Morgunblaðið - 12.02.1954, Qupperneq 8

MUKGVNBLAÐIÐ
Föstudagur 12. febr. 1954
Útg.: H.f. Arvakur, ReykjavOt.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsoon (ábyrgCarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Arni Óla, simi 3049.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristlnason.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðwU.
Austurstræti 8. — Sími 1600
Askriítargjald kr. 20.00 á mánuði
1 lausasölu 1 krónu eintakiB
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Örlðg sem ekli verða flúin
HINIR sósíalísku flokkar á ís-
landi, kommúnistaflokkurinn og
Alþýðuflokkurinn fá ekki fúið
örlög sín. Þeir hafa undanfarin
ár orðið fyrir stórkostlegu fylgis-
tapi með þjóðinni. Og þeirra bíð-
ur ennþá meira tap í framtíðinni.
Fyrir kosningarnar, sem fóru
fram til Alþingis, haustið 1949
höfðu kommúnistar og Alþýðu-
Slokksmenn 19 þingsæti. Eftir
kosningarnar, sem fram fóru s.l.
sumar höfðu þessir sömu flokkar
aðeins 13 þingsæti, þar af voru
aðeins 3 þingmenn kjördæma-
kosnir.
Við bæjarstjórnarkosning-
arnar 31. janúar s.l. tapaði Al-
þýðuflokkurinn 5 bæjarfull-
trúum af 32, sem hann fékk
við bæjarstjórnarkosningarn-
ar 1950. Kommúnistar töpuðu
hins vegar 4 bæjarfulltrúum
af 24, sem þeir höfðu.
Þannig liggur leiðin niður á
við fyrir hinum sósíalísku flokk-
um.
Þetta er að sjálfsögðu mjög
eðlilegt. íslenzku þjóðinni verð-
ur það ljósara með hverju árinu,
sem líður að á kommúnista er
ekkert traust setjandi. Þeir ganga
hér fyrst og fremst erinda er-
lendrar einræðisklíku, sem bygg-
ir völd sín á blóðugri harð-
stjórn. íslenzkir hagsmunir eru
kommúnistum einskis virði. Þeir
telja það fyrst og fremst skyldu
sína að snúast eftir því, hvernig
vindurinn blæs frá Moskvu. i
Það er ekki eðlilegt að íslenzkt
fólk telji sér það hagkvæmt að
kjósa fulltrúa slíks flokks til
þings eða í bæjar- og sveita-
stjórnir. Þess vegna er ekkert
skiljanlegra en að kommúnista-
flokkurinn á íslandi tapi fylgi
og veslist að lokum algjörlega
upp. I
Um Alþýðuflokkinn ætti að
gegna töluvert öðru máli. Hann
er lýðræðissinnaður stjórnmála-
flokkur, sem hefur talið sig
byggja stefnu sína á lýðræðis-
legri þróún í þjóðfélagsmálum.
En takmark hans er engu að
síður mjög svipað og kommún-
ista, a. m. k. fræðilega séð. Hann
vill koma hér á sósíalisku þjóð-
skipulagi, þar sem fyrst og fremst
er byggt á allsherjar ríkisrekstri
hverskonar atvinnureksturs í
landinu.
Um það þarf ekki að fara í
neinar grafgötur að það er
einmitt vegna vaxandi van-
trúar fólksins á hið sósíaiiska
hagkerfi, sem sósíalisminn
hefur verið að tapa hér á ís-
landi undanfarin ár. íslend-
ingar hafa byggt þjóðfélag sitt
upp á grundvelli framkvæmda
frelsis og einstaklingsfram-
taks. í skjóli þessa tvenns hef-
ur þeim tekizt að vinna stór-
felldar umbætur á örskömm-
um tíma. Þeir hafa að vísu
fengið nokkuð að kynnast of-
urvaldi nefnda og ráða, sem
alls staðar eru einkenni þeirr-
ar ofstjórnar, sem áhrif sósíal
ismans hafa í för með sér. Það
var engin tilviljun að þessi
höft voru mest síðustu árin
fyrir helmsstyrjöldina síðari
og árin 1947—1950. í bæði
skiptin voru áhrif sósíal demó-
krata rík á stjórn landsins.
