Morgunblaðið - 12.05.1955, Blaðsíða 14
30
MORGUNBLA0IÐ
Fimmtudagur 12. maí 1955
9?
MIL2LI SKÚRA
ti
Happdrætti SÍBS
MILLI SKIJRA
Ljóðmæli. 244 bls. VI.
Prentsm. Hafnarfj., Hf. 1954.
Á kostnað höfundar.
FYRRI hluta vetrar kom út
ljóðabók eftir Finnboga J.
Arndal. Hafði hann sjálfur kost-
að útgáfu hennar. Finnbogi er
nú orðinn aldraður maður, fædd-
ur 1877 að Laxárdal í Árnessýslu.
Voru foreldrar hans ættaðir úr
Landssveit og Fljótshlíð, enda
sýnir bók hans, að hann hefur
ekki gleymt ættstöðvunum aust-
anfjalls. Fyrir Finnboga átti að'
liggja að ala mestan hluta æfi'
sinnar í Hafnarfirði, að sleppt-1
um nokkrum árum, er hann var
við kennslu og verzlunarstörf
vestur í Arnarfirði. Mörg eru
þau trúnaðarstörf, er Finnbogi
hefur gegnt um æfina. Lengst af
var hann þó lögregluþjónn og
fulltrúi bæjarfógeta um langt
árabil, en síðan forstjóri Sjúkra-
samlags Hafnarfjarðar, þangað
til hann lét af því starfi á árinu,
sem leið. Það fer því ekki hjá
því, að Finnbogi hefur haft hin
margvíslegustu tækifæri til að
kynnast margvíslegum aðstæðum
manna. Sjálfur hefur hann ekki
farið varhluta af sorgum lífsins.
Það er því ekki að ófyrirsynju,
að hann skuli nefna bók sína
Milli skúra. En bókin ber þess
líka vitni, að andstreymið fær
ekki bugað hann og kemur hon-
um ekki til þess að missa trúna
á sigur hins góða. í honum býr
lika sú víkingslund, sem harkar
af sér í andstreyminu. Um það
ber ljóðið Milli skúra vitni, ljóð-
íð, er gefið hefur bókinni nafn.
Þótt andstreymið og sorgin beri
oft að höndum, þá má ekki
gleyma gleðinni:
Milli skúra eg skemmti mér
og skunda götuna sólar megin.
Að meta gleðina mannlegt er,
hún mýkir hrjóstugan æviveginn.
Að sækja á brekkuna æfir afl,
og oft er fagurt á bak við tindinn.
Eg kaía öruggur kaldan skafl,
unz kólgan dvínar og lægir
vindinn.
Finnbogi yrkir oft látlaust og
blátt áfram, og eru mjög falleg
kvæði í bók hans. Mönnum skal
t. d. bent á kvæðið: Brot úr
gamalli ævisögu. Þar yrkir hann
um fátækan dreng, sem hrepps-
nefndin varð að setja niður. En
sú saga fór vel að lokum:
Svo fór hann út í heimifrn með
sigursöng í hjarta.
Og sólskinið að heiman það
fylgir honum enn.
Hann fetar sínar götur við
geislaskinið bjarta
og Guði sínum treystir, þótt
stundum bregðist menn.
Má vera, að hér sé lýst reynslu
Finnboga sjálfs. En það er sami
undirómurinn í þessum línum:
Ó, drottinn, láttu ljós þitt skína,
er leiðin virðist skuggaleg,
og breið þú jafnan blessun þína
á barna minna og eigin veg.
Og styð þú vora veiku fætur
á vegferð lífsins sérhvern dag.
Þín hönd oss verndi í húmi nætur
þá hrellir ekkert sóiarlag,
Svona mætti lengi upp telja
erindi, er lýsa hinni einföldu og
sterku lífsskoðun Finnboga. Hún
er afsprengi gamla tímans. Og
mætti orða hana einfaldlega á
þessa leið: Guð sér vel fyrir öllu,
en maðurinn verður að inna
skyldu sína af-hendi; ætíð kem-
ur skin eftir skúr.
