Morgunblaðið - 12.06.1954, Blaðsíða 9

Laugardagur 12. júm 1954
MORGUNBLAÐIÐ
9
tiflit Syrír gott verzlunarárierði
Lánsfjárskortur veldur þá erfiðleikum.
ÉG HEF hér að framan gert
nokkra grein fyrir afkomunni á
árinu 1953 en menn spyrja að
vonum, hvað sé framundan á
yfirstandandi ári. Enda þótt inn-
flutningurinn hafi á árinu sem
leið verið meiri en nokkru sinni
éður og mikið vöruframboð sé
nú í nálega öllum vöruflokkum,
þá hygg ég samt sem áður, að
innflutningurinn verði allmikili
á yfirstandandi ári. Atvinna er
mikil í landinu, og þar af leið-
andi er mikil kaupgeta fyrir
hendi, sem kallar á aukinn inn-
flutning. Raunverulega er þó ekki
hægt að benda á, að nokkur stað-
ar sé um vöruvöntun að ræða
nema þá helzt í byggingavöru-
flokkum.
Það er talið, að á þessu ári
verði jafnan fyrirliggjandi í land-
inu nægar birgðir af sementi,
timbri, steypustyrktarjárni og
vatnsleiðslurörum. Hins vegar er j
fyrirsjáanlegt, að birgðir verða
mjög takmarkaðar af ýmsum öðr-
um byggingavörum, svo sem raf-
lagningarefni, linoleum, miðstöðv
arofnum. vatnskrönum og þak-
pappa. Ég tel aðkallandi, að gerð-
ar séu sérstakar ráðstafanir til;
þess að greiða fyrir innflutningi
á öllum þessum vörum og þá
fyrst og fremst með auknum
leyfisveitingum frá þeim löndum,
þar sem hægt er að fá fljótasta
afgreiðslu. Þar sem framkvæmd-
ir í byggingaiðnaðinum eru nú
í mörgum tilfellum ekki háðar
fjárfestingarleyfum, er þess að
vænta, að allt, sem unnt er, verði
gert af hálfu opinberra aðila til
að greið.a fyrir því, að þessar
vörur, sem ég hef hér sérstaklega
nefnt, verði fluttar til landsins.
VAXANDI ÚTFLUTNINGUR
H'vað útflutninginn snertir, þá
tel ég, að ef hægt verður að halda
togaraflotanum gangandi á líkan
hátt og gert var á síðastliðnu ári
og síldveiðin verður með svipuðu
móti, þá hlýtur útflutningurinn
að stóraukast á yfirstandandi ári.
Útflutningurinn til aprilloka eru
tæpar 268 milljónir, sem er ná-
lega Va meira en á sama tíma á
árinu 1952.
Því er haldið fram af þeim,
sem kunnugir eru útflutnings-
málum, að óvenjugóðar horfur
séu nú um sölu á freðfiski. Um
sölu á öðrum útflutningsvörum
virðist einnig horfa mjög sæmi-
lega. Af framansögðu tel ég það
vera auglióst, að ef vinnufriður
helzt og atvinnuvegirnir fá að
starfa óhindrað á yfirstandandi
ári, þá verði nýtt met sett í út-
f lutningi landsmanna, og greiðslu
jöfnuður ætti aff nást þrátt fyrir
mikinn innflutning.
LANSFJARSKORTURINN
Erfiðasti þrándurinn í götu
ínnflutningsverzlunarinnar er nú
án efa lánsfjárskorturinn. Það er
staðreynd, að frá því að íslenzka
krónan var verðfelld í marz-
mánuði 1950, hefur veríð um stór-
kostlegan lánsfjárskort að ræða
hjá verzlunarstéttinni. Það var
ekki nóg með, að það þyrfti
aukið fjármagn í sambandi við
hækkaða krónutölu vegna gengis-
breytingarinnar, heldur var síðar
farið inn á þá leið að heimta
mjög háar fyrirframgreiðslur í
sambandi við opnun ábyrgða eða
greiðsluloforð. Það má e. t. v.
segja, að þessi breytta stefna hafi
verið nauðsynleg til þess að hafa
hemil á innflutningnum, a. m. k.