Sjálfstæðismenn börðust fyrir
því að ofstjórninni yrði létt af
þjóðinni og framkvæmdafrelsið
aukið. Allur almenningur fagnaði
þeirri viðleitni. Þess vegna hefur
Sjálfstæðisflokkurinn styrkt að-
stöðu sína verulega og nýtur nú
stöðugt vaxandi fylgis meðal
landsmanna, á sama tíma sem
kommúnistar og Alþýðuflokks-
menn hríðtapa.
Alþýðuflokkurinn hefur verið
í stjórnarandstöðu síðan haustið
1949. Áform hans var að hressa
upp á fylgi sitt með því að firra
sig ábyrgð á erfiðum tímum. En
þetta tókst ekki. Hann hélt áfram
að tapa. Hann hefur nú aðeins
6 þingmenn á Alþingi. Og í síð-
ustu bæjarstjórnarkosningum
fékk hann hraklega útreið. Svo
mjög er nú af honum dregið að
hann verður að sætta sig við að
leita aðstoðar kommúnista til
þess að stjórna Hafnarfjarðar-
kaupstað, sem verið hefur aðal-
vígi hans í nær 3 áratugi. Öðrum
þræði þykist svo Alþýðuflokkur-
inn hvergi vilja kom nálægt hin-
um fjarstýrða flokki. Svona gjör
samlegt er ósamræmið í orðum
og athöfnum flokks jafnaðar-
manna á Islandi um þessar mund
ir. Flokkurinn hrekst um, eins og
stjórnlaus smákæna í stórsjó.
Einn daginn marar hann í kafi
undan landi, annan daginn draga
Andréssynir hann upp á fjörur
sínar!! Hvernig á slíkur stjórn-
málaflokkur að geta notið trausts
þeirrar lýðræðissinnuðu alþýðu
sem skapaði hann á sínum tíma?
Það er vandséð.
Sannleikurinn er líka sá, að
mikill fjöldi Alþýðuflokks-
fólks í kaupstöðum landsins
hefur á síðari árum skipað sér
undir merki hinnar frjáls-
lyndu framkvæmda stefnu
Sjálfstæðismanna.
Þessvegna er nú svo komið
að Sjáifstæðisflokkurinn hef-
ur unnið þingsætin í öllum
kaupstaðarkjördæmum lands-
ins og hefur þar nú forystu
um framkvæmdir sem miða að
því að tryggja atvinnu og af-
komu alls almennings. Þessi
þróun mun halda áfram. Sjálf
stæðisflokkurinn mun halda
áfram að vinna, hinir sósíal-
isku flokkar fá ekki flúið ör-
lög sín.
4r HANN hallast meira og
meira turninn í Pisa. ítrekað
ar tilraunir hafa verið gerðar til
þess að koma í veg fyrir fall
hans. Verkfræðingar víða að úr
heiminum hafa hugsað og hugs-
að — en til hvaða ráða sem þeir
hafa gripið, hefur þeim ekki tek-
izt að stöðva turninn í fallinu.
Sænskur verkfræðingur hefur
nýlega verið kvaddur til Pisa. —
Hann hefur fengið skipun um að
gera allt sem honum getur til
ma
SL alzlii tumL
L ffióa — oý
^IJeróaLaLöll
hugar komið til þess að forða því
að þetta 800 ára gamla fyrir-
brigði falli ekki.
UefuahanJi ihrifar:
Gamia
nailsfabiekkingin
MOLOTOV, utanríkisráðherra
Rússa, hefur nú lagt fram nýjar
tillögur á Berlínarráðstefnunni.
I.eggur hann nú til að stofnað
verði „öryggisbandalag" allrar
Evrópu og nokkurs konar ekki-
árásarsáttmáli saminn.
Þetta er svar Rússa við tillög-
um vesturveldanna um frjálsar
kosningar og sameiningu Þýzka-
lands. Það eru með öðrum orð-
um gömlu nazistablekkingarnar,
sem sovétstjórnin ber nú á borð.
Hver man ekki tilboð nazista um
„ekki-árásarsamninga“. — Hver
man ekki „öryggisbandalög"
Hitlers?
Nei, enginn heilvita maður
trúir á þessar skrumtillögur
sovétstjórnarinnar. Þær eru
aðeins tilraun til þess að
breiða yfir fjandskap hennar
við lýðræðislegar og frjálsar
kosningar í öllu Þýzkalandi,
sem eru eina leiðin til þess að
tryggja friðarsamninga við
Þýzkaland og skapa jafnvægi
og frið á meginlandi Evrópu.
Sérstakir auglýsinga-
tímar.
