Morgunblaðið - 20.12.1959, Blaðsíða 12
12
MORCUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 20. des. 1959
Önnur Viscountflugvél Flugfélagsins á flugvellinum í Glasgow.
íslendingar verzla
mikið i Glasgow
— segir Einar
Helgason
ISLENZKU flugfélögin sækja
stöðugt á erlendis þrátt fyrir sí-
harðnandi samkeppni. Upphaf-
lega miðaðist allt við að ná fót-
festu á Norðurlöndum, en síðan
hafa félögin <mám saman fært út
kvíarnar og það hefur m. a. vakið
athygli hue Flugfélag Islands hef-
ur náð styrkri aðstöðu á Skot-
landi. Á þessu ári flytur félagið
sem sagt um 4 þúsund farþega
frá Glasgow til Kaupmannahafn-
ar og er þar um verulega aukn-
ingu að ræða frá því í fyrra.
Tíðindamaður Mbl. hitti Einar
Helgason, umboðsmann Flugfé-
lagsins í Glasgow að máli á dög-
tmum. Hann sagði okkur, að
Flugfélag íslands og Loftleiðir
væru einu erlendu flugfélögin
að írska félaginu Air Lingus und-
anteknu, sem flygju frá Glasgow
til útlanda.
— Öll önnur flugfélög, sem
hafa viðkomu í Skotlandi, fljúga
um Prestwick. Það gerðu ís-
lenzku félögin líka upphaflega.
Ástæðan er sú, að Prestwick-
flugvöllur lokast mjög sjaldan
vegna þoku og í Atlantshafsflugi
er gott að treysta á lendingu
þar.
1 — En þangað er klukkustundar
akstur frá Glasgow svo að eðli-
legt er að íbúar Glasgow taki sér
heldur far með flugvél frá Glas-
gow-velli en að fara alla leið
til Prestwick.
! — En þegar við byrjuðum, ár-
ið 1957, leituðum við álits BEA
um það hve flutningsþörfin milli
Glasgow og Kaupmannahafnar
Missti stjórn á sér
LUNDÚNUM, 17. des. (Reuter).
MACMILLAN, forsætisráðherra
Bretlands, sem þekktur er að því
að vera kurteis maður í viðræð-
um og láta ekki æsa sig upp,
missti stjórn á skapi sínu í deil-
um við Hugh Gaitskell í umræð-
um í brezka þinginu í dag. í
ræðu sinni sagði forsætisráðherr-
ann við Gaitskell: •
„Aðstaða yðar innan yðar eigin
flokks er svo veik að þér... “
Ekki var frekar hægt að greina
orð forsætisráðherrans, því stjórn
arandstaðaun upphóf mikil óp í
mótmælaskyni, en þegar friður
var aftur kominn á í deildinni
nokkru síðar, hafði forsætisráð-
herann áttað sig og beindi nú
aftur orðum sínum að Gaitskell
og sagði:
„Ég ásaka yður ekki, þér gerið
það sem þér getið“. _____
Einar Helgason
væri mikil. Þeir sögðu 1700 far-
þegar á ári. Það var ekki reglu-
lega glæsilegt að byrja með
þessa tölu í huga, en reyndin hef-
ur orðið allt önnur.
— Glasgow-flugvöllur hefur
hingað til einungis verið notað-
ur til innanlandsflugs. Síðan kom
Air Lingus með ferðir til Irlands
og nú er Sabena að byrja með
samgöngur við Belgíu.
— A næsta ári vonumst við
til að geta aukið farþegatöluna
enn til muna. Við höfum sam-
band við 110 ferðaskrifstofur á
Skotlandi og innan við 100 á
N-Englandi og írlandi. Þessar
skrifstofur selja mestan hlutann
af farmiðunum svo að megin-
áherzlan er nú lögð á að bæta
sambandið við ferðaskrifstofurn-
ar. —
— Sannleikurinn er sá, að
Danmörk er að verða vinsælasta
ferðamannaland í Evrópu og í
því er okkar hagnaður fólginn.
Danir koma íka til Skotlands í
vaxandi mæli í sumarfríinu.
Skozku hálöndin eru falleg og
menn gera margt vitlausara í
fríinu en ferðast um þau.