. Það fer ekki hjá því, að menn
gætu deilt um það, hvort átt
hefði að birta öll þau kvæði, sem
liér liggja fyrir prentuð. Slíkt er
auðvitað að nokkru smekksatriði,
enda erfitt að gera skynsamlegt
úrval úr kvæðum eins höfundar.
Það fer ekki illa á því, að höf-
undur birti sjálfur kvæði sín að
mestu í heild, er honum gefst
íækifæri til, og mergð kvæðanna
er ekki með öllu óviðráðanleg.
Slíkt veitir þeim, er eftir koma,
innsýn í hug höfundar og að-
stæður. Þetta er þó ekki ritað
sem gagnrýni á kvæðaval höf-
undarins, sem hér er til umræðu.
Kvæði hans eru furðanlega jöfn
og slétt í heild og spenna yfir
vítt svið, eins og sést af efnis-
skiptingu bókarinnar: Ættjarðar-
og héraðaljóð, Vetur, sumar, vor
og haust, Gaman og alvara, og
Tækifæris- og minningaljóð. Það
er nokkurs virði, að til skuli vera
á prenti ljóðmæli Finnboga. Hann
er fulltrúi þeirra tíma, er nú eru
óðum að líða. Og í kvæðum hans
finnum vér hina einföldu og
sterku lífsskoðun þeirra manna,
er trúðu á framfarir og að lífið,
þrátt fyrir allt, væri gott.
Finnbogi J. Arndal.
Finnbogi getur slegið hörpu
sina fast og af stillingu. En hafa
menn athugað, hversu mikið
skáldin verða að yrkja til þess,
að hin fullkomna perla finnist?
Hin viðurkenndu góðskáld þjóð-
arinnar hafa fengið sína kvæða-
gnótt birta í stórum viðhafnar-
útgáfum. En sé vandlega leitað í
hugum fólksins sjálfs, þá eru þau
ekki mörg kvæði þeirra, sem eru
það þróttmikil og lífi því gædd,
að þau varðveitist frá gleymsk-
unni. ísland hefur ætíð verið
skáldaland og mun sennilega
verða það áfram. Menningin, sem
hér hefur þróazt er að mörgu
grundvölluð í lögmálum stíls og
hrynjandi. Það er eigi ófyrir-
synju, að íslenzkir listamenn
vekja á sér eftirtekt erlendis.
Formið er þeim gefið í vöggu-
gjöf, en það hefur þróazt og varð-
veitzt í því efni, sem vandasam-
ast og ábyrgðarmest er að nota,
— í binu mælta orði. Listaverk-
ið, sem búið er til í litum, steini
eða málmi, má ætíð ónýta, reyn-
ist það lélegt. Hið mælta orð líð-
ur af vörunum og verður aldrei
handsamað aftur. Slíkt gæti
skapað ábyrgðartilfinningu, enda
hefur það gert svo. Alþýðukveð-
skapurinn hefur verið almenn-
ingseign. Þar hefur þjóðin í sinni
fátækt getað unað sér við að búa
til listaverk á ódýran hátt, en
með mikilii ábyrgð. Arftaki og
fulltrúi þeirra manna mun Finn-
bogi vera. Sjálfur gerir hann eng-
ar kröfur til viðurkenningar, þó
má bendö á ljóðið Gömlu bréfin,
sem sá, er ritar, telur bezta ljóð-
ið í bók hans, — það ljóð eitt,
ef eigi væru fleiri, veitir Finn-
boga réttinn til að bera skáld-
heiti.
Það er rétt að benda mönnum
á ljóðabók þessa. í henni er falið
tómstundaverk höfundar, sem á
fullan rétt á að njóta viðurkenn-
ingar.
Ytri frágangur bókarinnar er
góður og prentsmiðju og bók-
bindara til sóma.
Magnús Már Lárusson.
WEGOUN
ÞVOTTAEFNIB
Hörður Ólafsson !