HLUSTARI skrifar:
„Kæri Velvakandi!
Ég sá, að þú birtir í dálkum
; þínum nú á dögunum bréf frá
einhverjum, sem vill fá dagskrá
Ríkisútvarpsins lengda, en þú
telur hinsvegar nokkur vand-
kvæði á því vegna aukins kostn-
aðar, sem slíkt mjjndi hafa í för
með sér.
MéiSroatt í hug í þessu sam-
bandi, hvort ekki mætti breyta
fyrirkomulagi auglýsinganna frá
því, sem nú er í svipað horf og
tíðkast víða erlendis, þ. e. a. s.
að ýmis fyrirtæki leigja til sinna
umráða vissa tíma dagskrárinnar
daglega eða vikulega, hálftíma
til klukkutíma í senn, og nota
hann til auglýsinga á vöru sinni,
jafnframt sem þau sjá um leið
fyrir einni eða annarri skemmti-
dagskrá.
Ég álít að auglýsingar, sem
þannig er fyrirkomið séu miklum
mun vænlegri til að koma að
tilætluðum notum heldur en þær,
sem nú eru lesnar í útvarpinu
daglega — öllum til leiðinda.
I Luxemburg —
leynilögreglusaga.
EIN útvarpsstöð á meginlandi
Evrópu gengur jafnvel svo
, langt, að hún útvarpar eingöngu
I auglýsingum, léttri tónlist og
' stuttum leikritum, en það er stöð-
in í Luxémburg. Aðrar þjóðir svo
sem Bretar, Frakkar og Danir,
, sjá sér hag í að senda þangað
I auglýsingar sínar, og borga stór-
fé fyrir stuttan tíma, en heima-
I menn í Luxemburg græða aftur
1 á móti á tá og fingri.
I Og úr því að ég nú skrifa þér
á annað borð, þá langar mig til
að biðja þig um að koma á fram-
færi fyrir mig ósk um, að Ríkis-
útvarpið taki aftur upp venjuna
frá því í fyrravetur, að lesa ein-
hverja verulega spennandi leyni-
lögreglusögu svo sem 3 kvöld í
viku.
Sagan eftir Agöthu Christie,
sem lesin var í fyrra var afbragð.
Meg þakklæti fyrir birtinguna.
— Hlustari."
Sitthvað sett út á
Flugfélag íslands.
REIÐUR Vestmannaeyingur
hefir skrifað mér og helit úr
skáium reiði sinnar yfir Flugfé-
lag íslands fyrir ýmislegt, sem
honum finnst ábótavant við þjón
ustu þess.
í fyrsta lagi kvartar hann yfir
því, að ferðir flugbílsins frá af-
greiðslunni í Lækjargötu á flug-
völlinn hafa nú verið lagðar nið-
ur.
„Þessi ráðstöfun — segir hann
— hefir í för með sér mikið óhag-
ræði og kostnaðarauka fyrir far-
þega, ég á nú ekki við, þegar svo
ber við, og það er ósjaldan, að
farþegar eru kvaddir út á flug-
völl hvað eftir annað án þess að
nokkuð verði af flugferð. Leigu-
bílar fram og aftur, ekki sízt fyr-
ir þá, sem eiga heima í úthverf-
um bæjarins, eða jafnvel suður
í Hafnarfirði, kosta engin smá-,
ræðis útgjöld. „Skot-túr“ á milli
Reykjavíkur og Hafnarf jarðar
kostar ekki minna en 50 krónur
— það er svei mér nóg til við-
bótar fargjaldinu.
Léleg afgreiðsla.
ÞÁ KEMUR það og fyrir, held-
ur Vestmannaeyingur áfram,
að farþegar, sem biðið hafa eftir
flugferð, ef til vill dögum saman,
eru alls ekki látnir vita, þegar
loksins er flogið. Þegar hann svo
hringir bálvondur yfir sliku at-
ferli fær hann svarið. „Við héld-
um, að þér hefðuð farið með Esju
í fyrradag" — eða eitthvað álíka.
— Þetta kalla ég hámark ósvífn-
innar, sem Flugfélag íslands
mundi ekki leyfa sér, ef um sam-
keppni við annað flugfélag væri
að ræða. Með þökk fyrir birting-
una og kærri kveðju. — Sjálf-
stæður maður úr Eyjum“.
Orðsending frá
Nýja bíói.
