Morgunblaðið - 05.03.1954, Qupperneq 8

MORCUNBLAÐIÐ
FöstudagUi 5. marz 1954
mwmUðkik
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Rítstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgCarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
f lausasölu 1 krónu eintakið.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Ósigrar að baki, eyðimerkur-
ganga
EINTJ sinni var gamall maður.
Á yngri árum hafði hann verið
hinn mesti kjark- og þróttmaður.
En á hinum efri árum gerðist
hann sjóhræddur og úrtölusam-
ur. Var það þó jafnan háttur hans
er hann var á sjó, að hugga sig
með hreystiyrðum. Varð honum
oft að orði, að engin hætta væri
á ferðum, veður færi batnandi og
allt væri í lagi. En samferða-
menn hans vissu að einmitt þessi
orð hans báru greinilegan vott
þeim geig, er hann bar í brjósti.
Kommúnistum hér á landi er
um þessar mundir svipag farið
og þessum gamla manni. Þeir eru
dauðhræddir við þá þróun, sem
bersýnilega er að gerast í íslenzk
um stjórnmálum. Þess vegna taka
þeir til við að hugga sig, telja í
sig kjark eftir mörg og stór áföll.
Þessa viðleitni getur að líta í
„Þjóðviljanum“ í fyrradag. Þar
er reynt að sýna fram á, hvernig
„Sameiningarflokkur alþýðu, sós
íalistaflokkurinn“, hafi staðið af
sér þrjú „gerningaveður“. — Hið
fyrsta þeirra er brottför komm-
únista úr ríkisstjórn árið 1947,
annað en formannaskiptin í Al-
þýðuflokknum haustið 1952 og
hið þriðja stofnun „Þjóðvarnar-
flokksins".
Öll þessi ódæmi segir blaðið
að flokkur þess hafi staðið af
sér. Hafi hann því komið „keik-
ur“ út úr síðustu kosningum!!
Nóg á sá sér nægja lætur. Það
má nú segja. Hvernig hafa úrslit
síðustu kosninga verið fyrir
kommúnista? Athugum það laus-
lega.
Haustið 1949 fóru fram þing-
kosningar. Þá tapaði kommúnista
flokkurinn einu þingsæti, fékk 9
þingmenn í stað 10, er hann áður
hafði.
Næst fóru fram þingkosningar
sumarið 1953. Þá töpuðu komm-
únistar tveimur þingsætum og
miklu atkvæðamagni, fengu 7
þingmenn kjörna.
Loks komu bæjarstjórnarkosn-
ingarnar veturinn 1954.
Enn töpuðu kommúnistar um
land allt, misstu fjóra bæjarfull-
trúa í kaupstöðum landsins, þar
af einn í Reykjavík.
Hér hafa aðeins verið rakt-
ar kaldar staðreyndir. Komm-
únistaflokkurinn á íslandi
hefur s.l. 5 ár tapað á þriðja
þúsund atkvæðum, þremur
þingsætum og mörgum bæjar-
fulltrúum. Hann hefur enn-
fremur glatað forystuaðstöðu
I Alþýgusambandi íslands og
nokkrir af leiðtogum hans
hafa sagt sig úr flokknum,
þar af annar fyrrverandi ráð-
herra hans og nokkrir fram-
bjóðendur við alþingiskosn-
ingar.
Sannleikurinn í málinu er sá,
að kommúnisminn og sósíalism-
inn í landinu yfirleitt er á hröðu
undanhaldi. Það sást greinilegast
í alþingiskosningunum í sumar.
Þá glötuðu Kommúnistaflokkur-
inn og Alþýðuflokkurinn sterk-
ú£tu vígjum sínum, sem í ára-
túgi hafa kosið sósíalista á þing.
Á ísafirði kolféll formaður Al-
þýðuflokksins, sem fyrst og
frémst hefur boðað „vinstri sam-
vinnu“ og samfylkingu gegn
„íhaldinu“, Sýndi það greinilega
hug almennings í höfuðstað Vest-
fjarða til „vinstri villunnar".
Á Siglufirði féll einn af þekkt-
ustu línukommúnistum landsins
og í Hafnarfirði einn af vinsæl-
ustu og greindustu leiðtogum Al-
þýðuflokksins.
