Morgunblaðið - 04.11.1954, Blaðsíða 12

28
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 4. nóv. 1954
Sigurður Creipsson:
Sitthvað um <
NÚ hefur Sveinn Ásgeirsson
fulltrúi hreiðrað um sig í
Morgunblaðinu og hefur sér það
til dundurs að sýna mér sem fyrr
nokkrar ýfingar og glettur og vill
með því láta mjög að sér kveða.
Þessi grein hans í Morgunblað-
inu er að mestu endurtekning á
þ(ví, er hann sagði í útvarpinu 26.
júlí s.l. um hneykslið við Geysi.
Þeirri árás svaraði ég með grein
í Morgunblaðinu 21. ágúst s.l. og
þykir mér leitt að þurfa að end-
urtaka sumt af því nú. Ég skamm
ast mín engan veginn fyrir það
að segja frá því, að ég hafi átt
við ýmsa örðugleika að etja og
þó einkum í byrjun meðan sam-
göngur voru stirðar. enginn sími
og jafnan skortur á fé til fram-
kvæmda, en aukinna fram-
kvæmda og umbóta er brýn þörf
árlega. Þetta vill hagfræðingur-
inn ekki skilja. Ég hefi heldur
ekki ætlast til þess, að hann, sá
stríðsmaður, klökknaði yfir mín-
um kjörum, enda gætir hann vel
púðursins og vill sjálfsagt ekki
láta það blotna. Sveinn bregst
ekki þeim trúnaði við sjálfan sig
að leita vandlega að misíellum í
mínu starfi og ýmsum ávirðing-
um í minn garð og ekki skortir
á frásagnargleðina eða hæfni til
þess að hagræða sannleikanum
eftir því, sem honum þykir bezt
henta. Nú segir Sveinn, að höfuð-
hneykslið, er hann talar um hér,
hafi skeð fyrir rúmu ári, og nú
lætur hann þó í það skína, að
heldur hafi breytzt til bóta.
Sveinn telur, að ég sé sjálfum-
glaður og áhyggjulaus maður.
Þetta fellur vel saman við frá-
sögn hagfræðingsins að öðru leyti
um mig, þar sem hann segir, að
ég sé athafnalaus, kærulaus og
finni ekki til ábyrgðar.
Öll þessi ummæli telur hann
ekki meira verð en svo að ég ætti
svo sem að standa jafnkeikur eft-
ir, þó sönn væru. Er ekki eitt-
hvað athyglisvert við manninn, ef
hann meinar þetta í fullri alvöru?
Mér finnst aðför þessa manns svo
ofstækisfull að líkast er, sem
hann hafi stokkið inn í nútímann
frá galdrabrennuöldinni með ó-
þef í nösum vegna ímyndaðs
djöflagangs og nú skuli hlaða
glóðum elds að höfði þeim, sem
valdur er að. Það blöskraði fleir-
um en mér þessi árás í sumar, því
nokkur opinber blaðaskrif birtust
um þetta, sem gáfu annan vitnis-
burð en Sveinn og fjöldi fólks
hafði orð á því við mig, að það
teldi þessa árás hvortveggja
ómaklega og ósæmandi. Allt
þetta fólk lýsir Sveinn hræsnara
og lygara. Þetta eru stór orð, sem
hæfa ekki menntuðum •♦nanni,
sem hann mun teljast. En það er
vitað, að ekki fer ætíð saman
menntun og lærdómur. Ég hefi
engan beðið um lof, en nú gremst
mér allt eins og ég væri sjálfur
níddur, að vita þá menn áfellda
um hræsni og lýgi fyrir það, að
þeir sýna það mannsbragð að
segja frá eigin reynslu vegna
kynna af þessum stað og vitnis-
burðurinn verður eftir því, en þó
á annan veg en Sveins.
