Morgunblaðið - 17.04.1959, Blaðsíða 12

12
MORCVNRLAÐIÐ
Föstudagur 17. apríl 1959
— Ræða horgar-
Laugaveg 33.
Ný sending
Amerískar telpuhúfur
stjóra
Framh. aí bls. 11
siðustu daga, og ég geri ráð fyrir
því, að flutt muni verða á Al-
þingi tillaga um sérstaka milli-
þinganefnd til þess að skipuleggja
þessi öryrkjamál i heild. f þeim
eínum hefur verið unnið ákaflega
merkilegt starf af Sambandi ís-
lenzkra berklasjúklinga með
byggingum og rekstri að Reykja-
lundi.
mjög fallegt wrval.
Kona
vön afg'reiðslustörfum óskast, einnig
stúlka í eldhús.
Sæla Café
Brautarholti 22.
Saumastúlka
vön regnfatasaum óskast strax. —
Verksmiðjan Max hf.,
í sambandi við þetta má einnig
neína það, að Reykjavikurbær
hefur fyrir nokkxu iokið við að
byggja Heilsuverndarstöðina, sem
ég býst við, að sé fremsta og merk
asta heilsuverndarstöð á Norð-
urlöndum og þó að viðar væii
leitað. Verkefni hennar er fyrst
og fremst það, að reyna að koma
í veg fyrir sjúkdóma.
f fjórða iagi má nefna mál, sem
ekki sizt snertir verkamennina,
og það er varðandi börnin og
unglingana, uppeldismáiin, skól-
ana, barnaheimilin, barnaleikvell
ina, æskulýðsráðið, sem hefur
það verkefni að skapa unglingun-
um holla tómstundaiðju o.s.frv.
Hvildarheimili verkamanna.
Og í fimmta lagi má nefna
möguleika verkamanna til hvíld-
ar og t. d. til þess að nota sinn
orlofstíma. Það er nú í athugun
hjá Sjálfstæðismönnum í bæjar-
stjóminni, hvernig greitt verði
fyrir í þeim málum. Kommúnist-
ar hafa stært sig mikið af áhuga
sínum á því að skapa hvíldar-
heimili eða orlofsheimili fyrir
verkamenn. Ég held, að hjá kom-
múnstum hér hafi málið komizt
lítið lengra en það að eignast
bragga austur í Biskupstungum,
sem hafa verið til lítils gagns
og lítils sóma. Kommúnistar hafa
mjög haldið þvi á loft, að suður
við Svartahaf á Krímskaga, þá
séu hinar glæsilegustu sumarhall-
ir, þar sem verkamenn fá að
eyða sínum orlofum og hefur
þetta verið básúnað mjög út. —
Sendineínd, sem nýlega fór frá
Noregi þ:.ngað, skoðaði þessi or-
lofsheimiii. Henni reik'naðist svo
til, að á þessi orloftheimili eða
sumarhvíldarheimiii gætu komizt
1 milljón verkamanna af um 25
milljónum, sem í Sovét eru. Með
öðrum orðum, að öll dýrðin er þá
þessi, að fjórir af hverjum hundr
að verkamönnum hafa möguleika
til að komast á þessi hvíldarheim-
ili í Rússlandi. En þegar svo
einnig er tekið til greina, hvernig
reglurnar eru um það, hverjir
eigi að sitja fyrir, þá kemur í ljós,
að þeir, sem sitja fyrir um dvöl
á þessum heimilum, eru fyrst og
fremst tekjuhæstu verkamenn-
irnir, i öðru lagi verkstjórar og
í þriðja lagi vísindamenn. Með
öðruimorðum: sá almenni verka-
maður virðist ekki komast þarna
að.
Nú í vetur las ég ræðu eftir
Þingholtsstr. 18.
Allt á sanict stað
Hjólbarðar og slöngur
590—13
500—14
500—15
550—15
560—15
590—15
650—15
700—15
710—15
760—15
820—15
MICHELIN
BARUM
525—16
550—16
600—16
650—16
700—16
750—16
450—17
550—18
700—20
750—20
900—20
1100—20
Sendum gegn kröfu hvert á land sem er
Egill Vilhjólmsson hf.
Laugaveg 118, sími 2-22-40
Dragtir
Nýjar dragtir koma
í dag. —
AHar stærðir.
J^in ^hoíUátrœti 3
Fermingargjafir
tlr
Ferðavekjarar
Hringar o. fl.
