Morgunblaðið - 19.05.1956, Page 2

I
M O RGU IS' B L AÐ IÐ
JPálI Zophaníasson og
Sameinaðir verktakar
AíJ vildi svo vel til að Tíminn
t) .4i í gær fyrirsögn um útsvör
Sanieinaðra verktaka og mynd
Páli Zophaníassyni frambjóð-
ar.da, hlið við hlið.
Tíminn hefur undanfarið ver-
•ð -Jö skrifa um að bæjaryfir-
vöioin vildu ekki leggja útsvör
iy þetta fyrirtæki, væru að
.^lifa" því o. s. frv., sem allt er
•r . kíaust hjal. Sannleikurinn í
fnálifiu' er sá að strax eftir að
Sá - einaðir verktakar hófu
rékstur sinn lagði Niðurjöfnunar
•neínd Heykjavíkur útsvar á það
«er Ríkis3kattanefnd felldi út-
'«varið niður.
I þeirri nefnd hafði Páll
Zophaníasson ásamt öðrum
manni úr núverandi Hræðslu
bandaiagi meirihluta og á
hann þvi fyliilega skilið að fá
birta mynd af sér iiíh leið og
Tíminn hirtir stóra fyrirsögn
um þetta mál.
Þessi úrskurður varð til þess
að -kki voru lögð útsvör á fyrir-
tækið sjálft og þarf raunar ekki
rni.-gum orðum að þvi að eyða
Híkisskattanefnd er æðsta
skatanefnd landsins, svo Reykja
víkurbaer var skyldur til að fara
«efí:r hennar urskurði. Fjármála-
r; ðherra gerði líka það sama.
Hm,- vegar lagði Niðurjöfnnuar-
r - :d útsvar á meðlimi fyrir-
tiesír.sins. A árinu 1955 var út-
«y.- ' féalgsmanna um 111 þús-
nud kr. hærr en verið hefði, ef
ai ðurinn hefði ekki verið talinn
íreð tekjum þeirra, heldur út-
K’ • -slagður hjá samtökunum. —
Útsvar á Sameinaða verktaká
g:kt hins vegar í mesta lagi orð-
ið kr. 31 þús. þar sem hámark
tekna, sem leggja má á er 200
Jsí . kr., en velta samtakanna
okkt álagsbær hér, þar sem starf
in fer öll fram utanbæjar. Er
|» ! augljóst að útsvarsálagning-
«rt hefur verið hagkvæmari með
|> - rnóti fyrir bæjarsjóðinn
>t idur en ef lagt hefði verið á
f> V. sjálfa. Má því m.a. segja að
P Zophaníasson hafi með
-u gert bæjarfélaginu greiða
og itt skiiið að birt hefði verið
af honum falleg mynd. — Með
fciaum nýja dómi Hæstaréttar
tnr; skattskyldu S. V., sem breyt-
ii úrskurði P. Z., skapast ný við-
horf, sem Niðurjöfnunarnefnd
♦i hagar sér vafalaust eftir,
Be við á.
VCITL’ÚTSVÖRIN
Ttrninr. er að nöldra út af því
ao ekki skuli hafa verið lagt
fiv ' 'iefnt veltuútsvar á starf-
«e i Sameinaðra verktaka hér í
b'énum. Slík veltuútsvör hafa
l> vegar verið lögð á fyrir-
tæki þar sem þau hafa haft starf
semi með höndum, eins og ætíð
er um slík útsvör og myndu við-
komandi sveitafélög sennilega
ekki taka það vel upp, ef
Reykjavíkurbær færi að skatt-
leggja á þann hátt rekstur, sem
fer fram í þeirra hreppi. Það
gæti auðvitað verið ágætt fyrir
Reykjavíkurbæ að fá að ieggja
veltuútsvar t.d. á Samband ísl.
samvinnufélaga eða rekstur þess
hér og þar á landinu, svo dæmi
sé nefnt, en hitt er ekki eins víst
að Tíminn myndi birta fallega
mvnd af Páli Zophaníassyni, ef
hann úrskurðaði slíka útsvars-
svldu.
Annars ætti Tíminn að vita
það, að það er ekki hlutverk
borgarstjóra eða bæjarstjórn-
ar að leggja á útsvör heldur
eru sérstakir aðilar til þess
kosnir, sérstakar skattanefnd
ir, eins og sú sem Páll Zóp-
haniasson á sæti í og getur
Tíminn vafalaust fengið allar
upplýsingar þar af lútandi
hjá honum.
Mikið uiii ffllnk í
Grundarfirðí.
