Morgunblaðið - 08.12.1954, Blaðsíða 2

MORGUPtBLAÐIÐ
Miðvikudagur 8. dés. 1954
gunnsr Pólsscn víkur sæti
í ffiáli ielgn Benediktssonar
Hýr dómari verður skipaður í málinu.
Eru á förum
Tónieikar þýzku lista
í GÆR kvað Hæstiréttur upp
; dóm í kærumáli Helga Bene-
diktssonar og er þar ákve'ðið
, að umboðsdómárinn, Gunnar
A. Pálsson, í máli Helga verði
að víkja sæti. Dómurinn fer
hér á eftir.
Ákærði, Helgi Benediktsson,
Jiefur með kæru 26. október 1954,
er hingað barst 4. nóvember s.l.
skotið hinum kærða úrskurði til
Hæstaréttar, og hefur dómsmála-
xáðherra veitt honum heimild til
kæru þessarar samkvæmt 171.
gr. *laga nr. 27/1951. Krefst
áksérði þess, að hinum kærða
úrsKurði verði hrundið og að
teknter verði til greina kröfur
l>ær, sem hann bar fram fyrir
•sakadóminum og lýst er í tölu-
liðum 1 og 3—5 í hinum kærða
úrskurði. Eftir að kæran barst
Hæstarétti, var verjanda ákærða
og Gunnari A. Pálssyni dómara
gefinn kostur á að skiptast á
greinargerðum um málið
í hinum kærða úrskurði eru
kröfur ákærða greindar í 5 tölu-
liðum, og verða þær teknar til
athugunar með sama hætti.
1.
Ákærði hefur áður í máli þessu
borið fram kröfu um, að Gunnar
A. Pálsson, dómari samkvæmt
umboðsskrám, víki úr dómara-
sæti í máli þessu. Þeirri kröfu var
luundið með dómi Hæstaréttar
23. janúar 1953, með því að eigi
þóttu þá vera fyrir hendi nægar
ástæður til að láta hann víkja úr
dómarasæti í málinu.
Nú hefur í kærumáli þessu
komið fram, að Gunnari umboðs-
dómara hafa orðið á framhald-
andi mistök í málinu.
Er þar fyrst til að telja, að
þegar dómarinn fór til Vest-
mannaeyja til að taka bókhalds-
gögn úr vörzlum ákærða hinn 10.
júlí 1953, gerði hann ekki Sig-
urði Ólasyni hæstaréttarlög-
manni, skipuðum verjanda
ákærða, viðvart. Hafði dómarinn
þó sérstakt tilefni til að veita
verjandanum kost á að gæta rétt-
ar ákærða við töku bókhalds-
gagnanna, þar sem verjandinn
liafði í bréfi til dómarans, dags.
7. júlí 1953, óskað þess, að hon-
um yrði gert viðvart um töku
gagnanna og veitt aðstaða til þess
að gæta um það réttar og hags-
muna ákærða. Var verjandinn af
þessum sökum ekki viðstaddur í
þinghaldinu 10. júlí 1953, er bók-
lialdsgögnin voru tekin. í þing-
haldi þessu synjaði dómarinn og
þeirri beiðni ákærða, að honum
yrði skipaður sérstakur réttar-
gæzlumaður við töku bókhalds-
gagnanna. Þessi meðferð dómar-
ans getur ekki samrýmzt ákvæð-
um 86. gr. laga nr. 27/1951. Er
hér lim ítrekaða synjun dómar-
ans að ræða, þar sem hann hafði
áður neitað ákærða um að hafa
lögfróðan verjanda við dómpróf-
un, £iýis og greinir í dómi Hæsta-
xéttár frá 23. janúar 1953. Verj-
andi ákærða reisti kröfu sína sína
um, að dómarinn viki sæti, meðal
annars á þessari málsástæðu, en
dómarinn getur hennar ekki í
hinum kærða úrskurði.
í dómi Hæstaréttar frá 23. jan.
1953 segir, að þá sé orðinn að-
finnsluverður og óréttlættur
dráttur á rannsókn málsins. þó að
dómaranum væri þá gefið færi
á að lúka málinu með viðeigandi
hraða. Samt sem áður hefur
dómarinn ekki unnið að málinu
með þeirri kostgæfni og þeim
liraða, sem nauðsyn ber til, eins
og málinu var komið. Meðal
annars hefur dómarinn, svo sem
greinir í úrskurði hans, enn eigi
tekið^fulla afstöðu til þess. hver
vitni -'þarf að samprófa og heit-
fe.sta.'