Svipuð þróun gerðist í bæj-
arstjórnarkosningiuium. Al-
þýðuflokkurinn tapaði 5 bæj-
arstjórnarsætum í kaupstöð-
unum og kommúnistar fjór-
um.
Einnig þetta eru staðreyndir,
sem ekki verða véfengdar.
Allt bendir til þess að þessir
tveir sósíalísku flokkar haldi á-
fram að tapa. Þeir standa nú uppi
í neikvæðri og ábyrgðarlítilli
stjórnarandstöðu við ríkisstjórn,
sem hefur markað sér frjálslynda
og djarfhuga stefnuskrá, er al-
menningur í landinu byggir á
miklar vonir. Þessa stefnuskrá
munu stjórnarflokkarnir leggja
allt kapp á að framkvæma. í kjöl
far þeirra framkvæmda mun
renna margvíslega bætt aðstaða
fyrir þjóðina til sjávar og sveita.
Það er því enigan veginn góð
aðstaða, sem hinir tveir sósíal-
ísku flokkar eru í. Að baki
þeim liggur stórfellt tap í
kosningum, framundan er
eyðimerkurganga neikvæðrar,
hugsjónarlitillar og þófkenndr
ar stjórnarandstöðu.
Við slíkar aðstæður er ekki
óeðlilegt að menn þurfi að
hugga sjálfa sig.
■Ar „Óvinir“ hittast
Innan skamms tíma mun eiga
sér stað í Bonn skemmtilegur
fundur. Fundur þessi verður er
brezki hershöfðinginn Sir Gerald
Ternpler tekur við embætti sínu
sem yfirmaður brezku herjanna
í Þýzkalandi og jafnframt við
stöðu yfirmanns Norðurhers At-
lantshafsbandalagsins. í tilefni af
þessari embættistöku mun hann í
kurteisisskyni fara í opinbera
heimsókn til dr. Adenauers for-
sætisráðherra Vestur-Þýzkalands.
Það var árið 1945 sem Sir Ger-
ald Templer var yfirmaður
brezka hernámsliðsins í Þýzka-
landi. Þótti hann harður í horn
að taka í þeirri stöðu, sem og
öðrum sem hann hefur gengt, og
lét ekki hlut sinn fyrr en í fulla
^Jlnyiaek.
nn^enjan
hnefana. Þá m. a. vék hann úr
embætti borgarstjóra þeim í Köln
sem Bandaríkjamenn höfðu stutt
til embættisins og gaf honum að
sök að vera „framtakslítill og
ósvífinn" Borgarstjórinn sem
fyrir brottvikningunni varð hét
dr. Konrad Adenauer — sá hinn
sami og nú er forsætisráðherra
Þýzkalands. Og þegar þeir Sir
Gerald og Adenauer hittast á
næstunni, er líklegt að þeir muni
báðir eftir atburðum þeim er
urðu 1945.
★ Sagt í g'amni og alvöru
„Það eru framin aðeins nokkrir
'\Jeluaharuli íLnfar:
McCarfhy
UM nokkurt skeið hefur Mc
Carthy öldungadeildarþingmaður
verið fleinn í holdi hinnar nýju
stjórnar Eisenhowers Bandaríkja
1 forseta. Hefur öldungadeildar-
þingmaðurinn gerzt full athafna-
samur í rannsóknarnefnd þeirri,
sem hann veitir forstöðu. Hefur
hann jafnvel brugðið ýmsum af
viðurkenndustu stjórnmálamönn-
um Bandaríkjanna svo sem
Harry Truman og Marshall fyrr-
verandi utanríkisráðherra um að
hafa haldið hlíf iskildi yfir
kommúnistum í áhrifastöðum.
Innan Bandaríkjanna eru skoð-
anir mjög skiptar um rannsóknar
aðferðir McCarthys. Margir telja
þær ofstækisfullar og ólýðræðis-
legar. En aðrir telja að öryggis
ríkisins sé ekki gætt nægilega
með slíkum róttækum ráðstöf-
unum til þess að fjarlægja komm
únista úr þýðingarmiklum stöð-
um og embættum í þjónustu rík-
isins.
