Morgunblaðið - 18.08.1957, Side 8

f
MORCIJHBT 4Ð1Ð
Sunnudagur 18. ágdst 1937
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús jónsson.
Aðairitstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
UTAN UR HEIMI )
Sitt at hverju í myndum
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arni Öla, sími 33045
Augiýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðaistræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsia: Aðalstræti 6. Sími 22480
Áskriftargjald kr. 30.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 1.50 eintakið.
V i rðu m staðreyndirnar
SENNILEGA er blaða-
mennska eitt það , starf,
sem erfiðast er að kom-
ast hjá að gera sig sekan um
yfirsjónir í. Um alla mannlega
viðleitni er það svo, að menn eru
stöðugt að gera skyssur. Svo er
gert jafnvel þótt nægur timi sé
til undirbúnings og umhugsunar.
Við útgáfu dagblaðs vill aftur
á móti mjög skorta á um tímann,
sem er til íhugunar og rannsókn-
ar málefnum, sem frá er sagt.
í>ess vegna er það engann veg-
inn tiltökumál, þótt þar faii
margt aflaga. Leiðin til þess að
bæta úr er að gera sér yfirsjón-
irnar ljósar og reyna að gera bet-
ur næst.
Óþarf ætti að vera að rifja
þetta upp. Samt er það sá lær-
dómur, sem íslenzkir blaðamenn
öðru fremur sífellt þurfa að hafa
í huga. Afsakanir fyrir yfirsjón-
um þeirra eru miklar, en við-
leitnina til að bæta um má alls
ekki bresta. Umfram allt verða
þeir að festa sjálfum sér í huga
óhagganlega virðingu fyrir stað-
reyndunum. Túlkun staðreynd-
anna getur og hlýtur að vera
misjöfn. Staðreyndirnar eru sjálf
ar sú undirstaða, sem byggja
verður á. Ef þess er ekki gætt,
þá er allt unnið til einskis. Þá
er verið að blekkja og svíkja
í stað þess að byggja upp og
bæta um.
í hinu ágæta kvæði sínu
Kveðja til Finnlands segir þjóð-
skáldið Davíð Stefánsson:
„Hver sem lýginni lýtur
lögmálið æðsta brýtur.
Heill þeim, er sannleikann segja,
að svíkja hann er að deyja.“
Enginn er fullkominn, en mark
ið verður að hafa fyrir augum
og sóknin eftir því má ekki
bresta.
Út af fyrir sig er það skiljan-
legt og jafnvel fyrirgefanlegt, að
Tíminn skyldi missjá sig á um-
mælum, sem prentuð voru upp í
Morgunblaðinu sl. janúar eftir
Alþýðublaðinu. Við mjög snögg-
an yfirlestur gat þetta vafizt
fyrir þeim, sem las. Þó verður að
segja, að áður en nota átti um-
mælin til árásar á tiltekinn mann
eða flokk, hefði rækilegri íhug-
unar þurft við. Tíminn hirti ekki
um það heldur greip margra
mánaða gömul ummæli, sem
svona voru til komin og kenndi
þau varaformanni Sjálfstæðis-
flokksins og raunar áður en varði
flokknum í heild.
Á þessu var svo hamrað dag
eftir dag. Einn daginn var m.a.s.
vitnað- til þess, „að kunnur
bóndi“, sem fylgt hefði Sjálf-
stæðisflokknum að málum, hefði
hneykslazt svo á þessum til-
greindu ummælum, þegar hann
las þau í Morgunblaðinu, að hann
hefði snúið baki við flokknum.
Til frekari áherzlu sagði Tíminn
að svo mundu fleiri gera.
Allur hvíldi þessi áróður ann-
að hvort á alltof flausturslegri
athugun eða beinum ósannind-
rnti. Ef róð er gert fyrir hinu
fyrra, hefði Tíminn, þetta mál-
gagn sjálfs forsætisráðherra
landsins, átt að sjá sóma sinn
í því að viðurkenna villu sína og
biðja alla aðila afsökunnar, bæði
þá, sem skrökvað var til um og
hina, sem verið var að blekkja
með skröksögunni.
Tíminn hefur ekki gert þetta.
Hann hefur ekki reynt að gefa
neina skjú-ingu á frumhlaupi
sinu, en að vísu ekki endurtekið
skröksöguna eftir að Morgun-
blaðið rakti hvernig hún var til
orðin.
★
Enginn skyldi halda að þetta
atvik væri lítilvægt. Það er því
miður aðeins eitt dæmi um ávirð-
ingar íslenzkrar blaðamennsku.
Ávirðingar, sem menn verða að
venja sig af, ef þeir vilja gera
þjóð sinni gagn með starfi sínu.
Að óreyndu er engin ástæða til að
efast um að það vilji flestir
gera.