1 hínum Ræí’ðá *úrskurði' lýsír
j dómarinn því, að verjandi máls-
ins hafi í greinargerð sinni í hér-
aði og fylgiskjölum hennar farið
með ýmis ósannindi, er ætla verði
vísvitandi, að minnsta kosti sum,
svo og meiðandi aðdróttanir, sem
dómarinn muni taka til með-
ferðar í efnisdómi í málinu. Nú
hefur dómarinn í greinargerð til
Hæstaréttar í kærumáli þessu,
dags. 19. f.m., farið mjög óviður-
kvæmilegum orðum um verj-
J andann. Meðal annars kveður
hann verjandann fara með vís-
vitandi ósannindi í málsskjölum
og að ákærði og verjandi hafi
komið á með sér vissri verka-
skiptingu til að tefja málið og
flækja og torvelda. Hefur dóm-
arinn þannig fyrirfram tekið af-
stöðu til sakarefnis sem hann átti
síðar að kveða upp efnisdóm um,
sbr. 19. kafla laga nr. 27/1951.
Einnig hefur dómarinn í nefndri
greinargerð borið verjanda það
á brýn, að hann hafi tekið þátt í
tilbúningi rangra ásakana á hend
ur dómaranum, og enn hefur
dómarinn látið liggja að því, að
verjandinn hafi rofið lögmanns-
heit sitt. Samrýmast þessi um-
mæli ekki stöðu Gunnars sem
dómara í málinu, enda þótt verj-
andinn hafi á ýmsan hátt veitzt
að dómaranum með miklum harð
yrðum, sem ber undir dómara
aðalmálsins að dæma.
Af ástæðum þeim, sem að
framan hafa verið raktar, ber að
ákveða, að Gunnar A. Pálsson
umboðsdómari víki sæti í máli
þessu.
2.
Ákærði hefur hér fyrir dómi
fallið frá þeirri kröfu, sem í
þessum lið greinir.
3.
Heimilt var að kveðja ákærða
fyrir dóm í Reykjavík, þar sem
dómsmálaráðherra hafði veitt til
þess samþykki sitt, sbr. 5. gr.
laga nr. 27/1951. Verður sú krafa
ákærða, sem greind er í 3. tölu-
lið hins kærða úrskurðar, því
ekki tekin til greina.
4.
Ákærði hefur gert þá kröfu,
að vitni í málinu verði sampróf-
uð og eiðfest. Af dómsgerðum má
sjá, að hinir tilkvöddu skoðunar-
menn Franz A. Andersen, Her-
mann Jónsson og Sigurður
Schram hafa verið látnir heít-
festa skýrslur sínar fyrir dómi.
Vitni, sem leidd hafa verið í mál-
inu, virðast ekki hafa verið látin
heitfesta framburð sinn. Sam-
kvæmt 100. gr. laga nr. 27/1951
ber dómara að láta vitni, sem eið-
hæf eru í því máli, heitfesta
framburð sinn, en heimilt er hon-
um þó að láta heitfestingu niður
falla, ef sönnunaratriði máls má
telja vafalaus. Á þessu stigi máls-
ins kemur ekki til greina, að
Hæstiréttur segi fyrir um það,
hver vitni ber að heitfesta og
hvort kunna eigi að sleppa ein-
hverjum vitnum við heitfestingu.
Ber dómara aðalmálsins að taka
afstöðu til þessa og samprófa og
heitfesta vitni, eftir því sem lög
standa til. Úrlausn héraðsdómar-
ans um þennan kröfulið er því
úr gildi felld.
5.
Ákvæði hins kærða úrskurðar
um málskostnað í héraði í þess-
um hluta málsins eiga að vera
óröskuð. Málflutningslaun verj-
anda ákærða fyrir Hæstarétti,
kr. 2000,00, greiðist úr ríkissjóði.
Verjandi ákærða hefur í grein-
argerð í kærumáli þessu viðhaft
óviðeigandi ummæli um héraðs-
dómarann, og ber að víta þau.
DÓMSORÐ:
Gunnar A. Pálsson, dómari
Framh. á bls. 9
FIÐLULEIKARINN Gerhard
Taschner og píanóleikarinn
Maratin Krause, héldu tónleika í
Austurbæjarbíói í gærkvöldi á
vegum Tónlistarfélagsins, við
mjög góðar undirtektir áheyr-
enda. A efnisskár voru tónverk
eftir Handel, Bach, Brahms og
Beethoven. Var svo að segja
hvert sæti hússins skipað og lista
mönnunum ákaft íagnað. Tón-
leikar listamannanna verða end-
urteknir í kvöld kl. 7,15 síðd. í
Austurbæj arbíói.
