Morgunblaðið - 01.05.1956, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 1. maí 1956
«
Otg.: H.L Arvakur, Reykjavlk.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Rits'jóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgOarm.)
Stjómmálaritstjósi: Sigurður Bjarnason frá Vigw.
L»esbók: Arni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinwwnx
Ritstjóm, auglýsingar og afgreiðsl*:
Austurstræti 8. — Sími 1600
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanda.
f lausasölu 1 króna eintakið.
Sú ógæfo mú nldrei hendo
verkalýðinn nftur
ÚR DAGLEGA LÍFINU
3éiöm vvú ^Jdiitíeró hejuv veuvizt
/V t, //. L
dloiviI e,ur vrelóiviiA, long,
HINN 1. maí, á hátíðisdegi
verkalýðsins um víða veröld,
er ástaeða til þess að staldra við
og athuga, hver séu stærstu hags-
munamál vinnandi fólks um þess
ar mundir. Þá ber einnig að fagna
því, sem áunnizt hefur í barátt-
unni fyrir bættum lífskjörum og
betra og fegurra lífi.
Stærsta hagsmunamál ís-
lenzks verkalýðs j dag er að
auka kaupmátt launanna og
treysta grundvöli atvinnulífs-
ins.
Undanfarin ár hefur verið mik-
il og góð atvinna í svo að segja
hverju byggðarlagi landsins. —
Aflabrestur í einstökum ver-
stöðvum hefur að vísu skapað
vandkvæði. Fólk hefur orðið að
leita frá heimahögum sínum
þangað, sem atvinnan hefur verið
varanlegri.
Það er eitt af verkefnum nú-
tíðar og framtíðar að útrýma
hinu tímabundna atvinnuleysi í
einstökum landshlutum. Það
verður helzt gert með því að út-
vega þangað ný og betri fram-
leiðslutæki.
En yfirleitt má segja, að
vandamál atvinnuleysisins hafi
ekki knúð dyra hér á landi síð-
ustu árin. Atvinna hefur verið
mikil og varanleg. Og tekjur
verkalýðsins hafa verið vaxandi
og velmegun aldrei meiri.
Verðbólgudraugurinn
rekur upp hausinn
En verðbólgudraugurinn hefur
á ný rekið upp hausinn og ógnað
afkomu almennings. Með hinum
pólitísku verkföllum, sem komm-
únistar og fylgilið þeirra hafði
forystu um á s.l. ári var kapp-
hlaup hafið milli kaupgjalds og
verðlags. Það stendur enn. Og
Framsóknarfiokkurinn hefur nú
endanlega ákveðið að hindra
framkvæmd þeirra tillagna, sem
Sjálfstæðismenn lögðu fram í
ríkisstjórninni um ráðstafanir til
þess að stöðva vöxt dýrtíðarinn-
ar.
Vöxtur dýrtíðarinnar er stærsta
hættan, sem steðjar að afkomu-
öryggi íslenzks verkalýðs í dag.
Hallarekstur atvinnutækjanna
hlýtur fyrr eða síðar að leiða til
minnkandi atvinnu og þverrandi
framkvæmda í landinu. Þess
vegna ber höfuðnauðsyn til þess,
að hlutur framleiðslunnar verði
réttur og henni skapaður heil-
brigður rekstrargrundvöllur.
Sjálfstæðisstefnan og
tímakaupið
Andstæðingar Sjálfstæðisflokks
ins hafa oft haldið því fram, að
hann væri verkalýðnum óvin-
veittur vegna þess, að hann hef-
ur stundum varað við hækkun
tímakaupsins, ef skilyrði hafa
ekki verið fyrir hendi hjá fram-
leiðslunni til þess að rísa undir
henni. En Sjálfstæðisflokkurinn
hefur einmitt sýnt það með slík-
um aðvörunum, að hann vill
verkalýðnum vel. Verkalýðurinn
græðir ekki á þeirri hækkun
tímakaupsins, sem slcapar sam-
drátt og hallarekstur hjá at-
vinnuvegunum. Hátt tímakaup á
pappírnum er gagnslítið ef
vinnustundunum fækkar og at-
vinnutækin stöðvast.
Sjálfstæðismenn telja að
kaupgjaldið eigi að vera eins
hátt og framleiðslan getur
greitt, en heldur ekki hærra.
