Morgunblaðið - 12.08.1956, Blaðsíða 2

2
MORCUTSBLÁÐIÐ
Sunnudagur 12.ágúst1956
r
Islandi steínt í mikla hættu
Knapar á Hvítárbrú
hættur. Þa3 getur átt á hættu
hernám cvinaþjóðar og að missa
frelsi sitt.
ÖííYCGI VESTRÆNNA í-JÍHÐA
í HEILD
Washington Star segir, að auk
verndar frelsis og sjálístæðis ís-
Landið opáð og évarið gegn leiftarárás
Ummæli Wasbington Star um öryggismá! íslands.
EITT velmetnasta blað Bandaríkjanna, Washington Star, hefur
birt langa og ýtarlega forystugrein í sambandi við orðsendingu
Atlantshafsráðsins til ísiands. Nefnist fórysfugreinin „Aðvörun til
íslendinga“ og _er ma^ii>áiiSEzlan lögð á þá hlið þessa alvarlega
máls/a'd íslenuingár stofni sjáSfum sér og landi sínu í mikla hættu | ia~nds”"sé"nauðsynlegT^"ás”' talka
einnig tillit, til öryggis annarra
þjóða í Atlantshafsbandalaginu.
Hervarnir ísiands hafi einnig
verulega þýðingu fyrir heildar-
styrk vestrænna þjóða.
ísland liggur við eðiilega sam-
gönguleið á sjó og í lofti milli
Norður-Ameriku og Vestur-Ev-
rópu. Ef ísland kærnist á vald
óvinaþjóðar væri það alvarleg
ógnun við samgönguleiðina milli
heimsálfanna, segir Washington
Star.
með því að hafa land sitt með öllu óvarið. Skorar blaðið á íslenzku
ríkisstjórnina að lesa orðsendingu Atlantsnafsráðsins vandlega yfir
og flana ekki að neinu.
ÍSLANDI STEFNT í HÆTTU &-----------------;--------------------
í forystugreininni í Washing-
ton Star segir m.a.:
— Atlantshafsráðið hefur m. a.
lagt áherzlu á þá stórfelldu hæítu
sem það myndi stof«a þessu litla
ríki á Norður Atlantshafi í, ef
bandaríska herliðið yrði flutt á
brott, því að íslendingar sjálíir
hafa engar varnir.
ísland yrði þá alveg opið fyrir
leifturárás loftsveita og jafnvel
árás af hafi og um seinan fyrir
bandamenn þess að snúast gegn
slíkri árás.
Með brottflutningi varnarliðs-
ins teflir ísland þannig á tvær
Horræni fóstrumót
í Lillehammer
flAGANA 2.-5. júlí var haldið
norrænt fóstrumót í Lillehammer
í Noregi. Er þetta mót hið átt-
unda í röðinni, en slík mót eru
haldin þriðja hvert ár á Norður-
löndum. Höfuðumræðuefni á
þessu síðasta móti var: Kröfur
nútímans til fóstrunnar. Fyrir-
lestarar voru haldnir um ur.dir-
stöðumenntun fóstrunnar og sér-
menntun. Lögð var áherzla á
nánari samvinnu milli Norður-
landanna, einkum á sviði sér-
menntunar fóstrunnar í meðferð
afbrigðilegra barna.
Að mótinu loknu Toru farnar
kynnisferðir til Þrándheim",
Björgvinjar og Oslóar og skoðúð
baraaheimili, leikvellir og aðrar
uppeldisstofnanir. 350 þátttak-
endur víðsvegar að af Norður-
löndum sátu þingið og voru 1S
þéirra frá íslandi.
