Morgunblaðið - 11.06.1955, Blaðsíða 2

2
MORGVNBLÁÐIÐ
Laugardagur 11. júní 1955 I
Verndun fiskistofnonna
Framh. af bls. 1
í niðurstöðum ráðstefnunnar
er að finna yfirlit yfir þær meg-
inreglur, sem talið var að al-
þjóðasamvinna um verndun fiski
stofna ætti að byggjast á.
RANNSÓKNIR
FRUMSKILYRÐI
Frumskilyrði allra friðunar-
Táðstafana eru kerfisbundnar
vísindalegar rannsóknir á
éstandi fiskstofnsins og á það
jafnt við um fiskstofna, sem eru
ofveiddir, sem hina, er ekki sýna
■ ennþá nein augljós merki ofveiði.
Öllum þjóðum, er sækja veiði
sína í ákveðinn stofn, ber skylda
til þess að inna af hendi rann-
iSÓknir á ástandi og eðli þessa
stofns, þótt strandríkið hafi
venjulega forgöngu vegna hags-
muna sinna. Rannsóknir þessar
eru í fyrsta lagi kerfisbundnar
'Ííffræðilegar athuganir og má
jþar nefna helztar: útbreiðsla
hrygning, vöxtur, kynstofnar,
ícynþroski, aldursdreifing, dán-
ártala og göngur. Hér koma og
til greina áhrif veiðanna á stofn-
inn, bæði er snertir heildarsókn
og veiðiaðferð. Þýðingarmikið
etriði er einnig innbyrðis áhrif
eins fiskstofns á annan, t. d. sam
keppni um fæðu. í öðru lagi eru
fullkomnar fiskiskýrslur, þar
sem hægt er að reikna út aflann
miðað við ákveðna fyrirhöfn
(dagveiði, veiði pr. togtíma skipa
"ö.s.frv.).
RÁÐSTAFANIRNAR
Þá ræddi ráðstefnan mjög ýtar
lega þær ráðstafanir, sem hægt
er að gera til verndar fiskistofn-
unum og skal hér nefnt það
helzta:
1. Takmörkun á árlegum heild
arafla
2. Lokun ákveðinna svæða.
3. Bann við veiði ákveðinn
tíma ársins.
4. Ákveðin möskvastærð og
bann við einstaka veiðfær-
um.
5. Lágmarksstærð fisks, sem
landa má.
6. Lokun uppeldisstöðva.
- 7. Lokun hrygingastöðva.
8. Fiskklak.
9. Tilfærsla tegunda milli haf-
svæða.
10. Tilfærsla ungviðis á betri
uppeldisstöðvar.
Það skal þó tekið fram til þess
að forðast hllan misskilning, að
röð hinna einstöku ráðstafana í
upptalningunni gefur ekki til
kynna hver þeirra sé mikilvæg-
ust. Hvaða aðferð nota skal er
háð fjölmörgu og verður að met-
ast af sérfræðingum með hliðsjón
af þekkingu manna á eðlishátt-
um stofnsins.
SVÆÐASAMNINGAR EKKI
ALÞJÓÐA SAMNINGAR
Taldi ráðstefnan, að hagkvæm
asta aðferðin til að vinna að frið-
un fiskistofna á alþjóðlegum
grundvelli væri, að svæðasamn-
ingar væri gerðir milli þeirra
ríkja, sem hlut ættu að máli, og
að ekki væri hentugt að leysa
málið með einum alþjóða samn-
ingi, sem taki til allra svæða.
