Morgunblaðið - 29.02.1956, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 29. febr. 1956
Timinn og freðfhk•
mlan til Ameríku
IjBT'YRIR nokkrum árum taldi
Ifl' dagbla'ðið Tíminn. að miklu
limeira magn væri unnt að selja
til Ameríku af frystum fiski en
l>á var gert, og blaðið fullyrti, að
Ingólfur Espolin mundi geta
liselt þar um 10.000 tonn á ári af
f reðf iski.
Ingólfi Espolin var síðan
jjléyft að flytja út frystan fisk til
! Ameríku, líklega að nokkru leyti
fyrir tilhlutun Tímans. Sú rauna-
fsaga verður ekki rakin hér, en
hún var landinu í heild til stór-
Ijóns.
|í Nú vill Tíminn í annað sinn
♦ áðleggja hraðfry.stihúsaeigend-
ura, hvernig þeir eigi að haga
pölu á afurðum sínum í Ameríku,
og byrjar áróður sina með því að
(prenta tilhæfulausar fullyrðingar
um samvinnu Gunnlaugs Pét-
urssonar og framkvæmdastjóra
Og stjórnar Sölumiðstöðvarinnar.
Eins og vænta mátti, hefur
samvinna milli Gunnlaugs
Péturssonar og Sölumiðstöðvar-
innar verið góð. Aldrei hefur átt
sér stað ágreiningur um sölur, og
aldrei hefur Gunnlaugur Pét-
ursson komið með ákveðnar til-
liigur í sölumálum, sem ekki hef-
Ur verið farið eftir.
Ekki þarf heldur Tíminn að
Iiafa áhyggjur út af því, að mark-
aðurinn fyrir hraðfrystan fisk sé
að tapast í Bandaríkjunum. Sala
Sölumiðstöðvarinnar þar síðast-
liðið ár, tæp 11.000 tonn, var að
vísu minni heldur en 1954, þegar
líún náði hámarki, en hún var
ú:jög svipuð og árið 1952 og 1953.
Ú.tlit er fyrir að salan aukist i ár
allverulega, ef kostnaðurinn við
framleiðsluna hér heima gerir
það ekki ókleift að keppa á
tnarkaðinum,
Gunnlaugur Petursson læt-
ur af starfi hjá S. H. nú að loknu
tveggja ára ráðningstímabili sínu
og það án nokkurs ágreinings við
forrðáamenn fyirtækisins.
Tíminn kallar frystihúsaeig-
endur milliliði, en þeir eru samt
ekki meiri milliliðir en svo, að
þeir eiga flestir þá báta, sem þeir
frysta fisk af. Ef til vill er Tím-
inn að reyna að taka það í ís-
lenzkt mál að kalla útgerðar-
menn milliliðx.
í Sölumiðstöðinni eru um 50
frystihús, og er hún aðeíns sölu-
félag, sem tekur 2% í sölulaun.
Verðl hagnaður á rekstrinum er
honum, í árslok, deilt á milli fé-
lagsmanna í hlutfalli við við-
nkiptin. Sölumiðstöð Hraðfrysti-
húsanna er opin öllum, sem ger-
así vilja félagar, og þar ræður
jafnmiklu hið minnsta og hið
elærsta frystihús. Ekki mun vera
til félagsskapur á íslandi með
meira lýðræðisfyrirkomulagi, eru
því leiðinleg og óviðeigandi þau
ummæli Tímans, að fyrirtækinu
sé stjórnað af fámennrí klíku.
Hugleiðihgar Tímans um íhlut-
un ríkisins um sölu á freðfiski
verða ekki ræddar hér, því
mönnum ætti að vera nóg reynsl-
an af reksíri og sölum Fiskiðju-
vers ríkisins.
Stjórn
Sölumiðstöðvar
Hraðírystihúsanna.
íst, dægurlög
k\nnt á kvöldvöku
w
FÉLA.G íslenzkra dægurlagahöf-
unda efnir til kynningar á lögum
eftir féiaagsmenn n.k. sunnudags
kvöld í Austurbæjarbíó. Á hljóm-
leikunum verða kynnt iög eftir 18
höfunda. Höfimdarnir hafa allir
samið lög sem náð hafa miklum
vinsældum og má hiklaust fuU-
yrða að méðal laganna sem leik-
in verða nú i fyrsta sinn séu
mörg sem eigi eftir að njóta vin-
sælda í framtíðinni.
Aðalíundur
r
Islaiidsdeildar
NÝLEGA var haldinn aðalfundur
íslandsdeildar Norræna búfræð-
ingafélagsins,
Á íundinum flutti Björn Jó-
hannesson erindi um jarðvegs-
rannsóknir og fóðurtilraunir. Var
það hinn fróðlegasti fyrirlestur.
