Morgunblaðið - 18.12.1955, Blaðsíða 8

24
MORGUNBLAfflB
Surmudagur 18. des. 1955
Ffupaftir í lilsfní 65 árn Kristmann Gutlmundsson
ofmæis Eggerts Siefánssonar
í ÍIŒFNI af 65 ára afmæli Egg-
erts Stefánssonar efndu vinir
haris til fagnaðar í Gamla bíói á
þriðjudagskvöld. Bjarni Guð-
mundsson blaðafulltrúi bauð
gesti velkomna Kvað hann það
lán fyrir ísland að eiga einstakl-
inga, slíka sem Eggert, „sem bera
aðals- og fyrirmennskumót ís-
lenzbrar menningar víða um
15nd“ .... „Fáir munu fulltrúar
Ísíands hafa verið aðsópsmeiri en
Eggert Stefánsson, og næsta ó-
trúlegt hefur ósjaldan þótx, að
þessi gustmikli íslenzki fálki bæri
í brjósti sér söng sólskríkjunnar
og nseturgalans“. Að lokum las
B-jarni upp kafla úr bréfi til
Eggerts frá Halldóri Laxness
(birt í Vettvangi dagsins, ritað
vorið 1940), og lýkur því á þessa
leið:
„.... því þegar þú syngur, ertu
söngvari íslands, og þegar þú
syngur, hlusta náttúrukraftar
landsins, og þeir eru góðir áheyr-
endur til viðbótar við hitt fólk-
ið.“
Síðan lék Gísli Magnússon á
pianó tvö verk eftir Beethoven,
víð mikla hrifningu. Að leik hans
loknum las Eggert Óð sinn til
ársins 1944 og var ákaft hylltur.
Því næst söng Guðmundur Jóns-
son nokkur Kaldalónslög með
undirleik Róberts Ottóssonar og
var ákaft fagnað. Andrés Björns-
son las upp ritgerðina „Blöndu"
eftir Eggert, og varð hin bezta
skemmtun. Síðast söng hinn
ágæti ítalski óperusöngvari
Vincenzo Demetz nokkur ítölsk
lög með undirleik Róberts, og
vakti óskiptan fögnuð fyrir fág-
aðan söng og elskulega fram-
komu. Að lokum ávarpaði Eggert
Stefánsson svo viðstadda og þakk
aði þann lmg, sem honum var
sýndur þessa kvöldstund. Fara
lokaorð hans hér á eftir:
LOKAORÐ
Heiðruðu gestir og vinir!
Oft þegar ég áður söng fyrir
fólkið langaði mig til að hætta og
fara að tala við áheyrendur mína,
til að sjá hvort ég með orðum
gæti komizt nær þeim — inn í
hugarfylgsni þeirra og hjarta —
og þannig látið þá skilja mig
betur. Nú er ég get talað eins og
ég vil til ykkar, langar mií< til
að syngja. Lofsöng — lofsöng vil
ég þá syngja íslenzkum dreng-
skap og íslenzkri vináttu, er mér
er sýnd hér í kvöld. Þakkir vil
ég flytja hátíðarnefndinni, og
þeim er urtnu verkið, og áttu
upptök að þessu ógleyman'.ega
kvöldi. Vini mínum, blaðafulltrú-
anum Bjarna Guðmundssyni, og
hinum ágætu listamönnum,
þakka ég. Gísla Magnússyni, sem
ég vona að eigi eftir að túlka
Beethoven í hinu fræga leikhúsi
Olimpigo í Vicenza, sem við sá-
um saman, er hann heimsótti mig
I Ítalíu, Guðmundi Jónssyni, þess-
um fræga þjóðsöngvara, fyrir að
endurreisa Kaldalónsstemning-
amar, svo kærar mér, Andrési
Bjömssyni fyrir þann heiður að
lesa hér upp eftir mig, og svo
ítalanum Signor Vincenzo
Demetz, sem hefur svo glæsilega
flutt með sér hingað í kvöld
stemningar ítal'u með söng sín-
um. „Grazie infinite anche per
mia moglie“ og hinum snjalla
undirleikara Róbert Ottóssyni —
öllum þessum ágætu listamönn-
um þakka ég.
