Morgunblaðið - 18.09.1959, Qupperneq 18

18
MOKCVNnrAÐIÐ
4
Föstudagur 18. sept. 1959
Allar hkur benda til oð
Olympíumeistarar í knatt-
—----------------------- J
spyrnu '56 komist ekki í loka
keppnina nú
— og þá þóttu Búlgarar eiga
miklu meira í leiknum.
Já, margt getur skeð í knatt-
spyrnu.
Ólafur Ásmundsson
Söguleg úrslit í A - Evrópu riölinúm
UNDANRÁSIR knattspyrnukeppni Ólympíuleikanna standa
nú sem hæst — og hin óvæntu úrslit hafa ekki látið á sér
standa. Þannig standa málin nú, að líklegast má telja að sig-
urvegararnir á síðustu Ólympíuleikjum, lið Rússa, komist
alls ekki í úrslitakeppni Rómarleikjanna!!!
í einum riðli undanrásanna er
Rússland, Búlgaría og Rúmenía.
Það er að þessum riðli, sem allra
augu beinast. Á sunnudaginn
mættust Rússar og Búlgaríu-
menn í Soffía og sigruðu Búlg-
arar með 1 marki gegn engu.
★
* EITT STIG NÆGIR
Og nú standa málin svo, að
ef Búlgarir fá 1 stig í tveim
leikjum sínum við Rúmeníu,
þá eru þeir sigurvegarar í
riðlinum og fara til Rómar.
Engum kemur til hugar að
öðruvísi fari en Búlgarar nái
þessu stigi — líklegast er að
þeir hirði öll stigin fjögur í
leikjunum við Rúmeníu.
1 þessum riðli hefur Rússland
leikið alla sína leiki, eða fjóra
talsins. Þeir hafa fengið 4 stig.
Búlgaría hefur hlotið 3 stig í
tveimur leikjum (báðum við
Rússa) og Rúmenía hefur hlotið
1 stig í 2 leikjum (við Rússa).
★ HEFND!!
Nú er leikjanna milli Rúm-
eníu og Búlgariu beðið með
spenningi — og þó, því almennt
er talið að Búlgarar hljóti auð-
veldan sigur. Fari svo þá þurfa
Ólympíumeistararnir frá 1956
ekki að ómaka sig til Rómar til
að verja titil sinn.
En það má hins vegar segja,
að Búlgarar hefni sín á réttan
hátt á Rússum. Það voru nefni-
lega Búlgarar sem Rússar sigr-
uðu í úrslitaleik Ólympíuleik-
anna í Melbourne — og þá með
þeim minnsta mun sem hægt er
að vinna leik, 1 mark gegn engu
Heimsmet
í brmgusimdi
PEKING, 17. sept. ■— Sundmað
urinn • Mo Sjang Sjung, setti í
dag nýtt heimsmet í 100 m bringu
sundi. Synti hann vegalengdina á
1.11.1 mín. Áður hefur hann synt
vegalengdina á 1.11.3 mín.
— NTB.
Enska knattspyrnan:
Ulfarnir unnu Fulham
8 gegn 0
8. UMFERÐ ensku deildarkeppn-
innar fór fram fyrri hluta þess-
arar viku og urðu úrslit leikjanna
þessi:
W
1. deild
Blackpool — Leichester ....... 3:3
West Ham — Tottenham .......... 1:2
Arsenal — Bolton ............ 2:1
Preston — Burnley ........... 1:0
Chelsea — Birminghan^ ........ 4:2
Everton — Blacburn............ 2:0
Leeds — Manchester U .......... 2:2
Manchester City — Luton ....... 1:2
Newcastle — W. B. A............ 0:0
Sheffield W. — N. Forest-...... 0:1
Wolverhampton — Fulham ........ 9:0
2. ileild
Aston Villa — Portsmouth ....... 5:2
Hull — Middlesborough ......... 3:3
Bristol City — Charlton ....... 1:2
Brighton — Leyton Orient ...... 1:1
Cardiff — Derby................ 2:0
Ipswich — Bristol Rovers ...... 3:0
Rotherham — Plymouth........... 1:1
Stoke — Lincoln ............... 6:1
Sunderland — Shefíield U....... 5:1
Tottenham heldur áfram sigur-