SÝNINGARSTJÓRINN í Nýja
bíói hefir með ánægju fallizt
á tillögu hr. „Gosa“ og breytt
hléinu í „Don Camillo" þannig,
að hinn pólitíski fótboltaleikur
sést nú allur ósundurslitinn, í-
haldsskörfum sem kommum von-
andi til mikillar ánægju.
Áhrínsorð.
SUMARIÐ 1755 reis upp mál
milli Bjarna sýslumanns Hall
dórssonar og Björns prests Þor-
lákssonar að Hjaltabakka (d.
1767) um veiði í Laxá. Grímur
Grímsson að Giljá dæmdi í því
að Torfalæk og dæmdi Bjarna í
vil. Fundið var að dpmi Gríms,
en hann svaraði: „Ég sé ekki
betur en að það sé rétt“. Séra
Björn heyrði þetta og mælti: „Sjá
þú þá aldrei betur, á meðan þú
þú lifir.“ Þetta þótti verða að
áhrínsorðum, því að Grímur
missti sjónina skömmu seinna.
Málið var seinna dæmt á alþingi
og féll á séra Björn.
Betra er hjá
sjálfum sér að
taka en bróður
að biðja.
Lóðrétt lína frá toppi turnsins
er 4j/2 metra frá miðpunkti
grunnsins — og halli turnsins
vex um 0,7 millimetra á ári. —
Haldi slíku áfram, sem nú fer
fram, mun turninn geta staðið
i 200 ár ennþá, en þá mun hann
falla. En hæglega gætu vindar og
breytingar jarðskorpunnar flýtt
fyrir fallinu.
Falli skakki turninn í Pisa er
%
allri tilveru borgarinnar ógnað,
því aðeins það að turn borgar-
innar hallast, fær 60 þús. ferða-
menn til að leggja leið sína til
Pisa árlega.
Sænski verkfræðingurinn sem
nú fer til Pisa, hefur margoft
áður á löngum starfsferli sínum
verið kvaddur til að leysa úr
ýmsum iíkum viðfangsefnum, en
hann er sérfræðingur í gotnesk-
um byggingum.
O-

-o
★ EN TÍMANS tönn setur
mörk sín á fleira en skakka
turninn í Pisa. í Versölum er höll
— stærsta höll heimsins. Hún er
vanrækt mjög. Og sumir segja að
meðferðin á þeirri höll sé tákn-
rænt dæmi um það, hve illa sé
hirt að gömlum, sögufrægum
höllum Frakklands.
En franski ráðherrann, sem fer
með mál lista og vísinda, hefur
sent út boðskap: Versölum verð-
ur bjargað. Innan skamms munu
fást þeir peningar, sem nauðsyn-
legir eru til þess að lagfæra höll-
ina að innan sem utan. Það eru
5 milljarðar — auðvitað frankar.
En samt sem áður mikið fé —
rúml. 300 milljónir ísl. kr.
Þessa stærstu höll heims, á
fyrst og fremst að lagfæra að
utanverðu. Hún mun þá aftur
gnæfa sem meistaraverk í græn-
um, skógivöxnum lundi skreytt-
um glæstum gosbrunnum, lista-
verkum og marmarasúlum. Húsið
er mjög farið að láta á sjá. Það
er tekið að kikna í hnjáliðunum,
eins og blaðamaður einn komst
að orði.
Fornminjasafnið í Louvre mun
innan skamms afhenda það af
húsgögnum þeim er áður prýddu
sali Versalahallar og varðveitzt
hafa í safninu. Reynt verður að
kaupa aftur þau húsgögn fyrri
tima, sem seld hafa verið. Sum
þeirra eru komin til Ameríku —
og munu þau fást aftur án end-
urgjalds. Önnur verða keypt af
frönskum borgurum — þau
verða dýrkeyptari.
Loks munu verða smíðaðar
eftirlíkingar af þeim húsmunum
Versalahallar, sem ekki næst í.
Þau eru mörg, því ýmislegt þarf
til þess að prýða svo vel fari 700
herbergi hallarinnar. En teikn-
ingar eru til af öllu eins og það
var í gamla daga — og þannig
skal það aftur verða.
Hugmyndin er að endurskapa
Versalahöll eins og Lúðvík XVI.
yfirgaf hana — tilneyddur. Von-
ast menn til að fá fjármagn til
þess eftir að Versalakvikmynd
Sacha Guitrys hefur verið sýnd
erlendis.