Væri nauðsynlegt, að þau ríki
sem fiskveiðar stunduðu á hlut-
aðeigandi svæði hefðu tækifæri
til að gerast aðilar að samning-
um ag taka þátt í þeim varnar-
ráðstöfunum, sem nauðsynlegar
væru. Slíkar ráðstafanir ættu að
Uyggjast á vísindalegum rann-
sóknum, sem öll aðildarríkin
tækju þátt í, og nauðsynlegt
væri, að greinilega væri tekið
fram í samningunum hvaða ráð-
stafanir væru heimilaðar, og að
séð yrði um, að þeim ráðstöfun-
utn yrði framfylgt. Þá var einnig
pnikið um það rætt á ráðstefn-
tr^ni hvernig leysa bæri ágrein-
ing, sem rísa kynni, bæði að því
er varðar nauðsyn tiltekinna ráð-
stafana, og það að eitthvert ríki,
som fiskveiðar stundaði, á til-
teknu svæði neitaði að taka þátt
í samningum um verndarráðstaf
anir. Varðandi fyrra atriðið var
talið eðlilegast, að leitað yrði
álits hlutlausra sérfræðinga, sem
aðilar kæmu sér saman um að
leita til. Varðandi hið síðara var
talið nauðsynlegt að skapa skiln
ing á því, að öllum ríkjum bæri
skylda til að taka þátt í þessu
samstarfi. í framhaldi af þessu
var einnig rætt um það, hvernig
leysa skyldi þetta vandamál, ef
ómögulegt væri að ná samkomu-
lagi hlutaðeigandi ríkja. Voru þá
mjög mörg ríki því fylgjandi að
heimila bæri strandríkinu, að
ákveða hvaða ráðstafanir væru
nauðsynlegar, einnig á því svæði
sem lægi utan þess venjulegu
lögsögu.
ÞÁTTUR ÍSLENZKU
NEFNDARINNAR
íslcnzka nefndin tók að sjálf-
sögðu fullan þátt í því að stuðla
að samvinnu varðandi verndun
fiskistofna úthaísins. Notaði hún
jafnframt tækifærið til að
styrkja málstað islendinga, að
því er varðaði einhliða ráðstaf-
anir og hafði, svo sem venja er,
samband við sendinefndir ann-
arra ríkja, er líkra hagsmuna
hafa að gæta. Ráðstefnan stað-
festi það samkvæmt tillögu ís-
lenzku nefndarinnar, að hún
væri ckki bær um að láta í ljós
neitt álit á því hver víðátta land-
helginnar væri, hversu langt á
haf út landhelgi hvers ríkis yfir
fiskveiðuin næði, né hverjum
bæri yfirráð yfir hafinu ofan
landgrunnsins.
Tók íslenzka nefndin það fram,
að ekki væri nægilegt að sagt
væri, að ráðstefnan hefði ein-
ungis fjallað um úthafið af því
að þá myndi Þjóðréttarnefndin,
svo sem hún hingað til hefði gert,
ef til vill halda áfram að telja
að einungis væri um tvennt að
ræða í sambandi við verndun
fiskistofna: annars vegar land-
helgina og hinsvegar úthafið.
Þetta myndi verða mjög villandi
vegna þess, að hugtakið land-
helgi væri byggt á yfirráðum
strandríkis yfir ýmsu öðru en
fiskveiðum og væri því ekki ó-
líklegt að ýms af þeim atriðum
gætu haft það í för með sér, að
ekki næðist samkomulag um þá
fjarlægð frá ströndum, sem nauð
synleg væri vegna hagsmuna
strandríkjanna varðandi lög-
sögu yfir fiskveiðum. Ef ekki
næðist samkomulag um nauðsyn
lega fjarlægð með þeim hætti,
yrði ekki hjá því komist að Þjóð
réttarnefndin gerði tillögur um
viðbótarbelti, sem miðuð væru
við lögsögu yfir fiskveiðum. Auð
vitað væri þessi ráðsíefna ekki
bær um að láía í ljós nokkurt
álit um það hversu langt slík
lögsaga skyldi ná, en hinsvegar
væri nauðsynlegt, að Þjóðréttar-
nefndin misskildi ekki þetta mál.
Þessi tillaga íslenzku nefndar-
innar var samþykkt.