GRUNDARFIRÐI, 16. maí: —
Talsvert hefur orðið vart við
mink hér í sveitinni í vor, og öllu
meira en í fyrra. Hefur hann
gerzt talsvert ágengur og drepið
hænsni heima við bæi. Ekki hef-
ur þó verið gerð gangskör að því
að útrýma honum, en hver og
einn reynt eftir beztu getu, að
bægja honum frá sínum bæjar-
dyrum.
Þá hefur minkurinn gert mik-
inn usla í fuglalífi hér á nesinu
og rná með sanni segja, að það
hafi beðið stórkostlegt tjón við
hingað komu hans. Einnig er sil-
ungur hættur að sjást í lækjar-
ósum, og má þar einnig kenna
minknum um, en hér var mikið
um silung í ám og lækjum þar
til minkurinn kom. — Emil.
GRUNDARFIRÐI, 16. maí: ■
Veðrátta hefur verið mjög góð
hér. Vorað hefur mjög vel og er
gróður orðinn talsverður. Vor-
verkum er öllum lokið og sauð-
burður að hefjast. Hefur hann
gengið prýðilega sem komið er.
— Emil.
ísfirðingar stofna
togaraútgerðarfélag
Háðgert að festa kaup á clísiltogara
af kentugri stærð.
NÝLEGA var stofnað hér á ísafirði togaraútgerðarfélag sem hlaut
nafnið Hafrafell h.f. Er tilgangur félagsins að reka togaraútgerð
frá ísafirði, fyrst og fremst með það fyrir augum, að afla hrað-
frystihúsunum hráefnis til vinnslu og annast kaup og sölu sjávar-
afurða.
HLUTHAFAK
Stofnendur þessa nýja togara-
félags eru hraðfrystihúsið h.f.
Hnífsdal, hraðfrystihúsið Norður-
tangi h.f., ísfirðingur h.f., hrepps
sjóður Eyrarhrepps og nokkrir
einstaklingar í þessum félögum.
Þá var bæjarsjóði ísafjarðar og
íshúsfélagi ísfirðinga boðið að
gerast stofnendur, en báðir þess-
ir aðilar hafa frestað ákvörðun
um að gerast þátttakendur í fé-
laginu.
RÁÐGERT A® KAUPA
DIESELTOGARA
Hlutafé félagsins er 750 þús.
kr., en stjórninni er heimilt að
hækka hlutafé í 1.5 milljónir kr.
— Stjórn félagsins áformar að
kaupa eða byggja dieseltogara af
hentugri stærð til þessara veiða.
HRÁEFNASKORTUR
HJÁ HRAÐFRYSTIHÚSUNUM
Á undanförnum árum hafa
Afmælisútgáfa Ijóða
Jakobs Thorarensens
BÓKAÚTGÁFAN Helgafell minn
ÍS': í dag ajötugsafmælis eins af
eká’dum cínum, Jakobs Thorar
ei.j-n, með fallegri afmælisút-
gáfu. Er það ljóðaúrval um 100
b' að stæi-ð í stóru broti. Ein-
tokin sem gefin eru út eru alls
400 og öll tölusett og árituð af
«k,i!dinu. Kristján Karlsspn, bók-
menntafræðingur, hefir skrifað
la ngan inrigang að afmælisútgáf-
tto.ni og segir þar meðal annars:
„Jakoh Thorarensen er skap-
geróarskáid. Með því er áít við,
að hann yrkir rríest um mar.nlega
fi>- -pgerð og að þorri kvæða hans
C’ .. mannlýsíngar í ýmsum bún-
irgi. Jafnvil náttúruljóð hans eru
ofta.st annað tveggja: náttúran
persónugerð ellegar gædd ein-
h erjufn , mannlegum eiginleikai'
J6kul3á á Sólheimasándi er grá-
g' “In, slótfug' fordæða. Ægir og
b‘- >'g:u. tven* manhgerðír fjend-
3i, talast á í Svörtulofum og svo
l iétti lengi telja. Þaf á ofan er
Ja'- yb vádeiluskáld, og verour
fit .dum miskunnarlaus, af því
að honum ofbýður lítilmennska
og illt innvæti náungans (fremur
en breyzkleiki) og háðskáld, og
verður stur.dum kaldranalegur af
því, að hann tekur þá á sig krók
til þess að forðast tilfinninga-
semi.