Páli Zóphóníasson búnaðar-
málastjóri, sem verið hefur for-
maður, baðst eindregið undan
endurkjöri, en tilnefndi jafnframt
í sinn stað Gísla Krístjánsson
ritstjóra.
Stjórnarkjör fór fram ' og var
þá kjörinn í stað búnaðarmála-
stjóra Árni G. Eylands stjórnar-
ráðsfulltrúi. í stjórninni voru
fyrir þeir Sturla Friðriksson og
Gunnar Árnason.
Margréi Ragnarsdóttir
Féiagið hefir tryggt sér beztu
söngkrafta til flutnings á lögun-
um. Meðal þeirra sem syngja má
nefna Guðrúnu Símonar, Sigurð
Ólafsson, Ingibjörgu Þorbergs,
Jón Múla, Jóhann Konráðsson,
Hönnu Ragnars. Huldu Emilsdótt-
ur, Alfred Clausen, Ingibjörgu
Smith, Skafta Ólafsson og Láru
Margréti Ragnarsdóttur, en hún
er aðeins 8 ára gömul. Hér birtist
mynd af Láru Margréti. Hún
syngur m.a. Litla stúlkan við
hliðið. — Auk söngvaranna verða
mörg skemmtiatriði.
Árshátíð Skjaldar
ÁRSHÁTÍÐ Sjáifstæðisfélagsins
Skjaldar í Stykkishóbni, var hald
in s.l. laugardag. Fjölmenni var
á skemmtunínni, sem var hin j
ánægjulegasta. Aðalræðuna hélt j
Sigurður Ágústsson alþm. Einnig
voru skemmtiatriði: Sigvaldi
Indriðason las upp, Gestur Þor- j
grímsson og Ólafur frá Mosfelli
sungu og Víkingur Jóhannsson
lék undir á píanó. — Að lokum
var dansað.
Frh. af bls. 1
þánníg stendur á, sem hér segir:
1) Eru fullgildir meðlimir í
verkalýðsfélögum.
2) Hafa á siðustu 12 mánuðum
stundað a.m.k. samtals í 6 mán-
uði vinnú, sem goldin er sam-
kvæmt kjarasamningi eða kaup-
taxta verkalýðsfélaga.
3) Þeir, er sanna með vottorði
vinnumiðlunar, að þeir hafi á síð-
astliðnum 6 mánuðum verið at-
vinnulausir a. m. k. 36 virka daga,
þar af 9 daga á síðustu 18 dögum.
í reglugerð má þó ákveða
lengri biðtíma og fleiri atvinnu-
leysisdaga, sem almennt skilyrði
bótaréttar. Enn fremur má setja
sérákvæði um lengn biðtíma
þeirra, sem hafa árstíðabundna
vinnu, hafa tekjur af eigin at-
vinnurekstri eða hafa haft hærri
tekjur en almenn gerist í byggð-
arlagi þeirra síðustu sex mánuði,
svo og um styttri biðtíma fyrir
þá, sem hafa búið við skertan
vinnutíma undanfarið.
HVERJIR FÁ ÞÓ EKKI
1) Þeir fá ekki bætur, sem taka
þátt í verkfalli eða verkbann
nær til.
2) Þeir sem njóta slysa, sjúkra-
eða örorkubóta samkv. almanna-
tryggingalögum
3) Þeir, sem hafa misst atvinnu
af ástæðum, sem þeir sjálfin eiga
sök á, svo sem drykkjuskapm’-
óreglu.
4) Þeir, sem ófærir eru til
vinnu eða neita vinnu, er þeim
býðst að tilhlutan vinnumiðlun-
arskrifstofu.
6) Þeir, sem hafa á síðustu 6
mánuðum haft tekjur, sem fara
fram úr 75% af meðalárstekjum
almennra Verkamánna eða verka
kvenna, ef um konu er að ræða.
7) Þeir, sem dvelja erlendis.
HVAD ERU BÆTURNAR
MIKLAR.
Atvinnuleysishætur skulu vera
12 kr. á dag fyrir einhleypan
mann. Fyrir kvæntan mann 15
kr. og íyrir hvert barn allt að
þremur, skulu þær vera 3 kr. á
dag. Eru þetta grunnupphæðir,
sem greiða bera verðlagsuppbæt-
ur á skv, vísitölu.
HVERNIG FER
UM ÚTHLUTUN OG
GREIDSLU BÓTA.
AKUREYRI, 28. febr.: — Hinn 20.