Barn með
eldsDÝtur
ÞAÐ SEM ER OLLUM
FYRlií BEZTU
Blaðið segir, að það sé íslend-
ingum auðvitað í sjálfsvald sett,
hvort þeir vilja viðhalda varnar-
stöðinni í Kefiavík eðá ekki. En
það slcorar á íslenzku ríkisstjórn-
ina að kynna sér sem bezt efni
orðsendingar NATO, þar sem
- Fáránleg nefndar-
sfcipun
NOESKA blaðið „Morgenavisen“
birtir greín þaan 8. þ. m , seas
heitir ísland og Nasser. Blaðið
bendir á, að íslenzka stjóvnin
hafi ekki látið það ástand í al-
þjóðamáium á sig fá, sem að-
gerðir Nassers hins egypaka hafi
skapað í öryggismálum heimsíns.
Stðan kemst það m. a. að erði á
þessa leið:
Meðan stórveldin og öll ömtur
ríki heims láta í Ijós ugg yfir
ástandi í alþjóðamálum, kuan-
gjörir ríkísstjóm ísiands öUtun
heimi, að horfur í alþjóðamálum
séu slikar, að einskis sé að biða
með að f jarlægja varnarliðið frá | <
Keflavíknrflugvelli. Við vituca J
ekki á hverju íslendingara byggja i
fullyrðingar sinar. Hitt er eng- i
um vafa undirorpið, að eitt stór-: J
veldi mun kunna að meta þá J
barnslegu blindni, sem einkennir I
utanríkisstefnu Islands, og það j
eru sovétríkin. sovétrikin óska Samningar Tékka og
„L Það gerist nú æ fátíðara að sjá ferðalanga á hestbaki þeysa um
greint er frá skoðuni’tnWUlants-1 Þjóðvegi landsins. Hér getur að líta nokkra knapa, karla og
hafsráðsins um hvað sé öílum konttr, i reið yfir Hvítárbrú í Borgarfirði. Myndm er tekin af
aðiljum fyrir beztu.
kletíinum noróan árinnar. Ljósni. Vignir Guðm.
lír verinu
þess eiiunitt að öll lýðræðis-
rífci á Vcsturlimdum breyti á
sama hitt og íslantl. Þá eru lönd-
þau sem auðiengua bráð.
VITA HVAÐ I-EJIÍ SYNGJA
Ráðnmenn í Sovétríkjunum
vita hvaS þeir syngju, en það
veit rtkisstjórn íslands aftur á
móti ekki. Henni má líkja vtð
barn með eldspýtur. Allt sem
gert er, er í samræmi við óskir
Sovétrikjanna í lieimspóliítkinni.
Það sem fyllir ntælinn er seta
tveggja kommúnivta í rikisstjóm
íslands. Ástandið er óhugnanlegt.
Allur hinn lýðræðissinnaði heim-
ur skynjar óreður í aðsigi. Að-
eins stjórn íslands sér heiðan,
skýtausan himin. Hún stendur
Framh af bls 1 Sfunlaus gagnvart þeim öflum,
og Magnús Ástmarsson, formanu leikalausumhala, og gerir
_ , ^ ___t ser ekkt ljosa þa abyrgð, sena
Prentarafelagstns, asamt þe™ þátttaka« í NATO leggttr íslend-
Eðvarð Stgurðssynt, r.tara Verka ^
maimafelasrsins Dagbrunar, tii- j
nefndum af Alþýðusambandi ís- ——
lands, og Sverri bónda Gíslasyni,
tiinefndum af Stéttasambandi
bænda, «1 þess að starfa að þess-
ari ranusókn ásamt sérfærðing-
utn.
Þessi tilhögun er við það miðuð,
að náið samsiarf takisi milli rtk-
isstjórnarinnar og stéttasamtak-
attna um lausn atvinnu- og efna-
hagsvandamála þjóðartnnar".