— Islendingar koma líka mikið
til Glasgow, því þetta er ein
ódýrasta verzlunarborg á Bret-
landseyum. Úrvalið er mikið en
verðið á mörgum sviðum mun
lægra en annars staðar. En aðal-
ástæðan til þess að margir leggja
leið sína um Glasgow að heim-
an er sú, að þaðan er hægt að
komast flugleiðis suður um alla
Evrópu. Miklu betra en frá
Prestwick. BEA flýgur í allar
áttir frá Glasgow og það er eink-
um þess vegna að íslenzku fé-
lögin fluttu sig frá Prestwick.
— Nú eru vélar flugfélagsins
tíðari gestir í Glasgow en vélar
nokkurs annars flugfélags að
BEA undanskildu. í sumar lenda
vélar Flugfélagsins t. d. tvisvar
á dag í Glasgow. Það hefði senni-
lega þótt saga til næsta bæjar
fyrir þremur fjórum árum.
Metlaxveiði hér á
landi á þessu
ari
Silungs veiÖin einnig mjög gób
Á ÞESSU ÁRI var metlaxveiði
hér á landi og afbragðs silungs-
veiði í Þingvallavatni og Mý-
vatni. Veður var óhagstætt hvað
laxveiði á stöng snerti fyrri
hluta veiðitímans en síðari helm-
ing hahs var það ágætt sunnan
og vestan lands. Laxveiði á
stöng var bezt í ágústmánuði nú
þriðja árið í röð, en venjulega
er júlí bezti veiðimánuðurinn.
Laxveiði í net var rétt innan við
meðallag í Hvítá í Borgarfirði,
en metveiði var í ölfusá-Hvítá.
Þar veiddust rúmlega 8 þúsund
laxar í net og tæplega 1 þúsund
á stöng eða alls um 9 þúsund lax
ar, og er það meiri veiði sam-
kvæmt veiðiskýrslum heldur en
á veiðiárinu mikla 1932. f sumar
var mikið af vænum laxi.
Veiði á stöng í flestum ám var
ágæt, en þó lang bezt í Miðfjarð
ará, Laxá á Ásum og á Blöndu-
kerfinu. Veiðin í Miðfjarðará var
tæplega þrisvar sinnum meiri
heldur en í meðalári. Hin góða
veiði á vatnasvæði Blöndu má
telja árangur af ræktun Veiði-
félags Blöndu, en vatnasvæðið
var talið laxlaust af flestum, þeg
ar félagið hóf starfsemi sína fyr-
ir um aldarfjórðungi.
Sjóbirtingsveiðin sunnan lands
hefur verið með minna móti í
sumar, en veiði vatnasilungs hef-
ur verið ágæt í mestu veiðivötn-
um landsins, þ.e. Þingvallavatni
og Mývatni. Murtuveiðin í Þing-
vallavatni í haust var mjög mik-
il. Veiddust rúmlega 40 tonn af
murtu og var mestur hluti henn-
ar soðinn niður til útflutnings.
Verðlag á laxi og silungi hefur
verið svipað og í fyrra innan-
lands en á árinu 1958 fékkst um
þriðjungi betra verð að meðal-
tali fyrir þann lax, sem fluttur
var út. í ár er búið að flytja út
um 20 tonn af laxi og silungi,
bæði ísuðum, frystum og niður-
soðnum. Nokkuð er enn óselt af
laxi og silungi til útlanda af
framleiðslu þessa árs.
Ný eldisstöð hóf starfsemi sína
á þessu ári og eru því eldisstöðv-
arnar hér orðnar fjórar talsins.
Tilraun með fóðrun laxaseiða fór
fram á vegum Veiðimálastofnun
arinnar í eldisstöð Rafmagns-
Undanfarið hefir staðið yfir rússnesk sýning í Kaupmannahöfn. Hafa Rússar einkum sýnt þar
ýmiss konar vélar í sambandi við kjarnorku- »g geimrannsóknir. — Hér þyrpast sýningargcstir
um líkan af einu gervitungli Rússa, Spútnik III, sem nú hefir hringsólað um jörðina hátt
á annað ár.
veitu Reykjavíkur við Elliðaár.