Björn Þorsteinsson sagnfræð-
ingur, hefur komið hér 13 sinnum
í sumar sem fararstjóri erlendra
og innlendra gesta á vegum
Ferðaskrifstofu ríkisins. Hefur
hann sagt frá sínum kynnum hér
bæði í útvarpinu og Þjóðviljan-
um og þótti Sveini það allt of-
mælt. En það segir sig sjálft,
hvort eigi megi allt eins taka til
greina ummæli Björns, sem svo
oft kom eða Sveins, sem aðeins
var hér í eitt skipti og vitnar þá
mest í það, sem skeði endur fyrir
löngu. Þá hneykslar það Svein, er
Þorsteinn Einarsson íþróttafull-
trúi skrifar í Tímann 3. okt. s.l.,
er hann lætur í ljós nokkra
gremju, þar sem hann segir, að
Mhías Sveinbjarnanon
3eysi og Svein Ásgeirsson lö^regluvarðsfjóri S§ ára
heimili mitt hafi verið haft að
skotspæni.
Eins og vænta mátti taldi Þor-
steinn þetta ófagran leik, ekki af
vorkunsemi við mig, heldur því
að honum fannst aðförin lúaleg
og ofstækisfull. Það var satt,
heimilið mitt var haft að skot-
spæni. Eftir að skothríðin hafði
dunið yfir, gefið þér til kynna, að
hér sé allt unnið í kæruleysi og
vesaldóm-. Hví skyldi þetta ekki
varða allt heimilið og þó einkum
mig og konuna? Konan mín heíur
mikið starf með höndum og verð-
ur oft að þola langan vinnudag.
Það er einatt erfitt nú á tímum að
fá gott fólk til verka, bæði það
sem kann vel til starfa og vill
vinna. Þess vegna verða húsbænd
urnir að ganga fyrst og síðast til
verka. Það er næsta ósanngjarnt,
að hér sé lifað áhyggjulausu lífi
og án ábyrgðar og ætti húsfreyj-
an hér þau ummæli sízt skilið: —
,,Hún er þó allt um það mín“ —
„Vorkunsemi“. Hæðið ekki
mínar kenndir til heimilisins.
Vera kann, Sveinn, að lífsfley
yðar eigi eítir að steyta á grunni
einhverra blindskerja og munið
þér þá skilja, hve dýr er farmur-
inn, þar sem fjölskyldan á í hlut.
Það er satt Sveinn, að hér þarf
margt að gera til umbóta, og ég
ætla, að enginn viti það gjörr en
ég sjálfur. Það litla, sem hér hef-
ur verið gert og er unnið að til
umbóta, á ég drjúgan þátt í.
Það er vitað, að rekstur gisti-
húsa hér á landi hefur yfirleitt
mætt þeim skilningi meðal fólks-
ins, að hér væri um auðveldan
atvinnurekstur að ræða, sem gæfi
mikið fé í aðra hönd og því þyrfti
lítt að efla hann með atbeina af
hálfu hins opinbera svo sem með
hagkvæmum lánum til reksturs
og framkvæmda. Nú hefur reynsl
an sýnt það, að þessi rekstur á
víða erfitt uppdráttar, en þó er
nauðsynlegt að halda honum
uppi. Enda virðist nú þing og
stjórn skilja rétt, að búa þurfi
betur að þessum rekstri og þá
fyrst og fremst með því að létta
af honum hinum hvimleiða veit-
ingaskatti og einnig þarf að sjá
honum fyrir einhverju lánsfé til
framkvæmda og rekstrar svo sem
ýmsum öðrum starfsgreinum þjóð
arinnar.
Það er nauðsyn, að þessu starfi
verði lyft til meiri vegs en verið
hefur. En þessi mál þarf að ræða
og leita úrbóta án illyrða og allr-
ar meinfýsni.
Þá gagnrýnir Sveinn það, að
sápu sé mokað í Geysi án skýr-
inga og yfirleitt sé gestum ekkert
sagt um Geysi. Þetta eru ósann-
indi, eins og ég hefi áður svarað.
En ég vil þó enn geta þess, að
þegar borið er í Geysi, erég þar,
meðan beðið er eftir gosi og er
það stundum meginhluta dagsins.