AÐALATRIÐIÐ ÝERNDUN
UNGVIÐISINS
Þá benti íslenzka nefndin
einnig á, að enda þótt verkefni
ráðstcfnu þessarar væri að fjalla
um verndarráðstafanir á grund-
velli alþjóéasamvinnu þá mætti
ekki Iíta þannig út, að hún gerði
sér ekki grein fyrir því, að eitt
aðalatriðið í þessum efnum væri
að vernda ungviðið í uppeldis-
stöðvum grunnsævisins meðfram
ströndum, af því að ef strand-
ríkið brygðist þeirri skyldu sinni
að vernda þær stöðvar væri til-
tölulega Iítið gagn að þeim ráð-
stofunum, sem fengjust með al-
þjóðasamvinnu á öðrum svæð-
um. Bentu ýmsir fulltrúanna á,
að hið síðarnefnda væri hlut-
verk þessarar ráðstefnu og gæti
hún því ekki látið i Ijós álit sitt
UiH annað. En niðurstaðan var
sú, sem íslendingar lögðu
áherLdu á, að ráðstefnan lýsti
ánægju sinni yfir þeim árangri,
sem náðst hefði í þessum efnum,
bæði fyrir aðgerðir einstakra
ríkja og með alþjóðasamvinnu.
Miklar umræður urðu um sér-
stöðu strand.ríkjanna og hags-
muni þeirra af verndun fiski-
stofnanna, og var beinlinis tekið
fram í skýrslu ráðstefnunnar að
talta bæri tillit til hagsmuna
strandríkjanna þegar verndarráð
stafanir væru undirbúnar.
EKKI LÖGFRÆÐILEG
ÞRÆTUMÁL
Þar sem hér var um vísinda-
lega fiskifræðingaráðstefnu að
ræða var þetta ekki vettvangur
til að leysa úr lögfræðilegum
þrætumálum, en vafalaust munu
umræður um þessi efni vekio at-
hygli Þjóðréttarnefndarinnar á
því að fjöldi þeirra þjóða, sem
telja nauðsynlegt að fullt tillit
sé tekið til hagsmuna strandrík-
isins fer vaxandi og að ekki þýð-
ir að loka augunum fyrir þeirri
staðreynd. Einnig að því leyti
má segja, að árangur hafi orðið
af ráðstefnu þessari, frá okkar
sjónarmiði.
IsaSjarðar slitfð
ÍSAFIRÐh 3. júní' — Tónlistar-
skóla ísafjarðar var slitið í AÞ
þýðuhúsinu á ísafirði 28. f. m.
| og lauk þar með 7. starfsári skól-
’ ans. Sk-Mastjórinn, Ragnar H.
i Ragnar, ávarpaði nemendur og
' gesti og gerði grein fyrir starf-
semi skólans, en síðan léku 3
nemendur skólans einleik á píanó
og samleik á píanó og orgel.
j Að því loknu afhenti skóla-
’ stjórinn verðlaun sem fyrirtæki
og einstaklingar í bænum höfðu
gefið í því skyni. Þakkaði skóla-
stjórinn ölium þeim, sem styrkt
hafa starfsemi skólans á undan-
förnum árum.
Að lokum talaði formaður
skólanefndor skólans, Kristján
Tryggvason klæðskerameistari.
Þakkaði hann skólastjóra og
kennurum fyrir gott starf og ósk-
aði þess, að starfsemi hans mæti
aukast og blómgast á komandi
árum.
í vetur stunduðu nám í skól-
anum 37 nemendur og var ekki
hægt að veita öllum skólavist,
sem þess óskuðu. Skólastjórinn,
Ragnar H Ragnar, kenndi eins
j og áður píanóleik cg tónfræði,
en aðrir k mnarar voru þeir sömu
j og s.l. vetur: Jónas Tómasson,
! Elísabet K’-istjánsdóttir og Guð-
j mundur Arnason. —J.
1D A G kl. 4 e. h. verður opnuð í Melaskólanum hér í bæ mjög
merkileg sýning, sem haldin er á vegum Sambands íslenzkra
barnakennara og Landssambands framhaldsskólakennara. Er hún
í nánum tengslum við Níunda uppeldismálaþing S. í. B., sem
sett verður í dag af Pálma Jósefssyni, skólastjóra, form. S. í. B.
— Bjarni Benediktsson, menntamálaráðherra, flytur ávarp við
setninguna, Magnús Gíslason, námsstjóri, flytur erindi og nem-
endur úr Laugarnesskólanum leika á fiðlur. — Þingið stendur yfip
til n. k. þriðjudags.