göngu sinni enda hefur félagið
á mjög góðum leikmönnum að
skipa. Til marks um það má
geta þess, að þrír leikmer.n, sein
kostuðu félagið 50 þús. pund,
komast ekki í aðallxðið og ieika
þvl með B-liðinu. Þessir leik-
menn eru þeir Marchi, Brooks
og Ryden. — Nú er svo komið
að aðeins eitt lið i 1. deild, Tott-
en ham, er ósigrað en í 2. deild
er Charlton eina liðið, sem ekki
hefur tapað leik. — Mikia at-
hygli vekur hinn stóri sigur Wolv
erhampton yfir Fulham og er
hægt að segja að ósigursins þann
9. sept. sl., er Fulham sigraði
3:1, hafi verið hefnt á grimmi-
legan hátt. Minna þessi úrslit á
sigur Tottenham sl. ár yfir Ever-
ton 10:4 svo og sigur Wolverhamp
ton yfir Portsmouth 7:0. — Ever-
ton og Luton unnu nú sína fyrstu
sigra og er þó sigur Everton yfir
Blackburn athyglisverðari. —
Aston Villa heldur áfram sigur-
göngunni og eru menn að vona
að þetta fræga lið komi fljótt
aftur upp í 1. deild. Að 8. umferð-
um loknum er staðan þessi:
1. deild (efstu og neðstu liðin)
Tottenham 8 4 4 0 19:9 12
W olverhampton 8 5 2 1 28:14 12
Arsenal 8 4 3 1 14:8 11
Burnley 8 5 0 3 17:16 10
Bolton 8 2 1 5 10:12 5
Everton 7 1 3 3 9:12 5
Birmingham 3 1 3 4 10:14 5
Luton 8 1 3 4 7:11 5
2. ðeild (efstu og neðstu liðin)
Aston Villa 8 6 1 1 17:7 13
Cardiff 8 6 1 1 17:9 13
Huddersfield 7 5 1 1 17:8 11
Middlesborough 8 4 3 1 23:10 11
Portsmonth 8 1 2 5 10:17 4
Schuntorpe 7 1 2 4 5:12 4
Lincoln 8 2 0 6 7:18 4
Bristol City 8 1 i 6 11:19 3
Fimmtugur í dcg;
■r jt' r
Olafur Asmundsson
byggingameistari
í DAG er fimmtugur Ólafur Ás-
mundsson byggingameistari, til
heimilis að Langagerði 78, hér í
bæ. Ólafur er fæddur að Tind-
stöðum á ICjalarnesi sonur hjón-
anna Sigríðar Árnadóttur og Ás-
mundar Ólafssonar er þarbjuggu.
Hann ólst upp hjá ömmu sinni
Sigríði Jónsdóttur, er bjó að Mó-
um í sömu sveit. Ólafur nam tré-
smíði hjá Jóni Jónssyni bygginga
meistara, og lauk námi 1930. —
Eftir að hann varð meistari hef-
ur hann jafnan haft á hendi verk-
stjórn og séð um meiriháttar
byggingar, svo sem hraðfrystihús
á Patreksffrði, beinamjölsverk-
smiðju í Njarðvík, trésmiðjuna
Víði, Áburðarverksmiðjuna og
fleira mætti telja auk fjölmargra
íbúðarhúsa.Enda mun mega segja
að eftir Ólafi hafi alltaf verið
sótt af mönnum, er þekkt hafa til
hans ef miklar framkvæmdir
voru á döfinni, enda njóta sin þá
bezt dugnaður hans og verk-
hýggni, sem. eru tveir af hans
beztu eðliskostum. Um tíma var
hann í stjórn Trésmiðafélags
Reykjavíkur. Ólafur hefur nú á
hendi verkstjórn hjá Bygging-
arfélaginu Brú. Giftur er Ólafur
Auði Magnúsdóttur frá Botni í
Geirþjófsfirði og eiga þau tvo
syni, þá Hilmar verzlunarmann
og Ásmund, er nam húsasmíði hjá
föður sínum, og hafa þeir ávallt
starfað saman síðan Ásmundur
lauk námi. — Er heimili þeirra
hjóna þekkt að rausn og gest-
risni. Ólafur hefur sérstakt yndi
af fjallaferðum, auk stangaveiði
sem er hans tómstundaiðja á
sumrum. Á þessum merkisdegi
munu allir þeir, sem kynnzt hafa
Ólafi, senda honum sjálfum og
heimili hans sínar innilegustu
árnaðaróskir.
