Morgunblaðið - 29.09.1959, Blaðsíða 6

6
MOBCT'VBF 4Ð1Ð
1%-iðjudaerur 29. sept. 1959
\
Maðurinn sem
kom til að kenna
★ ★ ★ ★ ★
Eftirfarandi grein skrifaði
bandaríski biaðamaðurinn
James Reston fyrir nokkru
í New York Times um
Bandaríkjaför Krúsjeffs.
★ ★ ★ ★ ★
NIKITA Krúsjeff hefur algerlega
misskilið skapferli og sálræn við-
brigði Vesturlanda. Hann hefur
sett á svið leiksýningu, en hann
hefur ekki komið til að læra,
heldur til að kenna, hann hefur
ekki komið með friðarsveig,
heldur með spútnik.
Vesturlandamenn vilja ræða
rólega 'við hann. Krúsjeff vill
hrópa frá húsaþökum. Vesturlönd
vilja takmarka og hafa eftirlit
með vígbúnaðinum. Krúsjeff vill
þurrka vígbúnaðinn út með frið-
arboðum af sömu tegund og
helzt sjást á jólakortum.
Það sem stendur í valdi hans að
gera, — eftirlit, sáttaumleitanir,
Laos, Kína, Tíbet — það vill hann
ekki einu sinni ræða um. Hitt
sem enginn getur framkvæmt,
það vill hann framkvæma á
stundinni.
Þetta er eins og furðulegur
sjónleikur. Hann vill samstarf við
okkur á tunglinu en ekki á jörð-
inni. Hann er á móti beitingu
hervalds, en vill ekki ræða um
Laos. Hann er fylgjandi sjálfs-
ákvörðunarrétti þjóðanna, en
ekki fylgjandi frjálsum kosning-
um. Hann ber ekki minnsta traust
til okkar, en krefst þess að við
treystum honum fullkomlega.
Hann vill tala um okkar syndir
• en ekki minnast á sínar syndir, og
þegar hann hefur það ekki fram,
þá leggur hann, sjálfur hinn
stærsti syndari, til, að við þurrk
um syndina út.
Rottan í hálsínum
Allt þetta gerir hann með yfir-
bragði móðgaðs sakleysingja. Þó
hann ætti að detta niður dauður,
segir hann, er honum það ó-
skiljanlegt hvers vegna við erum
svo tortryggnir. Hér er hann
sjálfur kominn til Ameríku „með
opið hjarta" eins og hann end-
urtekur í sifellu, fús að fyrir-
gefa, — kannske ekki alveg að
gleyma — gömlum misgerðum
okkar og hvað hlýtur hann fyrir
alla sáttfýsina? — Dónalegar
spurningar um /relsi, ritskoðun
Lögreglan vill tala
við konuna sem
fann baukinn
NÁLÆGT 20. júlí síðastliðinn
hringdi á lögregluvarðstofuna
kona og skýrði frá þvi, að hún
hefði fundið silfurbúinn tóbaks-
bauk. Stöðvarmaðurinn benti
konunni á, að skila bauknum á
lögreglustöðina. Konan virtist
eiga mjög annríkt og sleit sam-
talinu fyrirvaralaust og lagði
heyrnartólið á, og gafst lögreglu-
manninum ekki tækifæri til að
fá nánari upplýsingar um fund-
inn. Daginn eftir hringdi maður
á lögregluvarðstofuna og til-
kynnti að hann hefði týnt silfur-
búnum bauk úr hvaltönn, ein-
hvers staðar á ferðinni um dag-
inn áður. Síðan þetta skeði hefir
engum óskilabauk verið skilað
til lögreglunnar, þrátt fyrir það,
að sá er bauknum tapaði, hafi
tvívegis lýst eftir bauknum í
blaði undir eigin nafni. Kona sú
er tilkynnti bauksfundin er beð-
in að gera svo vel og skila hon-
um til lögreglunnar.
ÞÓRARINN JÓNSSON
LÖGGILTUR DÓMTÚLKUR OG
SKJALAÞÝÐANDI í ENSKU
KIRKJUHVOLI — SÍMI 12Í36.
og Ungverjaland, en því síðast-
nefnda lýsir hann — með ógleym
anlegustu og ófyrirgefanlegustu
líkingu vorra tíma — „dauð
rotta, sem stendur í hálsinum á
ykkur og þið getið hvorki gleypt
hana né skirpt henni út úr ykk-
ur“!
Það má þó segja það um Krús-
jeff, að hann hefur ekki reynt að
fegra hlutina. Hann hefur flutt
mál sitt. Hann hefur birt okkur
hug sinn, sálræn viðhorf og skap-
hita. Hann er ágætur fulltrúi,
jafnvel táknmynd þjóðar sinnar.
Hann er fullur af gorti og lífs-
krafti, öruggur, ákveðinn, iðju-
samur, skarpur, hreykinn, þref-
gjarn og fullur af mótsögnum.