í ákveðnum vöruflokkum. En um
það er ekki hægt að deila, að í
vissum tdfellum hefur verið
gengið allt of langt í þessu efni.
í sumum vöruflokkum er inn-
flutningur fyrir löngu síðan kom-
inn í eðlilegan farveg, og inn-
flytjendur hafa enga ástæðu til
að gera nema tilraun til að flytja
inn nema eðlilegt vörumagn á
hverjum tíma. Þess vegna er ó-
sanngjarnt að heimta slíkar fyr-
irframgreiðslur sem nú er gert,
SíSari hfaím af ræðu Eggsrfs Krisfjánssonar,
formanns Verzlunarráðs Islands
a. m. k. hvað vissar vörutegundir
áhrærir.
Fyrir atbeina Verzlunarráðs
íslands fengust fyrirframgreiðsl-
ur á ciearinglöndin verulega
lækkaðar En þrátt fyrir það eru
þær nú frá 10—50% eftir því
hvaða lönd eiga í hlut. Þessi
iækkun, sem gerð var, er ekki
nægileg
VIÐSKIPTIN VIÐ
CLEARING-LÖNDIN
Með tiiliti til útflutningsfram-
leiðslunnar er nauðsynlegt að
keppa að pví að halda viðskipt-
um við clearinglöndin. Þegar það
er haft i huga, hversu langan tíma
það tekur í mörgum tilfellum að
fá vörur afgreiddar frá þessum
löndum, tel ég það mjög vafa-
samt að heimta slíkar fyrirfram-
greiðslur þar sem fé manna er
með slíkum aðgerðum bundið
óhæfilega langan tíma.
Til þess að örva viðskiptin við
clearinglöndin ætti að afnema al-
gerlega allar slíkar fyrirfram-
greiðslur, og skora ég á þá aðila,
sem ráða bankamálum okkar, að
taka einnig til rækilegrar endur-
skoðunar, hvort ekki er hægt að
létta að verulegu leyti á fyrirfram
greiðslum, sem heimtaðar eru í
sambandi við opnun ábyrgða eða
loforða um gjaldeyrissölu á
E.P.U. — eða dollarasvæðið. Slíkt
mundi verða til þess að greiða
mjög fyrir öllum þeim, sem fást
við innflutningsverzlun, því að
það er staðreynd, að verzlunar-
stéttina skortir tilfinnanlega
fjármagn.
AUKIÐ FRELSI
Á undanförnum árum hefur
verið keppt að því marki að
skapa aukið frelsi í innflutnings-
verzluninni, og allir aðilar, sem
með sanngirni og velvilja ræða
um framkvæmd þeirra mála, við-
urkenna, að slíkt frelsi hefur
verið til stórkostlegra hagsbóta,
ekki einungis fyrir þá, sem þessa
atvinnugrein stunda, heldur fyrst
og fremst fyrir neytendurna, sem
í gegnum verzlunarfrelsi hafa
átt kost á meira vöruvali en áður
hefur þekkzt. En það einkenni-
lega er, að samtímis því sem los-
að er um innflutningshöft má
ekki tala um það, að losað sé um
þau höft, sem hvíla á útflutnings-
verzluninni. Innflutningsverzlun-
in er að sjálfsögðu þýðingarmikill
þáttur i lífi þjóðarinnar, en
stærsti og þýðingarmesti þáttur-
inn í verzluninni er að sjálfsögðu
útflutningsverzlunin, því að á
útflutningsverzluninni byggist
fyrst og fremst, hvaða vörur er
hægt að flytja til landsins og í
hve ríkum mæli og síðast en ekki
sízt afkoma útflutningsframleiðsl
unnar sjálfrar.