Lofsöng vil ég flytja Ítalíu og
hinum göfugu tengslum mínum
við það fegurðarinnar, listanna
og snilldarinnar land. Taka hér
undir með franska skáldinu
Victor Hugo, að allir menn eiga
sér tvö föðurlönd, sitt eigið og
Ítalíu. En fyrst og síðast vil ég
lofsyngja föðurlandið okkar —
ísland, og forlög, er létu mig
fæðast á þessum örlagaríku
tímamótum í sögu þess — endur-
reisn lýðveldis íslendinga, er yfir
gnæfir allt, sem á íslandi hefur
skeð á þessari öld.
Og nú þegar ég hefi þakkað
BÖKMNTIR
TÓNAR LÍFSINS
Eftir Svönu Dún.
SVANA DÚN vakti athygli með
sögunni „Töfrastafurinn“ er kom
út síðastliðið haust. í þetta sinn
gefur hún út smásögur, Iaglegt
kver, sem enn vekur áhuga á
skáldgáfu höf., þótt ekki sé þar
um mikilvæga hluti að ræða. Það
eru t. d. töggur í sögunni: „Fjall-
konan“, en bezt er sagan „Hyll-
ingar“, sem telja verður með því
bezta, er birzt hefur eftir þenn-
an höfund. Þessi litla saga er
tær og góður skáldskapur. „Þóra
gamla“ er einnig snoturlega gerð,
og „Ótti“ er mjög svo athyglis-
verð smásaga, rituð af sálfræði-
legum skilningi. Aftur á móti er
sagan „Systurnar“ full þoku-
kennd og „Ungi listamaðurinn“
ekki sannfærandi; en þó eru
skáldleg tilþrif í þeim báðum.
„Madamen" — heldur þunn, en
skemmtileg aflestrar. „Vinirnir"
— laus í reipum. — Síðasta sag-
,. . ,. an, „Sólsetur“, er góð; þar koma
eru sigrar, tign og mannvirðmg, fram ýmls beztu einkenni þessa
fyrir þetta kvöld og minnzt þess,
er ég unni, þá á ég samt eftir að
lofsyngja það þýðingarmesta í í
öllu þessu — lífið sjálft. Því hvað '
hjá lífinu sjálfu, og þetta að vera
maður, er lifir og getur notið
þess að lifa. Sjá sólina rísa eða
síga í sæ, í gullbrotum leifturs í
vestur átt, finna ilminn af blóm-
um og grösum jarðar, böðuð í
dögg morgunsins, er rís fagur
sem guð og skrifar mannkyninu
nýja sögu.
En þrátt fyrir þetta allt finnst
mér eitthvað vanta, er tákni af-
mælisdaginn, og alla afmælis-
daga og meiningu þeirra, og auð-
vitað finn ég það í bók vitrings-
ins og snillingsins frá Reykholti,
í Eddu Snorra Sturlusonar, og er
það eiginlega texti dagsins og
hljóðar hann þinnig:
„En hitt var ok mikið undur
um fangið, er þú stótt svo lengi
við og fellt eigi meirr en á kné
öðrum fæti, er þú fekksk við
Elli — fyrir-því að at engi hefur
sá orðið ok engi mun verða, ef
svo gamall verr at Elli bíður at
eigi komi ellin öllum til falls.“
Og við þetta hef ég engu bæta.
Sigurður Reynir Pétursson
Hæstaréttarlögmaður.
Agnar Gústafsson og
Gísli G. ísieifsson
Héraðsdómslögmenn
Málflutningsstofa, Fasteigna-
og verðbréfasala.
Aoaturstr. 14, Rvík. Sími 82478
unga höfundar: hreinleg og tær
frásagnargáfa, með kvenlegum
blæ, og auðug af Ijúfum lit-
brigðum; sannfærandi atburða-
lýsingar og dulræð stemning,
sem verður minnisstærð.
FRUMSKÓGA-RÚTSÍ
Eftir Carlota Carvallo de
Kune. — Kjartan Ólafs-
son þýddi. — Hrímfell.
ÞETTA er saga af litlum nátt-
úruanda, sem langar til að kynna
sér líf mannanna og gerir það.
