Morgunblaðið - 29.06.1954, Síða 8

Morgunblaðið - 29.06.1954, Síða 8
H MORGUTSBLAÐIÐ Þriðjudagur 29. júní 1954 Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavflc. yramkv.stj.: Sigfúa Jónsson. Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyTgðarm.) Stjómmálarltstjóri: Sigurður Bjarnason fri Vi#ur. Lesbók: Árni Óla, sími 3045. Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson. Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla: Austurstræti 8. — Sími 1600. Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanianda. t lausasölu 1 krónu eintakið. UR DAGLEGA LIFINU \ Nýtt blómaskeið íslenzkrar menningar VIÐ opnun bókasýningar þeirr- ar, sem Háskóli íslands gekkst fyrir í tilefni af 10 ára afmæli lýðveldisins flutti Bjami Bene- diktsson menntamálaráðherra ræðu og minntist þar m. a. á gildi fornbókmenntanna fyrir íslenzka menningu. Kvað hann þær ekki aðeins grundvöll hennar heldur væri það hæpið, hvort þjóðin hefði lifað af margar myrkar ald- ir, ef hún hefði ekki sótt kjark, manndóm og uppörvun í sín fornu fræði. Menntamálaráðherra komst síð an að orði á þessa leið: „Nú sækja að okkur erlend áhrif úr öllum áttum. Þau geta orðið hrettuleg, ef þjóðin gætir sín ekkj. Fn ef hún kann að meta sjálfa sig og heldur tryggð við allt hið bezta úr sinni fornu menningu, jafnframt því, sem kynni af umheiminum veita víð- sýni og margháttaðan lærdóm, þá kann svo að reynast að við séum nú stödd við upphaf nýs blóma- skeiðs íslenzkrar menningar. Margt bendir til, að svo sé, þó að mörgu sé ábótavant. Minnkandi kunnugleiki og lestur almennings á fornritunum er eitt af því, sem illu spáir. En þó er það gleðilegt tímanna tákn, að almannarómur segir, að ekkert útvarpsefni njóti meiri vinsælda en þegar beztu íslendmgasögurnar eru lesnar þar af ágætum upplesurum, svo sem sumum kennurum í íslenzk- um fræðum við háskólann". Þessi ummæii menntamálaráð- herrans hafa vissulega við fyllstu rök að styðjast. í stað þess að ísland var einangrað og úr þjóð- braut þvert er það nú mitt á al- faraleið. Sterk erlend áhrif leika um íslenzka þjóð og menningu hennar. Það er fyrst og fremst afleiðing tæknibyltingarinnar og gjörbreytingar á sviði samgöngu- mála. Þessi erlendu áhrif geta haft neikvæð og hættuleg áhrif á íslenzkt menningarlíf. En því fer víðsfjarri að það sé óhjá- kvæmilegt. Það veltur á þroska og manndómi þjóðarinnar á hverjum tíma. Íslendingar verða að kunna að velja og hafna, til- einka sér það úr erlendum menn- ingarstraumum, sem hentar þeim og samræmist þörfum okkar, en hafna hinu, sem síður en svo er fengur að. Við verðum að varast að gleypa hlutina ómelta aðeins vegna þess að þeir eru nýir og erlendir. Slíkur oþingáttarháttur er hinn mesti vanþroskavottur. Á hinn bóginn verðum við einnig að varast þröngsýnan sjálfbyrgingshátt og þjóðemis- rembing. Við lifum í einum heimi enda þótt hann virðist oft vera skiptur í tvær miklar andstæður milli austurs og vesturs, frjáls- lyndrar vestrænnar lýðræðis- hyggju annars vegar en aust- rænnar einræðishyggju hins veg- ar. Framtíð mannkynsins og sið- menningarinnar veltur á því, að þjóðunum takist að skilja hver aðra, kynnast hver annarri og til- einka sér það bezta úr vísinda- og menningarstarfi hver annarar. Til þess að þetta takist þarf ekki að skafa út þjóðleg menningar- sérkenni hverrar þjóðar. Með því væri grundvellinum kippt undan sjálfstæði margra þeirra. Að hinu þer að stefna að árangurinn af mannlegu