VERZLUNARSTÉTTIN OG
ÚTFLUTNINGURINN
Verzlunarstéttin er þeirrar
skoðunar, að ef henni væri gef-
inn kostur á að vera aðili að út-
flutningsverzluninni, þá væri
unnt að ná til miklu fleiri kaup-
enda en nú er og með því tryggja
aukna sölu og e.t.v. hærra heild-
arutilutningsverðmæti. Sölusam-
tök framleiðenda gætu að sjálf-
sögðu jöfnum höndum annazt um
söluna eins og þau gera nú. En
hvers vegna á ekki að gefa verzl-
unarstétunni einnig tækifæri á
þessu sviði? Því er haldið fram
gegn þessari skoðun verzlunar-
stéttarinnar að hætta mundi
vera á því, að vöruverð yrði boð-
ið niður á erlendum mörkuðum.
Þetta er að sjálfsögðu hreinasta
fjarstæða, því að hvers vegna
skyldum við ekki eins og aðrar
Happdrætti Háskóla íslands
þjóðir ge+a tryggt slíkt, eða rétt-
ara sagt komið í veg fyrir slikt
með því að ákveða lágmarksút-
flutningsverð, sem aðilar yrðit
skyldir til að hlíða og tryggja
gjaldeyrisskil í samræmi við slík
ákvæði? Nú sem stendur er e. t. v.
auðveldara um sölu á mörgum
framleiðsluvörum landsmanna en
áður hefur verið. En slíkir tímar
geta að sjálfsögðu breytzt, og ég
get ekki séð, að sölusamtökum
framleiðenda sé nein hætta búin,
þótt öðrum fyrirtækjum og ein-
staklingum sé gefið fullt tæki-
færi til þess að sýna hæfni sína
á þessu sviði.
SKATTAMÁL
Eitt af þeim málum, sem mikið
var starfað að á síðastliðnu ári,
voru skattamálin. Á tímabili leit
svo út sem þau yrðu leyst á síð
asta Alþingi. en sú von brást hvað
snertir skat.tgreislur fyrirtækja.
Er þess að vænta, þegar næsta
Alþingi kerr.ur saman, að milli-
þinganefnd sú, sem nú starfar að
þessum málum, hafi þá tilbúið
frumvarp til nýrra laga varðandi
skattgreiðslur fyrirtækja, því að
flestir eða allir munu sammála
ufn, að ómögulegt sé að slá lausn
þessara mála á írest.
Við samningu slíkra. laga vill
verzlunarstéttin benda á eftir-
farandi.
1. Skattskyldar tekjur fyrir
tækja séu ákveðnar með því
að draga 8 — átta prócent
af hlutafé eða stofnfé frá
nettótekjum og einnig vara-
sjóðstillag, sem ekki má '
lægra en 40 — fjörutíu pró-
cent — af nettótekjum.
2. Að skatta- og útsyargreiðsla
atvinnufyrirtækja sé aldrei
er kveði á um, að samanlagð-
ur tekiuskattur og tekjuútsvar
megi aldrei fara fram úr 60 —
sextíu prócent — skattskyldra
tekna.
3. Að öllum fyrirtækjum sé gert
að greiða jafnháa skatta af
atvinnurekstur í landinu í
hvaða formi sem hann er rek-
inn og hverjir sem eru eig-
álagningu aðgreind frá tekju-
tekna.
4. Sett verði skýlaus ákvæði
skattaiögin, er komi í veg fyr-
ir, að sömu tekjur séu nokkru
sinni tvískattaðar.
5. Sett verði skýr ákvæði í
skattalög og reglugerðir þess
efnis, að verðhækkun vegna
almennrar verðbreytingar
skuli aldrei talin til skatt-
skyldra tekna. Jafnframt verði
komið í veg fyrir, að vaxandi
verðbó'ga geti orðið þess vald-
andi, að sömu raunverulegu
tekjur verði skattlagðar með
síhækkandi hundraðshluta.
6. Heimild t.il frádráttar á tapi
á atvinnurekstri verði gerð
víðtækari en nú er með því
að heimila að færa slíkt tap
aftur í timann og draga frá
tekjum fvrri ára, þó aldrei
yfir tvenn gramót. Skulu skatt
ar þá endurgreiddir, sem
kunna að hafa verið greiddir
af tekjum fyrri ára, og telj-
ast þeir ekki til tekna. Fáist
slíkt tap ekki uppiborið á
Framh. á hls. 10
Kr. 50.000.00 15062 15296 15320 15324 15405,
5944 15454 15471 15674 15732 15838.