I Meðal annarra lýðræðisþjóða
eru vinnubrögð McCarthys yfir-
leitt litin illu auga og talin spilla
mjög fyrir utanríkisstefnu Banda
ríkjanna. Engum dylzt heldur að
Eisenhower forseti lítur þau horn
\ auga og hefur raunar hvað eftir
annað veitt þessum flokkmanni
sínum áminningu fyrir þau. En
| aðstaða Republikana í öldunga-
deildinni er mjög veik og forset-
inn á því erfitt með að ganga í
berhögg við McCarthy og stuðn-
ingsmenn hans.
Erá Skíðafélaginu.
SKÍÐAFÉLAGIÐ hefur beðið
mig að birta eftirfarandi:
„Við þökkum „skíðamanni“
ábendingar hans í Morgunblað-
inu 2. þ. m.
Á farseðlum Skíðafélagsins,
meðan það rak ferðir sér, var á-
vallt svofelld ábending:
„Gætið þess vel, að binding-
arnar séu í lagi. Munið eftir
skíðaáburði og sólgleraugum. —
Bindið skíðin og stafina vel sam-
an og merkið greinilega. Klæðið
ykkur vel —“ sem er enn í gildi,
þótt ekki sé hún prentuð á far-
seðlana nú, því miður. — Ættu
blaðamenn sem oftast að brýna
fyrir skíðafólki að fara eftir
þessu, því að þannig á skíðafólk
að vera útbúið en ekki vera kom-
ið upp á náðir annarra.
Bæði skíði, staka stafi, gorma
o. þ. h, hefur veitingamaðurinn
oftlega lánað, ef hann hefur haft
það undir höndum. Hins vegar er
hirðuleysi margra þannig, að
varla er gjörlegt að lána eða
leigja út slíka hluti, þótt æski-
legt væri.
upp í loftið, rétt eins og á bæj-
unum heima í dalnum mínum
Verður til sölu
eítirleiðis.
VANALEGA er hægt að fá
skíðaáburð að láni með því
að snúa sér til einhverra vel út-
búinna skíðamanna og oft hefur
veitingamaðurínn haft áburð þó
ekki til sölu, þótt svo hafi ekki
verið í nefnt skipti.
Hefur oft verið íhugað að hafa
muni þessa til sölu í Skálanum
og mun veitingamaðurinn hér
eftir hafa til sölu bæði áburð,
gorma, stafi o. þ. h.
Hins vegar ber veitingamaður-
inn algjörlega af sér að hafa selt
tyggigúmmí í Skálanum, en
súkkulaði og brjóstsykur er ein-
l mitt ágætur hitagjafi í kuldum.
Varðandi orðsendingu „Teits“
3. þ. m. verðum við að benda á,
að skíðalyftan er eign fjögurra
einstaklinga og rekin af þeim.
Hefur hún verið í góðu lagi og
mikið eftirsótt undanfarna vetur
og væntum við, að eigendur
hennar geti rekið hana áfram, en
þeir munu svara fyrir sig. Eiga
þeir sérstakar þakkir skilið fyrir
mikla vinnu og fjárútlát vegna
hennar.“
Nokkuð óvenjulegt.
EG SÁ í gær nokkuð sem við
sjáum ekki á hverjum degi.
Mér fannst það töluvert merki-
legt, en þó var það í sjálfu sér
eitt hið allra venjulegasta og
hversdagslegasta fyrirbæri, sem
hægt er að hugsa sér. Það var
sem sagt ekki annað en kolareyk-
ur úr húsi rétt við hliðina á mér
á miðju hitaveitusvæðinu. Reykj
arstrókurinn sneri sig og liðaði
‘ '-TSJgN

fyrir norðan, þegar ég var að
alast upp.
Ylnaði um
hjartaræturnar.
VÍST er það gott að vera laus
við allan reykinn og svæluna,
síðan þessi blessaða hitaveita
kom til sögunnar, en þag er nú
svona samt, ég gat ekki að því
gert, að mér ylnaði um hjartaræt
urnar, þegar ég sá þennan „lif-
andi“ reykháf út um gluggann
minn, líklega hafði eitthvað bilað
í hitaveitukerfi hússins, svo að
gripið hafði verið til kolanna.
Mér fannst eins og ég sæi
þarna svip frá fortíðinni, liðnum
dögum ofnhituðu stofunnar —
og rauðleitu lampaljósanna.
Sumir segja, að það sé aðeins
heimskra manna háttur að halda
tryggð við minningar gömlu dag-
anna, sem horfnir eru í tímans
skaut. Ég teldi mig miklu fátæk-
ari án þeirra. — Gamall maður.
