Morgunblaðið - 29.09.1959, Blaðsíða 15

Þriðjudagur 29. sept. 1959
M O R C 11N fí T 4 Ð IÐ
15

^JJvenjojó &in
$ o<£ lieimifj
i
Sóroptim-
istakiúbhur
stofnaður
hér á landi
LAUGARLAGINN 19. þessa
mánaðar var stofnuð hér á
landi deild úr Sóroptimista-
samtökunum, en það eru sam-
tök kvenna víða um heim er
hafa að markmiði, að vinna
að eflingu siðgæðis í viðskipt-
um og starfi og stuðla að sam
starfi, samvinnu og skilningi
milli manna og þjóða. Heims-
samband er starfandi er nefn-
ist á ensku: „Soroptimist Inter
national Association“.
Sóroptimist er dregið af
latínu „sorores optimae“, sem
útleggst „beztu systurnar".
Var fyrsti klúbburinn stofn-
aður f Ameríku 1921, en sá
fyrsti í Evrópu 1923. Eru
klúbbar nú starfandi í flest-
um löndum heims og um 40
þúsund meðlimir eru innan
samtakanna.
Á Norðurlöndum hafa sór-
optimistaklúbbar verið starf-
andi á þriðja tug ára, en fyrsti
klúbburinn á fslandi var stofn
aður á dögunum eins og áð-
ur segir. Sænsk kona, frú
Ulla af Burén kom Kingað til
lands til að vígja klúbbinn,
en hún er varaformaður sam-
takanna í Evrópu. Skýrði hún
tíðindamanni blaðsins svo frá
að það hefði verið sérstök
ánægja að koma hingað, en
Frá vígslu klúbbsins. Frú Ulla af Burén réttir frú Ragnheiði
Guðjónsson skjalið, þar sem skýrt þar sem skýrt er frá því,
að íslenzki sóroptimista-klúbburinn sé stofnaður.
hún hefði um langt skeið starf
að í Norræna félaginu í Stokk
hólmi og því saknað íslendinga
meira en ella úr sóroptimista-
samtökunum. Kvaðst hún
vona að þútttaka íslenzkra
kvenna { sóroptimistasamtök-
unum yrði þeim til góðs.
í sóroptimistasamtökunum
eru aðeins konur, sem hafa
starf utan heimilis en 23 konur
gengu í deildina, er hér var
stofnuð. Formaður var kjör-
in frú Ragnheiður Guðjóns-
son, en aðrar í stjórn eru Ás-
dís Pálsdóttir, Geirþrúður
Bernhöft, Vigdís Jónsdóttir,
Ingibjörg Böðvarsdóttir, Jð-
hanna Sigurjónsdóttir, Rann-
veig Þorsteinsdóttir og Val-
borg Bentsdóttir.
Helga Damcher, danskur
sóroptimisti, sem hér hafði
dvalizt, vann mikið að undir-
búningi deildarinnar hér og
var það ekki sízt henni að
þakka, að klúbburinn var
stofnaður.
Sóroptimistar halda heims-
þing fjórða hvert ár. Meðal
starfa, er þeir hafa innt af
hendi, má nefna, að þeir hafa
gert mjög mikið fyrir flótta-
menn.
ÁætSun
Úr rœðu viðskiptamála-
ráðherra á fundi V.l.
Á AÐALFUNDI Verzlunarráðs
íslands, sem nýlega er lokið,
flutti viðskiptamálaráðherra,
Gylfi Þ. Gíslason, ræðu er fjall-
aði um viðhorfin í efnahagsmál-
unum. Fara hér á eftir nokkur
atriði úr ræðu ráðherrans:
í upphafi máls síns gerði hann
grein fyrir þróun efnahagsmál-
anna að undanförnu og þá eink-
um fyrir stefnu og störfum nú-
verandi ríkisstjómar á því sviði.
Síðan komst viðskiptamálaráð-
herra svo að orði:
„Eins og kunnugt er, eru yf-
irfærslu- og innflutningsgjald-
flokkarnir nú í aðalatriðum þrír.