FÁRÁNLEG NEFNDAR-
SKIFUN
I»að hlýtur að vekja athygli við
þessa íyrstu nefndasfeipun rík-
isstjórnarinnar, að enginn fnlítrú
írá sjávarúívegi eða iðnaði á sseti
í nefndinni. Allir nefndarmenn
eru gersantlega ókunniugir atvinnu
vegtmum og þörfum þeirra, þeg-
ar uttdan er skilinn fulltrúi stétta
samhands bænda. Er hér vissu-
lega «m að ræða hina fáránleg-
ustu nefndasktpun. Euginn Sjálf-
stæðiMnaður á sæti i nefndinni
og er helmingur þjóðarinnar þarj árs. Hin aukna sala virSist lialda
með sviptur aðstöðu tii þess að| áfram, því að farið var að ganga
hafa áhrif á þá rannsókn, sem á birgðir sumra fisktegundanna
r,agt er að eigi að vera „traustur | í New York.
grundvöHur", undir ákvarðauirJi Frystihúsin eru aðal atvinnu
íslendinga
UNÐANFARIÐ hafa staðið yfir
in varnarlaus, hvenær sean Sov-1 Samingar milli íslendinga og
étrikjunum þóknast að hremnw Tékka um vjðskipti, en einn ur
nefnd þeirri, er hér var fyrir
nokkru i boði SH og SÍS, F.
Schlégl ráðuneytisstjóri, varð
eftir til þess að ganga frá þessum
samnútgum. Fyrri samningur
rennur út í l«k þessa mánaðar.
Ekki er enn vitað, hversu
mifelu þessi nýi samningur nem-
ur.
Tckkar eiga nú eftir að tafea
um 1000 lestir af freðfiski frá
fyrri samningi, þegar núverandi
samningur rennur út. Þeir eru
þriðja stærsta viðskiptaþjóð fs-
lendinga með frosinn fisfe, og var
samið um 8000 lestir af frosn-
um fiskflökum í síðasta samningi.
Ísaíjörður
Það helzta, sem menn hafast að
til sjávarins, eru reknetaveiðar
Lagarfoss með fullfenni
af frystum fiski
M.S. LAGARFOSS er nú á sigl-
ingu til Ameríku með fullfermi
af hraðfrystum fiskj. Samtals er
farmurinn um 1100 smálestir af
margskonar fiski, aðallega þó
flök af l>orski, ýsti og karfa, en
einnig m. a. lúða. steinbítur og
svo nokkuð af frystum rækium
o. fl.
Frá þessu er sagt í fréttatil-
kynningu frá Sölumiðstöðinni og
þar seglr m. a.:
' Áður hefur verið skýrt frá því
að innflutningsskýrslur Banda-
ríkjanna sýndu verulega aukn-
ingu á innflutningi fisks frá ís-
landi fyrstu sex mánuði þessa
fyrirtæki byggðanna út um allt
land. Gefur fisktökuferð Lagar-
foss milli hafna hér, áður en
hann sigldi vestur, nokkra hug-
inynd um þetta. Skipið kom 4
eftirtaldar hafnir og fermdi
írystar fiskafurðir, sem hér seg-
ir: ísafjorður 174 sm.l, Hólmavík
33, Siglufjörður 130, Húsavík 43,
Sauðárkrókur 18, Fiateyri 50, Suð
ureyri 43, Patreksfjörður 31, Ól-
afsvik 116, Helliasandur 33, Kefla
vík 100, Vestmannaeyjar 140,
Reykjavík 498.
Mun aukningin á sölu islenzks
fisks í Bandaríkjunum á þessu
ári etnknm stafa af því, að neyt-
endapakkar Sölumiðstöðvarinnar
hafa undanfaxið áunnið sér sí-
auknar vinsældtr meðal almenn-
ings í Bandaríkjunum. Með þessu
er jafnframt skapaður traustur
markaður fyrir framtíðina.
og rækjaveiðar. Um 4 bátar
stunda hvorar. Búizt er við, að
eínir 2 bátar bætist við á rek-
netin, þegar þeir korna að norðan,
sem þangað fóru, og ef til viíí
fleiri. Hefur verið góður afli í
reknet, algengt 100 tunnur i lógn
og oft meira.
Rækjuafli hefur verið góður.
Hefur rækjan cinku'm veiðzt í
Æðeyjarsumlinu í ísafjarðar-
djúpi.
Sólhorg kom í vikunni með ís-
fiskfarm fyrir frystihúsin, 350
lestir af karía.
