Morgunblaðið - 10.08.1957, Page 10

10
MORGVISBLAÐIÐ
Laugardagur10. ágúst1957
Þessi mynd var tekin af hertogahjónunum af Windsor í Þýzkalandi ekki alls fyrir löngu, cn
þá voru þau á Ieið tii Austurríkis til að heimsækja kastalann þar sem þau eyddu liveilibrauðs-
dögunum fyrir 20 árum.
— Utan úr heimi
Frh. af bls. 8
brezka hásætið. Þau reyndust
þess bæði ómegnug að losa sig
undan vanabundnum hugsana-
gangi, því þau svöruðu bæði, að
eftir afsögn hertogans væri hon-
um ekki mögulegt að taka við
konungdómi á ný. Þegar hinn
leynilegi sendiboði gaf í skyn,
að gangur stríðsins kynni að leiða
af sér ýmsar breytingar, einnig
í brezku stjórnskipulagi, varð
hertogafrúin greinilega hugsi. ..“
Bretar skerast í leikinn
Hin ötula starfsemi Schellen-
bergs, sem sá svo um að þýzkir
njósnarar fylgdust með hertoga-
hjónunum dag og nótt og sendi
þeim boð með jöfnu millibili, gat
naumast farið fram hjá brezku
njósnaþjónustunni. Þar sem skjöl
in, sem hér um ræðir, hafa ein-
göngu að geyma þýzkar skýrslur,
»r lítið vitað um þá hlið máls-
ins, sem að Bretum snýr, en sam-
kvæmt skýrslum Þjóðverja kem-
ur allt í einu hinn góði vinur
hertogans, sir Walter Monckton,
til Lissabon, annaðhvort kvadd-
ur þangað af hertoganum í sam-
bandi við tilboð Þjóðverja eða
sendur af brezku stjórninni, sem
kann að hafa verið orðin áhyggju
full.
Eftir því sem sá dagur nálg-
aðist, er hertogahjónin skyldu
sigla til Bahama-eyja, urðu
skýrslur hinna þýzku sendi-
manna örvæntingarfyllri. Þeir
reyndu nú að sannfæra hjónin
um, að yfir þeim vofði bráð lífs-
hætta, og leituðust við að lokka
þau til Spánar með alls konar
fjarstæðum. í skýrslunni frá 30.
júlí segir t.d., að sendiboðinn
hafi „kurteislega en ákveðið
undirstrikað nauðsyn þess, að
hertoginn og innanríkisráðherra
Spánar ættu með sér ráðstefnu“.
Hertoginn svaraði þessu með því
að biðja um 48 klukkustunda
umhugsunarfrest.
Þegar hér var komið sögu,
hafði Schellenberg algerlega
misst þolinmæðina og hóf rót-
tækari aðgerðir. Hann sendi her-
Fegurstu konur heims
...velju Drene shumpoo
Takið eftír hinum gullfallegu kvikmynda-
•tjörnum, heillandi dansmeyjum og hrífandi
tizkusýnum. Sjáið hve hárið er mikill feg-
urðarauki. Og flestar þeirra velja DRENE
—shampooið, sem gerir hárið silkimjúkt og
auðvelt við að eiga. Hár yðar getur orðið
ei»s undurfagurt . . . ef þér notið DRENE
SHAMPOO.
DRENE SHAMPOO
gerir hárið silkimjúkt
og auðvelt við að eiga.
togahjónunum blómvendi, nafn-
laus hótanabréf og bréf með alls
konar óljósum viðvörunum.
Spænsk kona var send til her-
togafrúarinnar með bón um að
fara ekki til Bahama-eyja, þar
sem settar hefðu verið sprengj-
ur í skipið. Kvaðst hún hafa þær
upplýsingar frá leynilegum heim
ildamönnum. Þegar lögreglan
rannsakaði skipið, fannst efni,
sem gera hefði mátt úr tíma-
sprengjur. Einum af bílstjórum
hertogans var mútað til að biðja
um lausn frá störfum, þar sem
hann óttaðist morðtilraun.