HálflutningsBkrifttofa.
angrAvegi 10. - Símar 80332. 7*7> í
vinning hvert:
169 206 237 338 559
648 800 873 984 1524
1563 1684 1750 1994 2454
2484 2603 2639 2658 2680
2910 2995 3100 3121 3159
3184 3365 3431 3584 3619
3639 3884 4010 4057 4095
4939 5283 5553 5571 5815
5930 6085 6171 6187 6311
6343 6739 6941 7110 7135
7188 7207 7288 7463 7640
7739 7776 7801 7854 7871
8032 8164 8866 8989 9006
9016 9137 9431 9450 9514
9626 9716 9730 9742 9932
9981 10275 10299 10313 10361
10567 10815 10848 10872 10909
10955 10985 11046 11073 11110
11258 11287 11300 11614 11753
11784 11786 12384 12439 12730
13024 13179 13191 13222 13384
13392 13501 13582 13617 13666
13739 13829 13929 14092 14215
14226 14393 14866 15076 15104
15274 15321 15445 15479 15639
15761 16019 16034 16099 16104
16125 16389 16504 16618 16644
16769 16901 17058 17123 17131
17162 17231 17274 17339 17363
17510 17511 17634 17843 17865
17929 17946 17960 18047 18102
18143 18206 18427 18453 18576
18699 18742 18995 19148 19215
19260 19741 19370 19405 19480 19544
20093 20138 20197 20225 20250
20417 20536 20542 20554 20597
20663 20961 21118 21399 21498
21524 22013 22071 22106 22265
22276 22286 22428 22508 22881
|22893 22953 23083 23263 23459
123550 23568 23598 23791 23914
24248 24256 24585 24637 24817
24861 25107 25289 25295 25374
25405 25617 25734 25759 26010
126068 26161 26192 26347 26382
26446 26468 26659 26900 26981
,27293 27488 27605 27650 27790
27827 27834 27900 27992 28421
28760 28796 28878 28885 28968
29263 29289 29454 29520 29711
29771 29839 30000 30091 30264
30429 30601 30798 30943 30981
31340 31516 31522 31734 31736
31995 32129 32257 32258 32433
32735 33002 33094 33207 33226
33702 33832 33915 34035 34139
34232 34295 34350 34528 34535
34697 34856 34903 35026 35234
35364 35533 35782 35812 35814
j 36129 36231 36293 36336 36362
1 36479 36492 36498 36584 36688
36693 36791 36901 37072 37159
137214 37314 37392 37672 37676
| 37753 37767 37784 37856 37900
38049 38156 38176 38201 38217
j 38322 38357 38622 38700 38915
!39045 39089 39461 39528 39634
’ 39635 39650 39725 39736 39782
: 39789 39810 39816 40188 40260
: 40505 40643 40694 40729 40880
41660 41916 42018 42353 42392
42680 42770 42855 42878 43411
43424 43459 43535 43548 43558
i 43623 43627 44391 44433 44450
1 44804 44912 45024 45094 45106
! 45134 45388 45625 45766 45996
45999 46071 46083 46377 46378
46406 46407 46536 46635 46761
46827 46997 47324 47506 47579
47593 47634 47639 47699 47841
47889 47941 47944 48089 48097
48104 48286 48300 48732 48749
48857 48952 49064 49186 49297
49340 49797 49884 49938
Símon Guðmundsson - kveðjuorð
FIMMTUDAGINN 14. apríl, var
jarðsunginn frá Fossvogs-
kapellu, vinur minn Símon Guð-
mundsson frá Eyri í Vestmanna-
eyjum, að viðstöddum miklum
fjölda vina og ættingja. Símon
lézt af völdum heilablæðingar 2.
apríl á sjúkrahúsinu Sólvangi í
Hafnarfirði, eftir erfiða sjúk-
dómslegu, sem hann þreyði með
sínum hetjuskap til hinstu stund-
ar.
sem haldist hafa æ síðan. Gat
enginn sem leit Símon gengið
þess dulinn að þar var enginn
meðalmaður á ferð sem hann var,
hef ég heyrt þess getið af sam-
tíðarmönnum hans að það rúm
hafi þótt vel skipað þar sem
hann var og sé ég Símon I huga
mér þar sem hann ungur æsku-
maður kleif reiða seglskipanna
fimur og hraustur og bauð öllum
hættum byrgin, sem að steðjuðu
á litlum skipum í vályndum veðr-
um, og góður fulltrúi íslenzkra
sjómanna hefur hann verið á
þýzku togurunum sem hann var
á um alllangt skeið.