16068 16173 16257 16323 16428
Kr. 10.000.00 16458 16540 16566 16576 16578.
16665 16607 16654 16924 17076 17081
17094 17107 17128 17143 1720ík
Kr. 5000.00 17261 17268 17384 17436 17484
34289 17563 17633 17649 17661 17673
17697 18067 18193 18474 18532
Kr. 2000.00 18559 18585 18640 18656 18665«
5086 8511 11590 12661 15635 18676 18679 18712 18721 19044
23999 34031 19335 19472 19574 19588 19630«
19783 19802 19829 19892 1-99C4
Kr. 1000.00 19917 20078 20132 20191 20200«
327 1187 1695 2577 2659 20217 20225 20342 20410 20431
3242 4312 4519 13912 14387 | 20438 20699 20744 20880 2089*
15658 17188 20203 23477 24332 . 20899 20950 20989 21028 21033
24819 24948 25148 25470 25735 21099 21135 21157 21202 21282.
27162 27772 30431 32711 34570 21287 21309 21400 21436 21490«
21539 21660 21661 21683 -21700«
Kr. 500.00 21791 21927 21935 22054 22100«
12 19 406 683 1113 1277 22217 22281 22305 22351 22412
1315 1444 1543 1834 1903 22499 22530 22747 22818 22824
1960 1963 2096 2211 2645 22952 22979 23066 23073 2312*
2805 2836 3048 3076 3103 23237 23239 23424 23701 23784
3336 3410 3480 3799 4133 23866 23916 23943 23965 24054
4625 4701 4766 5408 5533 24112 24116 24266 24345 2444?
5539 5934 6213 6928 7287 24444 24851 24859 25034 25054
7608 7645 7807 7836 8068 22065 25298 25323 25362 25373-
8089 8204 8225 8235 8475 25391 25424 25427 25428 25517
i 8563 8681 8718 8782 8816 25519 25588 25603 25609 25633
8947 9169 10001 10423 10488 25684 25689 25878 25913 25955-
10607 10616 10671 10734 11440 25971 25989 26003 26093 26107-
11693 12067 12204 •12242 12418 26304 26396 26410 26415 26472
12626 12704 13074 13309 13572 26518 26793 27014 27083 27211-
13640 13703 13790 14275 14348 27248 27271 27293 27294 27382
| 14381 14407 14539 14947 15367 27400 27457 27458 27485 27573
15610 15612 15731 15871 16250 27611 27707 27745 27823 27876
16294 16549 16572 16666 16755 27925 27928 27944 27983 28054
I 16843 16866 17416 18285 18571 28147 28171 28269 28296 28419
'18764 18889 18935 19389 19569 28458 28489 28500 28504 28532.
19678 19686 28638 28761 28782 28833 28861
19915 19921 20010 20358 20459 28877 28894 28904 28953 28972
20519 20956 21233 21463 21667 29007 29020 29106 29134 29)98
21835 21980 23198 23236 23315 29252 29254 29368 29394 29465
23748 23954 24004 24026 24467 29467 29625 29648 29654 29662
24638 24704 24858 24988 25031 29725 29612 29832 29851 29959
25172 25175 25182 25387 25349 30084 30241 30242 30261 30265
25624 25790 25889 26037 26045 30379 30405 30418 30593 30649
26072 26478 26514 26776 26971 30685 30825 30826 30828 30843
27353 27395 27396 27500 27710 30855 30865 30945 31015 31065
27842 28131 28179 28473 28796 31171 31293 31294 31317 31332-
28984 29021 29117 29176 29203 31368 31336 31606 31615 31644
29282 29294 29316 29367 29444 31714 31748 31815 31855 31862
29557 29563 29862 30376 30153 31878 31911 32161 32248 32288
30549 30705 30729 31210 31277 32294 32337 32342 32473 32525
31338 31505 31590 31754 31937 32539 32664 32713 32769 32814.