Og þeir hafa haft forystu um
að útvega þjóðinni sem bezt
og fullkomnust tæki. Á þann
hátt hefur hún getað aukið
framleiðsiu sína og þar með
arðinn af starfi sínu. Ný og
fullkomin tæki geta borgað
hærra kaupgjald en gömul og
úreit.
Þannig hefur Sjálfstæðisflokk
urinn átt ríkastan þátt í raun-
hæfustu kjarabótunum, sem ís-
lenzk alþýða hefur öðlazt á liðn-
um tíma. Hann hefur haft for-
ystu um það, að fjármagn þjóð-
arinnar hefur verið notað til þess
að fá verkamönnum, sjómönnum
og bændum ný og betri tæki til
þess að bjarga sér með og auka
afköst sín.
Betri aðbúnaður —
þrældómnum aflétt
Það er vegna þessa forystu-
starfs Sjálfstæðismanna, sem
þrældómnum hefur verið létt af
þúsundum manna á íslandi.
Tækni hins nýja tíma hefur
verið hagnýtt til þess að létta
störf fólksins og bæta allan að- j
búnað þess, bæði á vinnustöðv- j
unum, um borð í skipunum og á
heimilum þess. Framsýni Sjálf- j
stæðismanna í uppbyggingu at-
vinnulífsins hefur þannig haft
hin heillaríkustu áhrif á líf og
starf íslenzku þjóðarinnar.
★ UNDANFARNA daga hefur
sterkur orðrómur verið uppi
um það í V-Þýzkalandi, að stríðs-
glæpamönnunum fimm, sem í
haldi eru í Spandau-fangelsinu,
verði sleppt úr haldi innan
skamms. Hernámsveldin fjögur
gæta fangelsisins til skiptist jafn
langan tíma í senn. Þegar gæzlu-
tími Rússa var útrunninn fyrir
nokkru buðu þeir fulltrúum Vest
urveldanna til mikilla veizlu-
halda, og kom þá upp kvittur um
að eitthvað væri á döfinni við-
víkjandi fangelsissetu fimm-
menninganna. Ekki hefur samt
verið gefin út nein opinber til-
kynning um þetta — og er hér
aðeins um að ræða orðróm, eins
og fyrr getur.
□ ♦ □
ýý ÞEIR, sem nú sitja í Spandau,
voru allir dæmdir í Nurn-
berg — og hlutu allt frá tíu ára
fangelsisdómi — til ævilangs
dóms. í upphafi voru fangarnir
sjö, en tveim þeirra var sleppt
fyrir skömmu — þeim Reader,
fyrrverandi stóraðmíráli, og
Neurath, fyrrverandi utanríkis-
ráðherra Hitlers. Var þeim báð-
um sleppt vegna heilsubrests.
Þeir, sem enn sitja eftir, eru
Hess, Funk, Von Schirach, Speer
og Dönitz.
□ ♦ □
★ HESS var dæmdur í ævi-
langt fangelsi. Mikið þunglyndi
hefur sótt hann að undanförnu,
og er hann sagður ganga fram og
aftur um klefa sinn — í þungum (
þönkum — og oft heldur hann
miklar æsingaræður yfir sjálf-
um sér, til þess að undirbúa sig
undir frelsið, að því er hann seg-
ir. Hann fæst annars sjaldan til
þess að mæla orð frá vörum við
fangaverðina, og er yfirleitt eins
og ljón í vígahug. Fyrir skömmu
spurði einn fangavarðanna hann
að því, hvort hann vildi ekki taka
sér eitthvað nytsamt starf í hend-
ur — og t.d. gæti hann vökvað
garðinn, sem föngunum hefur nú
VeU andi ólri^ar:
Spor
hræðslubandalagsins
En einu sinni fór stjóm Fram-
sóknarflokksins og Alþýðuflokks-
ins með völd á íslandi. Það var
á árunum fyrir síðustu styrjöld.
Þá grotnuðu atvinnutækin niður,
j togaramir ryðguðu, vélbátarnir,
i fúnuðu. Atvinnuleysi varð mik- j
ið og tilfinnanlegt. — Pólitískt
nefndaofríki, höft og bönn settu
svip sinn á þjóðlífið.
Enginn fslendingur vill að slík-
ir tímar komi aftur. En Fram-
sókn vill fá að stjórna landinu
ein með slitrum af hinum marg-
klofna Alþýðuflokki. Og verka-
fólkið þekkir fjandskap hinnar
gömlu maddömu í þess garð.
