Alþýðublaðið - 01.07.1920, Blaðsíða 2

a
ALÞYÐUBLAÐIÐ
€rleai stmskeyti.
Khöfn 30. júní.
Frá Pýzkalandi.
Símað er frá Berlín, að órói sé
um alt ríkið vegna nauðsynjavar-
anna (skorts á þeim).
Ráðuneyti Fehrenbachs hefir
verið vel tekið.
Friðarsamningarnir milli Finna
og Rússa strandaðir.
Símað er frá Helsingfors, að
friðarsamningagerðin mill Rússa
og Finna hafi strandað á landa-
mæraþrætunni.
Alþjðða fjármálaráðstefna.
Símað frá París, að Þjóðaráðið
hafi ákveðið alpjóða fjármálaráð-
stefnu í Briissel 23. júlf.
Óról og verkföll í Ítalíu.
Parísarfregn hermir, að órói sé
I Ítalíu og allsherjarverkfall í Róm.
Hafnarbréf.
(12. júní).
Prentaraverkfallid 24. afríl.
Það var 10 kr. dýrtíðaruppbót á
viku, sem kom því af stað. Eftir
að prentsmiðjueigendur höfðu lof-
að að ganga að þessari hækkun,
fékst prentarafélagið eftir nokkurt
þjark til að taka því — mönnum
fanst hækkunin of lítil — en
verkamannasambandið skarst I
leikinn, og var þá ekki annað en
ganga að þessu og hefja vinnu.
Þetta var tveimur dögum fyrir
kosningarnar og tíminn því dýr-
mætur íyrir flokkana. Var þegar
tekið að semja, og þær kröfur
gerðar af hálfu verkamanna, auk
dýrtíðaruppbótarinnar, að engar
skaðabótakröfur yrðu gerðar, og
að atvinnurekendur greiddu full
laun fyrir verkfailsdaginn. Var
gengið að öllu þessu.
En hvað skeður svo þremur
vikum síðar f
1 Hvorki meira né minna en það,
að atvinnurekendasambandið gerir
skaðabótakröfur á hendur prent-
urum, og heimtar þá dæmda til
að greiða 125 þús. kr. Varð end-
irinn á þessu máli svo sá, að
prentarafélagið var dæmt til þess
að greiða 28 þús. kr. skaðabætur
og 300 kr. í málskostnað. (Þessa
heáir áður verið getið hér í blað-
inu í skeyti, en þá var ekki vel
Ijóst, hvernig stóð á þessum
skaðabótum).
Húsnœdiseklan. Hún er ekkert
smáræði hér, og hefir orðið að
taka skóla og fangelsi til notk-
unar handa húsnæðislausu fólki,
svo það þyrfti ekki að hýrast á
götum úti.
í apríl s.l. voru 1468 fjölskyld-
ur húsnæðislausar í Khöfn. Voru
í þeim alls 5485 manns. Og hefir
alt þetta fólk orðið að sætta sig
við fangelsin og skólana. Og þykja
fangelsaklefarnir miklu betri en
skólarnir.
Til dæmis um það, hve mjög
menn þrengja að sér, þá voru í
einu herbergi á Vesturbrú 2 hjón,
2 ungar stúlkur og 3 börn. Mætti
nefna ótal dæmi þessu lík.
Allmikið hefir verið reist af
nýjum húsum inni í borginni og
utan hennar. Hefir Kaupm.hafnar-
bær reist hús fyrir minst 30 milj.
króna og veitt að minsta kosti
36 milj. kr. styrk til húsagerðar.
Hefir bærinn því lagt að minsta
kosti 66 milj. kr. til húsagerðar.
9000 íbúðir hafa alls fengist fyrir
þetta fé. — Jafnaðarmenn eru í
meirihluta í bæjarstjórn.
Verðið hefir hækkað afskaplega
á öllu efni. Fyrir strfðið kostaði
tveggja herbergja íbúð 3000 kr.
Nú kostar hún 13.000 kr.
í gömlum húsum er leiga fyrir
tvö herbergi og eldhús 22—30
kr. mánaðarlega, en í nýjum hús-
um er leigan fyrir jafnstóra íbúð
40—70 kr. Og er það nú orðin
hreinasta tilviljun, fáist leigt í
gömlum húsum.
Nú eru 4—5000 íbúðir í smíð-
um, sem eiga að vera tflbúnar í
haust, en þær þyrftu að vera
helmingi fleiri, ef hægt ætti að
vera að bæta úr mestu neyðinni.
Til þess að ekki þyrfti að
skorta fbúðir, þyríti að gera 2000
fbúðir á ári. Eg mun ef til vill
skýra nánar frá þessu máli síðar.
Verkfóllin. Hafnarverkamenn
eru nú teknir til vinnu, einnig
kyndarar, en hásetarnir hafa ekki
, byrjað enn; búist þó við, að þeir
taki mjög bráðlega til vinnu. Alls-
herjarverkfallinu, er stóð fyrir dyr-
um, var afstýrt á síðasta augna-
bliki — fyrst um sinn. Enn þá er
ekki búið að semja,
Rakaraverkfallið stendur enn.
Þykjast „meisfararnir" elcki þurfa
sveinanna við fyrst um sinn. Ann-
ars halda sveinar áfram að reka
sínar rakarastofur og ganga þvf
nær daglegu í fylkingu um þann.
hluta borgarinnar, er þær eru í.
Gengur fyrir þeim lúðraflokkur.
Þá er hér og þjónaverkfall.
Lögðu þeir allir niður vinnu um
mánaðamótin og hafa engu fengið
áorkað enn þá, enda verður a&
telja mjög tvísýnt, að þeir vinni
verkfallið. Þjónar á öllum smærri
veitingahúsum eru teknir til vinnu.
Annars er það skrítið, að eig-
endur veitingahúsanna skuli gera
sig gilda, þar sem þeir greiða
þjónum sínum ekkert kaup, heldur
verða þeir að borga með sér. En
þessum herrum hefir nú dottið í
hug að láta bera svolítið á sér,
og þar af stafar verkfallið.
Það, sem um er barist, er það,
að veitingamenn taki ekki nema
þjóna, sem eru í félagi verka-
manna, f þjónustu sína; en það
segjast þeir sjálfir vilja ákveða.
Víðast hvar verða menn nú að;
þjóna sér sjálfir; en þó hefir kven-
fólk verið tekið til þess á stóru
veitingahúsunum.
Þorfinnur Kristjánsson.
Þetta og hitt.
Fiskifloti í*jóðverja.
Samkv. friðarsamningunum skulur
Þjóðverjar bæta Bandamönnum
sökt skip með því að láta af hendi
við þá endurgjaldslaust V4 af fiski-
flota sínum og alt það sem verið
væri að byggja af þess konar
skipum. Þjóðverjar mótmæltu þess-
ari ásælni, en hinir héldu fast við
sitt. X
Fiskifræða skóli í Bandaríkj-
nnnm.
Akveðið hefir verið að reisa
fiskifræða skóla íyrir alþýðu manna
í Seattle á Kyrrahafsströnd. Kensla
fer fram vísindalega. Verða náms-
greinarnar fiskiklak og eldi, verk-
fræðileg fiskifræði og fiskiveiða-
fræði. Verklega reynslu verða þeir
að hafa er koma á skólann.