Hún er rituð handa bömum og
unglingum, en ég hygg að full-
orðnir hafi ekki síður gaman af
að lesa hana. — Menntamála-
ráðuneytið í Perú veitti höfund-
inum verðlaun fyrir hana sem
beztu unglingabók, er út hefði
komið þar í landi, og bendir það
til að nokkuð sé í hana varið.
Munu og flestir komast á þá
skoðun, áður en lestri lýkur, því
hér er talsvert óvenjuleg saga
á ferð.
Þýðandinn skrifar skemmti-
legt og lifandi mál, og eykur
það gildi bókarinnar aó miklum
mun. Þá eru í bókinni mjög
skemmtilega gerðar myndir eftir
Matta Ástþórsson, Vestmanneyj-
um. — Að öllu samanlögðu met-
fésbók handa unglingum á öll-
um aldri!
Vanfar yður plötuspilara?
Ef svo er, munið, að aðeins það
ollio bezto ei nógu gott
PERPETUUM EBNER plötuspilarar eru nú í öllum
þekktustu tegundum radíógrammófóna, sem framieiddir
eru í Þýzkalandi, t. d.:
Grundig
Saba
Telefunken
Siemens
Continental
Tonfunk
Blaupunkt
Deutsche
Grammophon
Ges.
Gratz
Kaiser
Krefft
Loewe Opta
Metz
Nord Mende
Schaub
Wega
Alhof
— og þeim fjölgar með hverjum degi, sem nota
PERPETUUM EBNER
Glæsileg jólagjöf.
Hljóðfærahús Reykjav'ikur
Bankastræti 7 — sími 3656.
Merkisafmæll bjónanna að Hóbnavaði
Jónasína Halldórsdóttir og Benedikt Kristjánsson.
HJÓNIN frú Jónasína Halldórs- ' Eru slík heimili mjög mikilsverð
dóttir og Benedikt Kristjánsson á í næsta nágrenni við alla sam-
Hólmavaði í Aðaldal áttu bæði komustaði sveitanna, ekki hvað
merkisafmæli nýlega. Jónasína sízt fyrr á árum, er samgöngur
varð sextug 15. okt., en Benedikt, voru erfiðar og aðstaða öll til
varð sjötugur 25. nóv. | samkomuhalds og mannfunda
Mjög gestkvæmt var á heimili torveld. Hólmavað stendur á
þeirra báða þessa daga, enda eru bökkum Laxár og er Benedikt
þau mjög vinsæl í sveit sinni og! mörgum laxveiðimönnum að
héraði. Heimili þeirra hefur verið góðu kunnur, enda sjálfur ágæt-
víða viðbrugðið fyrir gestrisni og ' ur veiðimaður og afbragðs flugu-
greiðasemi svo að nær einsdæmi kastari.
mun vera. j Búskapur þeirra Hólmavaðs-
Samkomuhús sveitarinnar hjóna hefur alltaf verið með
stendur í túninu á Hólmavaði. J myndarbrag og þau bætt jörð
Hefur ótrúlegt fjölmenni nær og sína mikið. Börn eignuðust þau
fjær er þangað hefur sótt, þegið j sem og eru fimm á lífi: Helga
góðgerðir og margvíslega fyrir- I húsfreyja á Bergsstöðum í Aðal-
greiðslu hjá þessum ágætis hjón- ' dal, Kristján bóndi á Hólmavaði,
um og börnum þeirra, sem þau Halldór Davíð bakari á Húsavík,
hafa jafnan veitt með glöðu geði Kristjana gift á Hólmavaði og
og litið á sem sjálfsagðan hlut. Lára ógift heima. H. H.
Bókafregn:
Þjónusta englanna
ÞJÓNUSTA ENGLANNA
eftir Joy Snell
Útgefandi: Hallgrímur Jóns-
son 1955.