Sú ógæfa má aldrei henda
íslenzkan verkalýð, að hér
komist á stjóm svipuð þeirri,
sem leiddi atvinnuleysi og ör-
birgð yfir hann á árunum fyr-
ir síðustu styrjöld.
Sem betur fer er ekki mikil
hætta á að hræðslubandalagið
fái aðstöðu til stjórnarmyndunar
eftir kosningar í sumar. En á því
fer vel, að verkalýðurinn geri
sér það ljóst, einmitt á hátíðis-
degi sínum, 1. maí, að Fram-
sóknarflokkurinn er hans versti
fjandmaður. í kjölfar Framsókn-
arstjórnar hafa alltaf siglt erfið-
leikar og þrengingar fyrir verka-
lýðinn, ef Framsókn hefur feng-
ið að ráða ein. Og hún ræður
ein þótt örfáir fylgislausir em-
bættiskratar hangi í pilsföldum
hennar.
Morgunblaðið flytur íslenzk-
um verkalýð árnaðaróskir á
hátíðisdegi hans lun leið og
það lætur þá von í ljós, að
lífskjör hans megi halda
áfram að batna og félagsleg-
ur þroski hans að aukast á
komandi árum.
jj hefir skrifað mér og
1 • T • kvartar yfir því að hann
hafi verið órétti beittur. Mála-
vextir eru þeir, að laugardag einn
fyrir nokkru fór hann með bifreið
sína á smurstöðina Klöpp til að
fá hana þar smurða. Þetta var um
kl. 11,30 árdegis og er hann kom
að Klöpp var honum tjáð af verk-
stjóranum, að stöðin væri lokuð.
— Við því var ekkert að segja,
og ætlaði P.V. að snúa heim við
svo búið. En í því kemur þar að
önnur bifreið, bílstjóri hennar
hefir tal af einum starfsmanni
stöðvarinnar og er bifreiðinni
ekið inn og tekið að smyrja hana
umsvifalaust. — P.V. spyr þá
enn, hvort hann fái ekki sína bif-
reið smurða en er svarað sem
fyrr að búið sé að loka, svo að
það korni ekki til mála. — „Mér
finnst slík þjónusta fyrir neðan
allar héllur“ — segir P. V. — „og
ég þarna greinilega órétti beitt-
ur. — Eða hvað finnst þér, Vel-
vakandi minn?“
Bar engin skylda til.
TIFÉR finnst, P. V. góður, að
ItI smurstöðin hafi verið þarna
í fullum rétti að neita þér um að
smyrja þína bifreið, úr því að
komið var fram yfir lokunar-
tíma. Sennilegast þykir mér, að
umræddur maður, sem kom
þarna að og fékk þegar afgreiðslu
hafi þekkt starfsmanninn, sem
tók að sér að smyrja bifreið hans
og hafi þannig gert það í sínum
frístundum til að gera kunningja
sínum greiða, án þess að honum
bæri nokkur skylda til þess. —
Þó er þetta tilgáta mín aðeins, en
hvað sem því líður finnst mér
P. V., að ásökun þín á hendur
smúrstöðinni sé ekki á rökum
reist.
Malenkov í London.
EFTIRFARANDI saga er sögð
af Malenkov fyrrv. forsætis-
ráðherra og núverandi raforku-
málaráðherra Ráðstjórnarríkj
anna en hann var sem kunnugt
er boðinn til Lundúna fyrir
nokkru og dvaldist þar um tíma.
— Blaðið gefur í skyn, að ráð-
herrann hafi gengið vel í augun
á ensku kvenþjóðinni og verið
brosleitur og stimamjúkur, svo
að til var tekið.
Dag einn var hann í heimsókn
í verksmiðju einni í London. Veit-
ir hann því eftirtekt að einn
verkamannanna er með svart
bindi um annað augað.
„Hafið þér meitt yður?“
„Já, sir“.
„Þegar verkamaður verður
þannig fyrir slysi heima hjá okk-
ur í Rússlandi, bregðum við
skjótt við og setjum kindarauga
í hann, í stað skemmda augans
— og hann sér betur en nokkru
sinni áður.“
Drýgindalegt bros lék um varir
Lundúna-verkamannsins er hann
svaraði:
„— Jakob Smith, verkstjórinn
okkar, var svo óheppinn að missa
aðra hendina í fyrra. Almanna-
tryggingarnar hjá okkur létu
strax græða á hann kýrspena í
stað fingranna og nú gerir hann
ekki einungis það sem hann vill
með þessum nýju fingrum, held-
ur hafa þeir, síðan í haust, mjólk-
að 10 merkur á dag“.