Og í niðurlagsordunum um
skáldið og list þess, segir hann:
„Yfir verki Jakobs í heild hvíl-
ir svipur varanlegs kveðskapar
af því að v;ðfangsefni hans er í
raun og veru alltaf siðferðileg
vandamál mannsins. Og lífsskoð-
un hans verður ekki með nokkru
móti sniðger.gin í ísler.zkri Ijóða-
gerð, af því að hún á sér óvéfengj
anlega rætur í sterkri og fast
mótaðri skapgerð. í þeim skiln-
ingi einnig má Jakoh að réttu
kallast skapgerðarskáld eins og
amtmaðurinn, frændi hans eöa*
Grthiur*-V •.
Frágangur afmælisútgátunnar
er srnekklPgur og forlagi og
skáldi til sóma. Halldór Péturs-
son hefir teiknað kápuna.
aðkomutogarar lagt á land hér
á ísafirði, Hnífsdal, Bolungar-
vík og Súðavík. Flestar útgerðír
þessara togara eru nú að koma
sér upp eigin hraðfrystihúsum
og er því sýnilegt að hráefnis-
skortur verður hjá vinnslustöðv-
unum hér, ef ekkert er að gert
til þess að afla hi’áefnis í stað-
inn.
ATVINNUÖRYGGI
Hafa þessi hraðfrystihús þess
vegna bundizt samtökum um
stofnun þessa togaraútgerðarfé-
lags til þess að tryggja starfs-
grundvöll sinn og atvinnuör-
yggi þess fólks sem við þessi
fyrirtæki starfa. Er það von for-
ráðamanna félagsins, að ríkis-
valdið sýni félaginu stuðning og
fyrirgreiðslu með ríkisábyrgð,
svo að þetta nauðsynjamál nái
fram að ganga.
í stjórn félagsins voru kosnir:
Matthías Bjarnason formaður,
Ingólfur Árnason, Einar Stein-
dórsson, Þórður Sigurðsson og
Eggert Halldórsson.
Vertíðarfólk heldur
heim frá Grund-
arfirði.
GRUNDARFIRÐI, 16. maí: —
Vertíð er nú lokið hér, og var
afli bátanna með minna móti.
Alls voru gerðir út héðan 9 bát-
ar, sem öfluðu samtals 4000 lestir.
Aflahæstur var Farsæll, sem er
heimabátur, með (540 lestir. Skip
stjóri á honum er Sigurjón Hall-
dórsson.
í vetur voru hér um 40 fær-
eyskir sjómenn. Eru þeir nú allir
lagðir af stað héðan heim til sín.
Einnig hefur annað aðkomufólk
sem stundaði vértíðarvinnu hér
í vetur, verið að búast til heim
ferðar þ®§sa dagana.
Byrjað var á hrognkelsa,veiði!
hér í vor, en hún gáfst illa, óg1
erit menn nú algjörlega hættir
við hana. — Eniil.
Laugardagur 19- maí 1956 J
Vertíðarlok í Keflavík
Skipstjóri á Guðm. Þorláki aflakóngur þar
Keflavík, 16. maí.
NÚ er vertíð lokið hér og jafn-
framt mjög skemmtilegri og
spennandi keppni milli skipstjór-
anna er börðust harðri baráttu
um aflakóngssætið. — Þessari
keppni lauk svo, að Guðmundur
Þórðarson frá Garði var hæstur.
Fékk hann 673 lestir. Skipstjór-
inn á Guðmundi er Eyjólfur Krist
Eyjólfur Kristinsson.
insson frá Skálholti í Garði. Er
hann sonur eigenda bátsins Krist-
ins Árnasonar og Kristínar
Eyjólfsdóttur.
BYRJAÐI 16 ÁRA
Eyjólfur er fæddur 30. janúar
1927, 16 ára gamall hóf hann
fyrst róðra með föður sínum og
1951 varð hann skipstjóri. Hann
hefur alltaf mikill aflamaður
verið og var t. d. annar í röð-
inni í fyrra á vertíðinni. Er ég
spurði Eyjólf hverju hann vildi
Einar II Guðmundsson.
helzt þakka velgengni sína á ver-
tíðinni, sagði hann að væri engu
einu að þakka, heldur legðist allt
saman til hjálpar, góð útgerð, góð
ur mannskapur og ágætur bátur.
Eyjólfur mun fara á síldveiðar
strax og þær hefjast en lítið hlakk
ar hann til þeirrar vertíðar.