þ m. iandaði togarinn Harðbakur
hér á Akureyri 117 lestum af
■íialtfikkí, og smáslatta af nýjum
ííski. Hinn 24. febr. landaði svo
Kaldb- kur 117 iestum af saltfiski
cg einnig iítilsháttar af ísvörðum
fiski I gærdag kom svo Sléttbak-
ur af veiðum með 141 sml. af salt
fiski. Allir togararnir lönduðu
ísfiski í höfnum sunnanlands og
vestan. — J
KEFLÁVÍK. 28. febr.: — Afli
hátanna var með minnsta móti
f dag, enda var hið versta sjó-
veður. Var aflinn frá 7 lestum
niður í 2 og 3. Þeír er hæstir voru
nf þeim, sem komnir voru um
úttaleytið, voru Guðmundur Þórð
arson rneð 7 lestir, Heiðrún og j
,ioa Finnsson með 6 lestir hvor. ‘
Þá var lítill afli hjá netabátum,
enda drógu þeir ekki nema lítið
af netum sínum. — I.
AKRANESI, 28. febr. — f dag
er fiskur tregastur hjá bátum
hérna, það sem af er vertíð.
Voru þeir sem voru með mestan
fisk, með 4 tonn en þeir sem
minnstan a£Ia aðeins með 1 Vz
tonn. Óvíst er hvort bátarnir róa
í kvöld. — O.
VESTMANNAEYJAR, 28. febr.
—• í gær fóru aðeins tveir bátar
í róður héðan, í slæmu veðri og
fengu lítinn afia. I dag voru aft-
ur fleet allir á sjó. Var gott veð-
ur framan af, en gerði vonzku
veður er á daginn leið. Afli var
yfirleitt mjög tregur, almennt 3
—4 tonn. Talsvert línutap mun
haía otðið, — B. Guðm.
Umsóknir um bætur skulu rit-
aðar á eyðublöð. er stjórn atvinnu
leysistryggingasjóðs lætur gera.
Umsækjendum er skylt að svara
ölium skurningum og gefa allar
upplýsingar, sem nauðsynlegar
, eru.
|. Umsókn sendist úthiutunar-
nefnd á hverjum stað til úrskurð-
ar. Ef ekki næst einrfena sam-
komúlag varðandi úrskurði, get-
! ur hver einstakur nefndarmaður
i áfrýjað til stjórnar atvinnuleys-
1 istryggingasjóðsins, sem íellir
endanlogan úrskurð um málið.
j Úthlutnarnefnd annast sjálf
greiðslu bóta, nema hún kjósi
að fela Tryggingarstofnuninni
eða umboðsmönnum hennar bóta-
greiðslurnar.
Fjöldi annarta ýtarlegra
ákvæða er í frumvarpinu varð-
andi starfsreglur og sérákvæði.
Skálinn við Meistaravík, sem íslenzku náttúrufræðingarnir höfða
bækistöð sína í,
Skemmfilepr fyrirlesfur j
m Grænlandsdvöl
.]
Sig, Pétursson tekur við ritstjórn
Náttúrufræðingsins. > '
Frá aðalfundi Hins ísl. náttúrufræðiféiags.
HIÐ ísl. náttúrufræðafélag hélt
aðalfund sinn laugardaginn
25. febr. Kosin var ný stjórn í
félaginu og skipa hana nú: Sturla
Friðriksson jurtafr., formaður.
Guðm. Kjartansson jarðfr., Gunn
ar Árnason búfr. og Ingólfur
Davíðsson grasafr. Fyrrverandi
formaður Sigurður Pétursson
gerlafræðíngur, baðst undan end-
urkosningu, en hann hefur verið
formaður félagsins undanfarin 6
ár. Hann tekur nú við ritstjórn
Náttúrufræðingsins vegna brott-
ferðar Hermanns Einarssonar
fiskifræðings, er áður var ritstj.
tímaritsins.
Samþykkt var á fundinum að
hækka árgjöld úr 40 kr. í 50 kr.
og ævifélagagjald úr 800 kr. í
1000 kr. Náttúrufræðingurinn er
innífalinn í félagsgjaldi manna.
Vegna tíðarfarsins s. L sumar
féllu fræðsluferðir niður en haldn
ir eru fræðslufundir einu sinni
í mánuði í vetur. Nú munu vera
í félaginu 400 til 500 manns og
áhugi mikill.
GRÆNLANDSLEIÐANGURINN
Mánudaginn 27. febr. var svo
haldin samkoma í 1. kennslustofu
Háskólans og flutti dr. Finnur
Guðmundsson þar erindi með
skuggamyndum um Grænlands-
leiðangur Náttúrugripasafnsins
s.l. vor. Eins og kunnugt er, fór
dr. Finnur ásamt þeim Kristjáni
Geirmundssyni frá Akureyri og
Hálfdáni Björnssyni frá Kvískerj
um í þessa för í þeim tilgangi að
safna samanburðargögnum. á
Grænlandi. Slík söfnun úr ná-
grenni íslands er mjög mikilsverð
fyrir dýrafræði landsins og lítt
mögulegt að afla þeirra gagna,
sem með þarf á annan hátt.