* SÝNING KENNSLUTÆKJA
OG BÓKA |
Sýningin, sem opnuð verður í
dag. nefnist: Sýning kennslu-
tækja og bóka. Er henni skipt í.
deildir og gerður samanburður
á bókum, sem hér eru notaðar til
kennslu, og erlendum kennslu-.
bókum. Þarna eru og til sýnis i
skóiahúsgögn, vélar og tæki,
ýmislegt, sem varðar húsmæðra-*
kennslu o. s. frv. Má fá mjög góðS
mynd af barna- og framhaldsn
skólakennslunni af sýningu þessn
ari, sem er hin fróðlegasta í alla
staði. — Sýningin verður opin aM
menningi.
Samhendsþiíig 11.1 á ihtueyri
30. jání og I. p!í
SAMBANDSÞING Ungmennafélags íslands verður haldið á Akur*
eyri dagana 30. júní og 1. júlí næstkomandi. Verður það setl
í íþróttahúsinu þar, en þar eru varðveittar ýmsar minjar frá tíði
fyrsta ungmennasambandsins í landinu, sem stofnað var á Akuri
eyri 1. janúar 1908. Annars verður þingið haldið í Menntaskólarw
um á Akureyri, en þingfulltrúar verða í heimavist skólans.
Um 100 fulltrúar hafa rétt til'
þingsetu eða einn fulltrúi á
hverja 120 ungmennaíélaga, en í
ungmennafélögum landsins er nú
um 12 þús félagsmenn. Héraðs-
samaböndin eru 19 að tölu.
NÍUNDA í RÖBINNI
Sambandsþing er haldið þriðja
hvert ár og svarar til venjulegra
aðalfunda félaga. Á sambands-
þingum er mörkuð stefna sam-
takanna, rædd málefni ungmenna
félaganna og kosin sambands-
stjórn. Milli þinga starfar sam-
bandsráð og kemur saman a. m.
k. árlega. Það er skipað formönn-
um héraðssambandanna og stjórn
Ungrnenna-'.élags íslands. í fram-
haldi af snmbandsþingum Úí er
venja að halda landsmót í íþrótt-
um, og verður það háð á Ak-
ureyri dagana 2. cg 3. júlí og er
hið niunda í röðinni. Fyrsta lands
mótið var háð 1909.
DAGSKRÁ LANDSMÓTSINS
Um kve’dið 1. júlí keppa
stúlkur í starfsíþrótíum, en dag-
inn eftir vei’ður mótið sett og
gengið í skrúðgöngu til leikvalla,
Þar fer fram fánahylling. Fyrrl
daginn vcrður keppt í starfs*
íbróttum, glímu, handknattleils
og sundi. Þá verður og útifund*
ur, og kvikmyndasýningar og
dansleikir í samkomuhúsum bæ|
arins. Sunnudaginn 3. júlí verð*
ur keppt í frjálsum íþróttum og
handknattleik! Hlýtt verður á>
guðsþjónustu og síðar hefst saa(
koma. Flutt verða ávörp og ræð«
ur, Karlakór Akureyrar syngufl
og keppt verður til úrslita í íþrótl
ujm. Einnig verður víðavangs*
hlaup, fimleikasýning og glímtl
sýning. Um kvöidið verða verð^
laun afhent í samkomuhúsunum,
þar sem dansleilíir verða og
sömuleiðis verður dansað á palli,
Illt í eyra. )
LUNDÚNUM — Anna litla prins*
essa varð að hætta við fyrstll
flugferð fcá Balmoral til Lund*
úna. Hún hafði illt í eyra. )
25 ára afmælis Kvenfélagasambands íslands hefir verið minnzt hér að undanförnu. SíðastliðinH
miðvikíidag voru fulltrúarnir utan af landi í boði hinna ýmsu kvenfélaga hér í Reykjavík, og vaí
þeim skipt á milli þeirra. — Myndin hér að ofan var tekin í Sjálfstæðishúsinu á miðvikudagina
af konum í Hvöt og gestum þeirra. (Ljósm. P. Thomsen). J