Lifðu heill.
Kristján Magnússon.
Fulltrúar neytenda
Framh. af bls. 1.
leggja fyrir fulltrúa samtakanna
í- verðlagsnefndinni, að taka ekki
frekari þátt í störfum nefndar-
innar að svo stöddu. Var land-
búnaðarráðherra tilkynnt þessi
ákvörðun með bréfi dags. í dag,
fylgir það hér með í afriti.
F. h. Alþýðusambands fslands
Óskar Hallgrímsson
F. h. Sjómannafélags Reykjavíkur
Sigfús Bjarnason
F: h. Landssambands iðnaðar-
manna
Bragi Hannesson
Bréf launþegasamtakanna til
landbúnaðarráðherra.
17. sept. 1959.
Svo sem ráðuneytinu mu.i
kuhnugt, hefur um eins árs skeið
verið uppi ágreiningur milli fuli-
trúa neýtenda og fulltrúa fram-
léiðenda í verðlagsnefnd land-
búnaðarafurða um valdsvið Fram
leiðsluráðs landbúnaðarins. Mála
vextir eru í stuttu máli þeir sem
nú skal greina: ,
Eftir að verðlagsnefndin hafði
á sl. ári gengið frá verðlagsgrund
velli landbúnaðarafurða fyrir
verðlagsárið 1/9. 1958 — 31/8
1959 gerðist það, að Framleiðshi-
ráð landbúnaðarins bætti á heild-
söluverð dilkakjöts í 1. verð-
flokki vei'ðjöfnunargjaldi kr. 0,85
pr. kg til jöfnunar milli kjöts
selds á innlendum markaði og
þess kjöts, sem áætlað var að
selja erlendis. Þessu mótmæltu
fulltrúar neytenda sem óheimilu
og kröfðust þess, að verðjöfnun-
argjald þetta yrði fellt niður.
Þar sem Framleiðsluráðið hafði
mótmæli þessi að engu, höfðuðu
fulltrúar neytenda, í samráði við
samtök þau er að tilnefningu
þeirra standa, mál á hendur Fram
ieiðsluráði landbúnaðarins, ’neð
stefnu útg. 11/11 1958, pg kröfð-
ust þess, að viðurkennt yrði með
dómi, að Framleiðsluráðinu væri
óheimilt að leggja umrætt verð-
jöfnunargjald á.
Með dómi, uppkveðnum í bæjar
þingi Reykjavíkur hinn 18. ágúst
sl., var Framleiðsluráðið sýknað
af þessari kröfu. Fulltrúar neyt-
enda ákváðu þegar í stað að á-
frýja dómi þesum til Hæstaréttar
og er málið þar nú til meðferðar.
Samtök vor líta svo á, að með
dómi þessum, ef staðfestur verð-
ur, sé grundvelli þeim, sem þátt-
taka fulltrúa neytenda í verðlags
nefnd landbúnaðarafurða hefur
byggzt á, gjörsamlega burtu
svipt, og að ókleyft sé fyrir full-
trúa neytenda, meðan undirrétt-
ardómi þeim, er að framan getur,
ekki er hrundið, að taka þátt í
störfum verðlagsnefndarinnar.
Vér höfum því í dag lagt fyrir
fulltrúa vorn í verðlagsnefnd
landbúnaðarafurða, að taka eigi
frekari þátt í störfum nefndar-
innar að svo stöddu. Ákvörðun
þessa munum vér taka til nýrr-
ar yfirvegunar, þegar fyrir ligg-
ur niðurstaða Hæstaréttar í um-
ræddu máli.“
★
Blaðið átti tal við Svein
Tryggvason framkvæmdastjóra
framleiðsluráðs síðdegis í gær.
Vildi blaðið kynna sér sjónarmið
framleiðenda. Fékk það þau svör,
að ekki væri á þessu stigi málsins
hægt að gera grein fyrir sjónar-
miðum þeirra þar eð talsmaður
þeirra, Sverrir bóndi Gíslason í
Hvammi form. stjórnar Stéttar-
sambandsins, yrði ekki til viðtals
fyrr en árdegis í dag. Stæðu yfir
stöðug fundarhöld og væri for-
maðurinn svo bundinn þeirra
vegna.
| — Tap SÍS
Framh. af bls. 8
Svartahaf-Reykjavík. Samkvæmt
ósk þáverandi ríkisstjórnar og
með samþykki allra þriggja olíu-
félaganna , var samið um, að
Hamrafell sigldi 4 ferðir til
Svartahafs fyrir 160 shillinga pr.