Ég segi gestum það, sem vitað er
um Geysi og margir spyrja um
eitt og annað, sem reynt er að
svara eftir föngum. Ýmsir farar-
stjórar eru mjög liprir og dug-
legir við að leiðbeina fólkinu,
sem þeir eru með. Þeirra á meðal
man ég einkum eftir þeim: Einari
Magnússyni, Arngrími Kristjáns-
syni, Birni Þorsteinssyni, Gísla
Guðmundssyni og svo hinum al-
þekkta ferðalang Helga frá
Brennu. Það er stórt atriði gagn-
vart ferðamönnum, að þeim sé
valinn góður fylgdarmaður. Far-
arstjórinn þarf að vera vökull,
margfróður, skjótráður og
skemmtinn og ekki um of niður-
sokkinn í eigið „hobby“.
Það var síðast í ágúst í sumar,
að hingað að Geysi komu all
margir gestir á vegum Reykja-
víkurbæjar. Sveinn var þar ekki
fararstjóri. Þeir þáðu hér beina
og sápa var látin í Geysi. Eftif
þriggja stunda bið gaus hverinn
sæmilegu gosi. Allt þetta fólk
var með sólskin í huga. Það var
ánægt og þakkaði vel fyrir allan
beina og fyrjrgreiðslu. Ég ætla,
að þetta hafi ekki verið af
hræsni gert.
Unga menn dreymir oft stóra
og fagra drauma um framtíðina.
Svo var og um mig. þá er ég var
ungur að árum. Sumir þessara
drauma hafa að nokkru leyti
ræzt. Aldrei hefur mig þó dreymt
um það að verða forseti þjóðar-
innar. Það er líka óralöng leið
frá mér að forsetanum. En Sveinn
Ásgeirsson hefur náð skjótum
frama og trúlega dreymir hann
stóra drauma til vegs og tignar
og ekki er ósennilegt, að sumir
þeirra rætist.
Það virðist ekki stórt skrefið
frá fulltrúanum til borgarstjór-
ans, en það uggir mig að svo
mjög, sem hníflarnir eru nú vaxn
ir á Sveini, að Reykvíkingar lyfti
honum ekki í borgarstjórasætið,
fyrr en hann hefur „hlaupið af
sér hornin“.
Nú er þessari glímu að verða
lokið, af minni hálfu, Sveinn, hún
hefur verið hálfgert tusk. Ég tek
í hendina á yður í glímulok, eins
og mér var kennt, þá ég var
di*ngur. Glíman hefur fastar
reglur, sem á að fylgja. Þér
þekkið þær víst ekki, þvx miður.
Tvennt er það, sem einkum ber
að fordæma í glímu, það er bol
og níð. Fyrir hvorutveggja má
dæma vítabyltu.
Næst, þegar þér gangið í út-
varpið og viljið e. t. v. bjóða
öðrum til fangs, þá er betra að
kunna nokkur skil á einföldustu
reglum glímunnar. Ég veit, að
skrifstofustjóri útvarpsins mun
góðfúslega skýra þetta fyrir yður.
Hann veit ég allra manna fróð-
astan um glímu.
Haukadal í okt. 1954.
Aðalfundi Djópbáts-
ins á (safirði lokið
ÞÚFUM, 28. október.
ÝLEGA er lokið aðalfundi
Djúpbátsins á ísafirði. —
Niðurstöðutölur efnahagsreikn-
ings eru kr. 359.040, þar af bók-
fært verð skips, rúmlega 40 þús.
kr. Hlutafé 185.700 kr.
Er rekstrarafkoma félagsins
jafnan erfið, enda heldur félagið
uppi föstum áætlunarferðum um
djúpið tveisvar í viku allt árið.
Auk þess, yfir sumarmánuðina,
meðan sérleyfisbifreið frá Rvík
gengur vestur, tveimur aukaferð-
um vikulega. Þá fer Djúpbátur-
inn tveisvar í viku vestur til
Önundarfjarðar yfir þann tíma,
sem Breiðadalsheiði er ófær, sem
er um 8 mánuði árlega. Einnig
eru farnar vikulegar ferðir allt
árið til Jökulfjarða.
