um fjárlönd okkar. —
í DAG 12. febrúar, verður
jarðsunginn á Blönduósi Haildór
Leví vcrzlunarmaður, er fórst af j,
slysförum aðfaránótt 1. þ. m. j
Hann var fæddur að Blöndu- |
ósi 6. nóvember 1899, sonur hjón- i
anna Guðlaugar Sveinsöóítur og
Björns Leví GuðmuncTssonar, er
lengi bjuggu á Blönduósi.
Halldór var gagnfræðingur að
menntun, en stundaði s'ðan verzl-
unarstörf alla æíi. Fyrsí af-
greiðslumaður við Höífners
verzlun á Blönduósi, og síðan
utanbúðarmaður hjá Kaupfélag:
Húnvetninga.
Hann giftist árið 1922 Kerdís'
Ólaísdóttur, mjög geðþekkr:
konu, en missti hana eftir tæprf
þriggja ára sambúð 28. janúai'
1925. Var hún jarðsett 12. febr.
það ár og hittist svo á, að hann
verður nú jarðaður við hlið
hennar sarna mánaðardag, 29 ár-
um siðar Þeirn varð eigi barna
auðið. En einii son eignaðisc Hall-
dór síðar. Er það mjög efnilegur
maður, Björn að nafni. Er nú við
nám í lögíræoideild háskólans.
Systur Halldórs, Ásta ELsabet og
Guðlaug, eru búsettar í Reykja-
vík.
Halldór Leví var raeðal mynd-
arlegustu manna, hár og þrek-
inn, enda hið mesta hraustmenni.
Hann var afkastamaður til verka
og oft ósérhlifinn, svo aí bar, við
örðug afgreiðslustörf. Hann var
ljúfur í viðmóti við hvern nann
og mjög vinsæll meðal þeirra
mörgu viðskiptamanna, sem
hann átti saman við að sælda.
Nú þegar hann er horfinn inn
í huldulönd eilifðarinnar, er
hann kvaddur með söknuði og
þakklátum huga af stystrum, syni
og vinum.
Öll ble-ssa þau minninguna um
hann.
J. P.
m upmmsor
Wssea 15 ára i dag
■ÓHANN ögmundur er sötíu og
:imm árn í dáp. Hann er enn svo
ungur, a5 þefta verður engin
æv.mionmg, aöeins stutt vinar-
kveðja fyrir hönd þeirra mörgu,
si>m hafa haft samskipti við hann
um ævina. Við þökkum ho.num
fyrir traustleikann, góðvildina og
ób"<='rt,ardi áhusann, sem hann
Gera menn sér þó nokkrar vonií*
um að bólusetning geti eitthvatf
heft útbreiðslu hennar.
Á Hólakcfti í Hofshreppi hafa.
kindur veikst af einhvers konaf
riðuveiki. Féð verður máttlauslt
að framan og dregst svo upp.
Þrjár kindur eru þegar dauðai"
og sjö liggja við borð. Virðist-
þetta vera allsmitandí. — Fyric
nokkrum dögum var bíll sendur*
frá Rannsóknarstofunni á Keld-
um til að sækja kindur að Hóla-
koti, sem rannsaka á. Fénaðar—
höld og heilsufar má þó yfirleitt
teljast gott. — Nokkuð hefur
verið kvillasamt nú um og eftii*
áramótin og hefur verið alleril—
samt fyrir héraðslæknir okkar.
B. J.
Aukaþing K.S.Í.
Aukaþing knattspyrnusambands íslands verður
haldið laugardaginn 13. marz í Félagsheimili K.
R. og hefst kl. 2 e. h.
Stjórn K S.í.
- AUGLÝSING ER GULLS ÍGILDI -
R E N U ZIT
blettavatn
hreinsar flesta þá bletti, em
annars ekki nást. Verkar ems
og töfrar á bletti, sern koma a;
ávaxta-
sufa,
tjggi- j Sl'dr x sfaTJ
gúmmíi,
súkkulaði. g UPSTKK
rjóxnaís,
tjöro,
olíu,
8ÓSU.
SENUZIT
FRUIT STAINS
CMAM wocown
tu I Ok
raMT Kt wtM.
hooeo«mM«vM
Umboðsmenn:
KRISTJÁNSSON II F.
Boigartúni 8, Kvk. Sími 2S00.