TVISVAR AFLAKÓNGUR
Annar í röðinni og sá er hörð-
ustu keppni veitti Guðmundi
Þórðarsyni var Hilmir frá Kefla-
vík. Varð afli hans 663 lestir og
því ekki nema nokkrum lestum
fyrir neðan Guðmund. Skipstjóri
á Hilmir er hinn kunni aflakóng-
ur Einar H. Guðmundsson frá
Njarðvíkum. Einar hefur verið
aflakóngur hér tvö s. 1. ár Hann
er sonur Guðmundar Kristjáns-
sonar og Guðrúnar Einarsdóttur
frá Grindavík. Einar er fæddur
9. febrúar 1924, 15 ára gamali
byrjaði hann fyrst að stunda sjó
og skipstjóri varð hann árið 1945.
Einar hefur alltaf verið mjög far-
sæll skipstjóri, enda hafa alltaf
valizt beztu menn á skip hans,
enda rómaði Einar mjög sam-
starfsmenn sínx' Eigandi Hilmis
er Sigurbjörn Eyjólfsson, Kefla-
vík.
21.000 TONN
Heildarafli vertíðarinnar er tjm
2i þásur.d og er þaðr nokk'j’U
minna en i fyrra, en þá bárúst
á lánd um 27 þúsund lestir. Bgt-;
ar á vertíðinni voru að þessu sirini'
42 með línu og 11 bátar með net.
Hásetahlutur af smálest mun vera
riserfi' 44 krónum af slægðunS
fiski.
r
AFLASKÝRSLA T
Netabátar öfluðu yfirleitt vel
og varð Geir Goði hæstur af þeinS
með 642 lestir, en þá er átt vi<$
slægðan fisk eins og jafnan ejJ
með netabáta. Hér fer aflaskýrsl^
bátanna á eftir:
Guðm. Þórðarson 84 673.060
Kópur 77 627.04Q
Bára 83 572.67Ö
Hilmir 84 663.664
G. Hámundarss. 75 478.281
Stefán Árnason 72 388.480
Heimir 77 487.204
Glófaxi 72 392.084
Vilborg 65 329.500
Gylfi 62 423.191
Kristján 72 428.006
Guðfinnur 80 504.713
Steinunn gamla 72 550.804
Reykjaröst 69 384.334
Ingólfur 74 474.719
Stígandi 59 353.08Í
Heiðrún 76 570.342
Sæborg 76 480.096
Helgi Flóventss. 68 460.483
Svanur 75 419.170
Trausti 73 502.404
Sæhrímnir 72 479.703
Einar Þveræingur 69 427.716
Jón Guðmundsson 62 315.110
Nonni 71 456.940
Sleipnir 81 517.972
Sævaldur 67 440.333
Bjarni 70 487.060
Garðar 64 339.160
Björgvin 65 396.826
Dux 56 291.220
Svala 61 379.902
Sigurbjörg 64 366.263
Smári 63 375.720
Von II 68 438.500
Freydís 22 94.450
Geir 66 441.130
Ól. Magnússon 65 426.630
Langanes 41 205.670
Þráinn 35 165.000
Baldvin Þorvaldur 31 140.390
Jón Finnsson 74 363.700
2812 17.712.723.
Vöggur 71 408.730
Haukur I 405.140
Ingólfur 66 536.360
Emma 55 313.820
Geir goði 66 641.770
Gylfi 55 281.610
Hólmsteinn 45 183.270
Geysir 9 51.850
Guðrún 11 71.710
Fróði 22 174.380
Víðir Djúpav. 150.590
3.219.230
-Ingvar. ;
Drengir kasta
barnahjólum
í sjóinn
í BYRJUN þessarar viku voria
tveir litlir ítrákar niður ,við ver«i
búabryggjur með tvö barnahjólj
þríhjól, og sáu menn, er næbx
staddir vora, að drengirnir köstx
uðu hjóiunum báðum í sjóinrU
Létu þeir lögreglumann, sem vafl
á varðgöngu skammt frá, vitaí
af þessu. Hann hafði tal af drengf
unum og síðan við heimili þeirrai
og kom þá í ljós að þeir áttuj
engin slík hjól og höfðu þeilj
verið ófrjálsir að því að taka
hjólin. E dii bróður annarS
drengsins túkst að fiska bæði
þríhjólin upp. Drengirnir vita
ekki gjörla hvar þeir tóku þríx
hjólin, en það mun hafa veriðl
á Laugaveginum, inn við Vitax
stíg. Þrátt fyrir eftirgrennslaniíl
lögregiúnnar hefur ekki tekizi
að finna rétta eigendúr, og þeifl
hafa ekki heldur tilkynnt hvarj
þríþjólanna,, Eru þau í vörzluj
iannsóknarlögreglunnar og þang
að geta réttir eigendur vitjai
þeirra. <.. J,