Svo þakka ég þessum vini mín-
um hans órofatryggð og blessuð
sé minning hans.
Nú siglir þú fannhvítu flevi
friáls um vonanna höf
fyrir brosmildum bjartskvggnig
þeyi
bak við dauða og gröf.
Vinur.
Stóraukiíi mjólk-
urframleiðsla
FRAMLEIÐSLA mjólkurafurða
í Frakklandi var meiri á ár-
inu 1954 en nokkru sinni áður.
Nam hún alls 200 milljónum
hektólítra. Bæði er, að drukkið
mun nokkru meira af mjólk í
landinu nú en fyrir síðustu heims
styrjöld en aðalaukningin, sem
nemur 65 milljónum hektólítra,
miðað við árið 1938, er fólgin
í hinni auknu neyzlu allskonar
mjólkurafurða.
Hin aukna tækni og um leið
stóraukin afköst franska land-
búnaðarins hafa gert nauðsyn-
legt annars vegar að auka mjólk-
urneyzlu Frakka sjálfra og hins-
vegar örva útflutning mjólkur-
afurða til annarra landa.
Símon fæddist 21. maí 1881 að
Borgareyrum, Austur-Landeyj-
um í Rangárvallasýslu. Foreldrar |
hans voru Vilborg Vigfúsdóttir og
Guðmundur Símonarson. Eigi
dvaldi hann lengi með móðir sinni
en fluttist með föður sínum og
stjúpu til Seyðisfjarðar. Eftir 9
ár missti hann föður sinn og ,
brast þá sterkasti strengur gleð- |
innar í vonahörpu hins unga
sveins, sem unni föður sínum -
mjög. Eftir þessi ömurlegu tíma- |
Dvergasteini, og dvaldist þar til 1
séra Björns Þorlákssonar að
Dvergasteini, og dvaldi þar . til I
16 ára aldurs. 17 ára gamall flutt i
ist hann til Reykjavíkur og fór
þá að stunda sjómennsku á
kútterum og síðar á fyrstu tog-
urunum um margra ára skeið,
einnig tók hann þátt í að sigla
með fisk út til Spánar á seglskip-
um, sem voru miklar svaðilfarir.
Árið 1914 giftist Símon eftirlif-
andi konu sinni, Pálínu Páls-
dóttur frá Eyri í Reykjafjarðar-
hreppi í V.-ísafjarðarsýslu, mann
kostakonu af sterkmótuðum vest-
firskum ættum, sem staðið hefur
við hlið hans í hinni hörðu lífs-
baráttu við að koma upp stórum
barnahóp, 14 börn eignuðust þau I
Símon og Pálína, 4 þeirra dóu
í æsku, 10 eru uppkomin og er
það gerfilegur og hraustur hóp-
ur. 16 barnabörn þeirra eru á
lífi. Árið 1919 fluttist Símon bú-
ferlum til Vestmannaeyja þar
sem hann vann að ýmsum störf-
um til sjós og lands. Þar byggði
hann hús sitt, Eyri, sem hann
var æ síðan kenndur við. Um
nokkurra ára skeið rak hann vél-
bátaútgerð, sem voru hin erfið-
ustu í sögu evjanna og gerði hann
öreiga ásamt fjölda annara sem
I útgerð stunduðu. Á þessu tíma-
I bili reyndi mikið á konu hans
sem annaðist þeirra stóra barna-
: hóp og hefur það ekki verið á
j færi allra kvenna að láta slikt
' fara vel úr hendi. og einnig varð
hún að annast fjölda sjómanna
sem á vertíðinni var á heimili
þeirra. Til Reykjavikur fluttu
þau ásamt mörgum börnunum
árið 1942 og stundaði S>'mon þá
aðallega sm;ðar, sem honum fóru
vel úr hendi, því hann var af-
burða snyrtimenni.
