Alþýðublaðið - 05.07.1920, Blaðsíða 1

1920
Mánudaginn 5. júlí
150. tölubl.
fólverjar hörja.
Khöfn, 4 júlí.
Lundúnafregn hertnir, að Pól-
verjar hörfi á stóru svæði.
Bolsivíkar hafa unnið Lemberg.
Pólverjar faafa beðið bandamenn
lijálpar.
€rlenð símskeyti.
Khöfn, 2. júlí.
Krassin farínn heim.
%
Símfregn frá London hermir, að
samningarnir við Krassin séu í
bráðina strandaðir og áð hann sé
farinn heimleiðis til Moskva.
Framrás Crrikkja
i Litlu-Asíu er stöðvuð, segir
Parísarfregn.
Álþjóðaráðstafna
í París, 5. júlí, /jallar um armenísk
málefni.
Sendinefnd Álendinga
lögð af stað áleiðis til London,
segir fregn frá Stokkhólmi. Búist
er við að hún taki þátt í fundi
þjógasambándsins 9. júlí.
Allsherjarverkfallinu
i Rómaborg er lokið, segir fregn
þaðan.
_____ )
Khöfn 3. júlí.
Álandsmálin.
Símað frá Stokkhólmi, að Sovjet-
Rússland ræði um sjálfstæði
Alands.
Branting (forsætisráðherra Svía)
er farinn til London til þess að
taka þátt í samningunum um Áland.
Friður með Rússum og
Lithábúum.
Sítnað frá Kowno, að friðar-
samningar gangi mjög greiðlega
milli Rússa og Lithábúa.
Bandamenn ráðgast nm.
Símað er frá Briissel, að banda-
menn haldi ráðstefnu til undir-
búnings Spa-fundinum.
Khöfn, 4. júlí.
Símað er frá París, að Brússel
fundurinn fjalli um fransk-belgiskt
varnarsamband og afvopnun Þýzka-
lands.
Steinolía.
(Frh.)
í síðasta blaði var gerð nokkur
grein fyrir erlendu steinolíuhring-
unum og starfsemi þeirra og bar-
áttu um að klófesta heimsfram-
leiðsluna og heimsmarkaðinn. £n
hér skal vikið að þeirri hlið þessa
máls, er snertir oss sérstaklega.
Það er bæði þarflegt og nauðsyn-
legt að skýra slík mál fyrir al-
menningi, enda er það hlutverk
blaðanna. Eina leiðin til góðs
þjóðfélagsfyrirkomulags og þjóðar-
hags, er að fólkið geti stjórnað
málum sfnum sjálft, og því aðal-
atriði, að allir fylgist með í því,
sem gerist í fjármálum og stjórn-
málum.
Nú skal stuttlega athugað hvern-
ig stærsta dagblað landsins, Morg-
unblaðið, innir þessa skyldu sfna
af hendi.
Það segir í grein um steinolíu-
verð, f vikunni sem leið, að olíu-
verð hér sé 90—100 kr. tunnan
og í Danmörku 45 kr. tunnan.
Sömuleiðis telur það skyldu stjórn-
arinnar að líta eftir olíufélaginu,
því hún hafi gefið því einkasölu-
leyfi. Þar að auki segir blað þetta,
að steinolíueyðsla hafi aukist og
margfaldast hér ár frá ári, og
gérir ýmsar fleiri álfka veigamikl-
ar athugasemdir.
Sé það athugað, að Mgbl. er
málsvari útgerðarmanna m. a.,
liggur beint við að búast við, að
það flytji nákvæmar og mikils-
verðar upplýsingar um mál, seoi
útgerðina varða beinlfnis. Það væri
eigi nema eðlilegt, að útgerðar-
menn vildu fá eitthvað í aðra
hönd fyrir þau ógrynni fjár, sem
þeir ausa út í það og aðra póli-
tíska starfsemi, árlega.
En Mgbl. virðist hvorki í þess«
máli né endranær vita skyldu sína
gagnvert almenningi eða útgerðar-
mönnum, og skal hér á eftir sýnt
að svo er.
Ummæli Mgbl. um einkasöluna
og verðið á steinolíunni komu
mörgum þeim á óvart, sem eigi
hafa ennþá gert sér ljóst hversii
óáreiðanlegt Mgbl. er. Til þess að
fá alt hið sanna fram í þessu máli,
höfum vér meðal annars átt
Viðtal við Eskildsen tram-
kvæmdarstj. Steinolínfélagslns.
Hve hátt er verð á steinolíu?
spyrjum vér.
Verð á steinolíu er nú sem
stendur 138 kr. pr. tunnu, að
tunnunni meðtalinni.
Hve hátt er verðið í Danmörku?
Það mun vera um 120 kr. og
olían því í sjálfu sér ódýrari hér
en þar, því farmgjald á olfunni
þangað er aðeins tæpar 20 kr. á
tunnu, sökum þess, áð olían er
flutt þangað í »tank“skipum, en
farmgjaldið hingað er 40—42 kr.
á tunnu, svo allir sjá hvort verðið
er ósanngjarnt hér í samanburði
við það sem er í Danmörku. í
Noregi er steinolían nokkru ódýr-
ari, en þar er hámarksverð á
farmgjaldi á steinolíu, svo Norð-
menn borga eigi meira en 45 kr.
flutningsgjald á tonn, eða um 12
kr. á tunnu.
Hve mikið er flutt inn hingað
árlega af steinolíu?
Ja, sfðasta ár munu hafa verið
seldar rúml. 35 þús. tunnur, ea
vér búumst við að salan verði
nokkru minni í ár.
Af hverju stafar verðhækkunia
á olíunni?