Eins og áður hefir verið getið hér í blaðinu eru Bidstedshjónin,
sem settu á svið í Þjóðleikhúsinu „Dimmalimm“ og fleiri balletta,
á förum til Danmerkur nú í vikulokin. Næst síðasta sýningin verð-
ur í kvöld en sú síðasta á föstudagskvöld, kl. 20.
Myndin að ofan sýnir Paul von Brockdorff, Lisu Kæregaard og
Erik Bidsted í ballet-atriðinu „Pas de trois“ við músik eftir
Ponchielli.
Nýir samningar hjá
hafnfirzku
verzlunarfólki
HAFNARFIRÐI — Aðalfundur
Verzlunarmannafélags Hafnar-
fjarðar var haldinn fyrir stuttu.
Auk venjulegra aðalfundarstarfa
voru bornir upp nýir launa- og
kjarasamningar, sem voru sam-
þykktir af félaginu. Eru þeir með
svipuðu sniði og hjá verzlunar-
fólki í Rvík. Til dæmis verða
nokkrar breytingar á lokunar-
tíma verzlana.
Frá 1. jan. til 30. apríl verður
lokað kl. 13,00 á laugardögum,
en frá 1. maí til 30. sept. kl. 12.
og frá 1. jan. til 30. sept. verður
lokað kl. 19,00 á föstudögum. •—
Einnig reiknast helgidaga- og
næturvinna þremur tímum eftir
venjlega lokun og til kl. 8 að
morgni. Þá var uppsagnarfrestur
samninga styttur í 3 mánuði í stað
sex áður. Nokkrir fleiri smá-
i vægilegar breytingar voru og
! gerðar.
j Stjórn félagsins skipa: Harald-
ur Guðmundsson form., Helgi Sig
ursson, Kjartan Olafsson, Hrefna
Arnadóttir, Þórður Þorvarðsson.
jEldur í gömiu húsi
SÍÐDEGIS í gær var slökkviliðið
kallað vestur á Vestur-götu, en
komið hafði upp eldur í einu
hinna gömlu húsa við götuna þar.
Var kallað frá Vesturgötu 21, en
þar hafði verið kveikt í rusli
sem lá upp við gafl hússins og
brunnið gat á gaflinn er slökkvi-
liðið kom á vettvang. Var eldur-
inn íljótlega slökktur. Tvær litlar
búðir eru í þessu húsi.
Sjónleikar Leikfélagsins
LEIKFELAG Reykjavíkur hefur
nú haft 38 leiksýningar á vetrin-
um og nálgast síðustu sýningar
tveggja leikritanna. Verður Erf-
inginn sýndur í kvöld í næsta síð- j -T „„„T , ,,, ,, . - T, *
asta sinn, en á föstudagskvöldið NÆSTI þattur utvarpsms Ja eða
verður Gimbill sýndur í síðasta Nefl. yerður tekmn upp a Selfossi
sinn (þó fyrr hefði verið) og 3 foS^dagskvoldið. _ Þatturmn,
verður það fertugasta sýning ffluttur verfur 1 kvold’ var
á vetrinum. Erfinginn hefur verið jtekmn UpP a Akranesl °S kom'
„Já eða Nei" á Sel-
fossi á fðsfudagskv.
sýndur 15 sinnum, í 16. sinn íi
ust miklu færri að en vildu, er
kvöld, en Frænka Charleys hefur
upptakan fór fram í Sjálfstæðis-
húsinu þar. Seldust miðar upp á
svipstundu.Verðlaunin þar hlutu:
1. verðl. Hafsteinn Daníelsson
verið sýnd 20 sinnum á vetrinum
samtals 54 sinnum frá því í vor,
og er ekkert lát á aðsókninni. —1 „ , ,, ,, „
i Rafha-þvottapottur. 2. verðlaun
Uppselt var a tæpum klukkutíma Rafsteinn Sigurbjörnsson og voru
fyrii syninguna í gærkvöldi. • | það fjórar jólabækur Setbergs.
Leikritið verður sýnt næst á laug 3. verðl. hlaut Björn Jónsson og
ardaginn kemur. | Var það fótbolti.