hyggjuviti, snilligáfu og þroska verði alþjóðleg eign og sé notuð til þess að örva og efla menningarlif fólksins um víða veröld. Möguleikar okkar íslendinga til þess að lifa fjölskrúðugu menningarlífi eru miklir og vax- andi. Við höfum nú betri aðstöðu en nokkru sinni fyrr til þess að gæta hins forna menningararfs okkar, bókmennta og sögu. Hvert íslenzkt barn hefur nú tækifæri til þess að njóta góðrar og fjöl- breyttrar menntunar. Við höfum fjölgað æðri skólum okkar þannig að fjórir menntaskólar eru nú í landinu. Háskóli íslands hefur verið efldur og sérstök áherzla lögð á að gera hann að miðstöð norrænna fræða í heiminum. Þjóðin hefur fyrir skömmu eignast Þjóðleikhús og sinfóníu- hljómsveit og með bættum sam- göngum gefst henni tækifæri til þess að fá til sín beztu erlenda listamenn á ýmsum sviðum. Allt þetta hlýtur að stuðla að því að auðga og frjógva íslenzkt menningarlíf. Fram- undan getur þessvegna verið nýtt hlómaskeið íslenzkrar menningar. Við þurfum að- eins að kunna fótum okkar forráð, læra af hinu góða og þroskavænlega, sem utan að berst en hafna hinu einskis- verða eða fánýta. Við skulum byggju menningu hins nýja tíma á því bezta, sem fortíðin gaf okkur, vera trúir uppruna okkar en taka þeim þroska, sem framvinda tímans færir okkur. Á þessum grundvelli mun íslenzk menning blómgvast og dafna á komandi árum. Framsókn sparar! HÉR í blaðinu hefur áður verið á það minnst, að sjálfsagt væri og eðlilegt að sameina embætti húsameistara ríkisins og skipu- lagsstjóra ríkiálins. Væri mjög auðvelt að framkvæma þessa sameiningu nú, vegna þess að skipulagsstjóraémbættið væri laust, þar sem forstöðumaður þess hefði verið skipaður húsa- meistari. Ef þessi háttur hefði verið á hafður hefði það sparað ríkinu töluvert fé árlega. Eitt embætti hefði verið gert úr tveimur. Skrif stofubákn ríkisins hefði verið fært lítillega saman og þar með stefnt í rétta átt. En Framsóknarflokkurinn, sem alltaf segist vilja spara ríkisfé vildi ekki hafa þennan hátt á. Enda þótt ráðherrar Sjálfstæðis- flokksins vildu að slík sameining hinna tveggja embætta yrði fram kvæmd veitti félagsmálaráðherra skipulagsstjóraembættið og lok- aði þar með dyrunum fyrir þess- ari sparnaðarhugmynd. Þannig er sparnaðarvilji Fram- sóknar í framkvæmd. Tíminn er látinn rausa um hina frábæru fjármálastjórn Framsóknarflokks ins. Bændum og búaliði er sagt, að ekki standi á Framsókn til þess að draga saman ríkisbáknið. En ef korrið er með raunhæfar sparnaðartillögur þá snúast ráð- harrar Framsóknar hart gegn þeim. ALMAR skrifar: Biskupsvígslan. SUNNUDAGINN 20. þ.m. var út- varpað frá Dómkirkjunni vígslu hins nýkjörna biskups vors herra Ásmundar Guðmundssonar. Fór athöfnin fram með miklum virðuleik og hátíðarblæ. Dr. theol. Bjarni Jónsson vígslubiskup fram kvæmdi vígsluna með miklum skörungsskap og flutti svipmikla og áhrifaríka ræðu til hins ný- vígða biskups. Dr. theol. Magnús Jónsson lýsti vígslu og fórst það meg miklum ágætum. Aðrir sem tóku virkan þátt í vígsluathöfn- inni, svo sem vígsluvottarnir, þeir séra Friðrik J. Rafnar, vígslu- biskup, séra Jakob Einarsson pró- fastur, séra Þorsteinn Jóhannes- son prófastur og Jón Auðuns dómprófastur, svo og Björn Magnússon prófessor og séra Oskar J. Þorláksson, er þjónuðu fyrir altari, kcmu allir fram af miklum virðuleik. — Að lokum predikaði biskupinn og var ræða hans þrungin alvöru og virðuleik þessarar hátíðlegu stundar. — Söngur kirkjukórsins og