Því miður eru lífsskoðanir
sumra þannig, að blekkingum og
svikum ekki aðeins megi heldur
eigi að beita til að koma fyrir-
ætlunum sínum fram. Þá reglu
tóku nazistar upp eftir kommún-
istum og báðir hafa fylgt henni
dyggilega í framkvæmd. Af
kommúnistum er þess vegna ekki
við miklu að búast í þessum efn-
um. Ritstjóri Þjóðviljans hrós-
aði sér og einu sinni af því hversu
hatursfullur og óbilgjarn hann
væri í skrifum sínum. Þessum
mönnum þykir beint sómi að
skömmunum og stæra sig af
þeim.
Vissulega hafa þeir valið sér
hið verra hlutskipti. Þó verður
að segja eins og er, að oft hefur
Tíminn farið þar fram úr því,
sem verst er í fari Þjóðviljans.
Kommúnistar hafa þá afsökun,
að þeir aðhyllast annarlegar
kenningar. Tíminn þykist aftur á
móti vera fylgjandi lýðræðinu,
og vafalaust er yfirgnæfandi
meirihluti Framsóknarmanna í
raun og veru fylgjandi þeirri lífs-
skoðun.
Engu að síður láta þeir það
stöðugt viðgangast, að Tíminn er
aðalmálgagn ósannindanna í land
inu. Sjónarmiðin eru svo ólík,
að ærið er að deila um, þótt
hver um sig haldi sig að því er
hann telur satt og rétt. Tíminn
er hins vegar staðinn að því æ
ofan í æ, áratug eftir áratug, að
„lúta lýginni" og grípa til vís-
vitandi ósanninda og sðguburðar
hvenær, sem hann telur það vera
sér til andartaks ávinnings.
Með þessu óvirðir Tíminn ekki
aðeins þá, sem honum trúa, held-
ur dregur íslenzk stjórnmál nið-
ur á lægra stig en viðunandi er.
Til langframa er þetta öllum til
óþurftar. Tímamönnum sjálfum
ekki síður en öðrum. Ógifta
þeirra í -núverandi ríkisstjórn,
sífelld svik við öll þau loforð,
sem gefm voru áður en stjórnin
tók við, koma einmitt af þess-
um virðingarskorti á staðreynd-
unum.
Andrúmsloftið við Tímann hef-
ur að vísu frá upphafi verið
lævi blandið. Engir hafa gefið
ófegurri lýsingar á blaðinu og
á þeim anda, sem þar ríkti, held-
ur en þeir tveir menn, sem mest-
an þátt áttu í að byggja það upp.
Báðir hurfu þeir frá því fullir
af kala og andúð. Núverandi rit-
stjórar eru enn ungir menn. Þeir
hafa eflaust góða greind. Víst
gerðu þeir sér og málstað sínum
mest gagn og sæmd með því að
breyta um starfshætti og taka
upp þá virðingu á staðreyndun-
um, sem er undirstaða lýðræðis-
ins.
BANDARÍKIN búast við að
hefja byggingu fyrsta flutninga-
skipsins, sem knúið verður kjarn-
orku, árið 1959, og ætti það a#
geta hafið siglingar árið 1960.
Búizt er við, að skipið muni kosta
um iZlA milljón dollara, og það
mun geta siglt 350.000 mílur eða
um 3!4 ár á einni hleðslu af
kjarnorku. Skipið verður 21.000
tonn og áhöfnin verður 150
manns. Auk þess verður rúm fyr-
• ir 60 farþega og 10.000 tonna
farm. Skipið verður 587 feta langt
og mun að jafnaði sigla 20 hnúta.
Myndin sýnir teikningu af ytra
borði hins væntanlega atóm-
skips, og niá meö sanni segja, að
rennilegur er daliurinn!
SUMO, hin þjóðlega glima Jap-
ana er mjög vinsæl meðal æsku-
lýðsins. S u m o er í senn íþrótt
og helgiathöfn, og hinir þrír
kappleikir, sem fram fara árlega,
eru sóttir af miklum mann-
f jölda. S u m o er einkum iðk-
uð af stórum og þungum (125
kg.) mönnum, sem hafa ótrúlega
þjálfaða vöðva. Myndin sýnir
unga sveina æfa glímuna undir
leiðsögn kennara.
ÞEGAR bílstjóri nokkur í Kaup-
mannahöfn ók gegnum Abenrá
með dóttur sinni, stanzaði hann
við eina af gryfjunum, sem
grafnar höfðu verið í sambandi
við hitalagnir. Hann sagði í
glensi við dóttur sína: „f svona
holu þorir þú ekki að baða þig“.
Úr þessu varð veðmál,
og sjá má, vann dóttir
ans. En hún varð að fá
aftur, þegar heim kom.
og ems
bílstjór-
sér bað