,U'
Af Fróðárundrum.
M MORGUNINN, er þeir Þór
oddr fóru útan af Nesi með
skreiðina, týndust þeir allir úti
fyrir Enni. Rak þar upp skipit
ok skreiðina undir Ennit, en lík-
in fundust eigi.
En er þessi tíðindi spurðust til
Fróðár, Jiuðu þau Kjartan og
Þuríðr nábúum sínum þangað til
erfis. Var þá tekit jólaöl þeira
ok snúið til erfisins.
En it fyrsta kvöld, er menn
váru at erfinu ok menn váru í
sæti komnir, þá gengr Þóroddr
í skálann ok förunautar hans all-
ir alvátir. Menn fögnuðu vel Þór-
oddi, því at þetta þótti góðr fyrir-
burðr, því at þá höfðu menn þat
fyrir satt, að þá væri mönnum
vel fagnat at Ránar, ef sædauðir
menn vitjuðu erfis síns, en þá var
enn lítt af numin forneskjan, þó
at menn væru skírðlr ok kristnir
at kalla“.
(Úr Eyrbyggja sögu).
-------------
Sá, sem elskar
er blindur; sá
sem hatar sér
ofsjónir.
tugir morða í Lundúnu.m á ári
hverju og langt er frá að það séu
ailt alvarlegir glæpir, — sum
morðtilfellin fjalla aðeins um
eiginmenn sem hafa myrt konur
sínar.“
(Yfirmaður morðdeildar Scotland
Yard).
I
★ Fóik er svo skemmtilegt
j Gistihús eitt í Lundúnum fékk
fyrir nokkrum dögum bréf frá
1 fei ðaskrifstofu í Brazilíu. í bréf-
inu voru pöntuð „6 tveggja
manna herbergi meðan á krýning
unni stendur í júrúmánuði“.
Við athugun kom í ljós að ferða
i skrifstofa þessi í Brazilíu taldi að
! krýningin væri árlegur viðburð-
ur.
Þess má og geta að róörg gisti-
hús hafa þegar fengið pantanir
um herbergi „þegar krýning fer
næst fram í Lundúnum". —
Bandarísk kona ein sendi tékk til
greiðslu fyrir herbergi meðan á
næstu krýningu stæði. Lagði hún
svo fyrir um, að ef hún yrði látin
þegar þar að kæmi, gilti pöntunin
og greiðslan fyrir sonarson sinn
sem nú er þriggja ára.
★ Smygl
Tólfti hver vindlingur sem
reyktur er í Vestur-Þýzkalandi
er ólöglega kominn inn í landið.
Fjárhagslegt tap ríkisins vegna
þessa nemur um 1200 milljónum
ísl. króna — í töpuðum tollum.
★ Smáríkið er nokkuð
stórt
Smáríkið San Marino, hvers
íbúar eru 13000 að tölu, hefur 180
manna her. Þetta litla ríki á sem
stendur í deilum vig þrjú stór-
veldi — Ítalíu, Páfaríkið og Ctóra
Bretland.
Af hinu síðast talda krefjast
San Marino-menn 19.5 milljarða
króna (ísl.) 1 stríðsskaðabætur.
Þeir fylgja kröfu sinni fast eftir,
því 1952 höfnuðu þeir boði Breta,
sem buðust til að greiða þeim
575 þús. krónur — og málið yrði
þar með úr sögunni. Hafa San
Marino menn m. a. skrifað
Elizabetu drottningu um málið.
★ Á miðaldavísu
Margir myndu halda að veizl-
ur eins og þær sem tíðkuðust

meðal konunga og annara stór-
menna á miðöldum væru úr sög-
unni. En lengi lifir í gömlum
glæðum og enn eru til menn sem
kunna að halda slíkar veizlur.
Fyrir nokkrum dögum síðan
íór ein slík fram á Ítalíu Var þar
boðið til afmælisveizlu. Gestirnir
voru 600 talsins. Afmælisbarnið
var Sandras, dóttir Alessandro
Torlonia prins, og varð hún 18
óra gömul.
Þjónar klæddir litklæðum og
prýddir síðum hárkolum báru
íreyðandi vínið til gestanna svo
Framh. á bls. 12