IÍEZT AÐ AVGLYSA
‘ í MORGVMILAtiimj
i
hefur sýnt í störfum sínum fyrir
göfug hucsjónamál um rnarga
áratugi. Við þökkum honum fvrir
vináttuna og hlýjtma, sem inni
fyrir býr, þótt ókunnugttm virð-
ist stundum ytra borðið nokkuð
hrjuft. Við óskum að honum megi
enn gefast þrek til að starfa að
áhugamáium sinura, og að hann
megi njéta góðs friðar og ánægju
í samvfetum við börn sín og vini
sína um langan aldur.
Gamlir Reykvíkingar minnast
Jóhanns Ögmundar sem kaup-
manns á Laugaveginum, en sú
st?rfsemi gat ekki íullnægt at-
hsfnabrá ha :s og ábu-ra fyrir al-
menningsheiil. Það lá fyrir hon-
um anoað ævis'arf, og það hefur
hann unnið á vettvangi bindjndis-
málanna. Hann hefur verið stór-
ritari Góðtemp’araréglunnar í
meira en þrjá áratu.gi, og veitt
forystu bókabúð og bókaforlagi
Æskunnar um langt árabil. Regl-
an hefur átt starískraíta hans
''ba. o« 'd"»*ustira.di-nar aldrei
t-ldar. Störf bars fvrir málefni
•-eylunnar vf Sa sldrei metin að
•erðle'lum. '-'tla viðu-kenn
""Tu fv-i- h-ð mik’a st-’ff. ssm
hann hefur brr i»-t a? hendi,
,---n frTi’i' á c-’ð-rta rum-i
f pí'h man-i -eglu-nar, al-
r'-. i -- Wagnron,
’ieiðursmerki ú- cu’’i. e- r-’glan
"iti fv- ;:• m'kil störf í
---- i-rra riður á
-4--C i-..j --v h‘—t‘ð s:rn
'n-i frrir s’ær, er gul’i betra.
Vinir þí-ir og reglusvstkini
''vlla ’oig á ■'jötín <v» fimm ára
f’rreli •’> Jó’-ia-n Ögrumdur, og
'úði’) c■ > V r ð hVssa þúr ávöxt
gcfugrar starfsævi.
Björ.i Magnússon.
Sætfa sig vi5 dómiGm
LONDON, 10. febr. — Dodds
Parker, varautanríkisráðherra,
skýrði frá því í neðri málstofu.
brezka þingsins á miðvikudag-
inn, að brezka rikisstjórnin deiIdL
ekki lengur um landhelgislínuna
við Noreg. Tilefni þessa var atf
Hector Hughes, þingmaður
brezka verkamannaflokksins,
beindi þeirri spurningu til ráð-
herrans, hvort hann gerði sér
Ijóst hve mikinn skaða og áfram-
haldandi rapi dómur alþjóðadóm-
stólsins í Haag 1951 hefði valdit*
brezkum fiskiðnaði. Dodds Park-
er svaraði að rikisstjórnin vissL
fullvel að eftirköstin af þeim.
dórai hefðu haft skaðleg áhrif
fyrir þá atvinnugrein en þaf>
væri óviðeigandi að bera brigð-
ur á úrskurð dómstólsins. —-
Hughes gaf þá í skyn, að brezka
ríkisstjórnin ræddi ekki þessi
mál, til að verjast því að þau
kæmu fyrir almenning. Þessú.
svaraði Dodds Parker: „Þar sem.
við einu sinni höfum játast undir
að hlýða lögunum, verðum viO
að sætta okkur við það að þola
þau, þótt þau séu okkur ekki allt
af hliðholl!“ — Reuter-NTB
NÆRÓBÍ, 11. febrúar. — Bretar
hafa skorað á nýlendur sínar £
Austur-Afríku að leggja fram
nokkurn skerf til að standast út-
gjöld vegna stríðsins við Maú
Mau, en þau fara síhækkandi.
oy ft7omh&rq Ah
laf mótorar
0,5 — 0,75 — 1 — IV2 — 2
3 — 4 — 5,5 — 7,5 — 10
— 15.
Ódý rir. Vátnsþéttir.
LUDVIG STORR & CQ.
Frnmleiðum flestar stærðir
. '
r cs f g e y 1
Ilafgeymaverksmiðjan PÚLAK H.F.
Borgaríúni 1 — Sími 81401.