Það sem Rússland er, það er
Krúsjeff: harðsnúinn andstæðing
ur. Hann er sjálfur eins og Sovét-
ríkin búinn öflugum vopnum.
Hann er skjótur að hugsa og tala
og harður í horn að taka. Hann
talar út frá hjartanu. Orð hans
eru litrík og hitta í mark. Hann
er hugrakkur, fyndinn og æstur
eins og rétttrúnaðarmaður.
Sumir í Washington halda, að
hann tali gegn betri vitund og
að allt sem hann segii; sé kald-
rifjaður áróður ætlaður fyrir fé-
lagana, sem eftir sitja heima í
Rússlandi og annarsstaðar. Vafa-
laust gildir það um tillögur hans
á þingi S.Þ. um afnám allra herja.
flota og flugherja, en almennt
virðist þó réttast að gera ráð fyr-
ir því að hann fari ekki að yfir-
lögðu ráði með rangfærslur, held
ur geti hann ekki að því gert.
Þannig verða menn í hinni sov-
ézku „mýri“, sem hann talar svo
oft um.
Hvað hefur unnizt
við heimsóknina
Þrátt fyrir þetta hefur það orð-
ið Bandaríkjunum ávinningur,
að hann hefur komið hingað Ef
til vill verður það til að sópa
burt þeirri ímyndun, að við eig-
um í höggi við drykkfeldan
bónda, sem tók við völdum í höll-
inni og veit ekki hverju hann er
að sækjast eftir.
Hann er orðinn lifandi tákn
baráttunnar og hann hefur skýrt
það um hvað er deilt. Hann hef-
ur ekki afsannað kenninguna um
að það sé þýðingarlaust að semja
vi Rússa, — við fáum betur að
vita það eftir fund hans og Eisen-
howers i Camp David, — en hann
hefur gert okkur það ljóst, að
verulega skortir á að horfurnar
séu góðar í þeim samningaum-
leitunum.
Hann hefur einnig gert okkur
það Ijóst, að persónuleg kynni
og fundir milli stjórnmálaleið-
toga geta ekki komið í staðinn
fyrir stefnur. Öll þessi æðis-
gengnu ferðalög fram og aftur um
heiminn, síðasta misserið hafa
ekki reynzt til þess fallin að
finna lausn á alvarlegum vanda-
málum, heldur hafa þau orðið
sem flótti frá því að ákvarða
stefnur, sem geta leitt til lausnar.
Það er sama reynslan og frá
síðasta fundi æðstu manna stór-
veldanna í Genf. Þá var því hald-
ið fram, að ef fyrst yrði unnið að
þvú að koma á „góðu andrúms-
lofti“, þá myndu stefnurnar
koma af sjálfu sér og lausn fynd
ist á málunum.
Þetta mistókst þá og það heppn
ast heldur ekki nú.
Vafalaust er „andrúmsloftið"
betra núna í samskiptum Rússa
og Bandaríkjanna, en það var t.d.
í nóvember sl., þegar Krúsjeff
kom af stað nýrri Berlínardeilu.
En andrúmsloft og persónuleiki
eru ekki stefnur.
Þannig hefur Krúsjeff leitt
okkur enn á ný að grundvallar-
atriðunum, að lausnir á deilu-
málum, séu þær til, er að finna
í okkur sjálfum og bandamönn-
um okkar, í því að við bætum
þjóðlíf okkar, fremur en að við
séum að sýna erlendu mgestum
hve gott og fullkomið það er.
skrifar úr
daqlega lifina
„Skiljast vegir, Skutull
minn“.
HELGI Valtýsson, rithöfundur
á Akureyrí, hefur sent Vel-
vakanda vísur eftir Jónas Björus-
son, skipstjóra frá Hámundar-
stöðum í Vopnafirði, en í Mbl. 15.
sept. var grein um Jónas, sem
hefur getið sér frægðarorð fyrir
sjósókn vestur í Kanada.
Vísurnar orti Jónas er hann var
á heimleið frá Englandi í marz
1945, en þá hafði hann siglt sem
skipstjóri á bv. Skutli um sjötiu
ferðir landa á milli á stríðsár-
unum.
Vísurnar eru svona:
„Skutull" kvaddur
Skiljast vegir, Skutull minn,
sköpin þessu valda,
þó mér leiðist það um sinn,
þess skal enginn gjalda.
Við höfum marga hildi háð,
á hafinu unnið saman.
Það verður lítið þar um skráð,
þó var það stundum gaman.
Á leiðunum varstu leikinn hart,
lagður þungri byrði;
ekki var það alltaf þarft
eða mikils virði.
Eins þótl vindur ýfði dröfn,
og allt var hulið sýnum,
skilaðirðu heim í höfn
heilúm farmi þínum.
Þú átt inni margt hjá mér,
margar gleðistundir, —
samveruna þakka ég þér
þúsund stjörnum undir.