Kaupið úrin hjá úrsmið.

FRANCH MICHELSEN
úrsmiður
Laugavegi 39, Reykjaví! ULl SSE ^ NARDIÞJ
Kaupvangsstr. 3 Akureyri
forseta rtærsta verkalýðssam-
bandsins í Bandaríkjunum. En í
fáum lö.idum eru verkalýðsfé-
lögin jafn öflug, jafn áhrifamikil
og vel skipulögð e,j.. og einmitt
í Bandaríkjunum. Á því hefur
verið hamrað áratugum saman,
að þeir, sem væru í verkalýðs-
félögum ættu auðvitað að vera
sósíalistar, annað væri tæpast
samrýmanlegt, En sósíalistar fyr-
irfinnast nú tæplega eða eru ákaf
lega fámennir í Bandaríkjunum.
í þessari ræðu segir forseti sam-
bandsins: Langsamlega mesta
hagsmunamál ameriskra verka-
manna, er það að halda tryggð
við og halda verndarhendi yfir
þvi þjóðskipulagi, sem við búum
við, einstaklingsfrelsinu og fram
taki einstaklinganna. Þetta er
langsamlega þýðingarmesta hags
munamál allra bandariskra verka
manna, og um leið að berjast
af alefli gegn þjóðnýtingu og
kommúnisma. Og hann bætti við:
Þetta stafar af því, að reynslan
sýnir það svo ótvírætt, að þar
verður athafnalífið þróttmest,
veitir öruggasta og bezt launaða
vinnu, sem einstaklingsframtakið
og athafnafrelsið fá að njóta sín,
þvert á móti því, sem verður,
ef ríkið læsir einokunarklóm sín-
um um atvinnulífið og hneppir
það i fjötra kommúnismans.
Eins og ég nefndi áðan voru
fyrir nokkru valdir menn frá öll-
um stærstu verkalýðsfélögunum
í Noregi til að fara í rannsókn-
arferð bæði til Bandaríkjanna og
til Sovétríkjanna, reyna að fá
sem allra nákvæmastar og hlut-
iausastar uppiýsingar til að geta
gefið samanburð.Þeir gerðu þetta,
voru um 3 vikur í hvoru landi.
í þessari skýrslu kemur ákaflega
margt og merkilegt fram. En það
fyrsta, sem ég ætla að nefna, er
hinn ótrúlegi launamismunur,
sem þar er.
f þeim verksmiðjum, sem þeir
kynntu sér, og meðallaun verka-
manna voru 700—800 rúblur,
höfðu verkstjórarnir minnst 1500
—2000 rúblur á mánuði. Með
öðrum orðum, þeir höfðu tvisvar
til þrisvar sinnum hærri laun
heldur en verkamennirnir. (Hér
hafa verkstjórar 20—25% hærra
kaup en verkamenn). Um for-
stjóra og aðra yfirmenn var ógern
ingur að fá nokkrar upplýsingar.
En það er vitanlegt, að launa-
mismunur í Sovétrikjunum er
alveg ótrúlega mikill.
Nú, það þarf auðvitað ekki að
taka fram, að aðstaðan er nú
þannig, að verkföll eru auðvitað
bönnuð, og verkalýðsfélög, sem
þar eru til þau semja ekki um
upphæð launa, því að launin eru
öll ákveðin af ríkisvaldinö.
Það væri full ástæða til að
rekja þetta nánar, þó að það verði
ekki gert að þessu sinni.
Verkamenn og raunar allir,
ættu að kynna sér vandlega, hvað
sósíalisminn býður og hvað hið
frjáisa framtak býður. Eftir þann
samanburð ætti ekki að vera
vandi að velja.
Þá sjá menn bezt, hversu herfi-
iega kommúnisminn hefur brugð
izt hugsjónum frelsis, jafnréttis,
jafnréttis og bræðralags.
Landsmálafélagið Vörður heldur
VARÐARFAGIMAÐ
n.k. sunnudag 19. apríl kl. 9 e.h. í Sjálfstseðishúsinu.
DAGSKRÁ: 1. Forspjaii. Tómas Guðmundsson, skáld. 3. Gamanþáttur.
2. Leikþáttur. 4. Dans og leikir.
Aðgöngumiðar seldir í Sjálfstæðishúsinu (uppi). — Verð kr: 25.90 — Húsið opnað kl. 8,30 e.h.
Skemmtinefnd Varðar.