32232 32394 32586 32687 32926 32824 32850 32864 32938 33003
■ 32978 33123 33199 33276 33440 33013 33072 33182 33198 33295
133519 33663 33729 33857 34148 33507 33572 33590 33874 33904.
1 34269 34357 34371 34442 34643 33911 33977 33980 34028 34053
34910 34080 34095 34108 34196 34219.
Kr. 300.00 34492 34528 34748 34792 34943.
5 25 118 117 231 34958 34960 34981 34998
240 243 291 303 328
378 571 629 738 805 Aukavinningar 2.000 krónur:
806 885 933 938 1080 5943 5945
1205 1226 1231 1332 1400 (Birt án ábyrgðar).
1418 1445 1489 1609 1622
1697 1735 1736 1838 1885
1956 1968 1974 1985 2018 —! níOld
2036 2040 2369 2548 2595
2606 2635 2673 2686 2804 Framh. af bls. 1
2886 2907 2995 3081 3116 istum, hvort Lanie situr áfram
3172 3182 3186 3230 3241 við völd. — Stjórnina styðja aft-
3271 3317 3327 3397 3448 ur á móti þingmenn hægíi
3547 3670 3740 3749 3770 kölu binm. komið og 75 Gaul-
3804 3820 4000 4006 4058 listar, sem eru 200 að tölu. Þar-
4285 4453 4478 4495 4575 á móti kemur þó, að 105 Sósíalist-
4597 4602 4633 4683 4843 ar munu greiða atkvæði ge£j\\
4913 4953 4972 4978 5003 stjórninni og 99 commúnistai
5055 5142 5193 5263 5371 Þess vegna verða úrslitin komin
5448 5451 5587 5638 5649 undir Radikölum og Sósíalistum,
5661 5798 5827 5868 5919 en síðustu daga hafa þeir mjög
6116
6344
6731
7046
7249
7712
8055
8276
8648
9044
9599
6137
6560
6770
7065
7289
7719
8107
8440
8672
9051
9621
6144
6681
6793
7101
7471
7863
8193
8521
8721
9193
9660
6148
6702
6799
7120
7559
7900
8208
8532
8887
9221
9827
10009 10051 10063 10149
10312 10332 10334 10349
10474 10649 10724 10761
10899 10903 10906 10942
10956 11053 11203 11407
11495 11545 11801 11814
11921 11979 12038 12058
12352 12362 12419 12439
12633 12680 12718 12733
12795 12866 12948 12951
13100 13208 13241 13293
13381 13435 13456 13460
13506 13570 13622 13629
13732 13777 13803 13816
13981 14066 14181 14200
14298 14609 14632 14653
14799 14805 14953 15031
6872
7152
7684
7931
8272
8552
8972
9407
9878
10268
10427
10851
10951
11423
11899
12236
12452
12746
13020
13325
13469
13653
13904
14292
14791
15060
6271 j fjarlægzt stjórnina.
6733 |
GEGN LANIEL
Samkomulagið milli Laniels
og Radikala hefir og versnað
mjög síðan þeir snerust gegn hon-
um, er hann bauð sig fram til
Frakklandsforseta í des. s. 1.
Gaullistarnir hafa horn í síðu.
Laniels, sökum þess að hann ci’
meðmæltur sáttmála um Evrópu-
her og þar að auki hefir hao.n
bakað sér óvinsældir út af Indó-
Kína málunum.
ALVARLEG AHRIF
Flokkur Bidault utanríkisráð-
herra samþykkti í dag, að þeir
myndu ekki styðja neinn þann
flokk, sem kemur til með a<5
breyta um stefnu í utanríkismál •
unum frá því, sem nú er.
Ljóst er, að það mun hafa al-
varleg áhrif fyrir umræðurnai,*-
um Indó-Kinamálin á Genfai-
ráðstefnunni og baráttu fransha,.
hersins í landinu sjálfu, ef stjói%
Laniels fellur.