smálest. Aðeins 3 ferðir voru
sigldar fyrir þetta farmgjald. Sú
fjórða fyrir 115 shillinga og það
sem eftir var ársins fyrir sama
farmgjald og rússnesku olíuskip-
in tóku, en farmgjöld fóru þá
lækkandi. Meðalfarmgjaid
Hamrafells á árinu 1957 var 90
shillingar og 6 pence pr. smálest
og var reksturshagnaður skips-
ins það ár 3,8 millj. kr., þegar
búið var að verja til afskrifta eins
°g lög gera ráð fyrir.
Á árinu 1958 fóru farmgjöld
mjög lækkandi á heimsmarkaði
og bæði Hamrafell og rússnesku
skipin sigldu fyrir heimsmarkaðs
taxta. Meðal farmgjöld Hamrs-
fells árið 1958 reyndust aðeirs
26 shillingar og 7 pence pr. smá-
lest.
Vegna hinna mjög lágu farm-
gjalda 1958 var mikill reksturs-
halli á skipinu það ár. Með full-
um lögleyfðum afskriftum nem-
ur þessi halli 14,4 millj. króna
eða 7,2 millj. króna í eignarhlut
Sambandsins. Sambandið ákvað
hins vegar að nota sér ekki fulla
lögheimilaða afskrift, sem er 20%
af kostnaðarverði (20% á ári
fyrstu 3 árin síðan 10% næstu
3 árin). Þess í stað var eignar-
hluti Sambandsins afskrifaður
um 10% eða kr. 3,0 millj. og er
það minnsta afskrift, sem til
greina kemur vegna þess hve
verð skipsins hefur fallfö
á heimsmarkaði. Auk þessa varð
svo reksturshalli í hlut Sam-
bandsins 1,5 milljónir. Tap af
rekstri skipsins sem fram kemur
gjaldamegin á rekstrarreikningi
Sambandsins árið 1958 er þannig
4,5 millj. króna.
Hér kemur fram skýringin á
tapi Sambandsins af utanfélags-
mannaviðskiptum, þar sem olíu-
flutningarnir eru allir fyrir ut-
anfélagsmenn, olíufélögin þrjú
sem starfa hér á landi, en ekkert
þeirra er í Sambandinu enda ekki
samvinnufélög.
Þar sem hér hefur verið gerð
nokkur grein fyrir rekstri Hamra
fells frá upphafi, er rétt að lok-
um að benda á þá staðreynd, að
skipið nýtur nú ekki sömu hlunn
inda og önnur íslenzk farmskip
né flestar aðrar útflutningsgrein-
ar íslendinga. Á farmgjaldatekj-
ur Hamrafells reiknast aðeins
55% gjaldeyrisupbót en önnur
íslenzk skip fá farmgjöld, sem
eru í mörgum tilfellum ekki í
neinu hlutfalli við heimsmarkaðs
taxta, heldur meira og minna mið
uð við íslenzkar aðstæður. Eins
og kunnugt er fær útflutnings-
framleiðslan uppbætur frá 80—
100%. Hér er um að ræða slíkan
mismun, að ekki er hægt að gera
ráð fyrir að óbreyttum aðstæðum
að íslendingar geti sjálfir til
lengdar annazt olíuflutninga til
landsins, þótt þessir flutningar
séu nú um helmingur að magni
til af því sem til landsins er flutt.
Hér verður ekki frekar rætt
um útsvarsmál SÍS. Að lokum
mætti þó taka fram, að ánægju-
legra væri fyrir Sambandið að
greiða ríflega til bæjarfélagsin3
í Reykjavík en milljónatap á
Hamrafellinu.
Erlendur Einarsson
X-15 reynd með
góðum árangri
NEW YORK, 17. sept NTB — í
gær fór í reynsluflug flugvélin
X-15, sem knúin er með eldflaug
og ætlazt er til að borið geti
mann út í geiminn. Flogið var
með X-15 upp í 11.600 m hæð,
en þar var henni sleppt. Flaug
hún fyrir eigin vélarafli upp í
fS.OOO m hæð, en síðan lenti flug.
maðurinn henni, eftir um 1 tú
klst. flug. Þótti þessi tilraun tak-
■*ast með ágætum.