Heimili þeirra var lengst að
Borgargerði 39. Fyrir um það bil
8 árum varð Símon fvrir slysi og
náði hann sér aldrei eftir það.
Fyrir skömmu fluttu þau hjónin
til Hafnarfjarðar, til dóttur sinn-
ar og tengdasonar, að Hvaleyrar-
braut 5.
Eg, sem þessar línur rita, kvnnt
ist Símoni fyrir 13 árum og tók-
ust þá með okkur allnáin kvnni,
Brautarhnftskirkja
Á ANNAN dag páska um kvöld-
ið kl. 8,30 var guðsþjónustugjörð
í Brautarholtskirkju, haldin af
sóknarprestinum síra Bjarna Sig-
urðssyni. Var kirkjan nær full-
setin af safnaðarfólki og nokkr-
um gestum.
Tilefni þessarar guðsþjónustu
svo síðla kvelds, var að veita
móttöku lýsandi krossi með neon
Ijósum, á turni kirkjunnar, sem
frú Guðrún Danielsdóttir, Lauga-
veg 76, Reykjavík, hafði gefið.
Kirkjuathöfnin var öll hátíðleg.
Við kirkjuathöfnina var frú
Guðrún Daníelsdóttir stödd og
nokkur börn hennar.
Presturinn síra Bjarni Sigurðs-
son þakkaði gefandanum frú
Guðrúnu Daníelsdóttir fyrir hinn
lýsandi kross, sem er dásamlega
falleg gjöf og er gefin til minn-
ingar um látna ættingja hennar,
sem ég vil hér nafngreina:
1. Þórarinn Kjartansson, kaup-
maður, Laugavegi 76, Reykjavík,
eiginmaður frú Guðrúnar Daní-
elsdóttir. Hann andaðist á heim-
ili þeirra hjóna á annan dag jóla
1952. Höfðu þau hión verið gift
í 36 ár og eignazt 12 mannvæn-
leg börn. Þórarinn sál. var fædd-
ur 25. nóv. 1893 í Núpskoti,
Álftanesi og var hirm bezti mað-
ur, starfssamur, prúður og góður
eiginmaður og faðir.
2. Kristveig dóttir þeirra hjóna
var fædd 24. fehr. 1936, var
næst yngsta barn beirra og and-
aðist 4. okt. síðastl. Hún var góð
ung stúlka, hugljúf og vann hylli
allra þeirra sem kvnntust henni.
3. Daníel Daníelsson, faðir
Guðrúnar var síðustu ár æfi
sinnar dyravörður í Stjórnarráð-
inu frá 1923 til dánardægurs 6.
des. 1937. Hann var Jandskunn-
ur athafnamaður, fjölhæfur og
drongur góður.
Daníel var giftur Nielsu Ólafs-
dóttur, hinni ágætustu konu og
er nú 84 ára. Biuegu þau hjónin
í Brautarholti á árunum 1909—■
1914 og undu þar vel hag sín-
um.
Þá síra Bjarni hafði þakkað
giöfina, sem áður er sagt, var
lesið ávarp frá frú Guðrúnu, þar
sem hún með fallegum orðum
lýsti tilefni þessarar gjafar, sem
er eefin til minningar um látna
ástvini.
Guðrún var fermd í Brautar-
holtskirkju og dvaldi í Brautar-
holti sín beztu ungdómsár, sem
eru henni ætíð ánægjulegar
stundir.
Frú Guðrún árnaði söfnuðinum
allra heilla og bvggðáflaginu.
Formaður sóknarnefndar þakk-
aði Guðrúnu Danielsdóttir með
nokkrum orðum fvrir þessa fall-
eeu dásamlegu gjöf Brautarholts-
kirkju til handa.
____________________Ó;.B.
KHÖFN, 8. maí — Dýragarður-
inn í Kaunmannahöfn hefur ver-
ið opnaður almenningi fyrir
nokkru. f gær heimsóttu hann á
ellefta þúsund gesta