Síðasta tilraunin
Það sem þýzka stjórnin gerði
í málinu sýnir líka, að hún var
farin að örvænta. Hinn 31. júlí
gaf Ribbentrop hinum portú-
galska gestgjafa hertogans heim-
ild til að leggja spilin á borðið
og bjóða hertoganum beint sam-
band við þýzku stjórnina. Ef
hann geti ekki á síðasta andar-
taki fengið hertogahjónin til að
fara til Spánar, verði hann að
tryggja það, að hægt verði að
halda leynilegu sambandi við
hann eftir að hann sé kominn til
Bahama-eyja. f orðsendingu
Ribbentrops segir að lokum:
„Þetta verðið þér auðvitað að
flytja hertoganum í einrúmi og
munnlega, en ef einhver ófyrir-
sjáanleg ógætni skyldi koma fyr-
ir, þá verðið þér auðvitað að neita
því, að þér vitið nokkuð um mál-
ið“.
Jafnframt þessu reynir þýzki
sendiherrann í Lissabon að fá
portúgalska forsætisráðherrann,
dr. Salazar, til að telja hertogann
á að hætta við för sína. En allt
kom fyrir ekki. Hertogahjónin
sigldu áleiðis til Bahama-eyja.
í síðustu skýrslunni segir
Schellenberg, að sér háfi sanit
tekizt að vinna skemmdarverk
á bílnum, sem flutti farangur
þeirra hjóna, þannig að brottför
skipsins var seinkað um eina
klukkustund. Hann heldur því
líka fram, að hertoginn hafi ver-
ið tvíráður til síðustu stundar
og siglt af stað aðeins fyrir á-
eggjan sir Walters Monckton, en
slíkar fullyrðingar verður að
taka sem afsökun Schellenbergs
á misheppnuðum tilraunum hans
til að stöðva hertogann og sem
viðleitni til að koma sér í mjúk-
inn hjá yfirboðurunum.
Skýrslurnar taka aðeins yfir
tímabilið frá 23. júní til 31. ágúst
1940, og þess vegna fáum við
ekkert að vita um „þau góðu
sambönd", sem þýzka leyniþjón-
ustan taldi sig hafa við hertog-
ann. Ein af ástæðum þess, að
ekki reyndist mögulegt að fá her
togann til að fara til Spánar,
kann að vera sú staðreynd, sem
bent er á í einni skýrslunni, að
hann var „svo hefðbundinn og
brezkur í hugsunarhætti". Af
þýzkum sjónarhóli séð var það
einmitt gallinn á Bretum: Þeir
gátu alls ekki skilið, að þeir
voru búnir að tapa stríðinu —■
og þess vegna unnu þeir það.
Jensína CuBmundsdóttir
— minningarorb
1 DAG er til moldar borin að
Óspakseyri í Bitrufirði frú Jens-
ína Guðmundsdóttir, ekkja Sig-
urgeirs Ásgeirssonar, kaupmanns
og bónda þar. Jensína lézt í
sjúkrahúsinu á Blönduósi 4. þ.m.
Jensína var fædd í Ófeigsfirði
í Strandasýslu 25. nóv. 1875, og
var því tæplega 82ja ára gömul
er hún lézt. Hún var elzt fimm
barna sæmdarhjónanna Guðmund
ar Péturssonar í Ófeigsfirði, hins
kunna atorkumanms og sjósókn-
ara, og fyrri konu hans, Elísabet-
ar Þorkelsdóttur. Þrjú börn
misstu þau í æsku, og er Elísabet
á Melum í Árneshreppi ein þeirra
barna sem eftir er á lífi. Átta
ára gömul missti Jensína móður
sína. Er Sigrún, seinni kona Guð-
mundar, lézt árið 1902 frá tíu
börnum, því elzta um fermingu,
gekk Jensína systkinum sínum í
móður stað. Annaðist hún heim-
ilið af mestu prýði, og hvarf ekki
úr föðurgarði fyrr en elztu syst-
ur hennar voru uppkomnar ogtóku
við búforráðum. Má nærri geta
að það hefur verið mikið starf
sem hún leysti af hendi fyrir föð-
ur sinn og systkini.
Árið 1911 giftist Jensína Sig-
urgeiri Ásgeirssyni, kennara frá
Heydalsá í Steingrímsfirði. Hófu
þau búskap að Felli í Kolla-
firði árið 1912 og bjuggu
þar í tvö ár, en þá keyptu þau
jörðina Óspakseyri í Bitrufirði
og bjuggu þar rausnarbúi til árs-
ins 1936, er Sigurgeir andaðist.