Af nokkrum brýnustu neyzlu-
vörum ér nú greitt aðeins 30%
yfirfærslugjald, af öllum þorra
innflutningsins, þar með taldar
allar rekstrarvörur og fjárfest-
ingarvörur, er greitt 55% yfir-
færslugjald, og af nokkrum vör-
um, sem ekki eru taldar nauð-
synlegar og samtals nema um
20% af innflutningnum, eru
greidd há innflutningsgjöld í við-
bót við yfirfærslugjaldið. Þar
.sem meðalútflutningsbætur, að
öllum sérbótum meðtöldum, eru
xiú um 88% af útflutningsverð-
inu, er auðséð, að meginhluti inn
flutningsins, er raunverulega
greiddur mikið niður. Tekna til
að standa undir þeim niður-
greiðslum, er aflað með geysi-
háum gjöldum á tiltölulegar fá-
ar vörutegundir. Þó að þetta fyr-
irkomulag hafi á sínum tíma
verið framför frá því, sem áður
tíðkaðist, er það stórgallað og
fær ekki staðizt til lengdar. Hver
og einn getur gert sér í hugar-
lund, hvaða áhrif það hafi á efna
hagsþróunina, þegar fram í sæk-
ir, að takmarkaður sé innflutn-
ingur á hvers konar vélum,
byggingarefni og jafnvel rekstr-
arvörum á sama tíma og inn-
flutningur þess varnings, sem
mann hafa löngum talið sig geta
hélzt án verið, er frjáls.
Þetta fyrirkomulag ýtir einnig
undir framleiðslu hér innanlands
á hátollavörum, en hindrar fram-
leiðslu lágtollavöru, enda þótt sú
framleiðsia gæti verið þjóðarbú-
inu miklu hagkvæmari. Þar við
bætist, að núverandi gjöld eru
þannig ákveðin, að ekki er hægt
að ná jafnvægi í fjárhag útflutn-
ingssjóðs nema erlent lánsfé, sem
ekki eru gréiddar á nema 55%
bætur, sé notað í vérulegum
mæli. Komi útflutningsfram-
leiðsla, sem fær 88% bætur í stað
lánsfjár, er halli vís, og ef eitt-
hvað bjátar á, þannig að innflutn
ingur verði að dragast saman,
hlýtur það að bitna á hátolla-
vörum, og þar með kippa grund-
vellinum undan öllu kerfiau.
Ég tel óhjákvæmilegt, að þetta
kerfi verði í aðalatriðum að
hverfa úr sögunni og að megin-
hluti innflutningsins ‘verði fram-
vegis að flytjast inn með þeim
kjörum sem svara til þess, er út-
flytjendur fá fyrir útflutnings-
vörur. Hins vegar verður að
halda áfram að leggja tiltölulega
háa tolla á þær vörur, sem nú
eru hátollavörur, enda þótt ýms-
ar lagfæringar séu nauðsynlegar
í því sambandi, og einnig tel ég
eðlilegt, að brýnustu neyzluvör-
um innfluttum verði enn ívilnað
nokkuð."
Þá sagði ráðherrann, að stefna
bæri að þvi að afnema innflutn-
ingshöft, önnur en þau, sem óhjá-
kvæmilegt eru til þess að halda
nauðsynlegum viðskiptum vnð
Austur-Evrópu. Enda væru inn-
flutningshöftin arfleifð frá
kreppu- og stríðsárunum og i%á-
grannaþjóðir okkar búnar að af-
nema slík höft að mestu leyti.
Um fríverzlunarmálin sagði
ráðherrann, að hann vonaði, að
myndun sex- og sjöveldasvæð-
anna verði ekki lokaspor, heldur
upphaf að myndun fríverzlunar-
svæðis fyrir alla Vestur-Evrópu,
þar sem fsland gæti orðið þátt-
takandi. Fari hins vegar svo, að
sú von bregðist, yrði nauðsynlegt
fyrir íslendinga að ná samning-
um um gagnkvæmar ívilnanir við
bæði sex- og sjöveldin, ef þeir
eiga að komast hjá sívaxandi við-
skiptalegri einangrun frá öðrum
Vestur-Evrópuþjóðum.
Sjálístæðisfélag
Seltirninga
stofnað
STOFNFUNDUR Sjálfstæðisfél\
ags Seltirninga, var haldinn sl.
föstudagskvöd í Valhöll í Reykja
vík. Yfir 120 manns gerðust stofn
endur félagsins. Stjórn félagsins
skipa: Friðrik Dungal, formaður
Snæbjörn Ásgeirsson, Karl B.