Niðurstöðutölur rekstrarreikn-
ings eru rúmar 935 þús. kr. Þar
af farmgjöld samtals rúmlega
245 þús. kr. og fargjöld rúmlega
134 þús. kr. Aukaferðir rúml. 58
þús. kr., ríkisstyrkur 340 þús. kr.
og rekstrarhalli 37 þús. kr.
Úr stjórn félagsins gekk Sig-
urður Pálsson, en var endur-
kosinn.
Eru samgöngur þær er félagið
heldur uppi, lífæð héraðsins í at-
vinnumálum. — Páll.
„Á mannavelSum",
ný Regnbopabék
NÝ BÓK er komin á markaðinn
frá Regnbókaútgáfunni". Nefnist
hún „Á mannaveiðum“ og er eft-
ir Wade' Miller.
í bókinni segir frá veiðimanni
frá Afríku, sem tekst á hendur
óvenjulega veiðiför vestur um
haf, þar sem honum er ætlað að
hafa hendur í hári bankaræn-
ingja.
HANN er fæddur í Reykjavík
hinn 16. október árið 1904,
sonur hjónanna Sveinbjarnar Er-
lendssonar, sem er ættaður úr
Landssveit á Rangárvöllum og
konu hans, Margrétar Þorsteins-
dóttur bónda að Arnarbæli í
Grímsnesi. Matthías er einn af
þeim fáu, sem starfað hafa í lög-
regluliði Reykjavíkur síðastliðin
25 ár og eru fæddir og uppaldir
í Reykjavík.
Hann naut hlnnar algengu
barnaskólafræðslu í miðbæjar-
barnaskólanum undir hand-
leiðslu hins góðkunna skólastjóra
Mortens Hansens.
Matthías var bráðþroska og fór
fljótt að vinna eins og tíðkaðist
í þá daga. Lagði hann fyrir sig
alla algenga vinnu bæði til lands
og sjávar, og var nokkur ár há-
seti á togurum.
Hinn 1. janúar árið 1930 gekk
hann í lögreglulið Reykjavíkur
og kom brátt í ljós að honum féll
starfið vel og fóru því samfara
hinir ágætustu lögreglumanns-
hæfileikar. Matthías er mikill á
velli og vel vaxinn og rammur
að afli. Hann er hæglátur og að-
gætinn, réttsýnn og sanngjarn, en
ákveðinp og harður í horn að
taka, ef hann er beittur ofbeldi.
Hefir hann/ávallt reynzt hinn
öruggasti í öllum harðræðum.
Árið 1937 fór Matthías til Noregs
að kynna sér lögreglumál og
stundaði nám í Ríkislögregluskól-
anum í -Osló. Er heim kom var
hann skipaður 2. varðstjóri og
gegndi hann því starfi til 1941,
en þá var hann skipaður 1. varð-
stjóri.
Varðstjórastarfið er bæði
vandasamt og umfangsmikið.
Hann verður að úrskurða í
máli hvers manns, sem lögreglan
færir á varðstofuna og einnig í
málum. borgaranna, sem koma
þangað með klögumál sín, nema
í einstökum tilfellum, er leita
þarf úrskurðar annarra yfir-
manna.
Veltur þá á miklu að varð-
stjórinn sé glöggskygn á málin,
réttsýnn og röggsamur. Tel ég
Matthías hafa þessa kosti alla,
enda hefir honum farið varð-
stjórnin úr hendi mpð hinni
mestu prýði.
Matthías er ágætur íþrótta-
maður og lagði einkum mikla
stund á sund og leikfimi. Vann
hann í mörg ár 500 metra sund,
sem keppt var í innan lögregl-
unnar.
Snemma hneigðist hugur Matt-
híasar að söng og hljómlist.
Þó átti hann ekki kost á að
læra að spila á orgel fyr en hann
vgr tvítugur. En þá komst hann
undir handleiðslu Hallgríms Þor-
steinssonar organleiks- og söng-
kennara og síðar nam hann hjá
tveimur öðrum góðum kennurum
í þeirri. grein.
Hefir hann náð því marki að
verða sniildar organleikari og
söngkennari. Hann mun einnig
eiga í fórum sínum nokkuð af
tónsmíðum er hann hefir sjálfur
samið.