Bók þessi, 167 bls., með stutt-
um formála eftir síra Jón Auðuns
dómprófast og eftirmálsorðum
eftir Hallgrím Jónsson, er þýdd
af þeim ágætu mönnum Einari
H. Kvaran skáldi og síra Kristni
Daníelssyni prófasti. Má geta
nærri að þýðingin er vandlega af
hendi leyst. í eftirmála segir út-
gefahdinn, H. J., að tímaritið
Morgunn hafi birt efni bókarinn-
ar á árunum 1935 til 1939. Orðrétt
segir H. J.: „Lesendum þótti
reynsla frú Joy Snell stórmerki-
leg. Langaði mig til þess, að kafl-
arnir yrðu gefnir út í bókarformi,
til þess að ennþá fleiri, er harma
ástvini sína, yrðu snortnir fegurð
þeirri, kærleika þeim og huggun
þeirri, sem höfundurinn bregður
upp fyrir lesendum bókarinnar“.
Síra Jón Auðuns segir m. a. i
formálanum: „Fyrir nokkrum ár-
um spurði ég einn af leiðtogum
spíritista á Englandi um frú Joy
Snell, sem þá, fyrir mörgum ár-
um, var látin og hann svaraði að-
eins: Henni gleymir enginn, sem
þekkti hana. Hún var ein af engl-
unum sjálfum.“
Frú Joy Snell var frá barnæsku
þeirri gáfu gædd að sjá dular-
fullar sýnir, sem flestu fólki er
að mestu ekki gefið. Aðeins 12
ára gömul sá hún frelsarann og
móðir hans og heyrði þau tala til
sín. Eftir það sá hún mjög oft
sýnir og heyrði fagran söng er
ekki heyrði til þessum heimi. Síð-
ar varð hún hjúkrunarkona, sá
hún þá jafnan það sem hún nefn-
ir engla og aðrar undarlegar ver-
ur, svo sem anda dauðans og
anda lífsins við sængur Sjúkling-
anna. — Sjálf varð hún oft fyrir
hörmum og efasemdum en trú
hennar og hin undarlega gáfa
gaf henni kraft til þess að vinna
bug á þessu og treysta guði. Enda
var henni mikið gefið umfram
venjulega menn. Hún virðist hafa
verið sannkristin og heilög kona
eftir því sem menn geta orðið
það, hér í þessari tilveru.
Hefir nokkur orðið þess var, að
einn einasti maður sjái eftir því,
eða telji það ekki mesta gæfu, að
vera kristinn? Ég held að engin
dæmi séu til þess, að kristin trú
færi ekki öllum þeim, sem hana
hafa öðlast, frið, ró og öryggi. —
Aftur á móti eru þúsundir, ef
ekki milljónir manna ógæfusam-
ir, hraktir og hrjáðir af bölsýni
— og ramvilltir á vegleysum
heimsins. Það er af því að þá
skortir trú á Guð. Þetta vita allir
og því verður ekki, með skynsemi
á móti mælt.
Vegurinn — hinn eini vegur —
út úr torfærunum er auðvltað
Kristur. Allir aðrir vegir eru
villustígir.
Þessi litla, fallega bók, hefir
ekkert annað en íagran boðskap
og huggunarríkan að flytja. Eng-
inn hugsandi maður getur haft
annað en gott af að lesa hana.
Þeim sem leita getur hún orðið
til leiðbeiningar og þeir sem
syrgja geta hlotið huggun við að
lesa hana. Hún er eins og leiðar-
Ijós er bendir á hinn rétta veg.
Hún er huggun, af því að hún
sýnir að yfir okkur er vakað.
Til eru menn, er segja eða
hugsa að kenningar spíritist.a og
dulskyggni sé hugarórar, ofsjón-
ir ef ekki annað verra. En ég
hef þekkt svo fjölmarga mæta
gæfumenn á minni löngu ævi,
sem hafa verið sannfærðir um
gildi og sannleika dularfullra
fyrirbrigða, að ég hef mestu mæt-
ur á þeim fræðum og á rannsókn
þeirra. Mannkynið getur ekki án
kristinsdóms verið og kristin
kirkja ekki án sambands við anda
og engla. Þetta virðist mér aug-
ljóst og eitt af mestu nauðsynj i-
málum nú á öld efnishyggju, trú-
leysis og — beinlínis — afkrisin-
unar heilla þjóða. í Nýja-
testamenntinu er míkið kernt
um engla og anda og hvi sky iu
þá nútíma kristnir menn afneita
þeim helgu verndarverum?
Þorsteiun Jónsson.