Að fiskrækt hefur verið unn-
ið á svipaðan hátt og á undan-
förnum árum. Laxaseiðum var
sleppt í margar ár víðsvegar um
landið, bæði kviðpokaseiðum og
sumargömlum sleppiseiðum. Fisk
vegagerð hefur engin verið i
sumar ,en í undirbúningi eru
lagfæringar og endurbyggingar á
nokkrum stigum og ráðagerðir
eru um að reisa nýja á nokkrum
stöðum.
Á sl. vori veiddust tveir laxar
í sjó. Annan laxinn veiddi Hall-
varður Einarsson, vélstjóri á vél-
bátnum Ásbirni frá Akranesi,
fékk hann laxinn á öngul á 48
faðma dýpi 5 mílur suður að Lón
dröngum við Snæfellsnes. Hall-
varður notaði 5 króka nylon-
færi og komu upp samtímis á
færinu tveir þorskar auk laxins.
Laxinn var 73 cm að lengd og 8
pund á þyngd, og var þetta hæng
ur 6 vetra gamall. Hafði hann
verið 4 vetur í fersku vatni og
rúmlega eitt ár í sjó, og gengið
síðan sumarið 1958 upp í á til að
hrygna. í fyrra vetur eða fyrra-
vor hefur hann gengið aftur til
sjávar og vaxið þar töluvert áð-
ur en hann var veiddur suður af
Lóndröngum 28. júní. Hinn lax-
inn veiddist í þorskanet hinn 17.
apríl sl. 23 sjómílur í vestur að
norðri frá Garðsskaga á 76 faðma
dýpi af mótorbátnum Víði frá
Keflavík. Skipstjóri á Víði er
Halldór Halldórsson í Keflavík.
Laxinn, sem var hængur, vó
34 Vz pund, og var hann í góðum
holdum. Er þetta með stærstu
löxum sem veiðst hafa á íslandi
og næst stærsti lax, sem veiðzt
hefur í sjó við ísland svo kunn-
ugt sé. Stærsti lax, sem veiðzt
hefur í sjó við ísland er Gríms-
eyjarlaxinn svokallaði, sem vó
49 pund blóðgaður. Hann veidd-
ist við Grímsey 8. apríl 1957.
Á sl. sumri kom í heimsókn dr.
Lauren R. Donaldson, prófessor
í fiskifræði við Washingtonhá-
skóla í Seattle í Bandaríkjunum
og forstjóri rannsóknarstofunnar
nefnds háskóla, sem vinnur að
rannsóknum á áhrifum geisla-
virkra efna á lagardýr. Prófessor
inn er í hópi hæfustu sérfræð-
inga í ræktun lax og silunga og
hefur unnið merkileg vísinda-
störf á því sviði með mjög góð-
um árangri. Hann ferðaðist um
nágrenni Reykjavíkur og upp í
Borgarfjörð og skoðaði ár og
vötn. Prófessorinn taldi mikla
möguleika á, að við gætum stór
aukið lax og silung í ám og vötn-
um hér á landi, ef við tækjum
upp ýmsar nýjungar á sviði fisk
ræktarmála, sem fram hafa kom
ið vestan hafs nú síðustu árin.
Sérstaka áherzlu lagði hann á
ræktun laxaseiða með það fyrir
augum að sleppa þeim í sjó, þeg-
ar þau hafa náð göngustærð og
veiða síðan laxinn á göngum
upp í ferskt vatn, þegar hann
kæmi aftur fullþroska úr sjó.
Með þessari aðferð má stórauka
laxaframleiðsluna og flytja lax-
inn út í meira mæli en áður
til þess að auka gjaldeyristekjur
þjóðarinnar.
Skilyrði til þess að taka upp
nýjungar i fiskrækt eru ekki
fyrir hendi hér nema að litlu
leyti ,en ráða verður bót á því
ástandi hið fyrsta, með því að
veita meira fé en nú er gert til
vísindalegra tilrauna með fisk-
ræktáraðferðir og skapa aðstöðu
til að framkvæma slíkar tilraun
ir með því að koma á fót til-
raunaeldisstöð, sem hið opinbera
ætti eða ræki, enda er svo ráð
fyrir gert í lögum um lax- og
silungsveiði, að ríkið reisi slíka
eldisstöð. Þetta mál er mjög að-
kallandi, þar sem hér er um
nýja arðvænlega atvinnugrein að
ræða.