Árið 1934 var Lögreglukór
Reykjavíkur stofnaður og var
fyrsti kennari kórsins hinn þekkti
organleikari og söngstjóri, Brynj-
ólfur Þorláksson. Fór hann mikl-
um viðurkenningarorðum um
hæfileika Matthíasar og fól hon-
um að raddhæfa kórinn. Hefir
hann jafnan síðan haft það starf.
a hendi, þó skipt hafi verið um
kennara.
í 3 ár samfleytt var hann stjórn
andi kórsins.
Árið 1950 fór Lögreglukórinn
ú söngmót Lögreglukóra Norður-
landa, sem haldið var í Stokk-
hólmi, undir stjórn Páls Kr. Páls-
sonar, tónlistarmanns. Vakti kór-
inn á sér mikla athygli og fékk
lofsamleg ummæli ytra og söng
hér heima við góðan orðstír. Var
þetta mikill sigur fyrir Matthías,
sem bæði var þátttakandi í
söngnum og hafði annast radd-
æfingar að nokkru leyti.
Með framtaki sínu hefir Lög-
reglukórinn haldið uppi menn-
ingarstarfsemi innan lögreglunn-
ar og er það góðra gjalda vert.
Söngsins unaðsmál á erindi til
allra. Það losar hugann úr viðj-
um hversdagsleikans, lyftir hug-
anum í æðra veldi og vekur mildi
og samúð. Það á því ekki hvað
sízt erindi til lögreglunnar, sem
mjög verður að umgangast þá
sem standa skuggamegin í líf-
inu.
Matthías er giftur hinni ágæt-
ustu konu, Sigrúnu Bjarnadótt-
ur Melsteð óðalsbónda frá Fram-
nesi á Skeiðum, eiga þau 5 mann-
vænleg börn, Bjarna 20 ára, tré-
smið að iðn, Matrgréti 18 ára,
Sveinbjörn 16 ára, Þórunni 12
ára Matthildi Ósk 7 ára.
Afmælisbarninu barst fjöldi
heillaskeyta og heiðursgjafir, m.
a. frá Lögreglufélagi Reykjavík-
ur, frá lögreglumönnum á hans
eigin vakt og Lögreglukór
Reykjavíkur.
Mjög var gestkvæmt á heimili
þeirra hjóna á þessum heiðurs-
degi var öllum tekið með höfð-
ingsskap og prýði.
Við samherjar Matthíasar
Sveinbjörnssonar óskum honum
allra heilla á fimmtugsafmælinu,
með þakklæti fyrir ánægjulegt
samstarf. Vonum við að lögreglan
fái enn lengi að njóta hans starfs-
krafta.
20. okt.
Erlingur Pálsson.
Togariiifi öiafur
Jóhannesson
í viðgorð
PATREKSFIRÐI, 1. nóvember.
— Patreksfjarðartogarinn Ólafur
Jóhannesson landaði hér fyrir
nokkrum dögum 53 lestum af
karfa, veiddum á Grænlandsmið-
um. Togarinn fór síðan til Reykja
víkur og mun verða 3—4 daga í
slipp. Á að fara fram viðgerð á
vélinni og á skrúfunni. Hinn Pat-
reksfjarðartogarinn, Gylfi, er á
Halamiðum og mun landa hér
innan skamms.
í morgun kom Reykjafoss hing
að og er að lesta 120 lestir af
karfamjöli til Rotterdam.
— Karl.
Köld sru kvennaráð,
sýnd á Sauðárkróki
SÁUÐÁRKRÓKI, 1. nóv. — Leik-
félag Sauðárkróks hóf vetrar-
starfsemi sína síðastliðinn laug-
ardag, með því að frumsýna gam-
anlpikinn „Köld eru kvennaráð",
eftir Stafford Gigkens, í þýðingu
Ragnars J óhannessonar. Leik-
stjóri var Guðjón Sigurðsson. —
Var leikurinn vel sóttur og tókst
vel í alla staði. Voru leikstjóri
og leikendur hylltir mjög í leiks-
lok. — Fréttaritari.