Guðmundsson, Ásgeir M. Ás-
geirsson, Tryggvi Guðmundsson.
Varamenn: Vilhjálmur H. Vil-
hjálmsson og Aðalsteinn Þorgeirs
son.
Ólafur Thórs, formaður Sjálf-
stæðisflokksins flutti fróðlega og
ýtarlega ræðu um stjórnmálin.
Matthías Á. Mathiesen, Hafnar-
firði og Sveinn S. Einarsson,
Kópavogi, fluttu avörp. Mikill á-
hugi ríkir meðal Sjáifstæðis-
manna á Seltjarnamesi um að
láta ekki sitt eftir liggja í kosn-
ingabaráttunni, heldur gera sig-
ur Sjálfstæðisflokksins sem glæsi
legastan.
um ferðir Sameinaða okt./des. 1959.
Frá Kaupmannahöfn til Reykjavíkur
m/s Dr. Alexandrine 9. okt.
Vöruflutningaskip 23. okt.
m/s Dr. Alexandrine 6. nov.
Vöruflutningaskip 24. nov.
m/s Dr. Alexandrine 4. des.
Frá Reykjavík til Kaupmannahafnar
m/s Henrik Danica,
m/s Dr. Alexandrine
Vöruflutningaskip
m/s Dr. Alexandrine
V öruf lutningaskip
m/s Dr. Alexandrine
5. okt.
17. okt. via Græmand
2. nov.
14. nov. via Grænland
4. des.
12. des.
Skipafagreiðsla Jes Zimsen.
Auglýsing
um skoðun reiðhjóla með hjálparvél
í líigsagnarumdæmi Reykjavíkur.
Aðalskoðun reiðhjóla með hjálparvél, fer fram f bif-
reiðaeftirliti ríkisins, Borgartúni, sem hér segir:
Miðvikudaginn 30. sept. R-1 til 100
Fimmtudaginn 1. okt. R-101 — 200
Föstudaginn 2. okt. R-201 — 300
Mánudaginn 5. okt. R-301 — 400
Þriðjudaginn 6. okt. R-401 — 500
Miðvikudaginn 7. okt. R-501 — 600
Fimmtudaginn 8. okt. R-601 — 700
Föstudaginn 9. okt. . R-701 — 800
Skoðun á reiðhjólum með hjálparvél, sem eru í notkun
hér í bænum, en skrásett annars staðar, fer fram 5. til
8. okt.
Sýna ber skilríki fyrir því, að lögboðin vátrygging
fyrir hvert reiðhjól sé í gildi. Athygli skal vakin á því, að
vátryggingariðgjald ökumanna ber að greiða við skoðun,
Vanræki einhver að koma reiðhjóli sínu til skoðunar
á réttum degi, verður hann látinn sæta sektum samkvæmt
umferðarlögum og reiðhjólið tekið úr umferð, hvar sem
tii þess næst.
Þetta tilkynnist öllum, sem hlut eiga að máli.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 26. september 1959.
SGURJÓN SIGURÐSSON.
Kennsla á talmáli
Nú á tímum er málakunnátta hverjum manni nauðsyn-
leg. Um það eru allir sammála, en um hitt af hvaða máli
megi mest gagn og ánægju hafa eru aftur á móti skiptari
skoðanir, enda er áhugi manna og þarfir æði ólíkar í þeim
efnum. Það er hlutur, sem hver verður að gera upp við
sig sjálfur. Nemendur okkar þurfa t.d. ekki að stunda
námsgreinar, sem aðrir velja fyrir þá, því að þeir ákveða
sjálfir hvaða mál hentar þeim bezt og njóta þannig full-
komins valfrelsis, eins og vera ber.
Við forðumst að gera lærdóm að skyldukvöð, vegna
þess að reynslan hefur sýnt, að margt misjafnt vill fylgja
í kjölfar skyldulærdómsins. Skóli okkar er skóli einlægra
áhugamanna, sem stunda námið af fróðleiksfýsn og fús-
um vilja og ná yfirleitt betri árangri en þeir sem undir
ok skyldunámsins ganga.
Vð kennum talmál erlendra þjóða, en auk þess kenn-
um við líka útlendingum íslenzku. Kennslan fer fram í
fámennum flokkum.
Innritun frá kl. 5—7 í Kennaraskólanum og í síma 1-32-71