Aldni vin, ég óska að þú
eignist góða drengi.
Farðu heill, þér fylgi trú,
ferðastu vel og lengi!
Jónas Björnsson.
★
Helgi heldur áfram bréfi sínu
og segir, að eins og mörgum ausl-
firzkum hagyrðingum sé hring-
hendan Jónasi mjög nærtæk og
hugleikin, og margar ferskeytlur
hans séu prýðilegar hringhend-
ur. Nefnir hann þessa sem dæmi:
Á heimleið:
Þegar andar austanél,
oft er vanda bundið
að finna land, svo fari vel,
fyrir handan sundið.
Velvakandi sendir beztu þakkir
fyrir vísur Jónasar.
Þá hefur borizt enn eitt bréf
um umferðarmálin: «
Sekta þá á staðnum:
ÞAÐ hefur, og ekki að ástæðu-
lausu , verið skrifað um urn-
ferð og umferðarslys undanfarið,
en minna gert til að bæta úr því,
sem aflaga fer.
Hér er ein tillaga, sem kannski
getur einhverju góðu til leiðar
komið:
Vegna þess, að samvizka
margra virðist vera í buddunni,
er ekki annað en reyna að ná til
hennar þar.
Með því- fyrirkomulagi, sem nú
er á, er mjög erfitt fyrir lög-
regluþjónana að koma fram sekt-
um við þá, sem lögin brjóta,
vegna þess að þeim er meinað
að sekta lögbrjóta á staðnum, en
verða að skrifa skýrslur sem svo
fara til Péturs og Páls og enda
jafnvel í bréfakörfunni. Ég hef
talað við lögregluþjón, sem sagði
að hann oft ekki vissi hvernig
þær áminningar og skýrslur sem
hann hefir skrifað, hefðu komið
að gagni.
Því ekki að taka upp þá aðferð
að lögreglumaður hafi leyfi til,
ef hann stendur mann að því að
brjóta lögin, eða sekta manmnn
strax, og gefa honum kvittun á
staðnum.
Ef þetta yrði til þess að öku-
níðingar yrðu hræddir vegna þess
að þeir mættu alltaf eiga von á
að í þessum eða hinum bílnum,
sem æki eftir götunni, væru lög-
reglumenn, sem hefðu heimild
til að sekta þá fyrir umferðar-
brot.
Þetta hefði nokkum kostnað í
för með sér, en sektirnar ættu
að vega upp á móti, að maður
ekki tali um, ef það getur orðið
til þess að hægara verði ekið.
Og viðvíkjandi of hröðum
akstri um götur bæjarins, mætti
sennilega minnka hann að mun,
ef eftirfarandi aðferð væri höfð,
Silkislifsi
og
sœlubros
NÍNA, æðsta frú í Kreml,
er hér að laga ofurltið til
hvíta silkiháisbindið á
bónda sínum, honum Krús-
jeff — en frúin nefnir hann
oftast gæluiíafninu „stóri
björn“. — Og er ekki svip-
ur hennar eins og hún ségi
sem svo: „Mikið ertu nú
fínn og sætur, stóri björn-
inn minn.“
•
Skömmu áður en Krús-
jeff fór vestur um haf gerð-
ist það, sem þótti með ólík-
indum, að hann veitti Walt-
er nokkrum Carone, ljós-
myndara hins þekkta,
franska vikublaðs, „Paris
Match“, leyfi til að taka
nokkrar myndir af sér og
fjölskyldu sinni. — Ljós-
myndarinn fór gagngert
frá París til Moskvu til þess
að taka þessar myndir — og
hinn 19. þ.m. birti svo blað
hans þær, ásamt frásögn af
leiðangrinum. — Var blað-
ið að vonum mjög hreykið
af og talaði um þetta sem
hið mesta „scoop“ — en það
er orð blaðamanna yfir það,
er þeir þykjast skjóta
„kollegum" sínum ref fyrir
rass í fréttamennskunni.
•
Á myndum Carone, sem
eru teknar í bústað Krús-
jeffs skammt frá Moskvu,
sést sovétleiðtoginn m. a.
leika við hundinn sinn og
spila „billiard“ við dóttur-
son sinn. Ein myndin er aft-
ur á móti „alvarleg". Sit-
ur Krúsjeff þar í skrifstofu
sinni með skínandi heiðurs-
merki á brjósti — og það
var einmitt áður en þessi
fína mynd var tekin, sem
frú Nína sá ástæðu til að
Iaga dálítið silkihálsbindið
á bónda sínum . . .
Tveir lögreglumenn væru á
venjulegum bíl, sem hefði ör-
uggan hraðamæli, þeir ækju
bílnum um götur bæjarins og
gættu þess að fara aldrei hraðara
en lögin leyfa, og hver sá bíll,
sem færi fram úr þeim, yrði taf-
arlaust skrifaður upp og hann lát-
inn sæta sektum.
— Reykvíkingur.