UTVARPSHLUSTANDI kvart-
ar yfir því, hve dagskráin
fyrir vikuna sé í seinni tíð lesin
á óreglulegum tímum, svo að hún
fari oft og einatt fram hjá hlust-
endum. Um langt skeið var viku-
dagskráin lesin á fimmtudögum á
undan kvöldauglýsingum og frétt
um. Hvers vegna — spyr útvarps-
hlustandi — mátti ekki halda
þeirri venju? — Er þessari kvört-
un hér með komið á framfæri
ráðamönnum útvarpsdagskrárinn
ar til vinsamlegrar athugunar.
verið leyft að rækta. „Láttu
Dönitz gera það. Hann hefur leg-
ið í vatni allt sitt líf“, svaraði
Hess.
□ ♦ □
★ VON SCHIRACH, fyrrver-
andi ynrmaöur „Hitlers-
æskunnar“ svoneindu hlaut 20
ár fangelsosdóm. Hann er nú 47
ára að aldri — og virðist ekki
eiga sæla daga. Von 'Schirach,
maðurinn, sem eitt sinn hvatti
þýzka æsku tii þess að sýna heim-
inum, að nun gæii poiað míklu
meira en allir aðrir, hefur nú gef-
ið upp alla von. Ariö 1949 barst
honum bréf frá konu sinni, sem
tjáði honum, að hun heíði’ sótt
um skilnað. I tið Hitlers var konu
Schirachs lýst á þann veg, að hún
væri „ímynd sannrar húsmóður“.
□ ♦ □
A SPEER er nu 49 ára og hlaut
20 ára fangelsi. Hann er sá
fanganna, sem tekur fangelsis-
vistinni með mestu jafnaðargeði.
Hann er yíineitt glaðlyndur,
horfir björtum augum til fram-
tiðarinnar — og er vongóður um
að allt faii vel. Hann er sólginn
í að lesa allt sem hann nær í,
vill kynnast ölm, og reynir að
fremsta megni að undirbúa sig
undir þann aag, þegar hann getur
farið að liía iiii smu á ný. Kona
hans og börn hafa komizt vel af
og lifa nú í miklum vellystingum.
□ ♦ □
★ FUNK hlaut lífstíðar fang-
elsisdóm. Hann er nú orðinn
64 ára, kvartar yfir öliu, þolir
ekkert, segizt alltaf vera veikur
— sem sé: Hann er orðið hrumt
gamalmenni. Fangarnir hafa
leyfi til þess að skriía eitt bréf
í viku til ástvina sinna. — Funk
skriíar viðstöðulaust, og þegar
hann getur sent bréfið, sem oft-
ast nær er eins og þykk bók; byrj-
hann á því næsta — og skrifar
alla vikuna út.
□ ♦ □
★ SVIPAD er komið fyrir Dön-
itz, sem er nú 67 ára. Hann
hlaut ekki nema 10 ára fangelsis-
dóm, svo að vist han í Spandau
fer nú óðum að styttast. Síðan
þeim Reader og von Neurath var
sleppt úr haldi hefur Dönitz sí-
fellt verið að kvarta undan
slæmri heilsu, en læknar fullyrða
að ekkert gangi að honum. Hann
er sá fanganna, sem einna minnst
hefur látið af fyrri hegðun og
hugsunarhætti. T.d. fæst hann
sjaldan til þess að mæla orð frá
vörum — nema þegar hann kvart
ar við yfirvöld fangelsisins yfir
lasleika, Sá eini, sem hann er
sagður getað yrt á, er Speer. —
Hann forðast að lenda í samræð-
um við hina meðfanga sína — og
kalla þeh- hann í háði „miðstétta-
rósina“. Inga, kona Dönitz er að-
stoðarlæknir í sjúkrahúsi í Ham-
borg. Hún hefur nýlega látið það
uppi, að hún vonist til þess að
sjá mann sinn — ekki síðar en í
október í haust. Einnig heldur
hún því fram, að v-þýzka stjórn-
in verði neydd til þess að greiða
manni sínum allhá eftirlaun, en
ekki fær hún góðar undirtektir
— eins og vænta má.