orgel- leikur dr. Páls ísólfssonar áttu ríkan þátt í því að gera mönnum athöfnina ógleymanlega. Frá Lissabon. ERINDI það um Lissabon, eftir sendiherrafrú Lissa-Britta Ein- Jrá útuarpL í áíÉudta viL i mvi u arsdóttir Öhrvall, er frú Guð- rún Sveinsdóttir flutti í út- varpið þennan sama dag, var hið ágætasta, skemmtilegt og fróðlegt og afburðavel samið og framúrskarandi vel flutt, í prýði- legri þýðingu frú Guðrúnar. — Slík erindi eru jafnan vinsæl hjá hlustendum, en því miður er það mjög sjaldgæft að þau séu eins vel flutt og að þessu sinni. Þó vil ég taka hér undan ferðalýsingar Rannveigar Tómasdóttur, sem allar voru afbragðsvel samdar og prýðilega fluttar. Séra Jón Þorláksson, SYNODOSERINDI sér Sigurðar Stefánssonar á Möðruvöllum, um séra Jón Þorláksson, skáld á Bægisá, er séra Sigurður flutti þriðjudaginn 22. þ.m. og útvarp- að var, er eitt af beztu erindum, sem heyrst hafa í útvarpinu. Lýsti séra Sigurður hinu mikla skáldi og andans manni, skapgerð hans og lífsstarfi af mikilli þekk ingu og djúpum skilningi, og varpaði skýru ljósi á svipdrætti þessa óvenjulega persónuleika og Vetud andi óhrifar: samtíð hans. Þá var og flutning- ur séra Sigurðar öruggur og * greinilegur svo að til fyrirmynd- ar má telja. Útvarpssagan nýja. „MARIA GRUBBE“ hin stór- merka skáldsaga, eftir danska skáldsnillinginn J. P. Jacobsen, í þýðingu Jónasar Guðlaugssonar skálds mun án efa verða vinsæl meðal hlustenda. Kristján Guð- laugsson hæstaréttarlögmaður, bróðir Jónasar skálds les söguna. Nokkrir annmarkar hafa verið á fyrstu lestrum hans, en ég tel öruggt að það séu aðeins byrjun- arörðugleikar, sem hæstaréttar- lögmaðurinn komist fljótlega yfir. Önnur dagskráratriði. ÞVÍ MIÐUR gat ég sakir anna, eigi komið því við að hlusta að ráði á dagskrá útvarpsins síðari- hluta vikunnar. Ég hlýddi þó á upplestur Olínu Jónsdóttur frá Sauðárkróki. — Frásögn hennar þótti mér fremur bragðdauf, en ! stökur hennar og kviðlingar t býsna góðir. — Af öðrum erind- umum vil ég nefna fróðlegt og vel flutt erindi próf. Richards I Beck’s um trúrækni og þjóðrækni í sögu og lífi Vestur-íslendinga. ( Þ R 0 T I 1 R w Ovenjuleg þátttaka í Seglskipum bannaður aðgangur. AGIRÐINGUNNI í götunni fyr- ir neðan Eimskipafélagshúsið er rautt og gljáandi skilti með hvítum bókstöfum. Á þvi stend- ur: „Bílastæði aðefns fyrir Eim- skip.“ I Að vísu er þar hvorki tekið fram, að þar sé um samnefnt hlutafélag að ræða eða félag yfir- leitt, svo álykta mætti, að segl- skipum og skútum væri þar með j öllu bannaður aðgangur og mótor ' bátar mjög illa séðir. En það er ekki einungis niðri við höfnina, sem bifreiðum er bannaður að- gangur, ef eigandinn er ekki svo heppinn að vinna í nálægri bygg- ingu, heldur er það miklu víðar um bæinn. Hjá Arnarhvoli, háborg skrif- stofumennsku og pappírsvinnu ís- lenzka ríkisins er allmikið bíla- stæði, enda mjög þarft. Fjöldi manna leitar bónarerinda í þær veglegu stofnanir, sem í Arnar- i hvoli eru til húsa og auk þess er j þar hinn virðulegi Hæstiréttur landsins sambyggður, svo allir, sem eiga rétt sinn að sækja eða verja ganga þar eða aka um veg. Langur gangur. GALLINN er aðeins sá, að við bílastæðið er snoturt og yfir- lætislaust skilti, sem á stendur, að engir aðrir megi geyma sína bíla í nánd við nefnt hús, nema þeir, sem þar innan dyra vinna fyrir brauði sínu. Þess er aftur á móti hvergi getið á öðru skilti, hvar þeir sem erindi eiga í nefnd- ar byggingar — og raunar eru