Erindi dr. Finns var langt,
fróðlegt og skemmtilegt. Engin
tök eru á að rekja efni þess til
hiítar hér. Hann rakti í stórum
dráttum landfræði þessa mi^la
eylands. Veðurfarið á hinum
ýmsu hlutum þess, og dreifingu
mannlífs og dýralifs meðfram
ströndum landsins. Þá sagði hann
frá landkönnunum á norðaustur
Grænlandi og sérstaklega á hinu
stórbrotna fjarðasvæði, en það er
Scoresbyssunds og Óskarsfjarðar
svæðið. Þar munu vera lang-
stærstu firðir sem þekkjast á jörð
inni, ná 300 km lengd og á þess-
um slóðuni eru mprg há fjöll og
hrikaleg.
RANNSÓKNARSVÆÐBD
VIÐ ÓSKARSFJÖRD
Þeir félagar dvöldu við sunnan
verðan Óskarsfjörð i Meistaravík.
Sýndi dr. Finnur margar fagrar
myndir þaðan. Meeinmál erindis-
ins var þó frá dvölinni í Meistara
vík og ferðum þeirra til rann-
sókna á dýra- og gróðurlífi. Vorið
kemur með allt öðrúm hætti á
þessum slóðum en hjá okkur og
má segja að margt gangi þar
öfugt til, miðað við okkar hætti.
Við Óskarsfjörð vorar fyrst uppi
í fjöllum, og gróður og dýralíf er
vaknað hátt í hlíðum, þegar allt
er í klakadróma við ströndina
og í dalbotnum. Þessu veldur hin
illræmda ísþoka, er liggur eins
og þéttur flóki yfir fjarðarisnum
og láglendinu og byrgir sólarsým
svo vikum skiptir.
Gaman var að heyra um far-
fuglana, sem bíða hér hjá okkur
þangað til varpstöðvar þeirra
þarna norður frá eru leystir úr
klakaböndum. Fólk gleymdi
alveg tímanum og hlustaði hug-
fangið í nærri tvær klukkustund-
ir og stóðu þó margir upp á end-
ann allan tímann og loftið vai’
hvergi nærri gott. Væri full nauð
syn fyrir félagið að verða sér úti
um betra húsnæði í framtíðinní,
þegar slík erindi eru á dagskrá..
Skólaleikur MA
AKUREYRI, 28. febr.: — Nem-
endur Menntaskólans á Akureyrn
frumsýndu á lausardagskvöldið
gamanleikinn /Eðikoilinn eftir
Holberg, undír leikstjórn Jónasar
Jónassonar. Menntaskólanemar
hafa ekki sýnt hér sjónleik frá
því árið 1952. Vcru áður sýndir
skemmtileikir og leiksýningar.
Þessar leiksýningar hafa verið
vel sóttar og mörgum þótt þær
búsílag í þröngum kostí skemmt-
ananna hér í bænum.
Leikendur í Æðikollinum eru
19. Leiksviðsvinna öll, svo og
leiktjaldasmíði, hrfn nemendur
sjálfir annazt að nokkru leyti,
f Leiktjöldin málaði Kristinn Jó-
hannsson, en leiksmiðsstjóri er
Guðm. Oddsson, er ásamt Gunn-
ari Hólmsteinssvni smíðaði tjöld-
in. Þjóðieikhúsið lánaði búning-
ana og hárkollur og sýndi á allan
hátt mikla hjálpsemi við svið-
setningu leiks þessa. Með aðal-
hlutverkin fara Camilla Jóns-
dóttir Og Bjöm Jöhannsson.
Frumsýningin fór fram fyrir
fullu húsi áhorfcnda op skemmtu
menn sér hið toezta og þótti hin-
um ungu leikendum takast vel,
enda má segia að viðvaningshrag
ur hafi enginn verið á heildar-
mynd leiksins, hraoinn góður og
skringilegar persónur túlkaðar
afbragðsvel af mörcirm, enda
dundi við lófatak áborfenda í
leikslok og voru leikendur kall-
aðir fram og aðalleikendum og
leikstjóranum færðir blómvendir.
— H. Vald,
Affiwjaseínd
AÐ gefnu tilefni skal það tekiíf
fram, að þegar ég talaði við Ragu
ar Jóhannesson um breytingu á
nafni leikrits þess, sem Leikfélag
Hafnarfjarðar sýnir um þessar
mundir, hafði hann ekkert við þa
nafnbreytingu að athuga, fremur
en aðrar breytingar, sem gerðaí
hafa verið á þýðingu hans.
Reykjavík, 27. febrúar 1956,
Karl GuðmunðssM. j