HandfærsveiSaT voru nokkuð
stundaðar af þilfar.ibátum í sum-
ar, og var afli sæmilegur. Fékkst
hartn einkum í Straumnesrcist-
iiuii og á Aðalvíkinni. Er nú orð-
ið tregt.
Tveir togarar lögðu á land
karfa í vikunni, Ágúst 354 lestir
og Surprise um 330 lestir. Rftir
helgina er von á fleiri togurum.
Frystihúsin anna nú 2 skipum
á viku. Það er þó ekki af því, að
afkastageta þeirra sé eltki marg-
falt meiri, heldur er það fólks-
skortur, sem hamlar. Þau gætu
annað lVz togarafarmi á dag og
ef til vill meira. Fólkseklan er
miklu meiri nú en í fyrrasumar,
og var hún þó þá meiri en árið
áður. Það eru aðrar atviunu-
gremar, sem stöðugt taka meira
og meira af fólkinu frá fisk-
vinnslunni og sjómennskunni.
Húsin eru nú mjög full af fiski,
þó að þau hafi mikið geymslu-
rúm, svo að horfir til vandræða,
ef ekki rsetist úr á næstunni.
Vestmannaeyjar
MARGIR EYJABÁTAR
Á REKNKT
Einir fimrn, sex bátar eru farn-
ir á reknetaveiðar í Faxaflóa.
Búizt er við, að- allt að 20 bátar
fari á þessar veiðar, er bátarnir
koma að norðan, ef veiðin helzt
góð. Mikill skortur er á sjómónn
um. Hafa margir ráðið Færey-
inga.
IíafnargerÖ í Höfnum
Nýbyrjað er á lengingu brj’ggj
unnar eg brimbi'jótsins í Höfn-
um. Er ráðgert að lengja bryggj-
una í sumar um 35 m., og er
þegar búið að slá upp mótum og
steypa undirstöðu 20 m. út. Er
gert ráð fyrir, að þarna verði
gott lægi fyrir nokkra báta í
vetur, ef til tekst eins og áform-
að er. Þarna er stutt að sækja á
fengsæl fiskimið.
fsfisksala til
A-Þýzkalands
Undanfarið hafur verið uaoið
að íufisksölu til Austur-Þýrka-
lands, og munu samniagar hafa
tekizrt um verð. Er hér utn 25
togarafarma að rseða, eða 8
millj. króna. Ekki mun þó enn
hafa verið veitt leyfi til þeKsarar
sölu af austur-þýzkum og í«-
lenzkum stjórnarvölduín.
Veiðar fyrir
Þýzkalandsmarkað
Togarinn Karlsefni hefur und-
anfarið verið að veiða með lönd-
un í Vetftru'-Þýzkaiandi fyrir
augum. Hefur ltann sennilega
lagt af stað út á laugardag (11.
ágúst). Ekki mun skipið hafa
fengið fullfermi, en síðast, þegar
fréttist til þess, var það að veiða
ýsu á Síðugrunni.
Jón forseti fór á miðvikudag
á veiðar fyrir Þýzkaland, og tal-
ið er, að Ingólfur Arnarson eigi
einnig að fara að veiða fyrir
þýzkan markað, en hann er nú í
hieinsun.
Togararnir
Flestir togararnir veiða nú
karía fyrir frystih.Ú3Ín. í vik-
unni komu þessi skip til Reykja-
víkur mað karfa:
Jón forseti........ 328 lestir
Hvalfell .......... 291 lest
Þorkell máni ...... 386 lestir
Askur um .......... 310 —
Fylkir um.......... 320 —
.. Samtals 1635 lestir
Góður af li
á Fylkismiðtim
Togararnir hafa aílað ágætlega
undanfarið á hinum nýju karfa-
núðum, sem Fylkir fann, þótt
ekki sé það eins mikið og fyrst.
Fylla þeir sig nú á 3—4 dögum
og eru 7—8 dagar frá þvi þeir
láta úr hiiín og þar til þeir koma
aítur í höfn.
Nokkuð er kvartað undan, að
varpan vilji rifna mikið á þess-
um nýju sIóöuhi.