Jólasöfnun MœÖrastyrks
nefndarinnar að hefjast
í fyrra fengu allir styrk er til neMarinnar sóttu
MÆÐRASTYRKSNEFND er nú eins og mörg undanfarin ár a'5
hefja jólasöfnun sína handa bágstöddum heimilum, en eins
og mörgum mun kunnugt hefur nefndin haft þann hátt á síðan
J félaginu, og er haldið vel á mál- J1932, eða skömmu eftir að hún var stofnuð, sem var 1930. — Hafa
um félagsmanna. ^A fundinum; mörg hundruð fátækra heimila notið góðs af þessum göfuga fé-
var einróma skorað a það verzl- ‘
unarfólk í Hafnarfirði, sem enn
j Mikill áhugi er nú ríkjandi í]
hefur ekki gengið í félagið, að
gera það hið bráðasta. —G.E.
lagsskap og fer þeim árlega fjölgandi, þar sem Mæðrastyrksnefnd
er stöðugt að auka starfsemi sína.
Sundmót framhalds-
skólanna í kvöld
í Sundhöllinni
í KVÖLD fer fram í Sundhöll
Reykjavíkur kl. 8,30 sundmót
framhaldsskóla í Reykjavík og
nágrenni. Mæta til keppni þess-
arar 15 lið frá 10 skólum, bæði
piltar og stúlkur.
Frost var3-18
stig í gærdag
I GÆR var norðaustan átt ríkj-
andi um land allt með hreinviðri
um Suðurland, snjókomu á Norð
. urlandi og um norðanverða Vest-
j firði og norðausturlandið. Frost
j var nokkurt og mældist mest á
Möðrudal 18 stig, en minnst á
Flatey á Breiðafirði, 3 stig. A Ak-
ureyri var 8 stiga frost kl. 5 í
gærkvöldi og þá var frostið 7
stig hér í Reykjavík, en 11 stig
á Þingvöllum.
Fréttamenn áttu tal í gær við
formann Mæðrastyrksneíndar frú
Guðrúnu Pétursdóttur og vara-
formann frú Jónínu Pétursdóttur.
Skýrðu þær svo frá, að peninga-
matar- og fatagjafir til nefndar-
innar frá almenningi færu stöð-
ugt vaxandi. Nefndu þær í því
tilfelli að árið 1951 barst nefnd-
inni í hreinum peningum 85 þús.
kr., 1952 96 þús. kr. og í fyrra
1953 117 þús. krónur. Eins og áður
er tekið fram eru þetta hreinar
preningagjafir en auk þess hefur
matar- og fatagjöfum fjölgað.
Þessum gjöfum hefur úthlut-
unarnefnd Mæðrastyrksnefndar-
innar síðan skipt niður eftir beztu
getu milli fátækra barnaheimili.
Hafa þar sérstaklega gengið fyr-
ir ekkjur, einstæðar mæður,
gamalmenni og sjúklingar. Er þar
enginn greinarmunur gerður á
giftum eða ógiftum mæðrum,
gjöfunum er fyrst og fremst
ákvarðaður staður þar sem þörf-
in virðist vera mest.
f fyrra bárust Mæðrastyrks-
nefnd 700 umsóknir bágstadds
fólks og voru þær allar afgreidd-
ar. Var þá peninga-, matar- og
fatagjöfum skipt niður á 351 heim
ili og til 200 einstaklinga auk
sjúklinga sem fengu jólaglaðn-
rng:.............. “ • ........
Frú Jónína Guðmundsdóttir gat
þess að nefndin hefði nú fyrir
nokkru sent söfnunarlista í fyrir-
tæki og væri meiningin að þeir
yrðu sóttir eftir nokkra daga.
Hefur mikið safnast til starfsem-
innar á þennan hátt Þá kvað hún
einnig að fólk kæmi í skrifstof-
una, sem er að Ingólfsstræti 9 B,
sem er opin milli 2—6 dagl. og
léti þar mikið af hendi rakna,
með hverskonar gjafir. Sími skrif
stofunnar er 4349.
f Reykjavík eru mörg fátæk
heimili önnur en þau sem Mæðra
styrksnefnd veit um og aldrei
hafa leitað hjálpar hennar. Það
eru þessi heimili ásamt fjölda
einstaklinga sem nefndin er að
reyna að hafa spurnir af til þess
að geta sent einnig þangað jóla-
glaðning. Hún heitir því á Reyk-
víkinga sem æfinlega eru fljótir
að bregðast vel við er til þeirra
er leit.að, að leggja eitthvað af
mörkum hver um sig til þess að
hægt verði að klæða fátækt lítið
barn í hlý föt á jólunum, þau
þurfa ekki að vera ný, aðeins
hrein og heil, sem varla þarf að
taka fram, eða smáfjárupphæð
sem vinnandi fólk munar lítið
um en gæti verið mikill styrkur
sjúkri og ef til vill einmana
móður. • . .