byggingarnar bara til fyrir þá, — skuli geyma sína bíla meðan á erindum þeirra stendur, Og afleiðingin er sú, að hinir tiltöluiega fáu starfsmannabílar standa rólegir og kyrrir 8 tíma á dag meðan hundruð manna, sem stutt erindi eiga verða að skilja sínar bifreiðir eftir órafjarri ákvörðunarstað sínum. Er það of mikil kurteisi eða tillitssemi við viðskiptamenn hins opinbera, að þeir geti ekið að dyrum musteris- ins jafnt og þeir sem í þeirra þágu starfa fyrir innan? Skáldið mælti. SVEINN segir: Við lifum á erfið- um tímum sagði Seinn Stein- arr í merkri bókmenntaræðu, er hann hélt í fyrravetur. Orð var það að sönnu og var víst fátt réttara sagt á því ári. En skáldið hefur víst aðallega haft and- legu málin í huga, er hann lét hin spaklegu orð út úr sínum munni, en ekki þau veraldlegu. í vorum veitSnga- húsamálum, sem brátt fara nú að verða eilífðarmál okkar íslend- inga að því er virðist, horfir fremur til batnaðar þótt hægt gangi. Fyrir nokkru tók til starfa nýtt veitingahús og þó gamalt, að nafni Röðull hér í bæ. Á sínu fyrra lífsskeiði var það ósköp venjulegt veitingahúsj, hávaða- samt og íótumtroðið í meira lagi og hafði fátt til síns ágætis. Nú hefur það hinsvegar kastað ellibelgnum svo um munar og er orðið bjartasta, snotrasta og geð- þekkasta öldurhús höfuðborgar- innar, ásamt Sjálfstæðishúsinu við Austurvöll. List en ekki gróði. ÞAÐ getur jafnvel hvarflað að manni, er maður er seztur þar yfir góðum málsverði, að þetta hús sé alls ekki íslenzkt veitingahús, heldur miklu frem- ur danskt eða franskt, svo yfir- máta kurteisir eru þjónarnir, maturinn ljúffengur, húsbúnaður smekklegur og dyravörðurinn borðalagður. Borg verður aldrei stórborg eða mikil borg fyrr en hún á góð veitingahús og með Röðli er Reykjavík einni röst nær því marki en áður fyrr. Og hrós eiga þeir veitingamenn skilið, sem hafa einhvern tímann gert sér ljóst, að veitingahúsarekstur er annað og miklu meira en sú list að græða peninga á fljótan og auðveldan hátt. frjálsíþróHum BOÐHLAUP meistaramóts iReykjavíkur í frjálsum íþróttum fóru fram s.l. föstudag. Úrslit í 4x100 m boðhlaupi urðu þau að Ármann sigraði á 44,0 sek., 2. ÍR 45,6; 3. B-sveit KR 47,1; 4. B-sv. Ármanns 47,5, 5—6. B-sv. ÍR og C-sv. KR 48,4 sek. í 4x400 m boðhlaupi sigraði sveit Ármanns 3:32,0; 2. KR 3:35,2; 3. ÍR 3:45,6; 4. KR (B-sv.) 3:51,2 5. ÍR (B-sveit) 4:00,8; 6. Ármann (B-sveit) 4:01,0 mín. | Eftir boðhlaupin eru stig félag- anna sem hér segir: ' Ármann 18 stig, KR 13'/2, ÍR 12%. I Fimmtarþraut meistaramótsins fer fram í kvöld kl. 19,30 svo og 1 keppni í 10 km. í fimmtarþraut eru 24 keppendur og í 10 km. i hlaupi 6 keppendur. Hlaup Bannlsten á kvikmynd ÞEGAR Bannister vann hið mikla afrek að hlaupa míluna fyrstur manna undir 4 mínút- um, var hlaup hans kvikmynd- að. Nú hefur Austurbæjarbíó fengið þessa mynd og sýnir hana sem aukamynd á níusýn- ingum sínum næstu daga. Er þar ágætt tækifæri fyrir íþróttamenn að sjá er hi® mikla afrek var unnið. Sundmó! í Borgar- SUNDMÓT Ungmennasambands Borgarfjarðar var nýlega haldið. Sá UMF íslendingur um mótið, sem fór vel fram, en þátttaka var lítil, því aðeins 2 félög af 15 í sambandinu sendu keppendur til mótsins. 18. júlí n. k. fer fram aðal- j iþróttamót sambandsins við Faxa- borg. Þar fer fram keppni í starfs- íþróttum, hin fyrsta á vegum U.m.s.B. Helztu úrslit hins nýafstaðna sundmóts voru þessi: Framh, á bls. 12 j

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.