Bjó Jensína svo næstu þrjú árin
með Þorkatli systursyni sínum er
kom til þeirra hjóna á fermingar-
aldri. Gengu þau honum í for-
eldrastað, enda reyndist hann
þeim sem bezti sonur og varð þeim
stoð og stytta í einu og öllu. Yar
ávallt mikill kærleikur milli hans
og þeirra hjóna. Er Jensína 3ét
af búskap tók Þorkell við jörð-
inni, ásamt konu sinni, Ástu Stef-
ánsdóttur frá Kleifum í Gilsfirði.
Þeim Jensínu og Sigurgeiri
varð aðeins eins barns auðið, en
misstu það nýfætt. Tvö fóstur-
börn tóku þau, Maríu Benedikts-
dóttur, nú gift í Skagafirði, og
Guðmund Helgason, sem andaðist
aðeins rúmlega tvítugur. Einnig
Manntalsþing í Kópavogi
í Kópavogi, verður haldið
Neðstutröð 4, mánudaginn
Hið árlega manntalsþing
í skrifstofu bæjarfógeta,
12. ágúst nk. kl. 4 e. h.
Falla þá í fyrsta gjalddaga skattar og önnur þing-
gjöld ársins 1957, sem ekki eru áður í gjalddaga fallin.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
Vinna
Okkur vantar nokkra bílaviðgerðamenn — réttinga-
menn — járniðnaðarmenn — pípulagningameiui og
suðumenn — Mikil vinna.
Uppl. í Reykjavík í síma 18467, laugardag kl. 3—8.
Vélsmiðja Njarðvíkur hf.
Innri Njarðvík — Sími 750.
dvaldi hjá þeira hjónum Magnús,
bróðir Þorkels, frá átta ára aldri
til fullorðinsára. Öllum þessum
börnum reyndust þau hjónin
framúrskarandi vel.
Óspakseyri var á þeim árum og
er enn miðstöð verzlunar, við-
skipta og félagslífs í sveitinni. —
Ráku þau hjón jöfnum höndum
verzlun og mikinn búskap. Var
þar því mjög erilsamt á heimil-
inu og mæddi það að sjálfsögðu
mest á húsmóðurinni, því ölium,
sem að garði bar, var veitt af
mikilli rausn.
Eg átti því láni að fagna að
dvelja á Óspakseyri sem barn að
aldri, í sjö sumur, fyrst hjá Jens-
ínu og Sigurgeiri og síðar njá
Ástu og Þorkatli. Frá þeim sumr-
um á ég margra ánægjulegra
stunda að minnast, enda var það
svo, að strax er sól hækkaði á lofti
þráði ég sem fyrst að komast í
sveitina. Ætíð var Jensína mér
hugstæðust frá þessari æskudvöl
minni. Skapi hennar var þannig
varið, að börn hændust sérstak-
lega að henni. Ég man ekki eftir
að hafa séð hana bregða skapi
við nokkurn mann, ætíð þetta Ijúf
mannlega viðmót við hvern sem
var, og þá ekki sízt við þá, sem
minna máttu sín. Hún var næm
fyrir öllum fróðleik og góðum gáf
um gædd. Vegna þessara kosta
held ég að öllum hafi liðið vel í
návist hennar.
Þessar fátæklegu línur eiga að
vera hinzta kveðja min til henn-
a-\ með þökk fyrir allt, sem hún
var mér. Eg m-un ávallt minnast
liennar með virðingu og þakklæti.
Hún var drengur góður.
Torfi Þ. Ólafsson.
___4
SKIP4UTGCR9 RIKISINS
Pantaðir farseðlar
með næstu Norðurlandaferð
m.s. Heklu óskast vinsamlega inn-
hystir á næstu dögum. — Lausir
farmiðar verða seldir jafnhliða.
Skipaútgerð ríktsina,
SKJALDBREIÐ
vestur um land til Akureyrar
hinn 14. þ.m. — Tekið á móti
flutningi til Súgandafjarðar, —
Húnaflóa og Skagafjarðarhafna,
Ólafsfjarðar og Dalvíkur, árdeg-
is í dag og á mánudag. Fareeðlar
seldir á þriðjudag.